Showing posts with label သမထ၊ ၀ိပႆနာဆုိင္ရာမ်ား. Show all posts
Showing posts with label သမထ၊ ၀ိပႆနာဆုိင္ရာမ်ား. Show all posts

တရားဘာေၾကာင့္ ထုိင္ရတယ္


အြန္လုိင္းက စာဖတ္ပရိတ္သတ္ ဒကာမတစ္ဦးက ဘုုန္းဘုုန္းကုုိ ေတာင္းဆုုိထားတာေလး တစ္ခုုရွိပါတယ္။ “အရွင္ဘုုရား အခ်ိန္ေပးနိုုင္တဲ့အခါ တရားထိုုင္ျခင္းရဲ႕ အနက္ အဓိပၺါယ္ကိုု ရွင္းျပေပးေစခ်င္ပါတယ္။ တပည့္ေတာ္မ စိတ္ထဲမွာ အျမဲနားလည္မွတ္သားထားတာက အေသတတ္ေအာင္ သည္းညည္းခံစိတ္ကိုု ထားနိုုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ယူတယ္ ဆိုုတဲ့သေဘာဆိုုၿပီးေတာ့ နားလည္မိပါတယ္။ လြဲေနတယ္လိုု ့ထင္မိပါတယ္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ အရွင္ဘုုရား” တဲ့။ ဒါက အဲဒီဒကာမရဲ႕ ေတာင္းဆုိခ်က္ မူရင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမးသင့္ သိသင့္တဲ့ အေမးေလးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ 

တရားထုုိင္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဲဒီေဝါဟာရေလးကုိပဲ အလြယ္နားလည္ေအာင္ ေျပာရရင္ ကုိယ့္သႏၲာန္မွာ သတိကပ္ၿပီး တရားတာေတြနဲ႔ အထုိင္ခ်တာကုိ တရားထုိင္တာလုုိ႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိပဲ တရားဘာေၾကာင့္ အားထုုတ္တာလဲဆုုိရင္ မတရားတဲ့ အားေတြမ်ားေနတဲ့အတြက္ တရားတဲ့အားေတြ ထုတ္တာကုိ တရားအားထုုတ္တာလုုိ႔ ေဝါဟာပညတ္ အေနနဲ႔ အဓိပၺါယ္ဖြင့္ဆုုိၿပီး ေျပာဆုုိႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တိက်ခုိင္မာတဲ့ ဘုုရားရွင္ရဲ႕ စကားကုိ ကုိးကားၿပီး ေျပာရရင္ ျမတ္စြာဘုုရားရွင္က မဟာသတိပ႒ာန သုုတ္မွာ “ရဟန္းတုိ႔ ဤခရီးလမ္းသည္ သတၱ၀ါတုိ႔၏ စိတ္စင္ၾကယ္ရန္ စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္း ငိုေၾကြးျခင္းတုိ႔ကုိ လြန္ေျမာက္ရန္ ကုိယ္ဆင္းရဲျခင္း စိတ္ဆင္းရဲျခင္းတုိ႔ကုိ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရန္ အရိယမဂ္ကုိ ရရန္ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ တစ္ေၾကာင္းတည္း ေသာ ခရီးလမ္းျဖစ္ေပ၏။ ယင္းသည့္ ခရီးလမ္းကား ဤသတိပ႒ာန္ေလးပါးတုိ႔ပင္တည္း” လုုိ႔ အတိအက် မိန္႔ေတာ္မူထားတဲ့ စကားကုိ ထုုတ္ႏႈတ္ျပရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ဘုရားရွင္ရဲ႕ စကားေတာ္မွာ တရားအားထုတ္ရျခင္း၊ တရားထုိင္ရျခင္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကုုိ အခုိင္အမာ ရွင္းျပထားတာကုိ ေတြ႕ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တရားထုိင္တယ္၊ တရားအားထုုတ္တယ္ဆုိတာ သတိပ႒ာန္အလုပ္ကုိ ပြားမ်ားအားထုုတ္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိပ႒ာန္ အက်င့္ဟာ စိတ္စင္ၾကယ္ဖုိ႔၊ စုိးရိမ္ပူေဆြး ငုိေၾကြးျခင္းေတြ လြန္ေျမာက္ဖုိ႔၊ ကုိယ္စိတ္ဆင္းရဲျခင္းေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းဖုိ႔နဲ႔ ေနာက္ဆုံးပန္းတုိင္ျဖစ္တဲ့ အရိယာမဂ္ကုုိ ရၿပီး နိဗၺာန္ကုိ ဝင္ေရာက္ဖုိ႔ စတာေတြအတြက္ တရားထုိင္ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ သတိပ႒ာန္အလုပ္ တရားအားထုုတ္တဲ့ သူဟာ ဒီအက်ိဳးတရားေတြကုိ လက္ေတြ႕ခံစားႏုိင္ျခင္းဆုိတဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကုိ ရယူႏုိင္စြမ္းရွိေၾကာင္း ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ဘုရားရွင္ရဲ႕ မိန္႔ေတာ္မူခ်က္ကုိၾကည့္ရင္ သတိပ႒ာန္အလုပ္ကုိ အားထုုတ္တဲ့သူဟာ ဒီဘဝမွာလည္း ခ်မ္းသာႏုုိင္သလုိ ေနာင္သံသရာမွာလည္း ခ်မ္းသာႏုုိင္ကာ ေနာက္ဆုုံး မဂ္ဖုုိလ္နိဗၺာန္ခ်မ္းသာအထိ ရရွိခံစားႏုုိင္တယ္ဆုုိတာ သတိျပဳမိၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ တရားအလုုပ္ အားထုုတ္တဲ့အတြက္ အားထုုတ္တဲ့ သူေတြမွာ စိတ္စင္ၾကယ္ျခင္းဆုိတဲ့ အက်ိဳးတရားကုိ လက္ေတြ႕သိရွိခံစားေစႏုုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိပ႒ာန္အလုုပ္ဟာ သတိကုိအထူးျပဳၿပီး ႐ႈမွတ္ရတဲ့ အလုုပ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ သတိရွိေလ အျပစ္ကင္းေလ၊ သတိေကာင္းေလ စိတ္စင္ၾကယ္ေလျဖစ္ကာ အဲဒီကမွတဆင့္ ဉာဏ္အျမင္ေတြ ျမင့္တဲ့အထိ တုိးတက္ကာ စိတ္ကုိညစ္ႏြမ္းပူေလာင္ေစတဲ့ ကိေလသာေတြကုိ တျဖည္းျဖည္းပယ္ခြါလာေစေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆုုံးမွာ အဆင့္ျမင့္ ဉာဏ္ေတြျဖစ္တဲ့ အရိယမဂ္ဉာဏ္ေတြအထိ တက္လွမ္းႏုိင္တဲ့အခါမွာေတာ့ ကိေလသာအားလုံးကုိ အၾကြင္းအက်န္မရွိ အကုန္အစင္ ပယ္သတ္ကာ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳ သြားေစေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ တရားအားထုတ္ျခင္း အထူးသျဖင့္ သတိပ႒ာန္ ဝိပႆနာအလုပ္ကုိ အားထုုတ္ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိလာႏုိင္တဲ့ လက္ေတြ႕အက်ိဳးတရားနဲ႔ အဆုံးစြန္ေသာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ျမတ္စြာဘုရားရွင္က မဟာသတိပ႒ာနသုတ္မွာ “တရားအားထုုတ္တဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ သတိကုိအထူးျပဳၿပီး ႐ုပ္တရားရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ၊ ခံစားမႈ မွန္သမွ်ေတြမွာ၊ စိတ္ရဲ႕ျဖစ္ေပၚမႈ မွန္သမွ်ေတြမွာ၊ သဘာဝဓာတ္ သေဘာတရား မွန္သမွ်ေတြမွာ သိရွိမွတ္သားဖုိ႔လုိေၾကာင္း၊ အဲဒီလုိ သတိကပ္ထားပါက ကိေလသာ အညစ္အေၾကးမ်ား ကင္းစင္ၿပီး စိတ္ၾကည္လင္ကာ ဉာဏ္အျမင္ေတြ တုိးတက္လာမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း” စသျဖင့္ ေဟာေတာ္မူထားတာကို ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေလးခ်က္၊ နည္းေလးသြယ္ကုိ သတိကပ္ၿပီး ႐ႈမွတ္ႏုိင္ပါက ႐ုုပ္နာမ္ေတြရဲ႕ မၿမဲျခင္းသေဘာ၊ အစုုိးမရျခင္းသေဘာ၊ ဆင္းရဲျခင္းသေဘာေတြကုိ အမွန္အတုိင္း သိရွိကာ ႐ုပ္ကိုုအစဲြျပဳၿပီး ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္မယ့္ ဆင္းရဲျခင္းမ်ား၊ စိတ္ကုိအစဲြျပဳၿပီး ျဖစ္ေပၚလာႏုိင့္မယ့္ ဆင္းရဲျခင္းမ်ားကုိ ရင္ဆုိင္ေက်ာ္လႊားလာႏုိင္ၿပီး ဒုကၡရ႕ဲ သေဘာသဘာဝကုိ ဉာဏ္အျမင္နဲ႔ ပုိင္းျခားကာ သိရွိလက္ခံလာႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သဘာဝ အမွန္တရားကုိ သဘာဝအတုိင္ သိရွိလာတဲ့အခါ ႐ုုပ္နာမ္ေတြရဲ႕ ေဖာက္ျပန္မႈေတြမွာလည္း မတုုန္မလႈပ္ ခံႏုုိင္ရည္ ရွိလာေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသေဘာတရားေတြကုိ သတိမလြတ္ဘဲ ခံႏုုိင္ရည္ ရွိလာၿပီဆုိရင္ အစဲြတရားကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြကုိလည္း အေကာင္းဆုုံးျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္သြားႏုုိင္ေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ သတိကုိ အထူးျပဳၿပီး ရႈမွတ္ရတဲ့ တရားထုိင္ျခင္း၊ တရားအားထုုတ္ျခင္းရဲ႕  သက္ေရာက္မႈ အႏွစ္သာရပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ 

တကယ္ေတာ့ သတၱဝါေတြ ကုိယ္စိတ္ဒုုကၡျဖစ္ရတယ္၊ သံသရာလည္ရတယ္၊ ဘဝသစ္တစ္ဖန္ျဖစ္ရတယ္ ဆုုိတာဟာ သတိမရွိၾကလုုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိမရွိတဲ့ အတြက္ အမွန္ကုုိ မသိျဖစ္ကာ အစဲြတရားေနာက္ တေကာက္ေကာက္လုိက္ရင္း အဲဒီအစဲြေၾကာင့္ အက်ိဳးဆက္ေတြ ဆက္ဆက္ျဖစ္ကာ ဆင္းရဲၾကရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘုုရားရွင္က သတိကုိ အထူးျပဳၿပီး ႐ႈမွတ္ရတဲ့ ဒီတရားအားထုုတ္မႈ၊ တရားထုိင္မႈကုုိ နည္းေပးလမ္းျပ ေဟာညြန္ျပသရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ဘုုရားေဟာတဲ့အတုိင္း နည္းမွန္လမ္းမွန္နဲ႔ လုိက္နာက်င့္ႀကံသူမ်ားအတြက္လည္း တိက်ခုိင္မာတဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကုုိ ျဖစ္ေစႏုုိင္ေၾကာင္း အာမခံခ်က္ ေပးေတာ္မူထားပါတယ္။ ျမတ္ဗုုဒၶက မဟာသတိပ႒ာနသုုတ္ရဲ႕ ေနာက္ဆုုံးအခ်ဳပ္မွာ “မည္သူမဆုိ ဒီသတိပ႒ာန္ေလးပါး အက်င့္တရားကုိ က်င့္ႀကံႀကိဳးကုုတ္ အားထုုတ္ႏုိင္လ်င္ ခုုႏွစ္ႏွစ္အတြင္းျဖစ္ေစ၊ ေျခာက္ႏွစ္၊ ငါးႏွစ္၊ ေလးႏွစ္၊ တစ္ႏွစ္စသည္ျဖစ္ေစ၊ ခုုႏွစ္လ၊ ေျခာက္လ၊ ငါးလ၊ ေလးလ၊ ႏွစ္လ၊ တစ္လ စသည္ျဖစ္ေစ၊ ေနာက္ဆုုံး ခုုႏွစ္ရက္အတြင္းပင္ ျဖစ္ေစ မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ပင္အရဟတၱဖုိလ္ ျဖစ္ေစ၊ ဥပါဒါန္ အၾကြင္းရွိေသးလွ်င္ အနာဂါမိဖုိလ္ကုိ ျဖစ္ေစ ဤႏွစ္ပါးတြင္ တပါးပါးေသာ ဖုိလ္ကုိ ရရွိႏုုိင္ေၾကာင္း” အတိအလင္း ေဟာၾကားေတာ္မူထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သတိပ႒ာန္ တရားအားထုုတ္မႈဟာ ပစၥဳပၺန္ ဘဝမွသည္ သံသရာအစဥ္အဆက္၊ အဲဒီကမွ နိဗၺာန္အထိ မ်က္ေမွာက္ျပဳေစျခင္း အႏွစ္သာရကုိ ျဖစ္ေစေၾကာင္း ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ဆုိလုိတာက တရားထုိင္ျခင္း၊ တရားအားထုုတ္ျခင္းဆုုိတာ သတိကုိအထူးျပဳၿပီး ဝိပႆနာ အလုုပ္ကုိ အားထုုတ္ျခင္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီအလုုပ္ဟာ နည္းမွန္လမ္းမွန္နဲ႔ က်င့္ႀကံအားထုတ္ႏုုိင္တဲ့ သူေတြအတြက္ မ်က္ေမွာက္ဘဝမွာပဲ စိတ္စင္ၾကယ္ျခင္း၊ ကုိယ္စိတ္ဆင္းရဲျခင္းတုိ႔ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းႏုိင္းျခင္းအျပင္ အဆုုံးစြန္ျဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္အထိ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုုိင္ျခင္းဆုုိတဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကုိ ျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ ဒါဟာ တရားဘာေၾကာင့္ ထုိင္ရတယ္၊ တရားဘာေၾကာင့္ အားထုုတ္ရတယ္ဆုိတာရဲ႕ အႏွစ္သာရပဲ ျဖစ္ေၾကာင္း သိေစလုုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒါေၾကာင့္ တရားဘာေၾကာင့္ ထုိင္ရတယ္၊ တရားဘာေၾကာင့္ အားထုုတ္ရတယ္ဆုုိတဲ့ သေဘာသဘာဝ အႏွစ္သာရ အမွန္ကုိ မသိသူေတြအေနနဲ႔ မဟာသတိပ႒ာသုုတ္မွာ ဘုုရားရွင္ မိန္႔ေတာ္မူတဲ့အတုိင္း တရားအားထုုတ္တယ္ဆုုိတာ သတိကုိ အထူးျပဳၿပီး ႐ုုပ္နာမ္ေတြရဲ႕ သေဘာသဘာဝကုိ အမွန္အတုိင္း သိရွိ႐ႈမွတ္ရင္း ဒုုကၡအစုု ပူေလာင္မႈကုုိ ျဖစ္ေစတဲ့ ကိေလသာမွန္သမွ်ကုိ ပယ္ခြါကာ ပစၥဳပၺန္ သံသရာမွသည္ နိဗၺာန္အထိ ခ်မ္းသာမႈကုုိ ျဖစ္ေစဖုုိ႔၊ သႏၲိသုုခ ၿငိမ္းေအးမႈကုုိ ရေစဖုုိ႔၊ တဏွာကုုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ဘဝအသစ္ကုုိ ျဖစ္ေစမႈေတြကုုိ ရပ္တန္႔ေစဖုုိ႔၊ ကုိယ္စိတ္ဆင္းရဲမႈေတြကုုိ ခ်ဳပ္ေစဖုုိ႔ စတာေတြေၾကာင့္ အားထုုတ္ရတာ ျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္ သိျမင္ကာ ယခုုမ်က္ေမွာက္ဘဝမွာပဲ တရားတစ္ခုုခုုကုုိ ရရွိေအာင္ အႏွစ္သာရရွိတဲ့ တရားထုုိင္ျခင္း၊ တရားအားထုုတ္ျခင္း အလုပ္ကုုိ ျပဳလုုပ္သင့္ပါေၾကာင္း အသိေပးစကား ေျပာၾကားရင္း တရားဘာေၾကာင့္ ထုုိင္ရတယ္ဆုုိတဲ့အေၾကာင္း တေစာင္းတေစာင္း တင္ျပလုုိက္ရပါတယ္။ 

Read more »

စ႐ုိက္နဲ႔ ကမၼ႒ာန္း


အမ်ားျဖစ္ေနက် ပုံစံမ်ား၊ အရာမ်ားထက္ ပုိမုိလြန္ကဲၿပီး အျဖစ္မ်ားတတ္တဲ့ သေဘာကုိ စ႐ုိက္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ပါဠိစရိတဆုိတဲ့ စကားလုံးကုိ စ႐ုိက္လုိ႔ ျမန္မာမႈ ျပဳထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစ႐ုိက္ကုိပဲ အထုံ၀ါသနာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ လူေတြမွာ စိတ္ေကာင္းစိတ္ဆုိး အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာဟာ ဒီဘ၀နဲ႔ပဲ သက္ဆုိင္ေနတာ မဟုတ္ဘဲ ေရွးေရွးဘ၀က အထုံ၀ါသနာနဲ႔လည္း သက္ဆုိင္ပါတယ္။ ေရွးေရွးအတိတ္ဘ၀မ်ားက အထုံ၀ါသနာေကာင္း ပါလာတဲ့သူေတြဟာ စိတ္ေကာင္းေစတနာေကာင္း ရွိတတ္ၿပီး အထုံ၀ါသနာဆုိး ပါလာတဲ့ သူေတြကေတာ့ စိတ္ေစတနာ ဆုိးတတ္ပါတယ္။ ဒီလုိမေကာင္းတဲ့ ၀ါသနာအထုံ စ႐ုိက္ေတြအားေကာင္းတဲ့ သူေတြအတြက္ စိတ္ေကာင္းရွိေအာင္ ျပဳျပင္ဖုိ႔ ခက္ခဲတတ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္း ဆုိေတာ့ အထုံ၀ါသနာက အားႀကီးေနလုိ႔ပါ။

ေလာကမွာ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး စ႐ုိက္အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိၾကတယ္လုိ႔ ဆုိၾကေပမယ့္ ဗုဒၶစာေပနဲ႔ ခဲြျခားၾကည့္လုိက္ရင္ စ႐ုိက္ (၆)မ်ိဳးပဲ ရွိပါတယ္။ လူတုိင္းလူတုိင္း မတူညီတဲ့ စ႐ုိက္တစ္မ်ိဳးစီ ဒါမွမဟုတ္ ႏွစ္မ်ိဳး၊ သုံးမ်ိဳးစသည္ ရွိတတ္ပါတယ္။ ကုိယ္ဘာစ႐ုိက္အားႀကီးတယ္ ဆုိတာကုိေတာ့ ဒီစ႐ုိက္ေျခာက္ပါးနဲ႔ ညွိၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ စ႐ုိက္ေျခာက္ပါးမွာ ရာဂစ႐ုိက္ရွိသူနဲ႔ သဒၶါစ႐ုိက္ရွိသူဟာ သြားလာေနထုိင္၊ လုပ္ကုိင္စားေသာက္ပုံခ်င္း တူညီတတ္ၿပီး ေဒါသစ႐ုိက္ရွိသူနဲ႔ ဗုဒၶိ(ပညာ)စ႐ုိက္ရွိသူဟာလည္း အေနအထုိင္ အေျပာအဆုိ အစားအေသာက္ တူညီတတ္ကာေမာဟစ႐ုိက္ရွိသူနဲ႔ ၀ိတက္စ႐ုိက္ ရွိသူမွာလည္း အလုပ္အကုိင္ အေျပာအဆုိ အစားအေသာက္မွအစ တူညီေနတတ္တာကုိ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။

ရာဂစ႐ုိက္ရွိသူနဲ႔ သဒၶါစရုိက္ရွိသူ ႏွစ္ဦးလုံးဟာ အသြားအလာ အေနအထုိင္ အေျပာအဆုိ ယဥ္ေက်းတတ္၊ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ေနတတ္ထုိင္တတ္ လုပ္ကုိင္တတ္၊ အနံ႔အသက္ေကာင္းေကာင္း အစားအေသာက္ ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ႏူးည့ံသိမ္ေမြ႕မႈမ်ားကုိ ႏွစ္သက္တတ္ပါတယ္။ ထူးျခားမႈက ရာဂစ႐ုိက္ရွိသူဟာ ကာမဂုဏ္အာ႐ုံမ်ားကုိ မခဲြႏုိင္မခြါရက္ေအာင္ စဲြမက္တတ္၊ ပရိယာယ္မာယာမ်ားတတ္၊ စဥ္းလဲေကာက္က်စ္တတ္၊ ေလာဘမာန အားႀကီးတတ္ၿပီး သဒၶါစ႐ုိက္ အားႀကီးသူကေတာ့ ပရိယာယ္မာယာႏွင့္ ေလာဘမာနမ်ား အလြန္မႀကီးမားဘဲ စြန္႔ႀကဲေပးကမ္း လွဴဒါန္းမႈမွာ ေပ်ာ္ေမြ႕တတ္၊ ဘုရားေက်ာင္းကန္မ်ားတြင္ ၀တ္တြားဆည္းကပ္တတ္၊ ရတနာသုံးပါးအေပၚမွာ ယုံၾကည္မႈ အားေကာင္းတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခါတစ္ေလ သဒၶါစ႐ုိက္အားႀကီးၿပီး ပညာအားနည္းတဲ့အတြက္ အလဲြကုိးကြယ္မိတာေတြလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။


ေဒါသစ႐ိုက္ရွိသူနဲ႔ ဗုဒၶိေခၚ ပညာစ႐ုိက္ရွိသူ ႏွစ္ဦးလုံးဟာ အသြားအလာ အေနအထုိင္ အေျပာအဆုိ ႐ုန္႔ရင္းၾကမ္းတမ္းတတ္၊ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ေနထုိင္လုပ္ကုိင္မႈ မရွိဘဲ ျဖစ္သလုိ ဖ႐ုိဖရဲ လုပ္တတ္ကုိင္တတ္၊ အခ်ဥ္အငန္ အစပ္အခါး စတဲ့ စူးစူးရွရွ အရသာေတြမွာ ႏွစ္သက္တတ္၊ မေကာင္းတဲ့အဆင္းအသံ စတာေတြနဲ႔ ေတြ႕ႀကဳံတဲ့အခါ သည္းခံေအာင္အည္း ခ်ဳပ္တည္းျခင္းမရွိဘဲ ခ်က္ခ်င္းဆဲဆုိ ေငါက္ငမ္းကာ စိတ္ၾကမ္းစိတ္တုိ လြယ္တတ္ပါတယ္။ ကဲြျပားတာကေဒါသစ႐ုိက္ရွိသူဟာ ရန္ၿငိဳးဖဲြ႕ျခင္း အာဃာတ၊ မနာလုိျခင္း ဣႆာ၊ ၀န္တုိျခင္း မစၧရိယ၊ သူတစ္ပါးဂုဏ္ကုိ ဖ်က္ဆီးလုိျခင္း မကၡ၊ ဂုဏ္တူဂုဏ္ၿပိဳင္ျပဳျခင္း ပဠာသ၊ အဆုံးအမခက္ျခင္း ဒုဗၺစတရားမ်ား ျဖစ္ပြားေလ့ရွိတတ္ၿပီး ဗုဒၶိစ႐ုိက္ရွိသူကေတာ့ ရန္ၿငိဳးဖဲြ႕ျခင္း၊ မနာလုိျခင္း၊ ၀န္တုိျခင္း စတဲ့တရားမ်ားမရွိဘဲ ဆုိဆုံးမလြယ္တတ္၊ စားေသာက္ဖြယ္မွန္သမွ်မွာ ႏႈိင္းႏိႈင္းခ်ိန္ခ်ိန္ ျပဳတတ္၊ ေနာင္သံသရာအတြက္ သတိပညာျဖင့္ ေကာင္းစြာေျမာ္ျမင္ကာ ပါရမီကုသုိလ္မ်ားကုိ ႀကိဳးစားျပဳလုပ္တတ္ပါတယ္။

ေမာဟစ႐ုိက္ရွိသူနဲ႔ ၀ိတက္စ႐ုိက္ရွိသူ ႏွစ္ဦးလုံးရဲ႕ သေဘာလကၡဏာဟာလည္း တူညီေနတတ္ပါတယ္။ အသြားအလာ၊ အေျပာအဆုိ အေနအထုိင္က အစေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ထူးျခားခ်က္က ေမာဟစ႐ုိက္ရွိသူဟာ ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ ေပါ့ေပါ့ဆဆ ရွိတတ္၊ ကိစၥအေထြေထြ ေပြလိမ္႐ႈတ္ေထြးတတ္၊ အစားအေသာက္မွာလည္း တစ္သမွတ္တည္းမရွိ ဟုိလုိလုိ ဒီလုိလုိ ႏွစ္သက္တတ္၊ အေၾကာင္းအက်ိဳး အေကာင္းအဆုိးကုိ ခဲြျခားသိျမင္မႈ မရွိတတ္ဘဲ သူမ်ားခ်ီးမြန္းရင္ လုိက္ခ်ီးမြန္းတတ္ကာ သူမ်ားကဲ့ရဲ႕ရင္လည္း လုိက္ကဲ့ရဲ႕တတ္၊ သတိပညာကင္းၿပီး ထုိင္းမႈိင္းျခင္း ထိနမိဒၶ၊ ပ်ံ႕လြင့္ျခင္း ဥဒၶစၥတုိ႔ႏွင့္ အခ်ိန္ကုန္တတ္ၿပီး ၀ိတက္စ႐ုိက္ ရွိသူကေတာ့ ဟုိဟုိဒီဒီ ကိစၥမ်ားမ်ားမွာ အက်ိဳးမၿပီး အခ်ည္းႏွီးျဖစ္ေနတတ္၊ စကားေပါကာ ကိစၥမေခ်ာဘဲ ေမ်ာေနတတ္၊ ေကာင္းတဲ့လုပ္ငန္းမ်ားမွာ အစြမ္းအစမရွိဘဲ ပ်င္းရိေနတတ္၊ ကုိယ္လုိေပါ့ေပါ့တန္တန္ လူမ်ားနဲ႔ေပ်ာ္ေမြ႕ကာ ေထြရာေလးပါး အႀကံမ်ားၿပီး လူအားလူပုိသာ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။

ဒါေတြကေတာ့ သတၱ၀ါမ်ား ရွိတတ္တဲ့ အက်င့္စ႐ုိက္ရဲ႕ သေဘာတရားအခ်ိဳ႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူတုိင္းလူတုိင္း စ႐ုိက္တစ္ခုခုကေတာ့ အားေကာင္းေနတတ္ပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္အားေကာင္းေနတာ ရွိတတ္သလုိ မေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္ အားေကာင္းေနတာလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္ အားေကာင္းေနရင္လည္း ဒီစ႐ုိက္ကုိ ဆက္လက္တုိးပြားေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔ လုိအပ္သလုိ မေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္ အားေကာင္းေနရင္လည္း တတ္ႏုိင္သမွ် ျပဳျပင္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရပါမယ္။ မေကာင္းတဲ့အရာေတြမွာ ေပ်ာ္ေမြ႕တတ္တဲ့ ၀ါသနာစ႐ုိက္ဟာ ကိေလသာမ်ားရဲ႕ အားအစြမ္းျဖစ္ေနတတ္ၿပီး ေကာင္းတဲ့အရာေတြမွာ ေပ်ာ္ေမြ႕တတ္တဲ့ ၀ါသနာစ႐ုိက္ကေတာ့ ေကာင္းတဲ့အလုိ သမၼာဆႏၵျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္ကုိ မွန္ကန္တ့ဲ နည္းနဲ႔အသုံးခ်ႏုိင္ရင္ နိဗၺာန္အထိ ေရာက္ႏုိင္သလုိ မေကာင္းတဲ့ စ႐ုိက္ကုိလည္း တတ္ႏုိင္သမွ် ျပဳျပင္ႏုိင္လွ်င္ ေနာင္သံသရာအတြက္ ဒီစ႐ုိက္မ်ား လုိက္မလာႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။ မျပဳျပင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္လည္း မေကာင္းတဲ့ဘက္ ပါသြားတတ္ၿပီး မေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္ကေတာ့ အပါယ္အထိလားကာ ဘ၀အဆက္ဆက္ နိမ့္က်မႈ သက္သက္ကုိပဲ ျဖစ္ေစပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုိယ့္မွာ ဘယ္လုိစ႐ုိက္မ်ိဳး ရွိတယ္၊ ဘယ္လုိစ႐ုိက္ အားေကာင္းတယ္ဆုိတာကုိ ဆင္ျခင္ၿပီး ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္း ၾကည့္ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ 

ဗုဒၶအဘိဓမၼာမွာေတာ့ စ႐ုိက္ေတြကုိ ကမၼ႒ာန္းနဲ႔ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းတာဟာ အေကာင္းဆုံးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီစ႐ုိက္ေျခာက္ပါးနဲ႔ တဲြစပ္ပြားမ်ားရမယ့္ ကမၼ႒ာန္းေတြကုိလည္း ေဖာ္ျပေပးထားပါတယ္။ အဲဒီေဖာ္ျပခ်က္က..
၁။ ရာဂစ႐ုိက္အားႀကီးသူဟာ စက္ဆုတ္ဖြယ္ အေကာင္ပုတ္လုိ႔ ႐ႈရတဲ့ အသုဘ ကမၼ႒ာန္း ၁၀ပါးနဲ႔ ဆံပင္အေမြး ေျခသည္းလက္သည္း စတဲ့ ၃၂ေကာ႒ာသကုိ ႐ႈဆင္ျခင္ရတဲ့ ကာယဂတာသတိ ကမၼ႒ာန္းကုိ ပြားမ်ားျခင္းျဖင့္ ရာဂစ႐ုိက္ကုိ ျပဳျပင္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီကမၼ႒ာန္းဆယ့္တစ္ပါးထဲက သင့္ေလ်ာ္ရာ တစ္ပါးပါးကုိ ပြားမ်ားပါးမ်ားလာရင္ ရာဂမီးကုိ ၿငိမ္းေအးေစႏုိင္ပါတယ္။

၂။ ေဒါသစ႐ုိက္ အားႀကီးသူဟာ ေမတၱာ၊ က႐ုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥေပကၡာ ကမၼ႒ာန္းမ်ားနဲ႔ နီလကသုိဏ္း (အညိဳေရာင္အဆင္း)၊ ပီတကသုိဏ္း (ေရႊေရာင္အဆင္း)၊ ေလာဟိတကသုိဏ္း (အနီေရာင္အဆင္း)၊ ၾသဒါတကသုိဏ္း (အျဖဴေရာင္အဆင္း) ဆုိတဲ့ ကမၼ႒ာန္း ၈ပါးကုိ ပြားမ်ားျခင္းျဖင့္ ေဒါသစ႐ုိက္ကုိ ျပဳျပင္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီကမၼ႒ာန္းမ်ားဟာ သန္႔ရွင္းၾကည္လင္တဲ့အတြက္ အာ႐ုံျပဳပြားမ်ားသူမ်ားကုိ စိတ္ရႊန္လန္းၿပီး ႏူးညံ့မႈကုိ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒါသစ႐ုိက္အားႀကီးတဲ့သူဟာ ဒီကမၼ႒ာန္း ဂပါးထဲက တစ္ပါးပါးကုိ ပြားမ်ားသင့္ပါတယ္။

၃/၄။ ေမာဟစ႐ုိက္နဲ႔ ၀ိတက္စ႐ုိက္ရွိသူမ်ားဟာ အာနာပါနႆတိ ကမၼ႒ာန္းကုိ ပြားမ်ားၿပီး ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ျပဳျပင္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ေမာဟစ႐ုိက္ရွိသူဟာ သံသယနဲ႔ ပ်ံ႕လြင့္ျခင္းတုိ႔ အျဖစ္မ်ားတဲ့အတြက္ အလြယ္တကူ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္ တုန္လႈပ္တတ္ၿပီး ၀ိတက္စ႐ုိက္ရွိသူဟာလည္း စိတ္ကူးအႀကံအစည္ မ်ားတဲ့အတြက္ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္လြယ္တတ္ပါတယ္။ အာနာပါနႆတိ ကမၼ႒ာန္းဟာ ထြက္သက္၀င္သက္တုိ႔ကုိ အခ်က္က်က် လုိက္၍ ႐ႈမွတ္ေပးရတဲ့အတြက္ တုန္လႈပ္ပ်ံ႕လြင့္တဲ့စိတ္ကုိ ခ်ဳပ္ထိန္းေပးထားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေမာဟစ႐ုိက္နဲ႔ ၀ိတက္စ႐ုိက္ ရွိသူဟာ အာနာပါနကမၼ႒ာန္းကုိ အထူးျပဳ ပြားမ်ားသင့္ပါတယ္။

၅။ သဒၶါစ႐ုိက္ရွိသူဟာ ဗုဒၶါႏုႆတိ၊ ဓမၼာႏုႆတိ၊ သံဃာႏုႆတိ၊ သီလာႏုႆတိ၊ စာဂါႏုႆတိ၊ ေဒ၀တာႏုႆတိ ဆုိတဲ့ ကမၼ႒ာန္း ေျခာက္ပါးကုိ ပြားမ်ားေပးရပါတယ္။ ပင္ကုိက ေကာင္းေနတဲ့ သဒၶါတရားဟာ ဘုရားတရားသံဃာ စတဲ့အာ႐ုံမ်ားနဲ႔ ႀကဳံေတြ႕ရပါက ပုိ၍ဖြင့္ၿဖိဳး တုိးတက္လာၿပီး အက်ိဳးတရား တုိးပြားေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေကာင္းၿပီးသားစ႐ုိက္ကုိ ပုိေကာင္းလာေအာင္ ဒီသဒၶါစ႐ုိက္ ရွိတဲ့သူဟာ ဗုဒၶါႏုႆတိစတဲ့ ကမၼ႒ာန္း ေျခာက္ပါးထဲက တစ္ပါးပါးကုိ ပြားမ်ားသင့္ပါတယ္။၆။ ပညာစ႐ုိက္ရွိသူဟာ သိမ္ေမြ႕နက္နဲတဲ့ ေသျခင္းတရားကုိ ဆင္ျခင္တဲ့ မရဏာႏုႆတိကမၼ႒ာန္း၊ နိဗၺာန္ကုိ ဆင္ျခင္တဲ့ ဥပသမာႏုႆတိ ကမၼ႒ာန္း၊ အစာအဟာရမွာ စက္ဆုတ္ဖြယ္လုိ႔ ထင္ျမင္ေအာင္ ပြားမ်ားတဲ့ အာဟာေရ ပဋိကူလသညာ ကမၼ႒ာန္းနဲ႔ ပထ၀ီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ၀ါေယာလုိ႔ေခၚတဲ့ ဓာတ္ႀကီးေလးပါးကုိ ပုိင္းျခားဆင္ျခင္တဲ့ စတုဓာတု၀၀တၳာန ကမၼ႒ာန္းကုိ ပြားမ်ားေပးရပါတယ္။ ပင္ကုိက စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္တတ္တဲ့ ပညာဟာ သိမ္ေမြ႕နက္နဲတဲ့ အာ႐ုံနဲ႔ ႀကဳံေတြ႕တဲ့အခါ ပုိၿပီးနက္နက္နဲနဲ စဥ္းစားဆင္ျခင္တဲ့အတြက္ ဉာဏ္ပညာတုိးပြား ထက္ျမက္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပညာစ႐ုိက္အားႀကီးတဲ့သူဟာ မရဏာႏုႆတိ စတဲ့ ကမၼ႒ာန္းမ်ားကုိ ပြားမ်ားၿပီး ဉာဏ္အဆင့္တုိးပြားေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္။

ဒီေဖာ္ျပခ်က္ကေတာ့ ဗုဒၶအဘိဓမၼာမွာ ပါရွိတဲ့ စ႐ုိက္နဲ႔ကမၼ႒ာန္း တဲြစပ္ပြားမ်ားသင့္တာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စာဖတ္သူမ်ားအေနနဲ႔ ဒီစ႐ုိက္ေျခာက္ပါးနဲ႔ ကုိယ့္သႏၲာန္မွာ ရွိေနတဲ့ စ႐ုိက္ေတြကုိ ခ်ိန္ထုိးၿပီး ကုိယ္နဲ႔သင့္ေလ်ာ္မယ့္ ကမၼ႒ာန္းကုိ ပြားမ်ားသင့္ပါတယ္။ ကုိယ့္သႏၲာန္မွာ ေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္ရွိရင္လည္း ဒီစ႐ုိက္ကုိ ပုိၿပီးတုိးတက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာေအာင္၊ မေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္ရွိရင္ ဒီမေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္ကုိ ေနာက္သံသရာအထိ မပါေစရန္္ အခ်ိန္မီ ျပဳျပဳႏုိင္ေအာင္ လုိအပ္သင့္ေလ်ာ္မယ့္ ကမၼ႒ာန္းတစ္ခုခုကုိ ပြားမ်ားသင့္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာအလုပ္ဟာ ကိေလသာကုန္ခမ္း နိဗၺာန္ရေရးအတြက္ အဓိကက်တဲ့ အလုပ္ျဖစ္ေပမယ့္ ဒီဘ၀မွာလုိအပ္တဲ့ ခ်မ္းသာနဲ႔ နိဗၺာန္မရခင္ က်င္လည္ရမယ့္ ဘ၀ခ်မ္းသာအတြက္ တစ္ဘက္ကလည္း ကုိယ့္စ႐ုိက္နဲ႔ သင့္မယ့္ကမၼ႒ာန္း တစ္ခုခုကုိ ပြားမ်ားေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အရိယာမဂ္နဲ႔ ကိေလသာမ်ားနဲ႔ စ႐ုိက္မ်ားကုိ အၾကြင္းမဲ့မပယ္သတ္ႏုိင္ ေသးေပမယ့္ အခုိက္အတန္႔ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာၾကာ ခြာထားႏုိင္ေအာင္ ကမၼ႒ာန္းကုိ ပြားမ်ားေပးဖုိ႔လည္း လုိအပ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မေကာင္းတဲ့ စ႐ုိက္မ်ားကုိ ေကာင္းေအာင္ ကမၼ႒ာန္းနဲ႔ ျပဳျပင္ၿပီး ကုိယ့္ရဲ႕ကုိယ္အမူအရာ၊ ႏႈတ္အမူအရာ၊ စိတ္အႀကံအစီမ်ားကုိ ႏူးည့ံသိမ္ေမြ႕လာေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒီေနရာမွာ သိေစခ်င္တာက လူအမ်ိဳးမ်ိဳး စ႐ုိက္အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိတတ္တဲ့ ေလာကႀကီးမွာ ကုိယ္လည္း စ႐ုိက္တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ပုိင္ဆုိင္ထားသူထဲမွာ ပါေနတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မေကာင္းတဲ့ စ႐ုိက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လုိစ႐ုိက္မ်ိဳးကုိ မဆုိ ကုိယ္နဲ႔သင့္ေလ်ာ္မယ့္ ကမၼ႒ာန္းတစ္ခုခုကုိ ပြားမ်ားရင္း ေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္ကုိလည္း ပုိၿပီးတုိးပြားေအာင္၊ မေကာင္းတဲ့စ႐ုိက္ဆုိရင္လည္း ပုိၿပီးဆုိးမလာေအာင္ ျပဳျပင္ၾကည့္ၾကဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပဳျပင္လုိက္မယ္ဆုိရင္ အထုံပါေနတဲ့ စ႐ုိက္လည္း အထုိက္အေလ်ာက္ ေျပာင္းလဲလာႏုိင္တဲ့အတြက္ လက္ေတြ႕ပြားမ်ားကာ ေလ့က်င့္ၾကည့္ၾကဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ကုိယ့္စ႐ုိက္နဲ႔ သင့္ေလ်ာ္မယ့္ ကမၼ႒ာန္းတစ္ခုခုကုိ အခ်ိန္ယူၿပီး ပြားမ်ားျပဳျပင္ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ကုိယ့္ရဲ႕ကုိယ္အမူအရာ စတာေတြဟာ ေျပာင္းလဲႏူးည့ံလာမယ္ဆုိတာ ေသခ်ာပါေၾကာင္း…

မွတ္ခ်က္။ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ၏ ကုိယ္က်င့္အဘိဓမၼာ၊ အေျချပဳသၿဂႌဳဟ္ႏွင့္ ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္၏ ဗုဒၶအဘိဓမၼာ အႏွစ္ခ်ဳပ္တုိ႔ကုိ ကုိးကားၿပီး ေရးသားတင္ျပပါသည္။

Read more »

စႀကႍေလ်ာက္၍ တရားမွတ္ျခင္း…

စႀကၤံေလ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္တယ္ဆုိတာ အလြယ္ေျပာရရင္ ေျခလွမ္းတုိင္းကုိ သိၿပီးလွမ္းတာလုိ႔ပဲ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ လူအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ လမ္းေလ်ာက္တဲ့အခါတုိင္း ေျခလွမ္းေတြ လွမ္းၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မသိဘဲ လွမ္းေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ မသိဘဲ လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းေတြကုိ အသိကပ္ၿပီး လွမ္းႏုိင္ဖုိ႔ စႀကံၤေလ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္ခုိင္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စၾကၤံေလ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္တာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အာနာပါနကုိ ဆင္ျခင္ျခင္းအပုိင္း၊ ဣရိယပုတ္ကုိ ဆင္ျခင္ျခင္းအပုိင္းတုိ႔လုိမ်ိဳး သီးသန္႔ျပထားတာ မဟာသတိပ႒ာန သုတ္ေတာ္မွာေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဣရိယာပုတ္ကုိ ဆင္ျခင္ျခင္း အပုိင္းထဲမွာကုိပဲ သြားရင္လည္း သြားတယ္လုိ႔ သိရမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႐ုပ္အေပါင္းရဲ႕ အမူအရာ လႈပ္ရွားမႈေတြကုိ အရွိအတုိင္း သိရမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ သတိသမၸဇဥ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ျခင္းအပုိင္းမွာလည္း သြားရာ၊ ရပ္ရာ၊ ထုိင္ရာ၊ အိပ္ရာ၊ ႏုိးရာ ဆိတ္ဆိတ္ေနရာ စသည္တုိ႔ကုိ သိေနရမွာျဖစ္ေၾကာင္း စသျဖင့္ ေဟာထားေပးတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီလုိ ေဟာၾကားခ်က္ေတြကုိ ကုိးကားကာ စၾကႍေလွ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္တာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေယာဂီမ်ား အလြယ္နားလည္ေအာင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားက နည္းေပးလမ္းညႊန္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

စၾကႍေလွ်ာက္ တရားမွတ္နည္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဘုရားနည္းကုိ ကုိးကားၿပီး ပညာရွိ ဆရာအစဥ္အဆက္ရဲ႕ နည္းေတြကုိ တစ္ဆင့္ျပန္လည္ တင္ျပရမယ္ဆုိရင္ စႀကံၤေလွ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္လုိတဲ့ ေယာဂီဟာ အရင္ဆုံး တိတ္ဆိတ္ညိမ္သက္တဲ့ ေနရာမွာရွိတဲ့ မတုိလြန္းမရွည္လြန္းတဲ့ ေလွ်ာက္လမ္းတစ္ခုကုိ ေရႊးခ်ယ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ရာသီဥတု သိပ္မေအးရင္ေတာ့ ေျခအိပ္ကုိ မဝတ္ဘဲ ေလွ်ာက္ၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါမွ ေျခဖဝါးရဲ႕ ခံစားမႈ အေတြ႕ကုိ အလြယ္တကူ သိႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ခႏၶာကုိယ္ အေနအထားကုိ ျပင္ဆင္ရပါမယ္။ ေလွ်ာက္မယ့္လမ္းရဲ႕ အစပုိင္းမွာ မတ္တပ္ရပ္ၿပီး ေရွ႕ေလးေထာင္ခန္႔ေလာက္ပဲ ၾကည့္တဲ့အေနအထားနဲ႔ မ်က္လႊာကုိခ်ကာ လက္ႏွစ္ဘက္ကုိေတာ့ လက္ဖဝါးႏွစ္ခုကုိ မသိမသာ ထပ္ထားရင္း ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ေရွ႕မွာပဲခ်ထားခ်ထား၊ ေနာက္မွာပဲ လက္ေနာက္ပစ္ၿပီး ထားလုိက ထားႏုိင္ပါတယ္။

အဲဒီလုိ ျပင္ဆင္ၿပီးတာနဲ႔ စိတ္ကုိခႏၶာကုိယ္မွာ စုစည္းထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စၾကႍေလွ်ာက္ဖုိ႔ စတင္ၿပီး ေျခစုံရပ္ေနတဲ့ အခုိက္မွာလည္း ရပ္ေနတဲ့ အေနအထား တစ္ခုလုံးကုိ စိတ္ကျမင္ေအာင္ၾကည့္ၿပီး ရပ္တယ္၊ ရပ္တယ္လုိ႔ အရင္ဆုံး သိမွတ္ရပါမယ္။ ၿပီးတာနဲ႔ ေျခလွမ္းေတြ လွမ္းတာကုိ သိမွတ္ရပါမယ္။ မမွတ္ခင္ လွမ္းခ်င္တဲ့စိတ္ကုိ လွမ္းခ်င္တယ္ လွမ္းခ်င္တယ္လုိ႔ မွတ္ရပါမယ္။ အဲဒီလုိ မွတ္ၿပီးတာနဲ႔ စလွမ္းတဲ့ ေျခလွမ္းကစၿပီး ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္လုိ႔ လွမ္းတဲ့အမူအရာကုိ စိတ္ကတစ္ထပ္တည္း သိေအာင္မွတ္ေပးရပါမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ၾကြတယ္လွမ္းတယ္၊ ၾကြတယ္ခ်တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကုိလည္း မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။ အစပုိင္းမွာေတာ့ ဒီဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကုိပဲ အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းျဖစ္ေအာင္ မွတ္ေပးရပါမယ္။ လွမ္းတဲ့အခါ အရမ္းျမန္ေအာင္ မလွမ္းဖုိ႔ လုိပါတယ္။ မေႏွးမျမန္ေလးေပါ့။ လူမမာတစ္ေယာက္ လွမ္းတဲ့ပုံစံေလးဆုိ အေတာ္ပါပဲ။ အဲဒီလုိ အမွတ္နဲ႔လွမ္းရင္း ေလွ်ာက္လမ္းဆုံးတဲ့အခါမွာ ေျခႏွစ္ဖက္စုံရပ္ၿပီး ရပ္တယ္ရပ္တယ္လုိ႔ ရပ္ေနတဲ့ အေနအထားကုိ စိတ္နဲ႔ျမင္ေအာင္ၾကည့္ကာ ခဏမွတ္ၾကည့္ရပါမယ္။ ၿပီးရင္ ခႏၶာကုိယ္လွည္တဲ့ အခါမွာလည္း မလွည့္ခင္ လွည့္ခ်င္တဲ့စိတ္ကုိ လွည့္ခ်င္တယ္ လွည့္ခ်င္တယ္လုိ႔ အရင္မွတ္ၿပီး လွည့္ေနတဲ့အခါမွာလည္း လွည့္တယ္လွည့္တယ္လုိ႔ မွတ္ေပးရပါမယ္။ ေနာက္ အဲဒီမွာ ခ်က္ခ်င္းမလွမ္းေသးဘဲ ခဏစုံရပ္ကာ ရပ္တယ္ရပ္တယ္လုိ႔ မွတ္သိေပးရပါမယ္။ အဲဒီလုိ ခဏမွတ္ၿပီး လွမ္းဖုိ႔လုပ္တဲ့အခါမွာလည္း ခုနေျပာသလုိ လွမ္းခ်င္တဲ့စိတ္ကုိ အရင္မွတ္ၿပီး လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းက စတင္ကာ အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းက်ေအာင္ မွတ္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီနည္းအတုိင္း ဘယ္လွမ္းတယ္ ညာလွမ္းတယ္ဆုိတဲ့ အမွတ္ႏွစ္ခ်က္ကုိပဲ ျဖည္းျဖည္းနဲ႔မွန္မွန္ အမွတ္ႏုိင္ေအာင္ မွတ္ႏုိင္ၿပီဆုိရင္ေတာ့ အမွတ္ကုိ စိပ္စိပ္မွတ္တဲ့အေနနဲ႔ ၾကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္ဆုိၿပီး သုံးခ်က္မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာလည္း စတင္တဲ့ ေျခေထာက္ကစၿပီး လွမ္းဖုိ႔ေျခဖဝါးၾကြတဲ့အခါ ၾကြတယ္၊ ၾကြၿပီးလွမ္းတဲ့အခါ လွမ္းတယ္၊ လွမ္းၿပီးခ်တဲ့အခါ ခ်တယ္လုိ႔ သုံးခ်က္မွတ္ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ပုံမွန္လမ္းတဲ့ ဘယ္ညာေျခလွမ္းကုိပဲ အေသးစိပ္အေနနဲ႔ ေျခတစ္ဖက္ခ်င္းမွာ လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းတုိင္းကုိ ၾကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္ဆုိတဲ့ သုံးခ်က္မွတ္နည္းနဲ႔ မွတ္ကာ စႀကႍေလွ်ာက္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသုံးခ်က္မွတ္နည္းကေတာ့ အမွတ္စိပ္သြားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေျခလွမ္းေတြလည္း အလုိလုိ ေႏွးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေႏွးရင္လည္း ေႏွးပါေစ အဓိကကေတာ့ အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ မျပတ္ဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့မွတ္နည္းကေတာ့ ေရွ႕ႏွစ္ခ်က္မွတ္နည္းအတုိင္း ရပ္ေနတဲ့အခုိက္လည္း ရပ္တယ္၊ လွည့္တဲ့အခါလည္း လွည့္ခ်င္တဲ့စိတ္ကုိ အရင္မွတ္ၿပီး လွည့္ေနရင္းလည္း လွည့္တယ္စသျဖင့္ မွတ္ၿပီး လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းတုိင္းကုိ သိၿပီးလွမ္းကာ မွတ္ေပး႐ုံပါပဲ။

အဲဒီလုိ စႀကႍေလွ်ာက္ တရားမွတ္တဲ့အခါ ေယာဂီေတြ အျဖစ္မ်ားတာကေတာ့ လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းနဲ႔ အမွတ္လဲြေနၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ လွမ္းတာက ဘယ္ေျခ မွတ္လုိက္တာက ညာလွမ္းတယ္ဆုိတဲ့ အမွတ္မ်ိဳး၊ လွမ္းၿပီးမွ ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္ စသျဖင့္ မွတ္လုိက္မိတာမ်ိဳး၊ လွမ္းရင္းနဲ႔ ခႏၶာကုိယ္က ယိမ္းယုိင္သြားတာမ်ိဳး စသျဖင့္ ျဖတ္တတ္ပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးကေတာ့ အမွတ္မႏုိင္ေသး၊ သမာဓိမခုိင္ေသးခင္ ျဖစ္တတ္တဲ့ သေဘာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာသတိ၊ ဝီရိယထား ေလ့က်င့္ေပးမယ္ဆုိရင္ အမွတ္မွန္ၿပီး သမာဓိတည္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ တစ္ခ်ိဳ႕က လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈသေဘာကုိ တကယ္မသိမွတ္မိဘဲ စိတ္ထဲကပဲ ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္ဆုိၿပီး ေရရြတ္ေနတတ္တာ ရွိတတ္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ ေရတြက္ေနဖုိ႔မဟုတ္ဘဲ လွမ္းေနတဲ့အမူအရာ သေဘာကုိ အရွိအတုိင္း သိေနဖုိ႔က အဓိကျဖစ္ပါတယ္။ counting မဟုတ္ဘဲ realizing ျဖစ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။

ေနာက္စႀကႍေလွ်ာက္ရင္း ခုနေျပာခဲ့တဲ့ ေျခအိပ္မစြပ္ထားတဲ့ ေျခဖဝါးျပင္ေတြဟာ ၾကမ္းျပင္နဲ႔ ထိေတြ႔တဲ့အတြက္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ခံစားမႈသေဘာေလးေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာလည္း အဲဒီခံစားမႈသေဘာကုိ အရွိအတုိင္း သိမွတ္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေျခဖဝါးၾကြတဲ့အခါ ၾကြတဲ့အမူအရာရယ္၊ ၾကြလုိက္တဲ့အတြက္ ျဖစ္သြားတဲ့ ခံစားမႈရယ္ကုိ အရွိအတုိင္း သိမွတ္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လွမ္းတဲ့အခါ၊ ခ်တဲ့အခါ၊ ဘယ္လွမ္းတဲ့အခါ၊ ညာလွမ္းတဲ့အခါ စတာေတြမွာလည္း ေျခဖဝါးျပင္ရဲ႕ ခံစားမႈသေဘာ၊ ေျခေထာက္ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈသေဘာကုိ သူျဖစ္ေနတဲ့ အတုိင္းေလးပဲ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး မွတ္သိေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စမွတ္ခါစမွာေတာ့ ေျခလွမ္းေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြရယ္၊ ေျခဖဝါးရဲ႕ ခံစားမႈေတြရယ္ကုိ ကဲြကဲြျပားျပား မွတ္လုိ႔ရမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ေနာက္ေတာ့ ေကာင္းေကာင္းမွတ္သိလာပါလိမ့္မယ္။ အစပုိင္းမွာေတာ့ လွမ္းေနတဲ့ ေျခလွမ္းေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ သေဘာကုိပဲ သိေအာင္၊ ႏုိင္ေအာင္ မွတ္ၾကည့္တာက အေကာင္းဆုံးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တျဖည္းျဖည္း အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းက်လာတဲ့ အခါမွာ ထုံးစံအတုိင္း သမာဓိ ေကာင္းေကာင္းတည္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သမာဓိတည္လာတာနဲ႔အမွ် သမာဓိနိမိတ္ေတြလည္း ေပၚလာေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ ေျခလွမ္းလွမ္းရင္း ေျခဖဝါးနဲ႔ ၾကမ္းျပင္မထိတာမ်ိဳး၊ ခ်လုိက္တဲ့ ေျခဖဝါးဟာ အျမင့္ႀကီးက ခ်ေနရတဲ့ သေဘာမ်ိဳး၊ ေျခလွမ္းေတြဟာ ေပါ့ပါးေနတာမ်ိဳး၊ တစ္ခါတေလ ေက်ာက္ခဲဆဲြထားသလုိ ေလးလံေနတဲ့ သေဘာမ်ိဳး၊ ၾကမ္းျပင္နဲ႔ထိတဲ့ ေျခဖဝါးျပင္ဟာ ႏူးည့ံျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္းျခင္းစတဲ့ ခံစားမႈမ်ိဳး၊ ၾကမ္းျပင္မွာေလ်ာက္ေနေပမယ့္ ေကာင္ကင္မွာေရာက္ေနတဲ့ ခံစားမႈမ်ိဳး စသျဖင့္ သမာဓိနိမိတ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ ဒီလုိ နိမိတ္ေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာလည္း အရွိအတုိင္းပဲ သတိထားၿပီး ဝိရိယနဲ႔ အမွတ္မလြတ္ေအာင္ မွတ္ၾကည့္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိမွတ္ရင္း ေနာက္တျဖည္းျဖည္း အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းျဖစ္ကာ မွတ္သိတဲ့စိတ္နဲ႔ လွမ္းေနတဲ့ ႐ုပ္ သူအလုပ္ သူလုပ္ေနတာကုိ သိျမင္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ သမာဓိအားေကာင္းၿပီး အမွတ္ႏုိင္သြားတဲ့အခါ အလုိလုိ ဉာဏ္ကသိလာမယ့္ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီမွာ အဓိက သိထားဖုိ႔က စႀကႍအမွတ္ကုိ စမွတ္တဲ့ ေယာဂီမ်ားအေနနဲ႔ ေျခေထာက္မ်ားရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ မွတ္သိရတဲ့ စိတ္အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမယ့္ အပုိင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စႀကႍေလွ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္နည္းဟာ ထုိင္ၿပီးတရားမွတ္နည္းကုိ အေထာက္အကူျဖစ္ေစတဲ့ တရားမွတ္နည္း ျဖစ္သလုိ ထုိင္မွတ္ရာက ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သမာဓိကုိ မေပ်ာက္ပ်က္သြားေအာင္ သမာဓိတစ္ဆက္တည္းျဖစ္ဖုိ႔ မွတ္ရတဲ့ မွတ္နည္းလည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဣရိယာပုတ္ေလးမ်ိဳးမွာ လမ္းေလ်ာက္ၿပီးေတာ့လည္း တရားမွတ္ႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစႀကႍေလ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္နည္းဟာလည္း လုပ္ဖုိ႔ခက္ေပမယ့္ အလြန္လြယ္တဲ့ နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔ လြယ္တယ္လုိ႔ ေျပာရတာလဲဆုိရင္ သူ႔နည္းကုိကာ ေျခလွမ္းေတြကုိ သိၿပီးလွမ္းေပးဖုိ႔ပဲ ဆုိေတာ့ ဒီထက္လြယ္တာေတာ့ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာက အဲဒီလုိ လြယ္တဲ့နည္းကုိ လႊတ္မသြားေအာင္လုပ္ဖုိ႔က ခက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခက္တယ္ဆုိလုိ႔ မလုပ္ဘဲ ေနျပန္ရင္လည္း တရားအလုပ္မွာ သိပ္မဟုတ္တတ္တဲ့ သေဘာရွိတဲ့အတြက္ လုပ္တာေတာ့ လုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ နည္းသိရင္ လုိက္လုပ္ဖုိ႔က သတိ၊ ဝီရိယထားလုိက္ရင္ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ သတိထားၿပီး ႀကိဳးစားၾကည့္ဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အခ်ဳပ္ေျပာခ်င္တာက စႀကႍေလ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္တဲ့အခါ ေျခလွမ္းတုိင္းကုိ သိၿပီးလွမ္းရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လွမ္းေနတဲ့ ေျခလွမ္းေတြမွာ အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ မျပတ္ေစဖုိ႔ ဘယ္လွမ္းရင္လည္း ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းရင္လည္း ညာလွမ္းတယ္၊ ၾကြရင္လည္းၾကြတယ္၊ လွမ္းရင္လည္း လွမ္းတယ္၊ ခ်ရင္လည္းခ်တယ္၊ လမ္းေလ်ာက္ရင္း ရပ္ေနတဲ့အခါမွာလည္း ရပ္တယ္၊ လွည့္တဲ့အခါမွာလည္း လွည့္တယ္၊ လွမ္းခ်င္စိတ္ျဖစ္တဲ့ အခါမွာလည္း လွမ္းခ်င္စိတ္ျဖစ္တယ္၊ လွည့္ခ်င္စိတ္ျဖစ္တဲ့ အခါမွာလည္း လွည့္ခ်င္စိတ္ျဖစ္တယ္၊ ေျခဖဝါးျပင္မွာ တစ္ခုခု ခံစားမႈ ျဖစ္တယ္ဆုိရင္လည္း ခံစားမႈျဖစ္တယ္ စသျဖင့္ အရွိကုိ အရွိအတုိင္း၊ လႈပ္ရွားမႈကုိ လႈပ္ရွားမႈအတုိင္း၊ ခံစားမႈကုိ ခံစားမႈအတုိင္း၊ စိတ္ျဖစ္မႈကုိ စိတ္ျဖစ္မႈအတုိင္း သတိထားၿပီး ႀကိဳးစားမွတ္ၾကည့္ၾကဖုိ႔နဲ႔ သမာဓိနည္းလုိ႔ မွတ္မရျဖစ္တဲ့အခါမွာလည္း စိတ္မေလ်ာ့ဘဲ ဝိရိယနဲ႔ ႀကိဳးစားၾကည့္ၾကဖုိ႔ ေျပာခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျပာတဲ့အတုိင္းလည္း လုပ္ၾကည့္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းလုိက္ပါတယ္။

Read more »

ကုသုိလ္ရေရး၊ စိတ္တည္ၿငိမ္ေရးနဲ႔ ကိေလသာ ပယ္ခြါေရး…

မၾကာေသးခင္က စကၤပူမွာရွိတဲ့ ရဟန္းဒကာမ တစ္ဦးနဲ႔ စကားေျပာျဖစ္ေတာ့ ရဟန္းဒကာမက “အရွင္ဘုရား တပည့္ေတာ္ကုိ အသိတစ္ေယာက္က ‘တျခားဘာသာေတြမွာေတာ့ ဆုေတာင္းတာ၊ ရွိခုိးတာနဲ႔ က်မ္းစာရြတ္တာ ဒီေလာက္ပဲ ရွိတယ္၊ ဗုဒၶဘာသာမွာကေတာ့ ဘုရားရွိခုိးတာ၊ ပုတီးစိတ္တာ၊ ေမတၱာပုိ႔တာ၊ ဂုဏ္ေတာ္ပြားတာ၊ ပရိတ္ပ႒ာန္း ဓမၼစၾကာရြတ္တာ၊ ဂုဏ္ေတာ္ပြားတာ၊ တရားထုိင္တာ၊ ၀ိပႆနာ႐ႈတာ စသျဖင့္ စုံေနတာပဲ၊ ဘာေတြဘယ္လုိကြာၿပီး၊ ဘယ္လုိအက်ိဳးထူးေတြ ရွိတယ္၊ ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္ နည္းစနစ္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေနရတယ္ဆုိတာ သိရင္ေျပာျပပါလား’လုိ႔ ေမးဖူးပါတယ္ဘုရား..၊ အဲဒါ သူ႔အေမးကုိ တပည့္ေတာ္လည္း ေကာင္းေကာင္း နားမလည္သလုိ အတိအက်လည္း ေျဖမေပးႏုိင္လုိ႔ အရွင္ဘုရားကုိ အကူအညီ ေတာင္းတာပါဘုရား၊ အခ်ိန္ရရင္ စာတစ္ပုဒ္ေလာက္ေရးၿပီး အင္တာနက္မွာ တင္ေပးပါဘုရား…” လုိ႔ ေလွ်ာက္ဖူးပါတယ္။ ဘုန္းဘုန္းလည္း “ေကာင္းပါၿပီ.. ဒကာမ၊ အခ်ိန္ရရင္ ေရးၿပီးတင္ေပးပါမယ္”လုိ႔ ေျပာၿပီး မေရးျဖစ္ပဲ ေနခဲ့တာ ခုမွပဲ “ကုသုိလ္ရေရး၊ စိတ္တည္ၿငိမ္ေရးနဲ႔ ကိေလသာ ပယ္ခြါေရး”ဆုိတဲ့ ဒီေခါင္းစဥ္ေလးနဲ႔ ေရးတင္ျဖစ္ပါတယ္။

တျခားဘာသာေတြမွာ ဘယ္လုိနည္းစနစ္ေတြ ရွိတယ္ဆုိတာ တိတိက်က် မေျပာႏုိင္ေပမယ့္ ဗုဒၶဘာသာမွာ ရွိေနတာေတြကေတာ့ သူေမးသလုိ အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖုံဖုံ ရွိေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အမည္နာမေတြေၾကာင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေနတယ္လုိ႔ ထင္ရေပမယ့္ ဗုဒၶဘာသာမွာ ဒါေတြက ကုသုိလ္ျဖစ္ေရး၊ စိတ္တည္ၿငိမ္ေရးနဲ႔ ကိေလသာ ပယ္ခြါေရးဆုိတဲ့ က်င့္ႀကံပြားမ်ား အားထုတ္ျခင္းမွာပဲ သြားၿပီးအက်ဳံး၀င္ပါတယ္။ စာလုိေျပာရင္ေတာ့ သမထက်င့္စဥ္ သုိ႔မဟုတ္ ၀ိပႆနာက်င့္စဥ္ တစ္ခုခုထဲမွာ အက်ဳံး၀င္တယ္လုိ႔ပဲ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ဒီနည္းေတြဟာ စိတ္ကုိ တျခားအျပင္ကိေလသာ အာ႐ုံေတြရဲ႕ လႊမ္းမုိးမႈကေန ကာကြယ္ေစ၊ စိတ္အစဥ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေစ၊ ကုသုိလ္ျဖစ္ေစ၊ အတြင္းကိေလသာေတြကုိ အၿပီးပုိင္ ပယ္သတ္ ကာကြယ္ ႏုိင္ေစတတ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ ဒီက်င့္စဥ္ေတြကုိ က်င့္ႀကံအားထုတ္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမည္နာမ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေနေပမယ့္ အခ်ဳပ္ကေတာ့ သမထက်င့္စဥ္နဲ႔ ၀ိပႆနာ က်င့္စဥ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီနည္းစနစ္ႏွစ္ခုထဲက သမထက်င့္စဥ္ဆုိတာ အာ႐ုံတစ္ခုတည္းကုိပဲ ထပ္ခါထပ္ခါ အႀကိမ္ႀကိမ္ပြားမ်ားေပးတဲ့ က်င့္စဥ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘုရားရွိခုိးတာ၊ တရားေတာ္ေတြကုိ ရြတ္ဖတ္သရဇၥ်ာယ္တာ၊ ေမတၱာပုိ႔တာ၊ ဂုဏ္ေတာ္ပြားတာ စတာေတြဟာ ဒီသမထက်င့္စဥ္ထဲမွာ ပါ၀င္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေသးစိပ္ေျပာရရင္ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ပြားတာဟာ ဗုဒၶါႏုႆတိ ဘာ၀နာျဖစ္ၿပီး ပရိတ္ပ႒ာန္း ဓမၼစၾကာစတဲ့ ဘုရားတရားေတာ္ေတြကုိ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္တာ ဓမၼာႏုႆတိ ဘာ၀နာျဖစ္ကာ ေမတၱာပြားတာ စတာေတြကေတာ့ ေမတၱဘာ၀နာ စသျဖင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ဗုဒၶႏုႆတိ စတာေတြဟာ သမထက်င့္စဥ္ထဲမွာ အက်ဳံး၀င္ၿပီး ပြားမ်ားအားထုတ္၊ ရြတ္ဖတ္သရဇၥ်ာယ္ေနတဲ့ အခုိက္မွာ စိတ္တည္ၾကည္မႈ၊ ကုသုိလ္ရေစမႈ၊ စိတ္ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ၊ သဒၶါတရားတုိးပြားမႈ၊ ပီတိတရား တုိးပြားမႈ စတဲ့ အက်ိဳးထူးတရားေတြကုိ ရရွိေစႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီက်င့္စဥ္မ်ားဟာ အာ႐ုံတစ္ခုတည္းမွာကုိပဲ ထပ္ကာထပ္ကာ ေလက်င့္ေပးတဲ့ သမာဓိက်င့္စဥ္ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ က်င့္ႀကံအားထုတ္၊ ရြတ္ပြားသရဇၥ်ာယ္တဲ့ အခုိက္အတန္႔မွာေတာ့ ကုိယ့္သႏၲာန္မွာ ေလာဘေဒါသစတဲ့ ကိေလသာတရားမ်ား၊ အပူမီးမ်ား ကင္းၿငိမ္းေနႏုိင္ပါတယ္။ ဆက္တုိက္လုပ္ႏုိင္ရင္ ဆက္တုိက္ၿငိမ္းေနမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ အၾကြင္းမဲ့ ပယ္သတ္တဲ့ က်င့္စဥ္မဟုတ္တဲ့အတြက္ မက်င့္ဘဲ ေနတဲ့အခုိက္မွာ တျခားကိေလသာ အာ႐ုံေတြနဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခါမွာ ဒီကိေလသာေတြဟာ ျပန္ေပၚလာတတ္ပါတယ္။

ဒီလုိ သေဘာေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ တစ္ခ်ိဳ႕က ညစဥ္ညတုိင္း ဘုရားရွိခုိး၊ ပရိတ္ပ႒ာန္းေတြရြတ္၊ ေမတၱာေတြ ပုိ႔ေနေပမယ့္ အမူအရာေတြ၊ အေျပာအဆုိေတြ၊ အေနအထုိင္ေတြက ေျပာင္းလဲမသြားဘဲ ရွိေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ သူေတြကုိၾကည့္ၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕က “သူ႔ေလာက္ဘုရား တရားလုပ္တာ သူပဲ ရွိတယ္၊ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟႀကီးလုိက္တာလဲ မေျပာပါနဲ႔…”လုိ႔ ေျပာေလ့ရွိတတ္ပါတယ္။ ကိေလသာေတြကုိ အၾကြင္းမဲ့ မပယ္သတ္ ႏုိင္ေသးလုိ႔ကေတာ့ ဘုရားရွိခုိး၊ ဂုဏ္ေတာ္ပြားေန၊ ပရိတ္ပ႒ာန္းရြတ္တာေတြ လုပ္ေနေပမယ့္လည္း ကိေလသာေတြက ျပန္ေပၚေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေျပာဆုိကဲ့ရဲ႕ တတ္တဲ့သူေတြ အေနနဲ႔လည္း ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ သူ႔ေလာက္မလုပ္ႏုိင္တာေတြနဲ႔ ခ်ိန္ထုိးၿပီးေတာ့ ဘုရားတရားလုပ္ၿပီး အမူအရာ မေျပာင္းတဲ့သူေတြ ရွိရင္လည္း နားလည္ေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။

ဒီလုိဆုိေတာ့ ဂုဏ္ေတာ္ပြားတာ၊ ေမတၱာပုိ႔တာ စတဲ့ သမထအလုပ္ေတြဟာ ထူးထူးျခားျခား အက်ိဳးတရား မရွိဘူးလုိ႔ေတာ့ မသတ္မွတ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ သမထက်င့္စဥ္ေတြဟာ ကိေလသာ အပူမီးေတြကုိ အၿပီးပုိင္ အၾကြင္းမဲ့ မပယ္သတ္ႏုိင္ေပမယ့္ စိတ္အစဥ္ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ၊ ကိေလသာေတြကုိ အခ်ိန္အတုိင္းအတာ တစ္ခုအထိ ခြာထားႏုိင္မႈ၊ စ်ာန္အဘိညာဥ္ ရမႈ၊ ကုသုိလ္ျဖစ္ကာ ေကာင္းတဲ့သုဂတိဘ၀ေတြမွာ ျဖစ္ေစမႈေတြအထိ အက်ိဳးထူးတရားကုိ ျဖစ္ေစတယ္ဆုိတာေတာ့ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအက်င့္ဟာ နိဗၺာန္အထိ တုိက္႐ုိက္မ်က္ေမွာက္ ျပဳႏုိင္ဖုိ႔ ခက္ေပမယ့္ ဒီအက်င့္ေတြနဲ႔ပဲ ေသတဲ့အထိ ေနသြားႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ေကာင္းတဲ့သုဂတိ ဘ၀ေတြမွာ ျပန္လည္ျဖစ္ေစတယ္ ဆုိတာလည္း သံသယျဖစ္စရာ မရွိတဲ့ အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆုိရင္ လက္ေတြ႕လုပ္ လက္ေတြ႕ထူးျခားမႈကုိ ျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ ၀ိပႆနာ က်င့္စဥ္ထက္ သမထက်င့္စဥ္ကုိ ပုိၿပီးသေဘာက် ႏွစ္သက္တတ္တာေတြ ရွိပါတယ္။ သမထက်င့္စဥ္ရဲ႕ ထူးျခားမႈက ဘယ္သူမဆုိ နည္းစနစ္မွန္ကန္စြာ အားထုတ္ႏုိင္မယ္ရင္ဆုိရင္ သမာဓိ တည္ၾကည္လာတာနဲ႔အမွ် နိမိတ္လကၡဏာေတြ ေပၚလာၿပီး စိတ္အစဥ္ ေပါ့ပါးမႈ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ စတဲ့ ထူးျခားမႈေတြကုိ ျဖစ္ေစတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ သမထက်င့္စဥ္ဟာ လက္ေတြ႕ဘ၀ ပစၥဳပၸန္ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ၊ ခ်မ္းသာမႈကုိ ျဖစ္ေစေပမယ့္ တကယ့္ကိေလသာ ကုန္ခမ္းၿပီး အစစ္အမွန္ ၿငိမ္းခ်မ္းရာျဖစ္တဲ့ သႏၲိသုခ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳဖုိ႔ အတြက္ေတာ့ ၀ိပႆနာ က်င့္စဥ္ကုိ က်င့္ႀကံပြားမ်ား အားထုတ္ႏုိင္မွပဲ ရႏုိင္ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

၀ိပႆနာ က်င့္စဥ္ဟာ သတၱ၀ါေတြကုိ ဒုကၡေပးေနတဲ့ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာနစတဲ့ ကိေလသာတရားမ်ားကုိ အၾကြင္းအက်န္မရွိ ပယ္သတ္ႏုိင္တဲ့ က်င့္စဥ္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး သတိကုိ အထူးျပဳ ေလ့က်င့္ေပးတဲ့ က်င့္စဥ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာရဲ႕ သေဘာက ႐ုပ္နာမ္ေတြရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ကုိ သတိကပ္ကာ ဉာဏ္နဲ႔႐ႈမွတ္ေပးရတဲ့ သေဘာျဖစ္တဲ့အတြက္ စိတ္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ႐ုပ္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေပၚသမွ် ျဖစ္သမွ်ကုိ ေပၚစဲေပၚခုိက္ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္မွာ ေပၚတဲ့အတုိင္း ျဖစ္တဲ့အတုိင္း မလြတ္တမ္း လုိက္ၿပီးသိမွတ္ ေပးေနပါက ႐ုပ္နာမ္ရဲ႕ မၿမဲျခင္းသေဘာ၊ ဆင္းရဲျခင္းသေဘာ၊ အစုိးမရျခင္း သေဘာေတြကုိ ခႏၶာကုိယ္ေတြ႕ဉာဏ္နဲ႔ အရွိအတုိင္း အမွန္အတုိင္း သိျမင္လာကာ ကုိယ့္ရဲ႕အတြင္း သႏၲာန္မွာ ရွိေနတဲ့ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာနစတဲ့ ကိေလသာမီးေတြကုိ တျဖည္းျဖည္း ၿငိမ္းလာေအာင္ ၿငိႇမ္းသတ္လာေစပါတယ္။

အမွတ္သတိကုိ မလြတ္ေစဘဲ စိတ္မွာျဖစ္တတ္တဲ့ ေလာဘစိတ္၊ ေဒါသစိတ္၊ ေမာဟစိတ္၊ ရာဂစိတ္၊ ေတြးစိတ္၊ ႀကံစိတ္၊ မနာလုိတဲ့စိတ္၊ ၀န္တိုတဲ့စိတ္ စသျဖင့္ ဘယ္လုိစိတ္မ်ိဳးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေပၚလာရင္ ေပၚလာတဲ့အတုိင္း လုိက္လုိက္ၿပီးသိမွတ္ေပးတာ၊ ခႏၶာကုိယ္ကုိ အမွီျပဳၿပီး ျဖစ္တတ္တဲ့ ပူတာ၊ ေအးတာ၊ နာက်င့္ကုိက္ခဲတာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းတာ၊ မၿငိမ္းခ်မ္းတာ စတဲ့ ခံစားခ်က္ ေ၀ဒနာမ်ားကုိ ခံစားတဲ့အတုိင္း လုိက္လုိက္သိမွတ္ေပးတာ၊ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ သြား၊ လာလႈပ္ရွားမႈ မွန္သမွ်ကုိလည္း သြားလာလႈပ္ရွားတဲ့အတုိင္း လုိက္လုိက္သိမွတ္ေပးတာ၊ ႐ုပ္ရဲ႕သေဘာတရား၊ နာမ္ရဲ႕သေဘာတရား၊ ဓာတ္ရဲ႕သေဘာတရား၊ အမွန္သစၥာရဲ႕ သေဘာတရား စသျဖင့္ သဘာ၀ဓမၼျဖစ္တဲ့ သေဘာတရားေတြကုိလည္း အရွိအတုိင္း၊ သဘာ၀ဓမၼအတုိင္း သိမွတ္ေပးတာ စတာေတြဟာ အတြင္းကိေလသာေတြကုိ အၿပီးပုိင္ ပယ္သတ္ႏုိင္ေအာင္ ေလ့က်င့္အားထုတ္ေပးတဲ့ နည္းစနစ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ သတိပ႒ာန္ ၀ိပႆနာနည္းမွာ အက်ဳံး၀င္ၿပီး ဒီနည္းစနစ္ကုိ မျပတ္အားထုတ္ႏုိင္ပါက ဉာဏ္စဥ္အဆင့္ဆင့္ ျမင့္တက္ကာ ေနာက္ဆုံး ကိေလသာတရားမ်ားကုိ အၿပီးပုိင္ ပယ္သတ္လုိ႔ သႏၲိသုခ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳေစတဲ့အထိ တုိက္႐ုိက္ပုိ႔ေဆာင္ေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။

၀ိပႆနာက်င့္စဥ္ဟာ လက္ေတြ႕လုိက္နာ က်င့္ႀကံအားထုတ္ဖုိ႔ ခက္ခဲေပမယ့္ ႀကိဳးစားပမ္းစား မေလ်ာ့တဲ့ ၀ီရိယနဲ႔ အားထုတ္ၾကမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီဘ၀မွာပဲ သိသိသာသာ ကိေလသာေတြကုိ ပါးလာေအာင္ ခြာႏုိင္ၿပီး ကုိယ္ႏႈတ္စိတ္ အမူအရာေတြဟာ ထူးျခားစြာ ႏူးည့ံလာေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါရမီအရွိန္နဲ႔ သတိပညာ၀ီရိယ အားေတြေပါင္းစပ္ကာ အားထုတ္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဉာဏ္စဥ္မ်ားအဆင့္ဆင့္ တက္ကာ ကိေလသာေတြကုိလည္း တစ္ခုၿပီးတစ္ခု အၾကြင္းမရွိ ပယ္သတ္ေစႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး အျမင့္ဆုံးျဖစ္တဲ့ အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္ အဆင့္ထိ ရရွိႏုိင္ၿပီဆုိရင္ေတာ့ ကိေလသာအားလုံးကုိ အၿပီးပုိင္ ပယ္သတ္ႏုိင္ၿပီး ဒီဘ၀မွာပဲ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳေစႏုိင္ေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက ၀ိပႆနာ က်င့္စဥ္ရဲ႕ လက္ေတြ႕က်တဲ့ အက်ိဳးနဲ႔ က်င့္စဥ္သေဘာတရားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ဆုိလုိတာက ဗုဒၶဘာသာမွာ ဗုဒၶဘာသာေတြအတြက္ ဘုရားရွိခုိးတာ၊ ပုတီးစိပ္တာ၊ ဂုဏ္ေတာ္ပြားတာ၊ ေမတၱာပုိ႔တာ၊ တရားထုိင္တာ စသျဖင့္ အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေနတယ္လုိ႔ ထင္ရေပမယ့္ ဒါေတြအားလုံးဟာ ကုသုိလ္ရဖုိ႔၊ စိတ္တည္ၿငိမ္ဖုိ႔နဲ႔ ကိေလသာကုိ ခြာႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ပြားမ်ားအားထုတ္ရတဲ့ နည္းစနစ္ျဖစ္ၿပီး သမထအက်င့္နဲ႔ ၀ိပႆနာအက်င့္ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးမွာပဲ သြားၿပီး အက်ဳံး၀င္ေနေၾကာင္း ဆုိလုိတာျဖစ္ပါတယ္။ အမည္နာမ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေနပမယ့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ကုသုိလ္ရဖုိ႔၊ စိတ္ၿငိမ္းခ်မ္းဖုိ႔နဲ႔ ကိေလသာ ပယ္ခြာဖုိ႔ကုိသာ ရည္ရြယ္ေၾကာင္း သိေစလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။

စိတ္အစဥ္ဟာ လႊတ္ထားရင္ လြႊတ္ထားတဲ့အေလ်ာက္ ကိေလသာတရားမ်ား တုိးပြားမႈ၊ ကိေလသာတရားေတြရဲ႕ ေလာင္ၿမိဳက္မႈကုိ ခံေစ၊ ျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ ဒီကိေလသာရန္က ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ စ႐ုိက္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အက်င့္အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေနတဲ့ လူေတြအေနနဲ႔ ကုိယ့္အက်င့္စ႐ုိက္၊ စိတ္ေနသေဘာထားနဲ႔ ကုိက္ညီမယ့္ အက်င့္တစ္ခုခုကုိ က်င့္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားက “စိတ္ကုိဒီလုိလည္း ထိန္းႏုိင္တယ္၊ ဒီလုိလည္း ေလ့က်င့္ႏုိင္တယ္၊ ဒီလုိလည္း အားထုတ္ႏုိင္တယ္၊ ဒီလုိအားထုတ္ရင္ ဒီေလာက္အက်ိဳးတရား ျဖစ္ေစၿပီး၊ ဒီလုိအားထုတ္ႏုိင္ရင္ေတာ့ ဒီေလာက္အက်ိဳးထူးကုိ ျဖစ္ေစတယ္” ဆုိတာကုိ ေဟာၾကားျပသေတာ္ မူျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အေနနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာမွာ အမည္နာမေတြေၾကာင့္ ဘယ္လုိနည္းေတြနဲ႔ ဘယ္လုိအက်င့္ေတြ ဘယ္ေဘာက္ပဲ ရွိေနတယ္လုိ႔ ဆုိေပမယ့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ကုသုိလ္ရေရး၊ စိတ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ကိေလသာ ပယ္ခြာေရးကုိပဲ ရည္ရြယ္တာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ သမထနည္းပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ၀ိပႆနာနည္းပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ္နဲ႔ကုိက္ညီမယ့္ ကုိယ္လုပ္ႏုိင္တဲ့ နည္းကုိသာ ယုံၾကည္မႈ သဒၶါတရား၊ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ ၀ိရိယတရား လက္ကုိင္ထားၿပီး လုပ္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ကုသုိလ္လည္းရ၊ စိတ္လည္းၿငိမ္းခ်မ္းၿပီး ေနာက္ဆုံး ၀ိပႆနာက်င့္စဥ္အားနဲ႔ ကိေလသာတရားကုိ အၿပီးပုိင္ ပယ္သတ္ႏုိင္တဲ့အထိ အက်ိဳးထူးကုိ ျဖစ္ေစမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘုရားရွိခုိးတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေမတၱာပုိ႔တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ပရိတ္ပ႒ာန္း ဓမၼစၾကာ ရြတ္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဂုဏ္ေတာ္ပြားတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ပုတီးစိပ္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ တရားမွတ္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ စသျဖင့္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ျဖစ္ေအာင္၊ လုပ္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ၾကဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ လုပ္ႏုိင္ရင္ေတာ့ လုပ္ႏုိင္သေလာက္ာ အက်ိဳးထူးကုိ ျဖစ္ေစမွာ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ပါေၾကာင္း အသိေပးစကား ပါးလုိက္ရပါေတာ့တယ္။

Read more »

အေျခခံ ၀ိပႆနာတရား အားထုတ္နည္း (ေနာက္ဆက္တဲြ - ၄)…

တစ္ခါက တရားအားထုတ္ေနတဲ့ ဒကာေလးေတြနဲ႔ေတြ႕တုန္း တရားအားထုတ္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူတုိ႔ေမးတဲ့ ေမးခြန္းေလးေတြကုိ ေျဖေပးခဲ့ရပါေသးတယ္။ သူတုိ႔ထဲက ဒကာေလးတစ္ေယာက္က “ဘုန္းဘုန္းဘုရား… တရားအားထုတ္တဲ့အခါ ေ၀ဒနာကုိ ႐ႈမွတ္ေနရင္း စိတ္ကုိပါ လုိက္ၿပီး ႐ႈမွတ္လုိ႔ ရပါသလားဘုရား…၊ အဲဒီလုိ စိတ္ကုိမွတ္လုိက္၊ ေ၀ဒနာကုိ မွတ္လုိက္၊ ထြက္သက္၀င္သက္ကုိ မွတ္လုိက္ လုပ္လုိ႔ေကာ ရပါသလား ဘုရား..” လုိ႔ ေမးေလွ်ာက္ဖူးပါတယ္။ ဘုန္းဘုန္းက သူတုိ႔အေမးေတြကုိ မေျဖေသးခင္ သူတုိ႔ကုိ ျပန္ၿပီး ေမးခြန္းထုတ္ျဖစ္ပါတယ္။ “ဒကာေလးတုိ႔က ဘာကုိဘယ္လုိ ႐ႈမွတ္တာလဲ…”လုိ႔။ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔အေမးနဲ႔ ဆက္စပ္ရာကုိ ရွင္းျပျဖစ္ပါတယ္။

ဟုတ္ပါတယ္။ တရားအားထုတ္တဲ့အခါ ဘာကုိဘယ္လုိ ႐ႈမွတ္တယ္ဆုိတဲ့ ဒီအခ်က္က အေရးႀကီးပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူထားတဲ့ မဟာသတိပ႒ာန သုတ္မွာ တရားအားထုတ္နည္း ေလးမ်ိဳးျပထားၿပီးသားပါ။ ႐ုပ္တရားေတြကုိ ႐ႈမွတ္နည္း၊ ေ၀ဒနာကုိ ႐ႈမွတ္နည္း၊ စိတ္ကုိ႐ႈမွတ္နည္းနဲ႔ သေဘာတရားကုိ ႐ႈမွတ္နည္းဆုိတဲ့ ဒီနည္းေလးမ်ိဳးလုံးဟာ တရားအားထုတ္တဲ့ ေယာဂီတုိင္း ေတြ႕ရွိမွတ္သားႏုိင္မွာ ျဖစ္သလုိ တစ္နည္းနဲ႔ တစ္နည္းကလည္း ဆက္စပ္ကာ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ျဖစ္ပ်က္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေရးႀကီးတာက အားထုတ္ေနတဲ့ အခုိက္မွာ ကုိယ္က ဘာကုိသိၿပီး ဘာကုိ႐ႈမွတ္လုိက္တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္က အေရးႀကီးဆုံးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုန္းဘုန္းတုိ႔ တရားထုိင္တုန္းကလည္း ကမၼ႒ာနာ စရိယ ဆရာေတာ္ထံမွာ တရားေလွ်ာက္ေတာ့ မယ္ဆုိရင္ “တပည့္ေတာ္ ဘယ္လုိပုံစံနဲ႔ ဘာကုိမွတ္တုန္းက ဘယ္လုိျဖစ္ပါတယ္ဘုရား…” လုိ႔ အရင္ဆုံး ကုိယ္အားထုတ္တဲ့ အခုိက္မွာ မွတ္လုိက္တဲ့အရာနဲ႔ မွတ္လုိက္တဲ့ ပုံစံေလးေတြကုိ ေလွ်ာက္ျပရပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ ဆရာသမားက “ဒါဆုိရင္ ဒီလုိေလးမွတ္လုိက္၊ ဒီလုိျပင္လုိက္၊ ဒီအတုိင္း ဆက္မွတ္လုိက္” စသျဖင့္ လမ္းညႊန္ျပသ ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။

တစ္ခ်ိဳ႕က ႐ႈမွတ္ရမယ္ဆုိတာ ဘယ္လုိ႐ႈမွတ္ ရမယ္ဆုိတာကုိ သေဘာမေပါက္ေသးတာ ရွိတတ္ပါတယ္။ ႐ႈမွတ္တယ္ဆုိတာ စိတ္နဲ႔႐ုပ္မွာ ေပၚေပၚလာတဲ့ အာ႐ုံေလးေတြကုိ သူေပၚတဲ့အတုိင္း သူျဖစ္တဲ့အတုိင္း လုိက္သိေပးေနတာကုိ ေျပာတာပါ။ သူ႔အရွိအတုိင္း လုိက္သိေနဖုိ႔ပါပဲ။ စိတ္မွာတစ္ခုခု ေတြးထင္ႀကံစည္တာမ်ိဳး၊ ႐ုပ္မွာ နာက်င္ထုံထုိင္း စတဲ့ ခံစားခ်က္ တစ္ခုခု ျဖစ္ေပၚတာမ်ိဳး စတဲ့ ဘယ္လုိအရာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သူ႔ေပၚလာတဲ့ အတုိင္းပဲ လုိက္သိမွတ္ေပးဖုိ႔ပါ။ အရွိအတုိင္းလုိ႔ ဆုိတဲ့အတြက္ ကုိယ္ကအာ႐ုံကုိလုိက္ၿပီး စိတ္ကူးေနတာမ်ိဳး၊ အာ႐ုံေတြကုိ ဟုိမွတ္ဒီမွတ္ ဟုိေျပာင္းဒီေျပာင္း လုိက္ၿပီး ကစားေနတာမ်ိဳး မျဖစ္ရပါဘူး။ တရားမွတ္ေနရင္း ေပၚလာတဲ့ အာ႐ုံကုိ ကုိယ္သိေနတဲ့အတုိင္း ထင္ရွားတဲ့ အာ႐ုံတစ္ခုခုကုိ လုိက္သိေပးေနဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကုိပဲ ႐ႈမွတ္တယ္လုိ႔ ေျပာတာပါ။

ဒီေနရာမွာ အေရးႀကီးတာက မွတ္လုိက္တဲ့အာ႐ုံနဲ႔ မွတ္လုိက္ပုံေလးက အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အာ႐ုံဆုိတာ ေပၚရာေပၚရာကုိ ေပၚစဲေပၚခုိက္မွာ လုိက္မွတ္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ တစ္ခုတည္း တစ္သမွတ္တည္း စဲြကုိင္ၿပီး မွတ္လုိ႔မရပါဘူး။ ၀ိပႆနာဆုိတဲ့ သေဘာကုိက ေပၚရာေပၚရာကုိ ႐ႈမွတ္တဲ့ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေပၚရာေပၚရာလုိ႔ ဆုိတဲ့အတြက္ မေပၚေသးတာကုိ ေတြးႀကံၿပီး စိတ္ကူးနဲ႔ ေစာင့္မွတ္တာမ်ိဳး မဟုတ္သလုိ ေပၚၿပီးေပ်ာက္သြားတဲ့ အရာေတြကုိလည္း ျပန္စဥ္းစားၿပီး မွတ္ရတဲ့ သေဘာမဟုတ္ပါဘူး။ ပစၥဳပၸန္တည့္တည့္ ျဖစ္တဲ့ အဲဒီျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္ ေပၚစဲေပၚခုိက္ကုိပဲ သတိနဲ႔ လုိက္လုိက္သိမွတ္ ေပးေနတာကုိ ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရႈမွတ္တဲ့အခုိက္မွာ ေပၚလာတဲ့ အာ႐ုံက ခံစားျခင္း ေ၀ဒနာျဖစ္တယ္ဆုိရင္ အဲဒီေ၀ဒနာကုိ လုိက္မွတ္ရမွာ ျဖစ္သလုိ ႐ႈမွတ္ေနတဲ့အခုိက္မွာ စိတ္မွာအေတြး အႀကံစတာေတြနဲ႔ ဟုိစိတ္ဒီစိတ္ စတဲ့ ဘယ္လုိစိတ္မ်ိဳးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္ေပၚတဲ့အခါ အဲဒီျဖစ္တဲ့ စိတ္အစဥ္ကုိ လုိက္ၿပီး သိမွတ္ေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ထြက္ေလ၀င္ေလ ေလးကုိပဲ သတိနဲ႔ မျပတ္မွတ္ေနမိတာမ်ိဳး၊ အာ႐ုံတစ္ခုခုရဲ႕ ျဖစ္တတ္တဲ့ သေဘာတရား၊ ျဖစ္ေနတဲ့ လကၡဏာေလးေတြကုိ လုိက္လုိက္သိေနတာမ်ိဳး စတာေတြဟာ ဆုိင္ရာအာ႐ုံေတြရဲ႕ အခုိက္အတန္႔ေလးေတြကုိ သတိနဲ႔လုိက္ၿပီး ႐ႈမွတ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ႐ႈမွတ္ေနတာဟာ မွန္ကန္တဲ့ ၀ိပႆနာ ႐ႈနည္းမ်ား ျဖစ္ေနၿပီး အ႐ႈခံအာ႐ုံနဲ႔ ႐ႈမွတ္ပုံကုိ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု သတိမလြတ္ဘဲ အားထုတ္ေနတဲ့ သတိပ႒ာန္ က်င့္စဥ္နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တစ္ခ်ိဳ႕က ကုိယ္အားသန္ရာ တစ္ခုခုကုိ အထူးျပဳၿပီး စဲြမွတ္ေနတာမ်ိဳးေတာ့ ရွိတတ္ပါတယ္။ အဲလုိလည္း မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါကလည္း တစ္ျခားအာ႐ုံေတြ မေပၚလုိ႔မဟုတ္ဘဲ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ ကုိယ္တုိင္က ကုိယ္အားသန္ရာ အမွတ္အာ႐ုံ တစ္ခုတည္းကုိပဲ အဓိကထား အထူးမွတ္ေနၿပီး တစ္ျခားအာ႐ုံေတြကုိ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားလုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆုိၾကပါစုိ႔။ တရားအားထုတ္တဲ့အခါ အာ႐ုံေတြက တစ္မ်ိဳးတည္း မဟုတ္ဘဲ ထြက္သက္၀င္သက္ကုိ မွတ္ေနရင္းနဲ႔ ဟုိက်င္ဒီက်င္ ျဖစ္တာ၊ ဟုိေနရာယား၊ ဒီေနရာယား ျဖစ္တာ၊ ဟုိအေတြး ဒီအေတြးေတြ ျဖစ္တာ စတာေလးေတြကုိလည္း သိေနတာေလးေတြ ရွိေနတတ္သလုိ စိတ္ကုိအထူးျပဳ မွတ္ေနရင္းနဲ႔လည္း ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ေဖာက္ျပန္မႈေတြ၊ ခံစားမႈေတြ စတာေတြကုိလည္း သိေနတတ္တာေလးေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဟုိဟုိဒီဒီ အခုိက္အတန္႔ ျဖစ္တတ္တဲ့ အာ႐ုံေလးေတြ ရွိေနေပမယ့္ အဲဒိအာ႐ုံေလးေတြထက္ ကုိယ္စဲြကုိင္ၿပီး မွတ္ေနတဲ့ အာ႐ုံ၊ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ သေဘာက်ေနတဲ့ အာ႐ုံကုိ အထူးအေလးေပး မွတ္ေနတဲ့အတြက္ တစ္ျခားအာ႐ုံေတြမွာ သတိမျပဳမိ၊ မမွတ္မိလုိက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဆုိလုိတာက ဒီအာ႐ုံကုိ မွတ္ေနရင္း ဟုိအာ႐ုံကုိ မွတ္လုိ႔ရသလား ဆုိတာထက္ အာ႐ုံတစ္ခုခုကုိ ထင္ထင္ရွားရွား သိမွတ္ေနဖုိ႔က အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ဆုိလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္နဲ႔႐ုပ္မွာ ေပၚလာတဲ့ အာ႐ုံတစ္ခုခုကုိ အမိအရ မွတ္ႏုိင္ဖုိ႔ အဓိကက်ပါတယ္။ အဲဒီလုိ တစ္ခုခုကုိ မွတ္ေနတဲ့ အခုိက္ကုိပဲ ဘယ္အာရုံကုိ ဘယ္လုိမွတ္တယ္လုိ႔ ဆုိလုိတာျဖစ္ပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာက တရားအားထုတ္တဲ့ အခါ ဒီလုိထင္ထင္ရွားရွား မွတ္သိေနတဲ့အခုိက္မွာ ကုိယ္မွတ္လုိက္တဲ့ အာ႐ုံဟာ စိတ္မွာျဖစ္ေနတဲ့ အာ႐ုံတစ္ခုခုကုိ မွတ္လုိက္တယ္ဆုိရင္ အဲဒါ စိတၱာႏုပႆနာ ျဖစ္ေနၿပီး ကုိယ္မွတ္တဲ့အခုိက္မွာ မွတ္လုိက္တဲ့အာ႐ုံက ေ၀ဒနာတစ္ခုခုကုိ မွတ္လုိက္မိတယ္ဆုိရင္ အဲဒါ ေ၀ဒနာႏုပႆနာ ျဖစ္တာပါပဲ။ ဒီလုိပဲ ကုိယ္မွတ္လုိက္တဲ့ အခုိက္မွာ မွတ္လုိက္တဲ့အာ႐ုံက ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ ႐ုပ္တရား တစ္ခုခုကုိ မွတ္လုိက္တယ္ဆုိရင္ ဒါဟာ ကာယာႏုပႆနာ ျဖစ္ေနၿပီး မွတ္သိတဲ့အခုိက္ မွတ္လုိက္တဲ့အာ႐ုံဟာ သေဘာတရား တစ္ခုခု ျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ အဲဒါ ဓမၼာႏုပႆနာ ျဖစ္ေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရားမွတ္တဲ့အခုိက္မွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ဟာ ဘယ္လုိဘယ္နည္း ဆုိတာထက္ ဘယ္အာ႐ုံကုိ ဘယ္လုိမွတ္လုိက္တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္က အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္က မဟာသတိပ႒ာန သုတ္မွာ “ယထာ ယထာ ၀ါ ပနႆ ကာေယာ ပဏိဟိေတာ ေဟာတိ၊ တထာ တထာနံ ပဇာနာတိ- ႐ုပ္အေပါင္းသည္ အၾကင္အၾကင္ အမူအရာအားျဖင့္ တည္ေန၏၊ ထုိ႐ုပ္အေပါင္းကုိ ထုိထုိအမူအရာအားျဖင့္ သိ၏။ ” လုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူထားခ်က္ ရွိပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶအလုိ ဒီမွာ ေျပာလုိတာက ႐ုပ္တရားဟာ ဘယ္လုိပုံစံမ်ိဳးနဲ႔ ရွိေနပါေစ အဲဒီရွိေနတဲ့ အတုိင္းေလးပဲ လုိက္သိေပးေနပါလုိ႔ ေျပာလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဘုရားရွင္က ႐ုပ္တရားလုိ႔ ဆုိေပမယ့္ တစ္ျခား စိတ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ႐ုပ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္သမွ် ေပၚသမွ်ကုိ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္မွာပဲ အရွိအတုိင္း သိေနဖုိ႔အထိ နားလည္သေဘာ ေပါက္ထားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေ၀ဒနာကုိပဲ ႐ႈ႐ႈ၊ စိတ္ကုိပဲ႐ႈ႐ႈ၊ ႐ုပ္ကုိပဲ႐ႈ႐ႈ၊ သေဘာတရားကုိပဲ ႐ႈ႐ႈ တစ္ခုခုကုိ အရွိအတုိင္း သိမွတ္ေနဖုိ႔ပဲလုိ႔ ဆုိတာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခုေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဟုိလုိလုိ ဒီလုိလုိ ျဖစ္မေနဖုိ႔ေတာ့ လုိပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလ သမာဓိ မတည္တဲ့အတြက္ စိတ္က ဟုိေရာက္ဒီေရာက္ ျဖစ္ေနတတ္တာေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ စိတ္ကုိမွတ္လုိက္သလုိလုိ၊ ႐ုပ္ကုိ မွတ္လုိက္သလုိလုိ၊ ေ၀ဒနာကုိ မွတ္လုိက္သလုိလုိ စသျဖင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ျဖစ္တတ္တဲ့သေဘာမွာ သမာဓိ အားနည္းလုိ႔ ျဖစ္တတ္တာလည္း ရွိတဲ့အတြက္ ကုိယ္အားသန္တဲ့ ထင္ရွားတဲ့ အာ႐ုံတစ္ခုခုကုိ အမိအရယူၿပီး အဲဒီအာ႐ုံမွာပဲ မလြတ္တမ္း မွတ္သိႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔ေတာ့ လုိပါတယ္။

တစ္ခ်ိဳ႕ စိတ္ကုိ အထူးျပဳၿပီး မွတ္မွမွတ္လုိ႔ ရတဲ့ ေယာဂီေတြ ရွိသလုိ တစ္ခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ေ၀ဒနာကုိ မွတ္ေနမွ သမာဓိျဖစ္ကာ အမွတ္အာ႐ုံ ေကာင္းတဲ့ ေယာဂီေတြလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါက သူတုိ႔သူတုိ႔ရဲ႕ စိတ္အားသန္ရာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ စိတ္ကုိအထူးျပဳမွတ္မွ ၀ိပႆနာ မွတ္နည္းအစစ္ျဖစ္တယ္၊ ႐ုပ္ကုိအထူးျပဳမွတ္မွ နည္းမွန္ျဖစ္တယ္၊ ေ၀ဒနာကုိ မွတ္ႏုိင္မွ တရားတက္မွာျဖစ္တယ္ စတဲ့ အစဲြအလန္းေတြ၊ နားလည္မႈေတြဟာ မမွန္ဘူးဆုိတာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဘယ္လုိပဲမွတ္မွတ္ မွတ္တဲ့အခုိက္မွာ မွတ္တဲ့အာ႐ုံကုိ အရွိအတုိင္း ထင္ထင္ရွားရွား သိမွတ္ႏုိင္ဖုိ႔ပဲ အေရးႀကီးပါတယ္။ အာ႐ုံတစ္ခုခုကုိ မွတ္သိေနဖုိ႔ပဲ လုိပါတယ္။ အဲဒီလုိ စိတ္နဲ႔႐ုပ္မွာ ေပၚလာတဲ့ အာ႐ုံ တစ္ခုခုကုိ အရွိအတုိင္း မွတ္သိႏုိင္ေနရင္ ဒါဟာ ဗုဒၶအလုိေတာ္က် ၀ိပႆနာ အားထုတ္နည္း အမွန္ ျဖစ္ေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ တရားအားထုတ္တဲ့ ေယာဂီေတြအေနနဲ႔ အဓိက နားလည္သေဘာ ေပါက္ထားရမွာက ဘယ္နည္းကုိ အားထုတ္တယ္ ဆုိတာထက္ အားထုတ္တဲ့ အခုိက္မွာ ဘယ္အာ႐ုံကုိ ဘယ္လုိမွတ္လုိက္တယ္ ဆိုတာက အဓိကက်တာ ျဖစ္ၿပီး ဟုိနည္းဒီနည္းဆုိတာ အားထုတ္စဲအခုိက္မွာ မွတ္လုိက္တဲ့ အမွတ္အာ႐ုံနဲ႔ မွတ္လုိက္ပုံကုိလုိက္ကာ ခဲြျခားသတ္မွတ္ေပးတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ အဓိကအလုပ္က စိတ္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ႐ုပ္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေပၚသမွ် အာ႐ုံကုိ ေပၚစဲေပၚခုိက္၊ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္ကုိ သူ႔အရွိအတုိင္းပဲ လုိက္သိေပးေနတဲ့ အလုပ္ပဲျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနည္းအတုိင္းသာ ဟုိဟုိဒီဒီ အေတြးမမ်ားပဲ ေပၚသမွ် အာ႐ုံကုိ အေလးထားၿပီး မွတ္ၾကည့္ၾကဖုိ႔ အသိေပးလုိပါတယ္။ ေရွ႕မွာေျပာခဲ့တဲ့ စကားအတုိင္း ျပန္ေျပာရရင္ ဘယ္နည္းကုိ အဓိကထားၿပီး အဲဒီနည္းအတုိင္း မျဖစ္မေန လုိက္ၿပီးရွာေဖြ မွတ္ရႈေနဖုိ႔ထက္ ဘယ္အာ႐ုံကုိ ဘယ္လုိမွတ္တယ္ဆုိတာက အဓိကက်တဲ့အတြက္ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္ အာ႐ုံတစ္ခုခုကုိသာ အမိအရ မွတ္သိႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔လည္း တုိက္တြန္းသမႈ ျပဳလုိက္ရပါတယ္။

Read more »

၀ိပႆနာ ႐ႈနည္း၊ မူေသစည္း…

“၀ိပႆနာ႐ႈနည္း၊ မူေသစည္း၊ သိမ္းဆည္းထားရမည္” ဆုိတဲ့ ဒီေဆာင္ပုဒ္ေလးက မဟာစည္ဆရာေတာ္ ႀကီးရဲ႕ အေျခခံ ၀ိပႆနာ တရားအားထုတ္နည္း ေဆာင္ပုဒ္လကၤာေတြထဲမွာ ပါတဲ့ ေနာက္ဆုံး အပုိဒ္ေလး ျဖစ္ပါတယ္။ မဟာစည္ ရိပ္သာႀကီးမွာ တရား၀င္တုန္းက ေန႔စဥ္တရားနာၿပီးတုိင္း ေယာဂီအားလုံးနဲ႔အတူ လုိက္ၿပီး ရြတ္ဆုိေနရတာဆုိေတာ့ ႏႈတ္တက္အာဂုံရေနခဲ့တဲ့ ေဆာင္ပုဒ္လကၤာေလးေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီးက တရားစၿပီး အားထုတ္ကာစ ေယာဂီေတြအတြက္ ၀ိပႆနာ ဉာဏ္ဆုိတာ ဘာကုိေခၚတယ္၊ ဘယ္လုိအရာမ်ိဳးေတြမွာ ႐ႈမွတ္ပြားမ်ားရတယ္၊ ဘာေၾကာင့္႐ႈမွတ္ရတယ္ စတာေတြကုိ အလြယ္နားလည္သြားေအာင္ ေဆာင္ပုဒ္လကၤာေလးေတြ သီးကုံးၿပီး ရြတ္ဆုိမွတ္သား ေလ့က်င့္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၀ိပႆနာ အားထုတ္မႈမွာ တစ္စုံတစ္ခု အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစဖုိ႔ ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ၀ိပႆနာ ႐ႈနည္း မူေသစည္းေလးေတြကုိ ကုိးကားၿပီး ပုိ႔စ္တစ္ပုဒ္အေနနဲ႔ ေရးသားတင္ျပ ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

၀ိပႆနာ၊ ဉာဏ္ဆုိတာ၊ ဘယ္ဟာ ႐ႈ၍ ျဖစ္သနည္း။
စဲြလန္းႏုိင္ရာ၊ ငါးခႏၶာ၊ မွန္စြာ႐ႈ၍ ျဖစ္သတည္း။
ဒီလကၤာေလးေတြအရ ၀ိပႆနာဉာဏ္၊ ၀ိပႆနာဉာဏ္လုိ႔ ေျပာေျပာေနၾကရမွာ ၀ိပႆနာဉာဏ္ဆုိတာ ဘယ္လုိဉာဏ္ကုိ ေျပာတာလဲ၊ ဒီဉာဏ္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လုိအရာကုိ ႐ႈမွတ္ရတာလဲလုိ႔ မသိနားမလည္လုိ႔ ေမးလာသူေတြကုိ ၀ိပႆနာဉာဏ္ဆုိတာ တစ္ျခားမဟုတ္၊ ခႏၶာငါးပါးအေပၚ အမွန္အတုိင္း ႐ႈမွတ္တဲ့အခါ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ မဂ္ဉာဏ္ကုိ ဆုိတာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒီ၀ိပႆနာဉာဏ္ ျဖစ္ေပၚဖုိ႔အတြက္ ခႏၶာငါးပါးကုိပဲ အရွိအတုိင္း အမွန္အတုိင္း ႐ႈမွတ္ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း တုိတုိနဲ႔ လုိရင္းထိေအာင္ ဖဲြ႕ဆုိေပးထားပါတယ္။ မွန္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာ႐ႈတယ္ဆုိတာ တစ္ျခားအရာေတြကုိ ႐ႈတာမဟုတ္ပါဘူး။ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္အားလုံး ပုိင္ဆုိင္ထားတဲ့ ခႏၶာမွာပဲ ႐ႈတာျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာဆုိတာ အစုအဖဲြ႕ကုိ ေျပာတာပါ။ ဒီခႏၶာကုိ အေသးစိပ္ခဲြလုိက္ရင္ ႐ႈပကၡႏၶာ (ရုပ္အစု)၊ ေ၀ဒနာကၡႏၶာ (ခံစားမႈအစု)၊ သညကၡႏၶာ (မွတ္သားမႈအစု)၊ သခၤါရကၡႏၶာ (ျပဳျပင္မႈအစု)နဲ႔၊ ၀ိညာဏကၡႏၶာ (အထူးသိမွတ္မႈအစု) ဆုိၿပီး ငါးမ်ိဳးကဲြျပားပါတယ္။ ဒီငါးပါးကုိပဲ ခႏၶာငါးပါးလုိ႔ ဆုိတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီခႏၶာငါးပါးမွာ ႐ူပကၡႏၶာဆုိတဲ့ ႐ုပ္ခႏၶာက တစ္ပါးျဖစ္ၿပီး က်န္တာေတြကေတာ့ နာမ္ခႏၶာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခႏၶာငါးပါးဆုိတာ အလြယ္ေျပာရရင္ နာမ္နဲ႔႐ုပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာတရား အားထုတ္တဲ့ ပုဂၢဳိလ္ဟာ ဒီနာမ္႐ုပ္ႏွစ္ပါးမွာပဲ အရွိအတုိင္း အားထုတ္ေနမယ္ဆုိရင္ ၀ိပႆနာဉာဏ္ေတြ ျဖစ္ေနမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိလုိရင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္အက်ိဳးငွါ၊ ထုိခႏၶာ၊ ဘယ္ဟာ႐ႈရပါသနည္း။
မစဲြဖုိ႔ရာ ျဖစ္စဲမွာ၊ မွန္စြာ႐ႈရပါသတည္း။
ခႏၶာငါးပါးလုိ႔ေခၚတဲ့ နာမ္႐ုပ္ႏွစ္ပါးကုိ ဘယ္အတြက္၊ ဘယ္လုိဟာေတြကုိ ႐ႈရမွာလဲဆုိေတာ့ ခႏၶာငါးပါးဆုိတာ စဲြလန္းတတ္တဲ့အတြက္ အဲဒီအေပၚမွာ မစဲြမိေအာင္ ဒီနာမ္႐ုပ္ႏွစ္ပါးရဲ႕ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္၊ ေပၚစဲေပၚခုိက္ကုိ အရွိအတုိင္း၊ အမွန္အတုိင္း ႐ႈမွတ္ရမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ခႏၶာငါးပါးဟာ သတၱ၀ါေတြအတြက္ စဲြလန္းစရာ ျဖစ္လုိ႔ သူ႔ကုိ ဥပါဒါနကၡႏၶာလုိ႔လည္း ေခၚပါတယ္။ ဥပါဒါန္ဆုိတာ စဲြလန္းမႈကုိ ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစဲြလမ္းမႈကုိ အမွန္အတုိင္း မသိတဲ့အခါက်ေတာ့ သတၱ၀ါေတြဟာ ႐ုပ္ကုိလည္းစဲြမိေန၊ စိတ္ကုိလည္း စဲြမိေနေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ စဲြလန္းေနမိၾကတာဟာ မသိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ခုိက္ျဖစ္စဲကုိ မသိတဲ့အတြက္ လွတယ္မလွဘူး၊ ေကာင္းတယ္မေကာင္းဘူးစတဲ့ အစဲြေတြ ျဖစ္ေပၚလာၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ ဒီ႐ုပ္နာမ္ေတြရဲ႕ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္ကုိ သိၾကမယ္ဆုိရင္ အဲဒီလုိ အစဲြမရွိေတာ့ပါဘူး။

ဆုိၾကပါစုိ႔။ ခံစားမႈ တစ္ခုခုျဖစ္တဲ့အခါမွာ ဒါဟာ ေ၀ဒနာပဲလုိ႔ မသိလုိက္ရင္ ေကာင္းတယ္မေကာင္းဘူး ဆုိတဲ့ အစဲြေတြျဖစ္လာၿပီး ေကာင္းရင္ေလာဘျဖစ္လုိက္၊ မေကာင္းရင္ ေဒါသျဖစ္လုိက္တာေတြ ျဖစ္ကုန္တတ္ပါတယ္။ စိတ္မွာ ရာဂစိတ္ျဖစ္တဲ့အခါမွာလည္း အဲဒီရာဂစိတ္ျဖစ္တဲ့ အခုိက္ကုိ မသိလုိက္ရင္ ဒီစိတ္ရဲ႕ စဲြရာကုိပါသြားၿပီး ဟုိေတြးဟုိႀကံ ဟုိဟာျဖစ္ဒါျဖစ္တဲ့အထိ ျဖစ္ကုန္တတ္ပါတယ္။ အကယ္၍ ဒါဟာ ေ၀ဒနာပဲ၊ ဒါဟာ ရာဂစိတ္ပဲလုိ႔ အဲဒီအခုိက္မွာ သိလုိက္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ စဲြလန္းမႈမရွိေတာ့ဘဲ သူက ရပ္တန္႔သြားပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိ အစဲြေတြမရွိဖုိ႔ ခႏၶာငါးပါးကုိ အရွိအတုိင္း အမွန္အတုိင္း ႐ႈရမယ္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ျဖစ္ခုိက္မ႐ႈ၊ ႐ုပ္နာမ္စု၊ စဲြမႈ၀င္ေရာက္သည္။
ၿမဲတယ္ေကာင္းတယ္၊ ငါေကာင္နယ္၊ တကယ္ထင္တတ္သည္။

တကယ္လုိ႔ ခႏၶာငါးပါး ႐ုပ္နာမ္တရားေတြကုိ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္၊ ေပၚစဲေပၚခုိက္မွာ မသိလုိက္ရင္ေတာ့ အစဲြေတြ ၀င္တတ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါဟာ႐ုပ္ပဲ၊ ဒါဟာ နာမ္ပဲလုိ႔ အမွန္အတုိင္း မသိတဲ့အခါမွာ ငါငါဥစၥာစသျဖင့္ ထင္ေနတတ္ၿပီး မၿမဲတဲ့သေဘာေတြမွာ ၿမဲတယ္လုိ႔ ထင္ေနတတ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါဟာ ဒီ႐ုပ္နာမ္အစုကုိ ျဖစ္ခုိက္မွာ မရႈလုိက္မိလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔သာ ႐ုပ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စိတ္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေပၚသမွ်၊ ျဖစ္သမွ် အရာေတြကုိ ေပၚခုိက္ျဖစ္ခုိက္မွာ အရွိအတုိင္း လုိက္သိႏုိင္ရင္ ငါငါ့ဟာလုိ႔ ထင္စရာမရွိေတာ့တဲ့အျပင္ ဒီအေပၚမွာလည္း မစဲြမိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ႐ုပ္နာမ္အစုဟာ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္မွာ မ႐ႈမိရင္ ငါငါဥစၥာလုိ႔ ထင္ေစတတ္တဲ့ အစဲြတရားေတြ ျဖစ္တတ္ေၾကာင္း မိန္႔ေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ျဖစ္တုိင္းမွတ္႐ႈ၊ ႐ုပ္နာမ္စု၊ စဲြမႈကင္းေပ်ာက္သည္။
မၿမဲဆင္းရဲသေဘာပဲ ဉာဏ္ထဲရွင္းေတာ့သည္။
စဲြမႈကင္းေပ်ာက္၊ မဂ္လမ္းေပါက္၊ ဆုိက္ေရာက္နိဗၺာန္ျပည္။
၀ိပႆနာ ႐ႈနည္း၊ မူေသစည္း၊ သိမ္းဆည္းထားရမည္။
အဲဒီလုိ ႐ုပ္နာမ္အစုေတြကုိ ျဖစ္တုိင္းျဖစ္တုိင္း၊ ေပၚတုိင္းေပၚတုိင္းမွာ သတိနဲ႔ မလြတ္တမ္း ကပ္ၿပီးသိမွတ္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ဒီတရားေတြအေပၚမွာ စဲြလန္းမႈေတြ တျဖည္းျဖည္း ကင္းေပ်ာက္လာပါတယ္။ ႐ုပ္တရားရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ စိတ္ရဲ႕ေတြးေတာ ႀကံစည္မႈေတြကုိ အရွိအတုိင္း သြားရင္သြားတယ္၊ ထုိင္ရင္ထုိင္တယ္၊ ရပ္ရင္ရပ္တယ္၊ အိပ္ရင္အိပ္တယ္၊ ကုိင္ရင္ကုိင္တယ္ စသျဖင့္ လႈပ္ရွားမႈ မွန္သမွ်ကုိ လုိက္လုိက္ၿပီးသိေန၊ ေတြးရင္ေတြးတယ္၊ ႀကံရင္ႀကံတယ္၊ ေဒါသျဖစ္ရင္ ေဒါသျဖစ္တယ္၊ အလုိမက်ျဖစ္ရင္ အလုိမက်ျဖစ္တယ္ စသျဖင့္ စိတ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေတြးေတာႀကံစည္မႈ မွန္သမွ်ကုိ မျပတ္သတိနဲ႔ လုိက္ၿပီးသိေနမယ္ဆုိရင္ ဒီ႐ုပ္တရား နာမ္တရားေတြအေပၚမွာ စဲြလန္းမႈေတြ ကင္းလာတတ္ၿပီး အနိစၥသေဘာ၊ ဒုကၡသေဘာ၊ အနတၱသေဘာေတြ ထင္လာကာ ဉာဏ္အျမင္ ရွင္းလာတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ျဖစ္ခုိက္႐ႈလုိက္ႏုိင္လုိ႔ အစဲြေတြ ကင္းေပ်ာက္လာတယ္ဆုိရင္ မဂ္ဉာဏ္ေတြအထိ ထင္လာၿပီး နိဗၺာန္ကုိ ျမင္လာႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနည္းအတုိင္း ၀ိပႆနာတရား အားထုတ္တဲ့ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ဟာ အစဲြတရားေတြကင္းဖုိ႔ ႐ုပ္နာမ္အစုကုိ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္မွာ အရွိအတုိင္း သတိကပ္ၿပီး သိမွတ္ေပးေနမယ္ဆုိရင္ ဒါဟာ ၀ိပႆနာဉာဏ္ ျဖစ္ဖုိ႔အေကာင္းဆုံး တရား႐ႈမွတ္နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါက မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ၀ိပႆနာ႐ႈနည္း အေျခခံ နည္းစနစ္ျဖစ္တဲ့ ေဆာင္ပုဒ္လကၤာေလးေတြ အေပၚမွာ နားလည္လြယ္ေအာင္ ျပန္လည္ေရးသား တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလကၤာေလးေတြအရ ၀ိပႆနာ႐ႈတယ္ဆုိတာ သိပ္ေတာ့ခက္လွတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆုိလုိတာက နည္းစနစ္က မခက္ဘူးလုိ႔ ဆုိလုိခ်င္တာပါ။ လက္ေတြ႕အားထုတ္မႈမွာေတာ့ အေလ့အက်င့္နည္းေနရင္ ခက္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔ ခက္တာလဲဆုိေတာ့ ထိမ္းဖုိ႔အခက္ဆုံးျဖစ္တဲ့ စိတ္ကုိ ထိန္းေနရတာျဖစ္လုိ႔ ခက္တယ္လုိ႔ ဆုိတာျဖစ္ပါတယ္။ သမာဓိလည္းနည္း၊ ၀ိရိယလည္း မရွိဆုိရင္ေတာ့ သတိျဖစ္ဖုိ႔ ခက္တဲ့အျပင္ သတိမရွိရင္လည္း ႐ုပ္နာမ္ေတြရဲ႕ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္ကုိ သိဖုိ႔မလြယ္လွတဲ့အတြက္ အခ်ဳပ္ကေတာ့ သတိရွိဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိတရားနဲ႔သာ စိတ္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ႐ုပ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္သမွ် ေပၚသမွ်ေတြကုိ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္မွာ လုိက္ၿပီးသိမွတ္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ နည္းစနစ္လည္းမခက္သလုိ ရႈမွတ္ဖုိ႔လည္း မခက္ပါဘူး။

ဒါေၾကာင့္ ဘယ္ေလာက္ပဲ လြယ္လြယ္ လက္ေတြ႕အားထုတ္မႈ မရွိရင္ ဘာမဆုိ ခက္ေနတတ္တဲ့ သေဘာရွိေနသလုိ ၀ိပႆနာ႐ႈနည္း မူေသစည္းေလးေတြဟာ လြယ္ေပမယ့္ လက္ေတြ႕အားထုတ္မႈ မရွိရင္လည္း အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိႏုိင္တဲ့အတြက္ မူေသနည္းေလးေတြကုိ လက္ေတြ႕က်င့္ႀကံ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ အေကာင္အထည္ ဖုိ႔ၾကည့္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းရင္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ၀ိပႆနာ အားထုတ္နည္း အေျခခံ ေဆာင္ပုဒ္ေလးမ်ားကုိ ပုိၿပီး မွတ္မိသြားေအာင္ ေအာက္ပါအတုိင္း တစ္ေခါက္ေလာက္ ရြတ္ဆုိၾကည္ၾကပါစုိ႔…

၀ိပႆနာ၊ ဉာဏ္ဆုိတာ၊ ဘယ္ဟာ ႐ႈ၍ ျဖစ္သနည္း။
စဲြလန္းႏုိင္ရာ၊ ငါးခႏၶာ၊ မွန္စြာ႐ႈ၍ ျဖစ္သတည္း။
ဘယ္အက်ိဳးငွါ၊ ထုိခႏၶာ၊ ဘယ္ဟာ႐ႈရပါသနည္း။
မစဲြဖုိ႔ရာ ျဖစ္စဲမွာ၊ မွန္စြာ႐ႈရပါသတည္း။
ျဖစ္ခုိက္မ႐ႈ၊ ႐ုပ္နာမ္စု၊ စဲြမႈ၀င္ေရာက္သည္။
ၿမဲတယ္ေကာင္းတယ္၊ ငါေကာင္နယ္၊ တကယ္ထင္တတ္သည္။
ျဖစ္တုိင္းမွတ္႐ႈ၊ ႐ုပ္နာမ္စု၊ စဲြမႈကင္းေပ်ာက္သည္။
မၿမဲဆင္းရဲသေဘာပဲ ဉာဏ္ထဲရွင္းေတာ့သည္။
စဲြမႈကင္းေပ်ာက္၊ မဂ္လမ္းေပါက္၊ ဆုိက္ေရာက္နိဗၺာန္ျပည္။
၀ိပႆနာ ႐ႈနည္း၊ မူေသစည္း၊ သိမ္းဆည္းထားရမည္။
(မဟာစည္ဆရာေတာ္)

Read more »


RECENT POSTS

သူတုုိ႔သူတုုိ႔၏ မွတ္ခ်က္မ်ား