ေလာက၌ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိၾကရာတြင္ အခ်ိဳ႕သူမ်ားသည္ ပညာအားေကာင္းၾက၏။ အခ်ိဳ႕သည္ ေတြးေခၚမႈ အားေကာင္းၾက၏။ အခ်ိဳ႕သည္ ၀ီရိယအားေကာင္းၾက၏။ အခ်ိဳ႕ကား လက္ေတြ႕အားသန္ၿပီး အခ်ိဳ႕ကား ႀကံစည္မႈ အားသန္ၾက၏။ မည္သုိ႔ပင္ အားသာခ်က္ ကုိယ္စီရွိျငားေသာ္လည္း တစ္ခုတည္းကုိသာ စဲြကုိင္ထားပါက လဲြယုိင္သြားတတ္၏။ ပညာအားေကာင္းေသာ္လည္း က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈပါမွသာ လက္ေတြ႕အက်ိဳး ရႏုိင္သကဲ့သုိ႔ အေတြးအေခၚ အႀကံအစည္ အားသန္သူသည္လည္း ေတြးေတာႀကံစည္ေန႐ုံမွ်ႏွင့္မၿပီး လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္ၾကည့္မွသာ ၿပီးႏုိင္၏။ အဓိကမက်သည့္ အရာမ်ားတြင္ ေတြးေတာႀကံစည္ကာ ပညာဉာဏ္ အားေကာင္းေနသည္ထက္ အဓိကက်သည့္ အရာမ်ားတြင္ လက္ေတြ႕လုိက္နာ က်င့္သုံးျခင္းကသာ အလုိရွိရာ ၿပီးေျမာက္ႏုိင္၏။ အေရးႀကီးသည္မွာ အက်ိဳးမၿပီး အခ်ည္းႏွီးအရာမ်ားတြင္ အခ်ိန္ကုန္ ပင္ပန္းေနၾကသည္ထက္ အဓိကက်ၿပီး လက္ေတြ႕အက်ိဳးႀကီးႏုိင္သည့္ အရာမ်ားတြင္ အခ်ိန္ရွိခုိက္ အားစုိက္လုိက္ၾကသည္က ပုိၿပီးအက်ိဳးစီးပြားကုိ ျဖစ္ထြန္းေစ၏။ ဘ၀သံသရာ ေကာင္းက်ိဳးကုိ ေဆာင္ႏုိင္ေပ၏။
ဗုဒၶလက္ထက္က မာလုက်ပုတၱဟူေသာ မေထရ္တစ္ပါးသည္ အေတြးအေခၚ အားေကာင္းသည့္ မေထရ္တစ္ပါး ျဖစ္၏။ မည္မွ်အားေကာင္းသည္ဆုိေသာ္ ရဟန္းဘ၀တြင္ အားထုတ္ရမည့္ ရဟန္းတရားကုိ လက္ေတြ႕အားမထုတ္ဘဲ အေရးမႀကီးသည့္ အခ်ည္းအႏွီး အေတြးမ်ားျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္ေနသည္အထိ အားေကာင္းခဲ့၏။ မိမိဉာဏ္ျဖင့္ လုိက္မမီသည့္ အရာမ်ားတြင္ အေတြးနယ္ခ်ဲ႕ကာ ေတြးေတာအေျဖရွာေနတတ္၏။ ေတြးေတာႀကံစည္ေနျခင္းျဖင့္ မည္သည့္အက်ိဳးမွ် မျဖစ္ႏုိင္သည့္အျပင္ ဘ၀လြတ္ေျမာက္ေရး၊ ရဟန္းတရား အားထုတ္ေရးတြင္ အေရးမႀကီးသည့္ အႀကံအစီမ်ားျဖင့္သာ ေန႔စဥ္အခ်ိန္ကုန္ေနေတာ့၏။
တစ္ေန႔ ထုိမေထရ္သည္ တစ္ပါးတည္းထုိင္ကာ “ေလာကသည္ ၿမဲ၏ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ေလာကသည္ မၿမဲဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ေလာကသည္ အဆုံးရွိ၏ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေလာကသည္ အဆုံးမရွိဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အသက္သည္ပင္ ကုိယ္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အသက္သည္တစ္ျခား ကုိယ္သည္တစ္ျခား ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ သတၱ၀ါသည္ ေသသည္မွေနာက္၌ ျပန္ျဖစ္သည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ သတၱ၀ါသည္ ေသသည္မွေနာက္၌ ျပန္မျဖစ္ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ သတၱ၀ါသည္ ေသသည္မွေနာက္၌ ျဖစ္လည္းျဖစ္၏ မျဖစ္လည္းမျဖစ္ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ သတၱ၀ါသည္ ေသသည္မွေနာက္၌ ျဖစ္သည္လည္းမဟုတ္ မျဖစ္သည္လည္း မဟုတ္ဟူ၍လည္းေကာင္း စသည္ျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ မေဟာၾကားဘဲ ထိမ္ခ်န္ထား၊ ပယ္ထားသည့္ အယူမ်ားရွိ၏၊ ထုိအယူတုိ႔ကုိ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ငါ့အား ေဟာၾကားေတာ္မမူ၊ ထုိသုိ႔ မေဟာၾကားဘဲ ခ်န္ထားသည္ကုိ ငါမႏွစ္သက္၊ ငါသည္ ျမတ္စြာဘုရားထံ ခ်ည္းကပ္၍ ဤအေၾကာင္းကုိ ေမးေလွ်ာက္အ့ံ၊ အကယ္၍ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေျဖၾကားေပးျခင္း မရွိပါက ငါသည္ ရဟန္းသိကၡာကုိစြန္႔ကာ လူထြက္ေတာ့အံ့…” စသည္ျဖင့္ ေတြးေတာႀကံစည္ေန၏။ မာလုက်ပုတၱမေထရ္သည္ မိမိအႀကံအတုိင္းပင္ ျမတ္စြာဘုရား သာ၀တၳိျပည္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသုံး ေနေတာ္မူသည့္ အခ်ိန္ကုိေစာင့္ကာ သြားေရာက္၍ ေမးေလွ်ာက္ေလေတာ့၏။ ဘုရားထံသြားကာ အၾကပ္ကုိင္ေလေတာ့၏။
ဘုရားထံေမွာက္ ေရာက္သည့္အခါ မာလုက်ပုတၱမေထရ္သည္ မိမိႀကံစည္ထားသည့္ အေတြးမ်ား၏ အေျဖကုိ ေမးေလွ်ာက္ေလေတာ့၏။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ထုိအေျဖမ်ားကုိ ေဟာၾကားေတာ္မမူဘဲ ခ်န္ထားသည္ဟုထင္ကာ အျပစ္တင္သည့္ သေဘာမ်ားျဖင့္ လူထြက္မည္ဟုပင္ အၾကပ္ကုိင္ေလ၏။ ထုိအခါ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က “မာလုက်ပုတၱ… ငါသည္ သင့္ကုိ မာလုက်ပုတၱ သင္လာခဲ့ေလာ့..၊ ငါဘုရားအထံမွာ ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ က်င့္ေလာ့၊ သင္သိခ်င္သည့္ ေလာကသည္ၿမဲျခင္း၊ မၿမဲျခင္း၊ သတၱ၀ါသည္ ေသသည္မွေနာက္၌ တစ္ဖန္ျပန္ျဖစ္ျခင္း၊ မျဖစ္ျခင္း စသည့္ေမးခြန္းမ်ားကုိ သင့္ကုိ ငါဘုရား ေဟာၾကားေပးမည္ဟု ဆုိခဲ့ဖူးသေလာ..” ဟု ေမးေတာ္မူလုိက္၏။
“အရွင္ဘုရား… မဆုိခဲ့ဖူးပါဘုရား…”
“သင္ကလည္း ငါဘုရားကုိ သင္အလုိရွိတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ေျဖေပးမွ ရဟန္းျပဳမည္၊ ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ က်င့္မည္ဟု ဆုိခဲ့ဖူးသေလာ…”
“အရွင္ဘုရား မဆုိခဲ့ဖူးပါဘုရား..”
“မာလုက်ပုတၱ ဤသုိ႔ဆုိလွ်င္ ငါကလည္း သင့္ကုိ တစ္စုံတစ္ခုမွ် မဆုိခဲ့၊ သင့္ကလည္း ငါ့ကုိ တစ္စုံတစ္ခုမွ် မဆုိခဲ့ပါပဲလွ်က္ အဘယ္သူ ေတာင္းပန္သည္ျဖစ္၍ အဘယ္သူ႔ကုိ တုံ႔ျပန္ေျပာၾကားရမည္နည္း..၊ စင္စစ္ သင္သည္ ရဟန္းဘ၀ရေနေသာ္လည္း အေရးႀကီးသည့္အရာကုိ မလုပ္ဘဲ မလုိအပ္သည္မ်ားတြင္ အခ်ိန္ကုန္ေနသျဖင့္ မဂ္ဖုိလ္မၿပီး အခ်ည္းႏွီးသာျဖစ္ေန၏…”ဟု ေနာက္ဆုံးတြင္ ဘုရားရွင္က မာလုက်ပုတၱအား ျပစ္တင္ေျပာဆုိ ဆုံးမကာ အေရးႀကီးသည့္အရာႏွင့္ အေရးမႀကီးသည့္ အရာမ်ားကုိ ခဲြျခားျပသ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။
ဗုဒၶက “မာလုက်ပုတၱ… အကယ္၍ တစ္စုံတစ္ေယာက္သည္ ေလာကသည္ ၿမဲမၿမဲ၊ သတၱ၀ါ ေသသည္မွေနာက္၌ ျဖစ္မျဖစ္ စသည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ျမတ္စြာဘုရားသည္ မေဟာၾကားေပးသမွ် ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ ငါမက်င့္ဟု ဆုိလာျငားအံ့၊ ထုိသူသည္ ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ မက်င့္မီ သုိ႔မဟုတ္ မက်င့္ရဘဲႏွင့္ပင္ ေသလြန္ရာ၏၊ အေၾကာင္းကား ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ အခ်ည္းႏွီးကိစၥမ်ားအား ငါဘုရားသည္ ေဟာၾကားေပးမည္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္၏…” “မာလုက်ပုတၱ… ဥပမာအားျဖင့္ ျပင္းထန္သည့္ အဆိမ္လူးျမားျဖင့္ အပစ္ခံရသူသည္ ေရွးဦးစြာ အဆိပ္လူးျမားကုိ ႏႈတ္ကာအသတ္ အရင္ကယ္ရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အဓိကက်သည့္ အရာကုိမလုပ္ဘဲ ဤအဆိပ္လူးျမားကုိ မည္သူကပစ္လုိက္သည္၊ ဤျမားသည္ မည္သည့္ေနရာက လာသည္၊ မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ အပစ္ခံရသည္ စသည္ျဖင့္ ျမားပစ္သူကုိ လုိက္ရွာေနပါက ထုိသူကုိ မေတြ႕မီပင္ အသက္ေသသြားရာ သကဲ့သုိ႔ ထုိ႔အတူ သင္သည္လည္း အဓိကအေရးႀကီးသည့္ ရဟန္းတရားကုိ အားမထုတ္ေသးဘဲ ေလာကအေၾကာင္း သတၱ၀ါအေၾကာင္း စၾကာ၀ဠာအေၾကာင္း စသည္မ်ားကုိ ဘုရားမေဟာေသးသမွ် ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ မက်င့္ဟု ေတြးေတာေနပါက ထုိျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ မက်င့္ရေသးမီပင္ ေသလြန္သြားႏုိင္ရာ၏…”
“မာလုက်ပုတၱ… ေလာကသည္ ျမဲသည္ျဖစ္ေစ၊ မျမဲသည္ျဖစ္ေစ၊ သတၱ၀ါသည္ ဘ၀သစ္တြင္ ျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ၊ မျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ ထုိအေတြးမ်ားရဲ႕ အေျဖကုိ တိက်စြာ သိသည္ျဖစ္ေစ၊ မသိသည္ျဖစ္ေစ ေတြးေခၚသူအတြက္ တစ္စံုတစ္ခုမွ် ထူးျခားလာမည္မဟုတ္၊ ထုိအေတြးမ်ား၊ အေျဖမ်ား မွန္မွားျဖစ္ေနျငားလည္း ပဋိသေႏၶေနရမႈမ်ား၊ အုိရမႈမ်ား၊ ေသရမႈမ်ား၊ ပူေဆြးငိုေၾကြးျခင္းမ်ား၊ ကုိယ္ဆင္းရဲျခင္း၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္းမ်ား စသည္တုိ႔သည္ ရွိေနၾကမည္သာ ျဖစ္၏၊ စင္စစ္ ေလာကအေၾကာင္း သတၱ၀ါအေၾကာင္းစသည္ ေတြးေနျခင္းထက္ ေရွးဦးစြာ လုပ္သင့္သည္မွာ ပဋိသေႏၶေနျခင္း၊ အုိျခင္း၊ ေသျခင္း၊ စိုးရိမ္ပူေဆြးျခင္းစသည္တုိ႔ကုိ ယခုမ်က္ေမွာက္ဘ၀မွာပင္ ဖ်က္စီးႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားႏုိင္ျခင္းကသာ ပုိၿပီးအေရးႀကီး၏၊ ထုိအရာမ်ားကုိ ဖ်က္စီးပစ္ႏုိင္ရန္ကုိသာ ငါဘုရားပညတ္ေတာ္မူ၏…”
“မာလုက်ပုတၱ… ငါဘုရား၏ သာသနာေတာ္တြင္ သင္သည္ ငါဘုရား မေဟာၾကားသည္ကုိ မေဟာၾကားသည့္အတုိင္း၊ ေဟာၾကားသည္ကုိ ေဟာၾကားသည့္အတုိင္းသာ မွတ္သားေလာ့၊ ေလာကသည္ ၿမဲ၏ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ မၿမဲဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အသက္သည္ပင္ ကုိယ္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အသက္တစ္ျခား ကုိယ္တစ္ျခား စသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သတၱ၀ါ ေသသည္မွေနာက္၌ ျဖစ္၏၊ မျဖစ္၊ ျဖစ္လည္းျဖစ္၏၊ ျဖစ္လည္းမျဖစ္ စသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း ေလာကအေၾကာင္း သတၱ၀ါအေၾကာင္း စသည္တုိ႔ကုိ ငါဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မမူ၊ အေၾကာင္းကား ေဟာၾကားျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္မစပ္၊ ျမတ္ေသာသာသနာေတာ္၏ အစအနမွ်လည္း မျဖစ္၊ ၀ဋ္ဆင္းရဲကုိ ၿငီးေငြ႕ျခင္းငွါ၊ ရာဂကင္းျခင္းငွါ၊ ရာဂခ်ဳပ္ျခင္းငွါ၊ ကိေလသာ ၿငိမ္းျခင္းငွါ၊ သစၥာေလးပါးကုိ သိျမင္ျခင္းငွါ စသည္ျဖင့္ မျဖစ္ေသာေၾကာင့္တည္း..” “မာလုက်ပုတၱ… ဤကား ဆင္းရဲတည္း၊ ဤကား ဆင္းရဲျဖစ္ေၾကာင္းတည္း၊ ဤကား ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာတည္း၊ ဤကား ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာသုိ႔ ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္တည္း စသည္ျဖင့္ ငါဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူ၏၊ အေၾကာင္းကား ထုိတရားသည္ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ စပ္ယွဥ္၏၊ သာသနာအတြက္ အားအင္ျဖစ္၏၊ ၀ဋ္ဆင္းရဲ၌ ၿငီးေငြ႕ျခင္းငွါ၊ ကိေလသာရာဂ ကင္းၿငိမ္းျခင္းငွါ၊ သစၥာေလးပါးကုိ သိျမင္ျခင္းငွါစသည္ျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေသာေၾကာင့္တည္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ သင္သည္ ငါဘုရား မေဟာၾကားသည္ကုိ မေဟာၾကားသည့္အတုိင္း၊ ေဟာၾကားသည္ကုိ ေဟာၾကားသည့္အတုိင္း မွတ္သားလုိက္နာ က်င့္ႀကံေလေလာ့...” စသည္ျဖင့္ အက်ယ္မိန္႔ေတာ္မူလုိက္၏။ ေနာက္ဆုံးတြင္ မာလုက်ပုတၱမေထရ္သည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္ကုိ ႏွစ္သက္ေက်နပ္စြာ လက္ခံသြားေလေတာ့၏။ (မဇၥ်ိမပဏၰာသ၊ ဘိကၡဳ၀ဂ္၊ စူဠမာလုက်သုတ္) ဤကား ဗုဒၶလက္ထပ္ အေတြးအေခၚပုိင္းတြင္ အားသာကာ အေရးႀကီးသည့္ အပုိင္မ်ားတြင္ မလုပ္ျဖစ္ဘဲ အခ်ည္းႏွီး အခ်ိန္ကုန္ေနခဲ့သည့္ မာလုက်ပုတၱ မေထရ္အေၾကာင္း တစ္ေစ့တစ္ေစာင္းသာ ျဖစ္၏။
မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္လည္း မာလုက်ပုတၱကဲ့သုိ႔ အေတြးနယ္လြန္သူမ်ားရွိ၏။ အေရးႀကီးသည္ကုိ အေကာင္အထည္မေဖာ္ဘဲ မိမိအတြက္လည္း အက်ိဳးမၿပီး အမ်ားအတြက္လည္း အေထာက္အကူ မျပဳသည့္ အရာမ်ားျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္ေနသူမ်ား ရွိ၏။ ထုိသူမ်ားသည္ ျမတ္ဗုဒၶမိန္႔ေတာ္မူသကဲ့သုိ႔ပင္ အဆိပ္လူျမားကုိ အရင္မႏႈတ္ဘဲ ျမားပစ္သူကုိ လုိက္ရွာေနသူႏွင့္ တူေနေပ၏။ စင္စစ္ မလုိအပ္သည္မ်ား၊ မိမိဉာဏ္ႏွင့္ လုိက္မမီသည္မ်ားတြင္ အခ်ိန္ကုန္ေနမည့္အစား လက္ေတြ႕က်သည့္ က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈမ်ားျဖင့္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္ရန္သာ ႀကိဳးစားအားထုတ္သင့္လွ၏။ ျမတ္ဗုဒၶ၏ အခ်ိဳ႕အရာမ်ားသည္ သဗၺညဳတဉာဏ္ျဖင့္ ေဟာၾကားထားသည့္အရာမ်ား ျဖစ္သျဖင့္ မိမိ၏ အသိဉာဏ္ႏွင့္ လုိက္မမီႏုိင္သည္မ်ား ရွိတတ္၏။ ထုိသုိ႔ေသာ အရာမ်ားတြင္ မရရေအာင္ ေတြးေတာၾကံစည္ေနၾကလွ်င္ အခ်ိန္သာကုန္ၿပီး အက်ိဳးမၿပီး ျဖစ္ေနတတ္၏။ အေရးႀကီးသည္မွာ မိမိလုပ္ႏုိင္သည့္၊ လုပ္သင့္သည့္ အရာမ်ားကုိ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္ရန္သာ ျဖစ္၏။ လက္ေတြ႕က်င့္ႀကံမႈျဖင့္သာ သိရန္ႀကိဳးစားသင့္၏။ ျမတ္ဗုဒၶက ေ၀ဘန္စိစစ္ လက္ခံရန္ ေဟာၾကားထားေသာ္လည္း အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ မစပ္သည့္ အရာမ်ားတြင္ အခ်ိန္ကုန္ခံကာ ေ၀ဘန္စိစစ္ေနေစရန္ ေဟာေတာ္မူျခင္း မဟုတ္ေပ။ မိမိသူတစ္ပါး အက်ိဳးမ်ားေစၿပီး ကိေလသာကုန္ရာ အက်င့္တရားမ်ားကုိသာ နည္းမွန္လမ္းမွန္ စနစ္မွန္ျဖင့္ က်င့္ႀကံပြားမ်ားႏုိင္ေစရန္ ပညာႏွင့္စိစစ္ကာ လက္ေတြ႕လုိက္နာေစလုိျခင္း ျဖစ္၏။ အသိတရားတြင္သာ ရပ္တန္႔မေနဘဲ အက်င့္တရားပါ က်င့္ႀကံေစရန္ တုိက္တြန္းေတာ္မူျခင္း ျဖစ္၏။ အေရးမႀကီးသည့္အရာမ်ားတြင္ အခ်ိန္မကုန္ေစဘဲ အေရးႀကီးသည္မ်ားကုိ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္ေစလုိျခင္း ျဖစ္၏။ အဓိကက်သည္မွာ အသိေနာက္ကုိ အက်င့္လုိက္ေစလုိရင္း ျဖစ္၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ မာလုက်ပုတၱကဲ့သုိ႔ စၾကာ၀ဠာႀကီး ဘယ္ကစသည္၊ လူသားမ်ား ဘယ္ကစသည္၊ ကံတရား၏ အတုိင္းအဆ မည္မွ်ရွိသည္ စသည္ျဖင့္ သိျခင္း၊ မသိျခင္းျဖင့္ လြတ္ေျမာက္ေရး၌ အေထာက္အကူ မျဖစ္သည့္ အခ်ည္းအႏွီး အေတြးအေခၚမ်ားတြင္ အခ်ိန္ေပးကာ ေတြးေနၾကသည္ထက္ သံေယာဇဥ္ကုန္ရာ၊ ကိေလသာကုန္ရာ၊ ေနာက္ထပ္တစ္ဖန္၊ ေမြးျခင္း၊ အုိျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္းစသည္ ကင္းရာျဖစ္သည့္ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ က်င့္ၾကံရမည့္ အရာမ်ားကုိ လုိက္နာက်င့္သုံး ေနထုိင္ျခင္းကသာ အေရးႀကီးသည့္အရာမ်ား ျဖစ္သျဖင့္ ျမားပစ္သူကုိ လုိက္ရွာမေနၾကဘဲ ျမားကုိသာ အရင္ဆုံး ႏႈတ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရင္း အခ်ိန္ရွိခုိက္၊ လုပ္ႏုိင္သည့္အခုိက္တြင္ မိမိ၏ ပစၥဳပၸန္အက်ိဳး၊ သံသရာအက်ိဳး ပြားတုိးေစမည့္ လုပ္ရပ္မ်ားကုိသာ အသိႏွင့္အက်င့္ ထပ္တူျဖစ္ရန္ ႀကိဳးစားသင့္ပါေၾကာင္း အသိေပးတင္ျပလုိက္ပါ၏။ အေရးႀကီးသည္မွာ က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈသာ အဓိက ျဖစ္ပါေပေတာ့၏။
ဗုဒၶလက္ထက္က မာလုက်ပုတၱဟူေသာ မေထရ္တစ္ပါးသည္ အေတြးအေခၚ အားေကာင္းသည့္ မေထရ္တစ္ပါး ျဖစ္၏။ မည္မွ်အားေကာင္းသည္ဆုိေသာ္ ရဟန္းဘ၀တြင္ အားထုတ္ရမည့္ ရဟန္းတရားကုိ လက္ေတြ႕အားမထုတ္ဘဲ အေရးမႀကီးသည့္ အခ်ည္းအႏွီး အေတြးမ်ားျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္ေနသည္အထိ အားေကာင္းခဲ့၏။ မိမိဉာဏ္ျဖင့္ လုိက္မမီသည့္ အရာမ်ားတြင္ အေတြးနယ္ခ်ဲ႕ကာ ေတြးေတာအေျဖရွာေနတတ္၏။ ေတြးေတာႀကံစည္ေနျခင္းျဖင့္ မည္သည့္အက်ိဳးမွ် မျဖစ္ႏုိင္သည့္အျပင္ ဘ၀လြတ္ေျမာက္ေရး၊ ရဟန္းတရား အားထုတ္ေရးတြင္ အေရးမႀကီးသည့္ အႀကံအစီမ်ားျဖင့္သာ ေန႔စဥ္အခ်ိန္ကုန္ေနေတာ့၏။
တစ္ေန႔ ထုိမေထရ္သည္ တစ္ပါးတည္းထုိင္ကာ “ေလာကသည္ ၿမဲ၏ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ေလာကသည္ မၿမဲဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ေလာကသည္ အဆုံးရွိ၏ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ေလာကသည္ အဆုံးမရွိဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အသက္သည္ပင္ ကုိယ္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အသက္သည္တစ္ျခား ကုိယ္သည္တစ္ျခား ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ သတၱ၀ါသည္ ေသသည္မွေနာက္၌ ျပန္ျဖစ္သည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ သတၱ၀ါသည္ ေသသည္မွေနာက္၌ ျပန္မျဖစ္ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ သတၱ၀ါသည္ ေသသည္မွေနာက္၌ ျဖစ္လည္းျဖစ္၏ မျဖစ္လည္းမျဖစ္ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ သတၱ၀ါသည္ ေသသည္မွေနာက္၌ ျဖစ္သည္လည္းမဟုတ္ မျဖစ္သည္လည္း မဟုတ္ဟူ၍လည္းေကာင္း စသည္ျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ မေဟာၾကားဘဲ ထိမ္ခ်န္ထား၊ ပယ္ထားသည့္ အယူမ်ားရွိ၏၊ ထုိအယူတုိ႔ကုိ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ငါ့အား ေဟာၾကားေတာ္မမူ၊ ထုိသုိ႔ မေဟာၾကားဘဲ ခ်န္ထားသည္ကုိ ငါမႏွစ္သက္၊ ငါသည္ ျမတ္စြာဘုရားထံ ခ်ည္းကပ္၍ ဤအေၾကာင္းကုိ ေမးေလွ်ာက္အ့ံ၊ အကယ္၍ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေျဖၾကားေပးျခင္း မရွိပါက ငါသည္ ရဟန္းသိကၡာကုိစြန္႔ကာ လူထြက္ေတာ့အံ့…” စသည္ျဖင့္ ေတြးေတာႀကံစည္ေန၏။ မာလုက်ပုတၱမေထရ္သည္ မိမိအႀကံအတုိင္းပင္ ျမတ္စြာဘုရား သာ၀တၳိျပည္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသုံး ေနေတာ္မူသည့္ အခ်ိန္ကုိေစာင့္ကာ သြားေရာက္၍ ေမးေလွ်ာက္ေလေတာ့၏။ ဘုရားထံသြားကာ အၾကပ္ကုိင္ေလေတာ့၏။
ဘုရားထံေမွာက္ ေရာက္သည့္အခါ မာလုက်ပုတၱမေထရ္သည္ မိမိႀကံစည္ထားသည့္ အေတြးမ်ား၏ အေျဖကုိ ေမးေလွ်ာက္ေလေတာ့၏။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ထုိအေျဖမ်ားကုိ ေဟာၾကားေတာ္မမူဘဲ ခ်န္ထားသည္ဟုထင္ကာ အျပစ္တင္သည့္ သေဘာမ်ားျဖင့္ လူထြက္မည္ဟုပင္ အၾကပ္ကုိင္ေလ၏။ ထုိအခါ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က “မာလုက်ပုတၱ… ငါသည္ သင့္ကုိ မာလုက်ပုတၱ သင္လာခဲ့ေလာ့..၊ ငါဘုရားအထံမွာ ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ က်င့္ေလာ့၊ သင္သိခ်င္သည့္ ေလာကသည္ၿမဲျခင္း၊ မၿမဲျခင္း၊ သတၱ၀ါသည္ ေသသည္မွေနာက္၌ တစ္ဖန္ျပန္ျဖစ္ျခင္း၊ မျဖစ္ျခင္း စသည့္ေမးခြန္းမ်ားကုိ သင့္ကုိ ငါဘုရား ေဟာၾကားေပးမည္ဟု ဆုိခဲ့ဖူးသေလာ..” ဟု ေမးေတာ္မူလုိက္၏။
“အရွင္ဘုရား… မဆုိခဲ့ဖူးပါဘုရား…”
“သင္ကလည္း ငါဘုရားကုိ သင္အလုိရွိတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ေျဖေပးမွ ရဟန္းျပဳမည္၊ ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ က်င့္မည္ဟု ဆုိခဲ့ဖူးသေလာ…”
“အရွင္ဘုရား မဆုိခဲ့ဖူးပါဘုရား..”
“မာလုက်ပုတၱ ဤသုိ႔ဆုိလွ်င္ ငါကလည္း သင့္ကုိ တစ္စုံတစ္ခုမွ် မဆုိခဲ့၊ သင့္ကလည္း ငါ့ကုိ တစ္စုံတစ္ခုမွ် မဆုိခဲ့ပါပဲလွ်က္ အဘယ္သူ ေတာင္းပန္သည္ျဖစ္၍ အဘယ္သူ႔ကုိ တုံ႔ျပန္ေျပာၾကားရမည္နည္း..၊ စင္စစ္ သင္သည္ ရဟန္းဘ၀ရေနေသာ္လည္း အေရးႀကီးသည့္အရာကုိ မလုပ္ဘဲ မလုိအပ္သည္မ်ားတြင္ အခ်ိန္ကုန္ေနသျဖင့္ မဂ္ဖုိလ္မၿပီး အခ်ည္းႏွီးသာျဖစ္ေန၏…”ဟု ေနာက္ဆုံးတြင္ ဘုရားရွင္က မာလုက်ပုတၱအား ျပစ္တင္ေျပာဆုိ ဆုံးမကာ အေရးႀကီးသည့္အရာႏွင့္ အေရးမႀကီးသည့္ အရာမ်ားကုိ ခဲြျခားျပသ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။
ဗုဒၶက “မာလုက်ပုတၱ… အကယ္၍ တစ္စုံတစ္ေယာက္သည္ ေလာကသည္ ၿမဲမၿမဲ၊ သတၱ၀ါ ေသသည္မွေနာက္၌ ျဖစ္မျဖစ္ စသည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ျမတ္စြာဘုရားသည္ မေဟာၾကားေပးသမွ် ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ ငါမက်င့္ဟု ဆုိလာျငားအံ့၊ ထုိသူသည္ ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ မက်င့္မီ သုိ႔မဟုတ္ မက်င့္ရဘဲႏွင့္ပင္ ေသလြန္ရာ၏၊ အေၾကာင္းကား ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ အခ်ည္းႏွီးကိစၥမ်ားအား ငါဘုရားသည္ ေဟာၾကားေပးမည္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္၏…” “မာလုက်ပုတၱ… ဥပမာအားျဖင့္ ျပင္းထန္သည့္ အဆိမ္လူးျမားျဖင့္ အပစ္ခံရသူသည္ ေရွးဦးစြာ အဆိပ္လူးျမားကုိ ႏႈတ္ကာအသတ္ အရင္ကယ္ရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အဓိကက်သည့္ အရာကုိမလုပ္ဘဲ ဤအဆိပ္လူးျမားကုိ မည္သူကပစ္လုိက္သည္၊ ဤျမားသည္ မည္သည့္ေနရာက လာသည္၊ မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ အပစ္ခံရသည္ စသည္ျဖင့္ ျမားပစ္သူကုိ လုိက္ရွာေနပါက ထုိသူကုိ မေတြ႕မီပင္ အသက္ေသသြားရာ သကဲ့သုိ႔ ထုိ႔အတူ သင္သည္လည္း အဓိကအေရးႀကီးသည့္ ရဟန္းတရားကုိ အားမထုတ္ေသးဘဲ ေလာကအေၾကာင္း သတၱ၀ါအေၾကာင္း စၾကာ၀ဠာအေၾကာင္း စသည္မ်ားကုိ ဘုရားမေဟာေသးသမွ် ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ မက်င့္ဟု ေတြးေတာေနပါက ထုိျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ မက်င့္ရေသးမီပင္ ေသလြန္သြားႏုိင္ရာ၏…”
“မာလုက်ပုတၱ… ေလာကသည္ ျမဲသည္ျဖစ္ေစ၊ မျမဲသည္ျဖစ္ေစ၊ သတၱ၀ါသည္ ဘ၀သစ္တြင္ ျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ၊ မျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ ထုိအေတြးမ်ားရဲ႕ အေျဖကုိ တိက်စြာ သိသည္ျဖစ္ေစ၊ မသိသည္ျဖစ္ေစ ေတြးေခၚသူအတြက္ တစ္စံုတစ္ခုမွ် ထူးျခားလာမည္မဟုတ္၊ ထုိအေတြးမ်ား၊ အေျဖမ်ား မွန္မွားျဖစ္ေနျငားလည္း ပဋိသေႏၶေနရမႈမ်ား၊ အုိရမႈမ်ား၊ ေသရမႈမ်ား၊ ပူေဆြးငိုေၾကြးျခင္းမ်ား၊ ကုိယ္ဆင္းရဲျခင္း၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္းမ်ား စသည္တုိ႔သည္ ရွိေနၾကမည္သာ ျဖစ္၏၊ စင္စစ္ ေလာကအေၾကာင္း သတၱ၀ါအေၾကာင္းစသည္ ေတြးေနျခင္းထက္ ေရွးဦးစြာ လုပ္သင့္သည္မွာ ပဋိသေႏၶေနျခင္း၊ အုိျခင္း၊ ေသျခင္း၊ စိုးရိမ္ပူေဆြးျခင္းစသည္တုိ႔ကုိ ယခုမ်က္ေမွာက္ဘ၀မွာပင္ ဖ်က္စီးႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားႏုိင္ျခင္းကသာ ပုိၿပီးအေရးႀကီး၏၊ ထုိအရာမ်ားကုိ ဖ်က္စီးပစ္ႏုိင္ရန္ကုိသာ ငါဘုရားပညတ္ေတာ္မူ၏…”
“မာလုက်ပုတၱ… ငါဘုရား၏ သာသနာေတာ္တြင္ သင္သည္ ငါဘုရား မေဟာၾကားသည္ကုိ မေဟာၾကားသည့္အတုိင္း၊ ေဟာၾကားသည္ကုိ ေဟာၾကားသည့္အတုိင္းသာ မွတ္သားေလာ့၊ ေလာကသည္ ၿမဲ၏ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ မၿမဲဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အသက္သည္ပင္ ကုိယ္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အသက္တစ္ျခား ကုိယ္တစ္ျခား စသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သတၱ၀ါ ေသသည္မွေနာက္၌ ျဖစ္၏၊ မျဖစ္၊ ျဖစ္လည္းျဖစ္၏၊ ျဖစ္လည္းမျဖစ္ စသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း ေလာကအေၾကာင္း သတၱ၀ါအေၾကာင္း စသည္တုိ႔ကုိ ငါဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မမူ၊ အေၾကာင္းကား ေဟာၾကားျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္မစပ္၊ ျမတ္ေသာသာသနာေတာ္၏ အစအနမွ်လည္း မျဖစ္၊ ၀ဋ္ဆင္းရဲကုိ ၿငီးေငြ႕ျခင္းငွါ၊ ရာဂကင္းျခင္းငွါ၊ ရာဂခ်ဳပ္ျခင္းငွါ၊ ကိေလသာ ၿငိမ္းျခင္းငွါ၊ သစၥာေလးပါးကုိ သိျမင္ျခင္းငွါ စသည္ျဖင့္ မျဖစ္ေသာေၾကာင့္တည္း..” “မာလုက်ပုတၱ… ဤကား ဆင္းရဲတည္း၊ ဤကား ဆင္းရဲျဖစ္ေၾကာင္းတည္း၊ ဤကား ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာတည္း၊ ဤကား ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာသုိ႔ ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္တည္း စသည္ျဖင့္ ငါဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူ၏၊ အေၾကာင္းကား ထုိတရားသည္ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ စပ္ယွဥ္၏၊ သာသနာအတြက္ အားအင္ျဖစ္၏၊ ၀ဋ္ဆင္းရဲ၌ ၿငီးေငြ႕ျခင္းငွါ၊ ကိေလသာရာဂ ကင္းၿငိမ္းျခင္းငွါ၊ သစၥာေလးပါးကုိ သိျမင္ျခင္းငွါစသည္ျဖင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေသာေၾကာင့္တည္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ သင္သည္ ငါဘုရား မေဟာၾကားသည္ကုိ မေဟာၾကားသည့္အတုိင္း၊ ေဟာၾကားသည္ကုိ ေဟာၾကားသည့္အတုိင္း မွတ္သားလုိက္နာ က်င့္ႀကံေလေလာ့...” စသည္ျဖင့္ အက်ယ္မိန္႔ေတာ္မူလုိက္၏။ ေနာက္ဆုံးတြင္ မာလုက်ပုတၱမေထရ္သည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္ကုိ ႏွစ္သက္ေက်နပ္စြာ လက္ခံသြားေလေတာ့၏။ (မဇၥ်ိမပဏၰာသ၊ ဘိကၡဳ၀ဂ္၊ စူဠမာလုက်သုတ္) ဤကား ဗုဒၶလက္ထပ္ အေတြးအေခၚပုိင္းတြင္ အားသာကာ အေရးႀကီးသည့္ အပုိင္မ်ားတြင္ မလုပ္ျဖစ္ဘဲ အခ်ည္းႏွီး အခ်ိန္ကုန္ေနခဲ့သည့္ မာလုက်ပုတၱ မေထရ္အေၾကာင္း တစ္ေစ့တစ္ေစာင္းသာ ျဖစ္၏။
မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္လည္း မာလုက်ပုတၱကဲ့သုိ႔ အေတြးနယ္လြန္သူမ်ားရွိ၏။ အေရးႀကီးသည္ကုိ အေကာင္အထည္မေဖာ္ဘဲ မိမိအတြက္လည္း အက်ိဳးမၿပီး အမ်ားအတြက္လည္း အေထာက္အကူ မျပဳသည့္ အရာမ်ားျဖင့္ အခ်ိန္ကုန္ေနသူမ်ား ရွိ၏။ ထုိသူမ်ားသည္ ျမတ္ဗုဒၶမိန္႔ေတာ္မူသကဲ့သုိ႔ပင္ အဆိပ္လူျမားကုိ အရင္မႏႈတ္ဘဲ ျမားပစ္သူကုိ လုိက္ရွာေနသူႏွင့္ တူေနေပ၏။ စင္စစ္ မလုိအပ္သည္မ်ား၊ မိမိဉာဏ္ႏွင့္ လုိက္မမီသည္မ်ားတြင္ အခ်ိန္ကုန္ေနမည့္အစား လက္ေတြ႕က်သည့္ က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈမ်ားျဖင့္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္ရန္သာ ႀကိဳးစားအားထုတ္သင့္လွ၏။ ျမတ္ဗုဒၶ၏ အခ်ိဳ႕အရာမ်ားသည္ သဗၺညဳတဉာဏ္ျဖင့္ ေဟာၾကားထားသည့္အရာမ်ား ျဖစ္သျဖင့္ မိမိ၏ အသိဉာဏ္ႏွင့္ လုိက္မမီႏုိင္သည္မ်ား ရွိတတ္၏။ ထုိသုိ႔ေသာ အရာမ်ားတြင္ မရရေအာင္ ေတြးေတာၾကံစည္ေနၾကလွ်င္ အခ်ိန္သာကုန္ၿပီး အက်ိဳးမၿပီး ျဖစ္ေနတတ္၏။ အေရးႀကီးသည္မွာ မိမိလုပ္ႏုိင္သည့္၊ လုပ္သင့္သည့္ အရာမ်ားကုိ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္ရန္သာ ျဖစ္၏။ လက္ေတြ႕က်င့္ႀကံမႈျဖင့္သာ သိရန္ႀကိဳးစားသင့္၏။ ျမတ္ဗုဒၶက ေ၀ဘန္စိစစ္ လက္ခံရန္ ေဟာၾကားထားေသာ္လည္း အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ မစပ္သည့္ အရာမ်ားတြင္ အခ်ိန္ကုန္ခံကာ ေ၀ဘန္စိစစ္ေနေစရန္ ေဟာေတာ္မူျခင္း မဟုတ္ေပ။ မိမိသူတစ္ပါး အက်ိဳးမ်ားေစၿပီး ကိေလသာကုန္ရာ အက်င့္တရားမ်ားကုိသာ နည္းမွန္လမ္းမွန္ စနစ္မွန္ျဖင့္ က်င့္ႀကံပြားမ်ားႏုိင္ေစရန္ ပညာႏွင့္စိစစ္ကာ လက္ေတြ႕လုိက္နာေစလုိျခင္း ျဖစ္၏။ အသိတရားတြင္သာ ရပ္တန္႔မေနဘဲ အက်င့္တရားပါ က်င့္ႀကံေစရန္ တုိက္တြန္းေတာ္မူျခင္း ျဖစ္၏။ အေရးမႀကီးသည့္အရာမ်ားတြင္ အခ်ိန္မကုန္ေစဘဲ အေရးႀကီးသည္မ်ားကုိ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္ေစလုိျခင္း ျဖစ္၏။ အဓိကက်သည္မွာ အသိေနာက္ကုိ အက်င့္လုိက္ေစလုိရင္း ျဖစ္၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ မာလုက်ပုတၱကဲ့သုိ႔ စၾကာ၀ဠာႀကီး ဘယ္ကစသည္၊ လူသားမ်ား ဘယ္ကစသည္၊ ကံတရား၏ အတုိင္းအဆ မည္မွ်ရွိသည္ စသည္ျဖင့္ သိျခင္း၊ မသိျခင္းျဖင့္ လြတ္ေျမာက္ေရး၌ အေထာက္အကူ မျဖစ္သည့္ အခ်ည္းအႏွီး အေတြးအေခၚမ်ားတြင္ အခ်ိန္ေပးကာ ေတြးေနၾကသည္ထက္ သံေယာဇဥ္ကုန္ရာ၊ ကိေလသာကုန္ရာ၊ ေနာက္ထပ္တစ္ဖန္၊ ေမြးျခင္း၊ အုိျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္းစသည္ ကင္းရာျဖစ္သည့္ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ က်င့္ၾကံရမည့္ အရာမ်ားကုိ လုိက္နာက်င့္သုံး ေနထုိင္ျခင္းကသာ အေရးႀကီးသည့္အရာမ်ား ျဖစ္သျဖင့္ ျမားပစ္သူကုိ လုိက္ရွာမေနၾကဘဲ ျမားကုိသာ အရင္ဆုံး ႏႈတ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရင္း အခ်ိန္ရွိခုိက္၊ လုပ္ႏုိင္သည့္အခုိက္တြင္ မိမိ၏ ပစၥဳပၸန္အက်ိဳး၊ သံသရာအက်ိဳး ပြားတုိးေစမည့္ လုပ္ရပ္မ်ားကုိသာ အသိႏွင့္အက်င့္ ထပ္တူျဖစ္ရန္ ႀကိဳးစားသင့္ပါေၾကာင္း အသိေပးတင္ျပလုိက္ပါ၏။ အေရးႀကီးသည္မွာ က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈသာ အဓိက ျဖစ္ပါေပေတာ့၏။
