ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ရင္းႏွီးမႈရွိေနတဲ့ ဘာသာျခား ဒကာမေလး တစ္ေယာက္က ဘုန္းဘုန္းကုိ ေမးျမန္းတုိင္ပင္ ဖူးပါတယ္။ အဲဒါက ဒီေန႔ေခတ္စားေနတဲ့ ခဲြစိပ္ျပဳျပင္တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အေၾကာင္းပါ။ သူမအေနနဲ႔ တစ္ျခားသူငယ္ခ်င္းေတြလုိပဲ စိတ္တုိင္းမက်ျဖစ္ေနတဲ့ မ်က္ႏွာေပၚက အရာေလးေတြကုိ အထူးသျဖင့္ ၾကည့္မေကာင္းျဖစ္ေနတဲ့ သူ႔မႏွာေခါင္းကုိ ခဲြစိပ္ၿပီး ျပင္ၾကည့္ရင္ေကာင္းမလားတဲ့…။ တုိင္ပင္စရာရွားလုိ႔ ဘုန္းႀကီးကုိမွ လာတုိင္ပင္ရတယ္လုိ႔။ အမွန္ေတာ့ ဘုန္းႀကီးဆုိ ေဗဒင္တတ္တင္ထင္ၿပီး ေဗဒင္ေမးခ်င္တာလဲ ပါခ်င္ပါမွာပါ။ ခဲြစိပ္လုိက္ရင္ ေမြးကတည္းက ပါလာတဲ့ ႐ုပ္အဆင္းကုိ ေျပာင္းလဲလုိက္တဲ့အတြက္ လက္ရွိရွိထားတဲ့ ကံၾကမၼာေတြဟာ အဆုိးဘက္ကုိ ေျပာင္းရင္ေျပာင္းသြား တတ္တယ္လုိ႔ သူမအေမက ေျပာတယ္၊ အဲဒါ အေမေျပာတဲ့အတုိင္း ျဖစ္ႏုိင္မျဖစ္ႏုိင္ ေျပာေပးေစခ်င္တယ္တဲ့။ ၿပီးေတာ့ ခဲြစိပ္ၿပီး ျပဳျပင္သင့္၊ မသင့္၊ ဘယ္လုိလုပ္ရမယ္ဆုိတာလည္း အႀကံျပဳပါတဲ့ေလ…။ ဘုန္းဘုန္းဘာေျပာရမွာလဲ…။ သူ႔႐ုပ္သူျပင္တဲ့ဟာ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခုေတာ့ ေျပာလုိက္ပါတယ္။ “႐ုပ္ကုိပဲ ျပင္မေနနဲ႔။ စိတ္ကုိလည္း ျပင္ဦး”လုိ႔...။
ဟုတ္ပါတယ္။ ႐ုပ္ဆုိတာဟာ ေဖာက္ျပန္ပ်က္ဆီးတတ္တဲ့ သေဘာရွိေနတဲ့အတြက္ ေဖာက္ျပန္တုိင္း၊ ပ်က္ဆီးတုိင္း လုိက္ၿပီး ျပဳျပင္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဆုံးမွာမဟုတ္ပါဘူး။ လူ႔စိတ္ကလည္း အလုိျပည့္တယ္ဆုိတာ ရွိတာမွ မဟုတ္တာ။ တစ္ခါတစ္ေလ ကုိယ့္မ်က္ႏွာကုိယ္ၾကည့္ၿပီး “အင္း…ငါ့မ်က္ႏွာမွာ ဒါေလးကေတာ့ ဖ်က္ေနတယ္၊ ဒါေလးကုိ ခဲြစိပ္ျပဳျပင္လုိက္ရင္ အေတာ္ၾကည့္ေကာင္းမွာပဲ”ဆုိတဲ့ စိတ္ကူးနဲ႔ ျပဳျပင္ၾကည့္တတ္ၾကတယ္။ အဲဒါေလးခဲြစိပ္ျပီး ေနာက္တစ္ခါ ကုိယ့္မ်က္ႏွာကုိမွန္နဲ႔ ျပန္ၾကည့္ေတာ့ “အင္း… ဒါေလးပါ ထပ္ၿပီး ခဲြစိပ္လုိက္ရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းမွာပဲ”လုိ႔ အေတြးထပ္ျဖစ္ ျပန္ပါတယ္။ ထပ္ျဖစ္ေတာ့ ထပ္ျပင္၊ ၿပီးေတာ့ တစ္ခါျပန္ၾကည့္ ထပ္ေတြ႕ျပန္ေရာ၊ ထပ္ေတြ႕ေတာ့ ထပ္ျပင္ခ်င္ျပန္ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔၊ ထပ္ၾကည့္၊ ထပ္ျမင္၊ ထပ္ျပင္သံသရာက မၿပီးႏုိင္ေအာင္ကုိ အလုိမက် ျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။ စကားစပ္လုိ႔ မ်က္ႏွာကုိ ခဲြစိတ္ျပဳျပင္လုိက္တာ အႀကိမ္ေပါင္း ၅၀အထိ ျဖစ္သြားတဲ့ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္အေၾကာင္း သတိရမိပါေသးတယ္။ ဒီအမ်ိဳးသမီးႀကီးက “သူမလည္း ခဲြစိပ္ျပဳျပင္ဖုိ႔ စကာစေတာ့ မ်က္ႏွာမွာရွိတဲ့ အဆင္မေျပတာ တစ္ခုေလာက္ကုိ ခဲြစိပ္ျပဳျပင္ ၾကည့္လုိက္မယ္ဆုိတဲ့ စိတ္ကူးနဲ႔ စခဲ့တာျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္း တစ္ခုၿပီးတစ္ခု အလုိမက်မႈေတြ ျဖစ္ျဖစ္လာၿပီး အခုလုိ ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ မ်က္ႏွာႀကီးနဲ႔အတူ အႀကိမ္ေပါင္း ၅၀အထိ ခဲြစိပ္ျပဳျပင္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္း၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ ျပဳျပင္ျပဳျပင္ အလုိမက်ျဖစ္ၿပီး ဆုံးႏုိင္မွာ မဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း..” စသျဖင့္ ခဲြစိပ္ျပဳျပင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သူမအေတြ႕အႀကဳံကုိ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ေျပာျပဖူးပါတယ္။
ဒါအမွန္ပါပဲ။ ေဖာက္ျပန္တတ္တဲ့ သေဘာရွိတဲ့ ႐ုပ္ကုိပဲ လုိက္ျပင္ေနလုိ႔ကေတာ့ အလုိက်ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အႀကိမ္၅၀လည္း မျပည့္ႏုိင္၊ ၆၀၊ ၇၀ စသျဖင့္ ဘယ္ႏွစ္ႀကိမ္ပဲ ျပင္ျပင္ ၿပီးမွာမဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ အၿမဲေဖာက္ျပန္ေနတဲ့ ႐ုပ္ကုိျပင္ေနတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီတစ္ခုျပင္ၿပီးလည္း ေနာက္တစ္ခုျပင္စရာက ထပ္ေပၚလာ၊ ထပ္ျဖစ္လာေနမွာပဲ ျဖစ္လုိ႔ပါ။ အရင္းစစ္ေတာ့ အမွန္ကုိ မျမင္တဲ့ စိတ္ေၾကာင့္ ျပင္ၿပီးရင္းျပင္ရင္း ျဖစ္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပင္ရမွာက ႐ုပ္မဟုတ္ဘူး၊ စိတ္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္ကုိျပင္တာထက္ စိတ္ကုိျပင္ၾကလုိ႔ တုိက္တြန္းျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ ပုထုဇင္ေတြျဖစ္လုိ႔ ႐ုပ္ကလည္း ျပင္ေနရေသးတယ္ဆုိရင္ ႐ုပ္ကုိလည္းျပင္၊ စိတ္လည္းျပင္ၾကေပါ့လုိ႔ ဆုံးမျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
မွန္ပါတယ္။ အပုတ္ေကာင္ ျဖစ္ေနတဲ့ ဒီ႐ုပ္ဟာ ေန႔စဥ္ျပင္ေနရပါတယ္။ ေန႔စဥ္သန္႔ရွင္းေအာင္ လုပ္ေနရပါတယ္။ တစ္ေန႔မျပင္ရင္ တစ္ေန႔အနံ႔ထြက္ေနတာ ဆုိေတာ့ ေန႔တုိင္းေန႔တုိင္း မ႐ုိးႏုိင္ေအာင္ကုိ ျပင္ေနရပါတယ္။ မျပင္ဘဲ ထားမယ္ဆုိရင္လည္း ခႏၶာကုိယ္မွာ ရွိတဲ့ အေပါက္ေတြက ထြက္လာသမွ် အရာဟာ ဘာတစ္ခုမွ ေကာင္းတာမရွိေတာ့ ရြံရွာဖြယ္ပဲ ျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။ ဒါကလည္း ဒီ႐ုပ္တရားဟာ အေကာင္ပုတ္ဆုိတာ သိႏုိင္တဲ့ အသိဉာဏ္ရွိမွ ျဖစ္မွာပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ မသိၾကေတာ့ ဒီအပုတ္ေကာင္ျဖစ္တဲ့ ႐ုပ္ေကာင္ကုိပဲ အဟုတ္ထင္ကာ မာနေတြ ၀င္ေနၾကပါတယ္။ အေပၚယံအေရျပားကုိ ေရႊအလား ထင္မွတ္ၿပီး အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ခ်ယ္သေနၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ ျပင္မဆုံးျဖစ္ေနတဲ့ ဒီ႐ုပ္ဟာ ေသရင္ထားခဲ့ရမယ့္ အေကာင္ပုတ္ဆုိတဲ့ အမည္ပညတ္တစ္ခုပဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါကုိ မသိေတာ့ ဟန္ေဆာင္မႈမ်ားနဲ႔အတူ အခိုက္အတန္႔သာျဖစ္တဲ့ ျပင္ထားတဲ့႐ုပ္အေပၚ အစဲြတရားေတြနဲ႔ အလဲြအမွား စိတ္ထားေတြအထိ ျဖစ္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္ကုိအမွီျပဳၿပီး စိတ္ပါဒုကၡ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ႐ုပ္ကုိ သန္႔ရွင္းေအာင္ လုပ္ေနေပမယ့္ စိတ္ကုိ မသန္႔ရွင္းမိၾကေတာ့ အကုသုိလ္ အညစ္အေၾကးေတြနဲ႔ ေလာဘမ်က္ႏွာ၊ ေဒါသမ်က္ႏွာ၊ ေမာဟမ်က္ႏွာ၊ မာနမ်က္ႏွာ၊ ဣႆာ၊ မစၧရိယ မ်က္ႏွာေတြအျဖစ္ ေျပာင္းေျပာင္းေနကုန္ ပါေတာ့တယ္။ လွခ်င္လုိ႔ မ်က္ႏွာကုိ ခဲြစိပ္ျပဳျပင္ အလွဆင္ေပမယ့္ ပုိပုိလွမလာဘဲ ကိေလသာလႊမ္းတဲ့ မ်က္ႏွာေတြနဲ႔ အုိအုိလုိ႔သာ ပုိျပလာပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လွခ်င္လုိ႔ ျပင္ၾကရင္လည္း ႐ုပ္ကုိလည္းျပင္ စိတ္လည္းျပင္ၾကပါလုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္မလွေပမယ့္ စိတ္လွေနရင္ လူလည္းလွလုိ႔ အခုဘ၀မွာေရာ သံသရာမွာပါ အလွတရားေတြ ပုိင္ဆုိင္ေနရမွာ အမွန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမတ္ဗုဒၶကေတာ့ စိတ္ကုိ အထူးသတိျပဳဖုိ႔ အၿမဲမိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။ စိတ္ကုိျပင္ဖုိ႔ အျမဲတုိက္တြန္းေတာ္ မူပါတယ္။ ႐ုပ္ကုိ သန္႔ရွင္းေအာင္ ျပဳျပင္ၾကသလုိ စိတ္ကုိလည္း သန္႔ရွင္းေအာင္ ျပဳျပင္ၾကဖုိ႔ အထူးေဟာ ေတာ္မူပါတယ္။ ႐ုပ္မွာ အညစ္အေၾကးေတြ စြန္းထင္လာတဲ့အခါ သန္႔ရွင္းေအာင္ ေဆးေၾကာေပးရသလုိ စိတ္မွာ အညစ္အေၾကးေတြ ျဖစ္ရင္လည္း သန္႔ရွင္းေအာင္ ေဆးေၾကာေပးၾကဖုိ႔ ညြန္ျပေတာ္မူပါတယ္။ “ေရေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ရႊံ႕ေပရင္ ေရနဲ႔ေဆးမွပဲ သန္႔ရွင္းသြားတတ္သလုိ၊ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အညစ္အေၾကးဟာလည္း စိတ္နဲ႔ေဆးမွပဲ သန္႔ရွင္းႏုိင္ေၾကာင္း..” ဆုံးမေတာ္မူပါတယ္။ အရင္းစစ္ေတာ့ စိတ္မညစ္ေစဖုိ႔ပါပဲ။ စိတ္မွာ အညစ္အေၾကးေတြ မျဖစ္ဖုိ႔ပါပဲ။ အကယ္၍ စိတ္မွာသာ အညစ္အေၾကးျဖစ္ၿပီး စိတ္ညစ္ႏြမ္းၿပီဆုိပါက ႐ုပ္ကုိ ဘယ္ေလာက္ပဲ လွေအာင္ျပင္ေနပါေစ အက်ိဳးမၿပီး အခ်ည္းႏွီးပဲ ျဖစ္ေနတတ္ေၾကာင္း သတိျပဳၾကဖုိ႔ လုိအပ္လွပါတယ္။ ဗုဒၶစာေပ တစ္ေနရာမွာ ျမတ္ဗုဒၶက “ခုိးသူတစ္ေယာက္သည္၊ ခုိးသူတစ္ေယာက္ကုိ ျမင္ေသာ္ ပ်က္ဆီးေအာင္ျပဳရာ၏၊ ရန္သူတစ္ေယာက္သည္ ရန္သူတစ္ေယာက္ကုိ ျမင္ေသာ္ ပ်က္ဆီးေအာင္ ျပဳရာ၏၊ မေကာင္းသျဖင့္ ထားအပ္ေသာ စိတ္သည္ကား ထုိစိတ္ရွိသူကုိ ထုိ႔ထက္ပင္ ယုတ္ည့ံေအာင္ ျပဳႏုိင္၏။” (နႏၵေဂါပါလက၀တၳဳ)ဟု မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။ ဆုိလုိတာက မေကာင္းတဲ့၊ ညစ္ႏြမ္းတဲ့ စိတ္ဟာ အဲဒီစိတ္ရွိေနတဲ့သူကုိ အဆုိးဆုံးအထိ ပ်က္စီးေအာင္ ဖ်က္စီးတတ္ေၾကာင္း ဆုိလုိရင္းျဖစ္ပါတယ္။
စိတ္ကုိ ညစ္ႏြမ္းေစတဲ့ အရာမ်ား အမ်ားအျပား ရွိေနေပမယ့္ နီ၀ရဏတရား ငါးပါးကေတာ့ မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ကုိ ဟန႔္တားႏုိင္တဲ့အထိ ညစ္ႏြမ္းေစ၊ တားျမစ္ပိတ္ပင္ေစပါတယ္။ ကာမစၧႏၵဆုိတဲ့ ကာမဂုဏ္အလုိဆႏၵ၊ ဗ်ာပါဒလုိ႔ေခၚတဲ့ သူတစ္ပါးကုိ ပ်က္စီးေစလုိမႈ၊ ထိနမိဒၶလုိ႔ေခၚတဲ့ ေလးလံပ်င္းရိထုိင္းမႈိင္းမႈ၊ ဥဒၶစၥကုကၠဳစၥလုိေခၚတဲ့ ျပန္႔လြင့္မႈ ႏွလုံးမသာယာမႈ၊ ၀ိစိကစၧာလုိ႔ေခၚတဲ့ သုိ႔ေလာသုိ႔ေလာ သံသယျဖစ္ကာ မေ၀ခဲြႏုိင္မႈမ်ားဟာ နီ၀ရဏတရားမ်ား ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီတရားမ်ားနဲ႔ စိတ္ကုိ မညစ္ႏြမ္းရေအာင္ သတိတရားနဲ႔ ျပဳျပင္ေပးၾကဖုိ႔၊ အကုသုိလ္ျဖစ္စရာ အာ႐ုံမ်ား၊ ကိေလသာျဖစ္စရာ အရာမ်ားနဲ႔ စိတ္ကုိ မညစ္ႏြမ္းရေအာင္ မေမ့မေလ်ာ့တဲ့ သတိတရားနဲ႔ ျပဳျပင္ေပးၾကဖုိ႔ ဆုံးမေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
႐ုပ္ကုိျပဳျပင္တဲ့အခါ ေရခ်ိဳးျခင္း၊ ဆပ္ျပာတုိက္ျခင္း၊ အေမြးနံ႔သာမ်ား အသုံးျပဳျခင္းစတာေတြနဲ႔ ျပဳျပင္ေပးၾကသလုိ စိတ္ကုိလည္း သီလေဆာက္တည္ျခင္း၊ ဒါနျပဳေပးျခင္း၊ ကမၼ႒ာန္းပြားမ်ားေပးျခင္း၊ ၀ိပႆနာအလုပ္ အားထုတ္ျခင္းမ်ားနဲ႔ ျပဳျပင္ေပးဖုိ႔လုိေၾကာင္း တုိက္တြန္းၾကပါတယ္။ ဒီလုိ ျပဳျပင္ေပးတဲ့အခါ သီလတရားကုိ ခံတပ္ထားၿပီး၊ ဒါနရဲ႕ ေထာက္ပံ့မႈနဲ႔အတူ ပစၥဳပၸန္ ခ်မ္းသာေရးအတြက္ သမထကုိ အသုံးျပဳကာ သံသရာမွသည္ နိဗၺာန္အထိ ေရာက္ေစဖုိ႔အတြက္ ၀ိပႆနာနည္းနဲ႔ ျပဳျပင္ၾကဖုိ႔ ညြန္ျပေတာ္မူပါတယ္။ ဆုိၾကပါစုိ႔ ကုိယ္သႏၲာန္မွာ အၿမဲကိေလသာ ကာမဂုဏ္အားႀကီးတဲ့ စိတ္ေတြ ျဖစ္ျဖစ္ေန၊ ဘာေလးပဲျမင္ျမင္၊ ဘယ္သူ႔ကုိပဲ ျမင္ျမင္ ကာမရာဂစိတ္ေတြပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေနတယ္ဆုိရင္ အပုတ္ေကာင္ကုိ ႏွလုံးသြင္းဆင္ျခင္ရတဲ့ အသုဘကမၼ႒ာန္းကုိ ပြားမ်ားတာတုိ႔၊ ထစ္ခနဲဆုိ စိတ္တုိတတ္၊ စိတ္ဆုိးတတ္၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္သူ႔ကုိပဲ ၾကည့္ၾကည့္ အလုိမက်ဘဲ ျဖစ္ေနတတ္တဲ့ စိတ္ေတြ ျဖစ္ျဖစ္ေနတယ္ဆုိရင္ ေမတၱာကမၼ႒ာန္းကုိ ပြားမ်ားေပးတာတုိ႔ စသျဖင့္ ကမၼ႒ာန္းေလးေတြနဲ႔ စိတ္ကုိ ျပဳျပင္ၾကည့္ရပါမယ္။ အေကာင္းဆုံးကေတာ့ စိတ္မွာ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္သမွ်ေပၚသမွ်ကုိ သတိတရားနဲ႔ သိေအာင္ႀကိဳးစားၿပီး အဲဒီျဖစ္သမွ် ေပၚသမွ် အရာေတြကုိ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္၊ ေပၚစဲေပၚခုိက္မွာ မေကာင္းတဲ့စိတ္ရဲ႕ စဲြေဆာင္မႈေနာက္ကုိ မလုိက္ျဖစ္ေအာင္ ျပဳျပင္ၾကည့္ရပါမယ္။ ဒါကေတာ့ ၀ိပႆနာတရား အားထုတ္မႈနဲ႔ပဲ ျပဳျပင္ေပးလုိ႔ ရပါမယ္။ ၀ိပႆနာနည္းဟာ ေပၚရာေပၚရာေတြကုိ လုိက္လုိက္ၿပီး သိမွတ္ေပးရတဲ့ နည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီနည္းကုိ အသုံးျပဳၿပီး စိတ္ကုိျပဳျပင္ေပးၾကည့္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ စိတ္ကုိ ျပဳျပင္မႈ အားေကာင္းလာ၊ သတိတရားနဲ႔ ျဖစ္သမွ်စိတ္ကုိ သိလာႏုိင္၊ စိတ္ရဲ႕ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္ကုိ သိၿပီး စိတ္ေခၚရာေနာက္ကုိ မလုိက္ႏုိင္ေအာင္ ျပဳျပင္လာႏုိင္ၿပီ ဆုိရင္ေတာ့ ႐ုပ္ကုိလည္း ျပဳျပင္ၿပီး ျဖစ္ေနပါၿပီ၊ ႐ုပ္ကုိအစဲြျပဳၿပီး ျဖစ္လာမယ့္ ျပဳျပင္စရာေတြကုိလည္း ျပဳျပင္ၿပီး ျဖစ္ေနပါၿပီ။
ဒါေၾကာင့္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေန႔စဥ္ေန႔စဥ္ ႐ုပ္ကုိျပင္ေနၾကသလုိ စိတ္ကုိလည္း တစ္ေန႔ထက္ တစ္ေန႔ ေကာင္းတဲ့စိတ္၊ ကိေလသာနည္းတဲ့စိတ္၊ ေဒါသနည္းတဲ့စိတ္၊ မာနနည္းတဲ့စိတ္၊ မနာလုိမႈ၊ ၀န္တုိမႈ နည္းတဲ့စိတ္ေလးေတြ ျဖစ္ေအာင္ မေမ့မေလ်ာ့ မေပါ့မဆတဲ့ သတိတရားနဲ႔ ျပဳျပင္ေပးၾကည့္ၾကဖုိ႔၊ စိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတတ္တဲ့ အညစ္အေၾကးမ်ားကုိ စိတ္နဲ႔ပဲ သန္႔ရွင္းေအာင္ ေဆးေၾကာျပဳျပင္ေပးၾကဖုိ႔၊ ႐ုပ္ကုိျပင္ဖုိ႔ အခ်ိန္၊ လူ၊ ေငြ၊ ပစၥည္းစတာေတြနဲ႔ အားစုိက္ႀကိဳးစား ျပဳျပင္ၾကသလုိ စိတ္ကုိလည္း သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာသတိတရားမ်ားနဲ႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္ကာ ျပဳျပင္ေပးၾကဖုိ႔ ဆုံးမေဟာၾကား ေပးၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္သင့္တာကေတာ့ ႐ုပ္ကုိလည္းျပင္ စိတ္လည္းျပင္တတ္ၾကဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။ အားလုံး နာမ္႐ုပ္ႏွစ္သင္း အျမင္ရွင္းေအာင္ ျပင္ႏုိင္ၾကပါေစ…
ဟုတ္ပါတယ္။ ႐ုပ္ဆုိတာဟာ ေဖာက္ျပန္ပ်က္ဆီးတတ္တဲ့ သေဘာရွိေနတဲ့အတြက္ ေဖာက္ျပန္တုိင္း၊ ပ်က္ဆီးတုိင္း လုိက္ၿပီး ျပဳျပင္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဆုံးမွာမဟုတ္ပါဘူး။ လူ႔စိတ္ကလည္း အလုိျပည့္တယ္ဆုိတာ ရွိတာမွ မဟုတ္တာ။ တစ္ခါတစ္ေလ ကုိယ့္မ်က္ႏွာကုိယ္ၾကည့္ၿပီး “အင္း…ငါ့မ်က္ႏွာမွာ ဒါေလးကေတာ့ ဖ်က္ေနတယ္၊ ဒါေလးကုိ ခဲြစိပ္ျပဳျပင္လုိက္ရင္ အေတာ္ၾကည့္ေကာင္းမွာပဲ”ဆုိတဲ့ စိတ္ကူးနဲ႔ ျပဳျပင္ၾကည့္တတ္ၾကတယ္။ အဲဒါေလးခဲြစိပ္ျပီး ေနာက္တစ္ခါ ကုိယ့္မ်က္ႏွာကုိမွန္နဲ႔ ျပန္ၾကည့္ေတာ့ “အင္း… ဒါေလးပါ ထပ္ၿပီး ခဲြစိပ္လုိက္ရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းမွာပဲ”လုိ႔ အေတြးထပ္ျဖစ္ ျပန္ပါတယ္။ ထပ္ျဖစ္ေတာ့ ထပ္ျပင္၊ ၿပီးေတာ့ တစ္ခါျပန္ၾကည့္ ထပ္ေတြ႕ျပန္ေရာ၊ ထပ္ေတြ႕ေတာ့ ထပ္ျပင္ခ်င္ျပန္ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔၊ ထပ္ၾကည့္၊ ထပ္ျမင္၊ ထပ္ျပင္သံသရာက မၿပီးႏုိင္ေအာင္ကုိ အလုိမက် ျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။ စကားစပ္လုိ႔ မ်က္ႏွာကုိ ခဲြစိတ္ျပဳျပင္လုိက္တာ အႀကိမ္ေပါင္း ၅၀အထိ ျဖစ္သြားတဲ့ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္အေၾကာင္း သတိရမိပါေသးတယ္။ ဒီအမ်ိဳးသမီးႀကီးက “သူမလည္း ခဲြစိပ္ျပဳျပင္ဖုိ႔ စကာစေတာ့ မ်က္ႏွာမွာရွိတဲ့ အဆင္မေျပတာ တစ္ခုေလာက္ကုိ ခဲြစိပ္ျပဳျပင္ ၾကည့္လုိက္မယ္ဆုိတဲ့ စိတ္ကူးနဲ႔ စခဲ့တာျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္း တစ္ခုၿပီးတစ္ခု အလုိမက်မႈေတြ ျဖစ္ျဖစ္လာၿပီး အခုလုိ ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ မ်က္ႏွာႀကီးနဲ႔အတူ အႀကိမ္ေပါင္း ၅၀အထိ ခဲြစိပ္ျပဳျပင္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္း၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ ျပဳျပင္ျပဳျပင္ အလုိမက်ျဖစ္ၿပီး ဆုံးႏုိင္မွာ မဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း..” စသျဖင့္ ခဲြစိပ္ျပဳျပင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သူမအေတြ႕အႀကဳံကုိ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ေျပာျပဖူးပါတယ္။
ဒါအမွန္ပါပဲ။ ေဖာက္ျပန္တတ္တဲ့ သေဘာရွိတဲ့ ႐ုပ္ကုိပဲ လုိက္ျပင္ေနလုိ႔ကေတာ့ အလုိက်ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အႀကိမ္၅၀လည္း မျပည့္ႏုိင္၊ ၆၀၊ ၇၀ စသျဖင့္ ဘယ္ႏွစ္ႀကိမ္ပဲ ျပင္ျပင္ ၿပီးမွာမဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ အၿမဲေဖာက္ျပန္ေနတဲ့ ႐ုပ္ကုိျပင္ေနတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီတစ္ခုျပင္ၿပီးလည္း ေနာက္တစ္ခုျပင္စရာက ထပ္ေပၚလာ၊ ထပ္ျဖစ္လာေနမွာပဲ ျဖစ္လုိ႔ပါ။ အရင္းစစ္ေတာ့ အမွန္ကုိ မျမင္တဲ့ စိတ္ေၾကာင့္ ျပင္ၿပီးရင္းျပင္ရင္း ျဖစ္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပင္ရမွာက ႐ုပ္မဟုတ္ဘူး၊ စိတ္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္ကုိျပင္တာထက္ စိတ္ကုိျပင္ၾကလုိ႔ တုိက္တြန္းျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ ပုထုဇင္ေတြျဖစ္လုိ႔ ႐ုပ္ကလည္း ျပင္ေနရေသးတယ္ဆုိရင္ ႐ုပ္ကုိလည္းျပင္၊ စိတ္လည္းျပင္ၾကေပါ့လုိ႔ ဆုံးမျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
မွန္ပါတယ္။ အပုတ္ေကာင္ ျဖစ္ေနတဲ့ ဒီ႐ုပ္ဟာ ေန႔စဥ္ျပင္ေနရပါတယ္။ ေန႔စဥ္သန္႔ရွင္းေအာင္ လုပ္ေနရပါတယ္။ တစ္ေန႔မျပင္ရင္ တစ္ေန႔အနံ႔ထြက္ေနတာ ဆုိေတာ့ ေန႔တုိင္းေန႔တုိင္း မ႐ုိးႏုိင္ေအာင္ကုိ ျပင္ေနရပါတယ္။ မျပင္ဘဲ ထားမယ္ဆုိရင္လည္း ခႏၶာကုိယ္မွာ ရွိတဲ့ အေပါက္ေတြက ထြက္လာသမွ် အရာဟာ ဘာတစ္ခုမွ ေကာင္းတာမရွိေတာ့ ရြံရွာဖြယ္ပဲ ျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။ ဒါကလည္း ဒီ႐ုပ္တရားဟာ အေကာင္ပုတ္ဆုိတာ သိႏုိင္တဲ့ အသိဉာဏ္ရွိမွ ျဖစ္မွာပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ မသိၾကေတာ့ ဒီအပုတ္ေကာင္ျဖစ္တဲ့ ႐ုပ္ေကာင္ကုိပဲ အဟုတ္ထင္ကာ မာနေတြ ၀င္ေနၾကပါတယ္။ အေပၚယံအေရျပားကုိ ေရႊအလား ထင္မွတ္ၿပီး အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ခ်ယ္သေနၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ ျပင္မဆုံးျဖစ္ေနတဲ့ ဒီ႐ုပ္ဟာ ေသရင္ထားခဲ့ရမယ့္ အေကာင္ပုတ္ဆုိတဲ့ အမည္ပညတ္တစ္ခုပဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါကုိ မသိေတာ့ ဟန္ေဆာင္မႈမ်ားနဲ႔အတူ အခိုက္အတန္႔သာျဖစ္တဲ့ ျပင္ထားတဲ့႐ုပ္အေပၚ အစဲြတရားေတြနဲ႔ အလဲြအမွား စိတ္ထားေတြအထိ ျဖစ္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္ကုိအမွီျပဳၿပီး စိတ္ပါဒုကၡ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ႐ုပ္ကုိ သန္႔ရွင္းေအာင္ လုပ္ေနေပမယ့္ စိတ္ကုိ မသန္႔ရွင္းမိၾကေတာ့ အကုသုိလ္ အညစ္အေၾကးေတြနဲ႔ ေလာဘမ်က္ႏွာ၊ ေဒါသမ်က္ႏွာ၊ ေမာဟမ်က္ႏွာ၊ မာနမ်က္ႏွာ၊ ဣႆာ၊ မစၧရိယ မ်က္ႏွာေတြအျဖစ္ ေျပာင္းေျပာင္းေနကုန္ ပါေတာ့တယ္။ လွခ်င္လုိ႔ မ်က္ႏွာကုိ ခဲြစိပ္ျပဳျပင္ အလွဆင္ေပမယ့္ ပုိပုိလွမလာဘဲ ကိေလသာလႊမ္းတဲ့ မ်က္ႏွာေတြနဲ႔ အုိအုိလုိ႔သာ ပုိျပလာပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လွခ်င္လုိ႔ ျပင္ၾကရင္လည္း ႐ုပ္ကုိလည္းျပင္ စိတ္လည္းျပင္ၾကပါလုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္မလွေပမယ့္ စိတ္လွေနရင္ လူလည္းလွလုိ႔ အခုဘ၀မွာေရာ သံသရာမွာပါ အလွတရားေတြ ပုိင္ဆုိင္ေနရမွာ အမွန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမတ္ဗုဒၶကေတာ့ စိတ္ကုိ အထူးသတိျပဳဖုိ႔ အၿမဲမိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။ စိတ္ကုိျပင္ဖုိ႔ အျမဲတုိက္တြန္းေတာ္ မူပါတယ္။ ႐ုပ္ကုိ သန္႔ရွင္းေအာင္ ျပဳျပင္ၾကသလုိ စိတ္ကုိလည္း သန္႔ရွင္းေအာင္ ျပဳျပင္ၾကဖုိ႔ အထူးေဟာ ေတာ္မူပါတယ္။ ႐ုပ္မွာ အညစ္အေၾကးေတြ စြန္းထင္လာတဲ့အခါ သန္႔ရွင္းေအာင္ ေဆးေၾကာေပးရသလုိ စိတ္မွာ အညစ္အေၾကးေတြ ျဖစ္ရင္လည္း သန္႔ရွင္းေအာင္ ေဆးေၾကာေပးၾကဖုိ႔ ညြန္ျပေတာ္မူပါတယ္။ “ေရေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ရႊံ႕ေပရင္ ေရနဲ႔ေဆးမွပဲ သန္႔ရွင္းသြားတတ္သလုိ၊ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အညစ္အေၾကးဟာလည္း စိတ္နဲ႔ေဆးမွပဲ သန္႔ရွင္းႏုိင္ေၾကာင္း..” ဆုံးမေတာ္မူပါတယ္။ အရင္းစစ္ေတာ့ စိတ္မညစ္ေစဖုိ႔ပါပဲ။ စိတ္မွာ အညစ္အေၾကးေတြ မျဖစ္ဖုိ႔ပါပဲ။ အကယ္၍ စိတ္မွာသာ အညစ္အေၾကးျဖစ္ၿပီး စိတ္ညစ္ႏြမ္းၿပီဆုိပါက ႐ုပ္ကုိ ဘယ္ေလာက္ပဲ လွေအာင္ျပင္ေနပါေစ အက်ိဳးမၿပီး အခ်ည္းႏွီးပဲ ျဖစ္ေနတတ္ေၾကာင္း သတိျပဳၾကဖုိ႔ လုိအပ္လွပါတယ္။ ဗုဒၶစာေပ တစ္ေနရာမွာ ျမတ္ဗုဒၶက “ခုိးသူတစ္ေယာက္သည္၊ ခုိးသူတစ္ေယာက္ကုိ ျမင္ေသာ္ ပ်က္ဆီးေအာင္ျပဳရာ၏၊ ရန္သူတစ္ေယာက္သည္ ရန္သူတစ္ေယာက္ကုိ ျမင္ေသာ္ ပ်က္ဆီးေအာင္ ျပဳရာ၏၊ မေကာင္းသျဖင့္ ထားအပ္ေသာ စိတ္သည္ကား ထုိစိတ္ရွိသူကုိ ထုိ႔ထက္ပင္ ယုတ္ည့ံေအာင္ ျပဳႏုိင္၏။” (နႏၵေဂါပါလက၀တၳဳ)ဟု မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။ ဆုိလုိတာက မေကာင္းတဲ့၊ ညစ္ႏြမ္းတဲ့ စိတ္ဟာ အဲဒီစိတ္ရွိေနတဲ့သူကုိ အဆုိးဆုံးအထိ ပ်က္စီးေအာင္ ဖ်က္စီးတတ္ေၾကာင္း ဆုိလုိရင္းျဖစ္ပါတယ္။
စိတ္ကုိ ညစ္ႏြမ္းေစတဲ့ အရာမ်ား အမ်ားအျပား ရွိေနေပမယ့္ နီ၀ရဏတရား ငါးပါးကေတာ့ မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ကုိ ဟန႔္တားႏုိင္တဲ့အထိ ညစ္ႏြမ္းေစ၊ တားျမစ္ပိတ္ပင္ေစပါတယ္။ ကာမစၧႏၵဆုိတဲ့ ကာမဂုဏ္အလုိဆႏၵ၊ ဗ်ာပါဒလုိ႔ေခၚတဲ့ သူတစ္ပါးကုိ ပ်က္စီးေစလုိမႈ၊ ထိနမိဒၶလုိ႔ေခၚတဲ့ ေလးလံပ်င္းရိထုိင္းမႈိင္းမႈ၊ ဥဒၶစၥကုကၠဳစၥလုိေခၚတဲ့ ျပန္႔လြင့္မႈ ႏွလုံးမသာယာမႈ၊ ၀ိစိကစၧာလုိ႔ေခၚတဲ့ သုိ႔ေလာသုိ႔ေလာ သံသယျဖစ္ကာ မေ၀ခဲြႏုိင္မႈမ်ားဟာ နီ၀ရဏတရားမ်ား ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီတရားမ်ားနဲ႔ စိတ္ကုိ မညစ္ႏြမ္းရေအာင္ သတိတရားနဲ႔ ျပဳျပင္ေပးၾကဖုိ႔၊ အကုသုိလ္ျဖစ္စရာ အာ႐ုံမ်ား၊ ကိေလသာျဖစ္စရာ အရာမ်ားနဲ႔ စိတ္ကုိ မညစ္ႏြမ္းရေအာင္ မေမ့မေလ်ာ့တဲ့ သတိတရားနဲ႔ ျပဳျပင္ေပးၾကဖုိ႔ ဆုံးမေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
႐ုပ္ကုိျပဳျပင္တဲ့အခါ ေရခ်ိဳးျခင္း၊ ဆပ္ျပာတုိက္ျခင္း၊ အေမြးနံ႔သာမ်ား အသုံးျပဳျခင္းစတာေတြနဲ႔ ျပဳျပင္ေပးၾကသလုိ စိတ္ကုိလည္း သီလေဆာက္တည္ျခင္း၊ ဒါနျပဳေပးျခင္း၊ ကမၼ႒ာန္းပြားမ်ားေပးျခင္း၊ ၀ိပႆနာအလုပ္ အားထုတ္ျခင္းမ်ားနဲ႔ ျပဳျပင္ေပးဖုိ႔လုိေၾကာင္း တုိက္တြန္းၾကပါတယ္။ ဒီလုိ ျပဳျပင္ေပးတဲ့အခါ သီလတရားကုိ ခံတပ္ထားၿပီး၊ ဒါနရဲ႕ ေထာက္ပံ့မႈနဲ႔အတူ ပစၥဳပၸန္ ခ်မ္းသာေရးအတြက္ သမထကုိ အသုံးျပဳကာ သံသရာမွသည္ နိဗၺာန္အထိ ေရာက္ေစဖုိ႔အတြက္ ၀ိပႆနာနည္းနဲ႔ ျပဳျပင္ၾကဖုိ႔ ညြန္ျပေတာ္မူပါတယ္။ ဆုိၾကပါစုိ႔ ကုိယ္သႏၲာန္မွာ အၿမဲကိေလသာ ကာမဂုဏ္အားႀကီးတဲ့ စိတ္ေတြ ျဖစ္ျဖစ္ေန၊ ဘာေလးပဲျမင္ျမင္၊ ဘယ္သူ႔ကုိပဲ ျမင္ျမင္ ကာမရာဂစိတ္ေတြပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေနတယ္ဆုိရင္ အပုတ္ေကာင္ကုိ ႏွလုံးသြင္းဆင္ျခင္ရတဲ့ အသုဘကမၼ႒ာန္းကုိ ပြားမ်ားတာတုိ႔၊ ထစ္ခနဲဆုိ စိတ္တုိတတ္၊ စိတ္ဆုိးတတ္၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္သူ႔ကုိပဲ ၾကည့္ၾကည့္ အလုိမက်ဘဲ ျဖစ္ေနတတ္တဲ့ စိတ္ေတြ ျဖစ္ျဖစ္ေနတယ္ဆုိရင္ ေမတၱာကမၼ႒ာန္းကုိ ပြားမ်ားေပးတာတုိ႔ စသျဖင့္ ကမၼ႒ာန္းေလးေတြနဲ႔ စိတ္ကုိ ျပဳျပင္ၾကည့္ရပါမယ္။ အေကာင္းဆုံးကေတာ့ စိတ္မွာ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္သမွ်ေပၚသမွ်ကုိ သတိတရားနဲ႔ သိေအာင္ႀကိဳးစားၿပီး အဲဒီျဖစ္သမွ် ေပၚသမွ် အရာေတြကုိ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္၊ ေပၚစဲေပၚခုိက္မွာ မေကာင္းတဲ့စိတ္ရဲ႕ စဲြေဆာင္မႈေနာက္ကုိ မလုိက္ျဖစ္ေအာင္ ျပဳျပင္ၾကည့္ရပါမယ္။ ဒါကေတာ့ ၀ိပႆနာတရား အားထုတ္မႈနဲ႔ပဲ ျပဳျပင္ေပးလုိ႔ ရပါမယ္။ ၀ိပႆနာနည္းဟာ ေပၚရာေပၚရာေတြကုိ လုိက္လုိက္ၿပီး သိမွတ္ေပးရတဲ့ နည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီနည္းကုိ အသုံးျပဳၿပီး စိတ္ကုိျပဳျပင္ေပးၾကည့္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ စိတ္ကုိ ျပဳျပင္မႈ အားေကာင္းလာ၊ သတိတရားနဲ႔ ျဖစ္သမွ်စိတ္ကုိ သိလာႏုိင္၊ စိတ္ရဲ႕ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္ကုိ သိၿပီး စိတ္ေခၚရာေနာက္ကုိ မလုိက္ႏုိင္ေအာင္ ျပဳျပင္လာႏုိင္ၿပီ ဆုိရင္ေတာ့ ႐ုပ္ကုိလည္း ျပဳျပင္ၿပီး ျဖစ္ေနပါၿပီ၊ ႐ုပ္ကုိအစဲြျပဳၿပီး ျဖစ္လာမယ့္ ျပဳျပင္စရာေတြကုိလည္း ျပဳျပင္ၿပီး ျဖစ္ေနပါၿပီ။
ဒါေၾကာင့္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေန႔စဥ္ေန႔စဥ္ ႐ုပ္ကုိျပင္ေနၾကသလုိ စိတ္ကုိလည္း တစ္ေန႔ထက္ တစ္ေန႔ ေကာင္းတဲ့စိတ္၊ ကိေလသာနည္းတဲ့စိတ္၊ ေဒါသနည္းတဲ့စိတ္၊ မာနနည္းတဲ့စိတ္၊ မနာလုိမႈ၊ ၀န္တုိမႈ နည္းတဲ့စိတ္ေလးေတြ ျဖစ္ေအာင္ မေမ့မေလ်ာ့ မေပါ့မဆတဲ့ သတိတရားနဲ႔ ျပဳျပင္ေပးၾကည့္ၾကဖုိ႔၊ စိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတတ္တဲ့ အညစ္အေၾကးမ်ားကုိ စိတ္နဲ႔ပဲ သန္႔ရွင္းေအာင္ ေဆးေၾကာျပဳျပင္ေပးၾကဖုိ႔၊ ႐ုပ္ကုိျပင္ဖုိ႔ အခ်ိန္၊ လူ၊ ေငြ၊ ပစၥည္းစတာေတြနဲ႔ အားစုိက္ႀကိဳးစား ျပဳျပင္ၾကသလုိ စိတ္ကုိလည္း သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာသတိတရားမ်ားနဲ႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္ကာ ျပဳျပင္ေပးၾကဖုိ႔ ဆုံးမေဟာၾကား ေပးၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္သင့္တာကေတာ့ ႐ုပ္ကုိလည္းျပင္ စိတ္လည္းျပင္တတ္ၾကဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။ အားလုံး နာမ္႐ုပ္ႏွစ္သင္း အျမင္ရွင္းေအာင္ ျပင္ႏုိင္ၾကပါေစ…
0 မွတ္ခ်က္မ်ား (...ေရးရန္):
Post a Comment