Q. အရွင္ဘုရား…ဦးတင္ပါတယ္ဘုရား။ ဘုရားျဖစ္ရန္ ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူရသည့္ ပါရမီေတာ္တုိ႔ကုိ သိရွိၾကည္ညိဳလိုပါသည္။ အဓိပၸါယ္ႏွင့္တကြ ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါဘုရား။ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာမွာေရာ ပါရမီႏွင့္ပတ္သက္လုိ႔ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ား ရွိပါသလား။ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာလာ ပါရမီမ်ားႏွင့္ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာလား ပါရမီမ်ား တူညီမႈ၊ သုိ႔မဟုတ္ ကဲြျပားမႈ ရွိပါသလားဘုရား။ ေနာက္တစ္ခု ေမးခြင့္ျပဳပါဘုရား။ ေ၀ယ်ာ၀စၥကုသုိလ္ဟာ ျပဳသင့္ျပဳထုိက္တဲ့ကုသုိလ္တရားမ်ားတြင္ တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္သားဖူးပါသည္။ တစ္ျခားျပဳသင့္ျပဳထုိက္တဲ့ ကုသုိလ္မ်ားကုိလည္း ရွင္းျပေပးပါဦးဘုရား။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဘုရား။
(ေဇာ္ေဇာ္)
A. ၁။ ပါရမီဆုိတဲ့စကားဟာ ပါဠိစကားျဖစ္ၿပီး အထြတ္အျမတ္၊ ျမတ္ေသာသူ၏အျဖစ္၊ ျမတ္ေသာသူ၏ ဥစၥာ၊ နတ္ျပည္နိဗၺာန္သုိ႔ ေရာက္ေၾကာင္းအက်င့္ စသည္ျဖင့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိၾကပါတယ္။ ျဖည့္က်င့္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္အေပၚလုိက္ၿပီး ျဖည့္က်င့္ရတဲ့ ကာလဟာ ကဲြျပားျခားနားပါတယ္။ ဘုရားျဖစ္လုိသူမ်ားအတြက္ဆုိ ေလးအသေခ်ၤနဲ႔ ကမၻာတစ္သိန္းကာလတုိင္ေအာင္ ပါရမီေတာ္မ်ားကုိ ျဖည့္က်င့္ရပါတယ္။ ဒီလုိပဲ အဂၢသာ၀ကျဖစ္လုိသူေတြ၊ ပဋိသမၻိဒါပတၱရဟႏၲာျဖစ္လုိသူေတြ စသူစသူတုိ႔အတြက္လည္း မိမိတုိ႔ျဖစ္လုိသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္အေပၚမူတည္ကာ ဒီပါရမီေတြကုိ သူ႔ကာလအပုိင္းအျခားလုိက္ၿပီး ျဖည့္က်င့္ၾကရပါတယ္။
ေထရ၀ါဒဗုဒၶစာေပမ်ားအရ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာမွာ ပါရမီဆယ္ပါးရွိေၾကာင္း မွတ္သားႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီပါရမီ ဆယ္ပါးကေတာ့…
၁။ ဒါနပါရမီ = လွဴဒါန္းေပးကမ္း စြန္႔ႀကဲျခင္း
၂။ သီလပါရမီ = ငါးပါး၊ ရွစ္ပါး၊ ဆယ္ပါး စသည့္ သီလကုိေဆာက္တည္ ထိန္းသိမ္းျခင္း
၃။ နိကၡမပါရမီ = အိမ္ရာခြါေရွာင္ ရေသ့ရဟန္းေဘာင္သုိ႔ ကပ္ေရာက္ျခင္း
၄။ ပညာပါရမီ = ပညာကုိ ဆည္းပူးရွာေဖြ တုိးပြားေစျခင္း
၅။ ၀ီရိယပါရမီ = မတြန္႔မဆုတ္ အားထုတ္ေသာ ဇြဲလုံ႔လျဖင့္ ရဲရဲရင့္ရင့္ ႀကိဳးစားျခင္း
၆။ ခႏၲီပါရမီ = အမ်က္မထြက္ သီးခံျခင္း
၇။ သစၥာပါရမီ = မွန္ကန္ေျဖာင့္မွန္စြာ ေျပာဆုိလုပ္ကုိင္ျခင္း
၈။ ေမတၱာပါရမီ = ကမၻာေလာကသားမ်ားကုိ မိမိႏွင့္တစ္သားတည္း ခ်စ္ျခင္း
၉။ အဓိ႒ာနပါရမီ = အျပစ္ကင္းေသာအရာ၌ စိတ္ျဖင့္ဆုံးျဖတ္ျခင္း၊ ဆုံးျဖတ္သည့္အတုိင္း လုပ္ကုိင္ျခင္း
၁၀။ ဥေပကၡာပါရမီ = သူစိမ္းသူက်က္ ငဲ့ကြက္မေရြး၊ ခ်မ္းသာဆင္းရဲမေတြး အလယ္ၾကား႐ႈ၍ ေနျခင္း
တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ (မူလပဏၰာသပါဠိ၊ သီလကၡႏၶအ႒ကထာ)
ဒီပါရမီဆယ္ပါးကုိ အလြယ္မွတ္မိႏုိင္ေစဖုိ႔ ေဆာင္ပုဒ္ေလးလုပ္ထားပါတယ္။ က်က္မွတ္လုိကက်က္မွတ္ႏုိင္ဖုိ႔ ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။
ေဆာင္။ ဒါ၊ သီ၊ နိက္၊ ခံ၊ ၀ီရယံ၊ သစၥံ၊ ဓိ႒ာန္ျပဳ၊ ပညာ၊ ေမတၱာ၊ ဥေပကၡာ၊ ေပါင္းကာဤဆယ္ခု၊ နတ္ရြာနိဗၺာန္၊ ေရာက္ဖုိ႔ရန္၊ က်င့္ႀကံပါရမီစု။
မဟာယာနဗုဒၶဘာသာမွာလည္း ပါရမီေတာ္မ်ား ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာလုိ ဆယ္ပါးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ေျခာက္ပါးပဲ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ဆယ္ပါးဟု ေဖာ္ျပေသာ မဟာယာနက်မ္းမ်ားရွိေပမယ့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာလာ ပါရမီဆယ္ပါးႏွင့္ ကဲြျပားပါတယ္။ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာအမ်ားကေတာ့ ပါရမီေျခာက္ပါးကုိသာ ေျပာဆုိသုံးစဲြေဟာေျပာၾကပါတယ္။ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာလာ အဲဒီ ပါရမီေျခာက္ပါးကေတာ့…
၁။ ဒါနပါရမီ = လွဴဒါန္းေပးကမ္းျခင္း
၂။ သီလပါရမီ = သီလေဆာက္တည္ ထိန္းသိမ္းျခင္း
၃။ ခႏၲီပါရမီ = အမ်က္မထြက္သီးခံျခင္း
၄။ ၀ီရိယပါရမီ = လုံလ၀ီရိယျဖင့္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ျခင္း
၅။ စ်ာနပါရမီ = ကသုိဏ္းစသည့္အာ႐ုံကုိ ႐ႈက်င့္ျခင္း
၆။ ပညာပါရမီ = ပညာကုိဆည္းပူးရွာေဖြ တုိးပြားေစျခင္း
တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။
၂။ ေ၀ယ်ာေ၀စၥကုိသုိလ္ဟာ ပုညႀကိယာ၀တၳဳဆယ္ပါးထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ကုသုိလ္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေၾကာင္း စာေပကဆုိပါတယ္။ ေကာင္းေသာအက်ိဳး၏ တည္ရာျဖစ္၍ ျပဳသင့္ျပဳထုိက္တဲ့ကုသိုလ္လုိ႔ ပုညႀကိယာ၀တၳဳရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကုိ အလြယ္နားလည္မွတ္သားႏုိင္ပါတယ္။ ပုညႀကိယာ၀တၳဳဆယ္ပါးရွိပါတယ္။ အဲဒီဆယ္ပါးကေတာ့…
၁။ ဒါန = ေပးကမ္းလွဴဒါန္းမႈ
၂။ သီလ = ငါးပါး၊ ရွစ္ပါး၊ ဆယ္ပါးစေသာ သီလေဆာက္တည္မႈ
၃။ ဘာ၀နာ = တရားဓမၼက်င့္ႀကံအားထုတ္မႈ
၄။ အပစာယာန = အသက္သိကၡာ ဂုဏ္၀ါႀကီးသူအား အ႐ုိအေသျပဳမႈ
၅။ ေ၀ယ်ာ၀စၥ = သူမ်ားကုသိုလ္ေကာင္းမႈ၌ ကူညီေဆာင္ရြက္လုပ္ကုိင္ေပးမႈ
၆။ ပတိၱဒါန = မိမိရေသာ၊ မိမိလုပ္ေသာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ အမွ်ေပးေ၀မႈ
၇။ ပတၱာႏုေမာဒနာ = မိမိသုိ႔ေရာက္လာေသာ ကုသုိလ္အဖုိ႔ တစ္နည္းအားျဖင့္ သူမ်ားျပဳေသာ ကုသုိလ္အဖုိ႔ကုိ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ သာဓုေခၚယူမႈ
၈။ ဓမၼႆ၀န = တရားနာယူမႈ
၉။ ဓမၼေဒသနာ = လာဘ္လာဘကုိ မငဲ့ဘဲ တရားေဟာေျပာမႈ
၁၀။ ဒိ႒ိဇုကမၼ = အယူ၀ါဒကုိ ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္စြာ ျပဳမႈ
တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဒီတရားဆယ္ပါးဟာ တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု မိမိတုိ႔ေန႔စဥ္လုပ္ေနၾက အရာေတြပါ။ သတိမမူမိၾကဘဲ ျဖစ္ေနၾကလုိ႔ပါ။ ဒီအေျဖကို ဖတ္ၿပီးငါတုိ႔ဟာ ေန႔စဥ္ပုညႀကိယာ၀တၱဳတစ္ခုခုကုိ လုပ္ေနတာပါလားလုိ႔ သတိေလးကပ္ကာ ဆယ္ပါးလုံးျပည့္စုံႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ ေမတၱာျဖင့္ တုိက္တြန္းလုိက္ပါတယ္။
(ေဇာ္ေဇာ္)
A. ၁။ ပါရမီဆုိတဲ့စကားဟာ ပါဠိစကားျဖစ္ၿပီး အထြတ္အျမတ္၊ ျမတ္ေသာသူ၏အျဖစ္၊ ျမတ္ေသာသူ၏ ဥစၥာ၊ နတ္ျပည္နိဗၺာန္သုိ႔ ေရာက္ေၾကာင္းအက်င့္ စသည္ျဖင့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိၾကပါတယ္။ ျဖည့္က်င့္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္အေပၚလုိက္ၿပီး ျဖည့္က်င့္ရတဲ့ ကာလဟာ ကဲြျပားျခားနားပါတယ္။ ဘုရားျဖစ္လုိသူမ်ားအတြက္ဆုိ ေလးအသေခ်ၤနဲ႔ ကမၻာတစ္သိန္းကာလတုိင္ေအာင္ ပါရမီေတာ္မ်ားကုိ ျဖည့္က်င့္ရပါတယ္။ ဒီလုိပဲ အဂၢသာ၀ကျဖစ္လုိသူေတြ၊ ပဋိသမၻိဒါပတၱရဟႏၲာျဖစ္လုိသူေတြ စသူစသူတုိ႔အတြက္လည္း မိမိတုိ႔ျဖစ္လုိသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္အေပၚမူတည္ကာ ဒီပါရမီေတြကုိ သူ႔ကာလအပုိင္းအျခားလုိက္ၿပီး ျဖည့္က်င့္ၾကရပါတယ္။
ေထရ၀ါဒဗုဒၶစာေပမ်ားအရ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာမွာ ပါရမီဆယ္ပါးရွိေၾကာင္း မွတ္သားႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီပါရမီ ဆယ္ပါးကေတာ့…
၁။ ဒါနပါရမီ = လွဴဒါန္းေပးကမ္း စြန္႔ႀကဲျခင္း
၂။ သီလပါရမီ = ငါးပါး၊ ရွစ္ပါး၊ ဆယ္ပါး စသည့္ သီလကုိေဆာက္တည္ ထိန္းသိမ္းျခင္း
၃။ နိကၡမပါရမီ = အိမ္ရာခြါေရွာင္ ရေသ့ရဟန္းေဘာင္သုိ႔ ကပ္ေရာက္ျခင္း
၄။ ပညာပါရမီ = ပညာကုိ ဆည္းပူးရွာေဖြ တုိးပြားေစျခင္း
၅။ ၀ီရိယပါရမီ = မတြန္႔မဆုတ္ အားထုတ္ေသာ ဇြဲလုံ႔လျဖင့္ ရဲရဲရင့္ရင့္ ႀကိဳးစားျခင္း
၆။ ခႏၲီပါရမီ = အမ်က္မထြက္ သီးခံျခင္း
၇။ သစၥာပါရမီ = မွန္ကန္ေျဖာင့္မွန္စြာ ေျပာဆုိလုပ္ကုိင္ျခင္း
၈။ ေမတၱာပါရမီ = ကမၻာေလာကသားမ်ားကုိ မိမိႏွင့္တစ္သားတည္း ခ်စ္ျခင္း
၉။ အဓိ႒ာနပါရမီ = အျပစ္ကင္းေသာအရာ၌ စိတ္ျဖင့္ဆုံးျဖတ္ျခင္း၊ ဆုံးျဖတ္သည့္အတုိင္း လုပ္ကုိင္ျခင္း
၁၀။ ဥေပကၡာပါရမီ = သူစိမ္းသူက်က္ ငဲ့ကြက္မေရြး၊ ခ်မ္းသာဆင္းရဲမေတြး အလယ္ၾကား႐ႈ၍ ေနျခင္း
တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ (မူလပဏၰာသပါဠိ၊ သီလကၡႏၶအ႒ကထာ)
ဒီပါရမီဆယ္ပါးကုိ အလြယ္မွတ္မိႏုိင္ေစဖုိ႔ ေဆာင္ပုဒ္ေလးလုပ္ထားပါတယ္။ က်က္မွတ္လုိကက်က္မွတ္ႏုိင္ဖုိ႔ ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။
ေဆာင္။ ဒါ၊ သီ၊ နိက္၊ ခံ၊ ၀ီရယံ၊ သစၥံ၊ ဓိ႒ာန္ျပဳ၊ ပညာ၊ ေမတၱာ၊ ဥေပကၡာ၊ ေပါင္းကာဤဆယ္ခု၊ နတ္ရြာနိဗၺာန္၊ ေရာက္ဖုိ႔ရန္၊ က်င့္ႀကံပါရမီစု။
မဟာယာနဗုဒၶဘာသာမွာလည္း ပါရမီေတာ္မ်ား ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာလုိ ဆယ္ပါးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ေျခာက္ပါးပဲ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ဆယ္ပါးဟု ေဖာ္ျပေသာ မဟာယာနက်မ္းမ်ားရွိေပမယ့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာလာ ပါရမီဆယ္ပါးႏွင့္ ကဲြျပားပါတယ္။ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာအမ်ားကေတာ့ ပါရမီေျခာက္ပါးကုိသာ ေျပာဆုိသုံးစဲြေဟာေျပာၾကပါတယ္။ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာလာ အဲဒီ ပါရမီေျခာက္ပါးကေတာ့…
၁။ ဒါနပါရမီ = လွဴဒါန္းေပးကမ္းျခင္း
၂။ သီလပါရမီ = သီလေဆာက္တည္ ထိန္းသိမ္းျခင္း
၃။ ခႏၲီပါရမီ = အမ်က္မထြက္သီးခံျခင္း
၄။ ၀ီရိယပါရမီ = လုံလ၀ီရိယျဖင့္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ျခင္း
၅။ စ်ာနပါရမီ = ကသုိဏ္းစသည့္အာ႐ုံကုိ ႐ႈက်င့္ျခင္း
၆။ ပညာပါရမီ = ပညာကုိဆည္းပူးရွာေဖြ တုိးပြားေစျခင္း
တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။
၂။ ေ၀ယ်ာေ၀စၥကုိသုိလ္ဟာ ပုညႀကိယာ၀တၳဳဆယ္ပါးထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ကုသုိလ္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေၾကာင္း စာေပကဆုိပါတယ္။ ေကာင္းေသာအက်ိဳး၏ တည္ရာျဖစ္၍ ျပဳသင့္ျပဳထုိက္တဲ့ကုသိုလ္လုိ႔ ပုညႀကိယာ၀တၳဳရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကုိ အလြယ္နားလည္မွတ္သားႏုိင္ပါတယ္။ ပုညႀကိယာ၀တၳဳဆယ္ပါးရွိပါတယ္။ အဲဒီဆယ္ပါးကေတာ့…
၁။ ဒါန = ေပးကမ္းလွဴဒါန္းမႈ
၂။ သီလ = ငါးပါး၊ ရွစ္ပါး၊ ဆယ္ပါးစေသာ သီလေဆာက္တည္မႈ
၃။ ဘာ၀နာ = တရားဓမၼက်င့္ႀကံအားထုတ္မႈ
၄။ အပစာယာန = အသက္သိကၡာ ဂုဏ္၀ါႀကီးသူအား အ႐ုိအေသျပဳမႈ
၅။ ေ၀ယ်ာ၀စၥ = သူမ်ားကုသိုလ္ေကာင္းမႈ၌ ကူညီေဆာင္ရြက္လုပ္ကုိင္ေပးမႈ
၆။ ပတိၱဒါန = မိမိရေသာ၊ မိမိလုပ္ေသာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ အမွ်ေပးေ၀မႈ
၇။ ပတၱာႏုေမာဒနာ = မိမိသုိ႔ေရာက္လာေသာ ကုသုိလ္အဖုိ႔ တစ္နည္းအားျဖင့္ သူမ်ားျပဳေသာ ကုသုိလ္အဖုိ႔ကုိ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ သာဓုေခၚယူမႈ
၈။ ဓမၼႆ၀န = တရားနာယူမႈ
၉။ ဓမၼေဒသနာ = လာဘ္လာဘကုိ မငဲ့ဘဲ တရားေဟာေျပာမႈ
၁၀။ ဒိ႒ိဇုကမၼ = အယူ၀ါဒကုိ ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္စြာ ျပဳမႈ
တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဒီတရားဆယ္ပါးဟာ တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု မိမိတုိ႔ေန႔စဥ္လုပ္ေနၾက အရာေတြပါ။ သတိမမူမိၾကဘဲ ျဖစ္ေနၾကလုိ႔ပါ။ ဒီအေျဖကို ဖတ္ၿပီးငါတုိ႔ဟာ ေန႔စဥ္ပုညႀကိယာ၀တၱဳတစ္ခုခုကုိ လုပ္ေနတာပါလားလုိ႔ သတိေလးကပ္ကာ ဆယ္ပါးလုံးျပည့္စုံႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ ေမတၱာျဖင့္ တုိက္တြန္းလုိက္ပါတယ္။
