“၀ိပႆနာ႐ႈနည္း၊ မူေသစည္း၊ သိမ္းဆည္းထားရမည္” ဆုိတဲ့ ဒီေဆာင္ပုဒ္ေလးက မဟာစည္ဆရာေတာ္ ႀကီးရဲ႕ အေျခခံ ၀ိပႆနာ တရားအားထုတ္နည္း ေဆာင္ပုဒ္လကၤာေတြထဲမွာ ပါတဲ့ ေနာက္ဆုံး အပုိဒ္ေလး ျဖစ္ပါတယ္။ မဟာစည္ ရိပ္သာႀကီးမွာ တရား၀င္တုန္းက ေန႔စဥ္တရားနာၿပီးတုိင္း ေယာဂီအားလုံးနဲ႔အတူ လုိက္ၿပီး ရြတ္ဆုိေနရတာဆုိေတာ့ ႏႈတ္တက္အာဂုံရေနခဲ့တဲ့ ေဆာင္ပုဒ္လကၤာေလးေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီးက တရားစၿပီး အားထုတ္ကာစ ေယာဂီေတြအတြက္ ၀ိပႆနာ ဉာဏ္ဆုိတာ ဘာကုိေခၚတယ္၊ ဘယ္လုိအရာမ်ိဳးေတြမွာ ႐ႈမွတ္ပြားမ်ားရတယ္၊ ဘာေၾကာင့္႐ႈမွတ္ရတယ္ စတာေတြကုိ အလြယ္နားလည္သြားေအာင္ ေဆာင္ပုဒ္လကၤာေလးေတြ သီးကုံးၿပီး ရြတ္ဆုိမွတ္သား ေလ့က်င့္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၀ိပႆနာ အားထုတ္မႈမွာ တစ္စုံတစ္ခု အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစဖုိ႔ ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ၀ိပႆနာ ႐ႈနည္း မူေသစည္းေလးေတြကုိ ကုိးကားၿပီး ပုိ႔စ္တစ္ပုဒ္အေနနဲ႔ ေရးသားတင္ျပ ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
၀ိပႆနာ၊ ဉာဏ္ဆုိတာ၊ ဘယ္ဟာ ႐ႈ၍ ျဖစ္သနည္း။
စဲြလန္းႏုိင္ရာ၊ ငါးခႏၶာ၊ မွန္စြာ႐ႈ၍ ျဖစ္သတည္း။
ဒီလကၤာေလးေတြအရ ၀ိပႆနာဉာဏ္၊ ၀ိပႆနာဉာဏ္လုိ႔ ေျပာေျပာေနၾကရမွာ ၀ိပႆနာဉာဏ္ဆုိတာ ဘယ္လုိဉာဏ္ကုိ ေျပာတာလဲ၊ ဒီဉာဏ္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လုိအရာကုိ ႐ႈမွတ္ရတာလဲလုိ႔ မသိနားမလည္လုိ႔ ေမးလာသူေတြကုိ ၀ိပႆနာဉာဏ္ဆုိတာ တစ္ျခားမဟုတ္၊ ခႏၶာငါးပါးအေပၚ အမွန္အတုိင္း ႐ႈမွတ္တဲ့အခါ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ မဂ္ဉာဏ္ကုိ ဆုိတာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒီ၀ိပႆနာဉာဏ္ ျဖစ္ေပၚဖုိ႔အတြက္ ခႏၶာငါးပါးကုိပဲ အရွိအတုိင္း အမွန္အတုိင္း ႐ႈမွတ္ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း တုိတုိနဲ႔ လုိရင္းထိေအာင္ ဖဲြ႕ဆုိေပးထားပါတယ္။ မွန္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာ႐ႈတယ္ဆုိတာ တစ္ျခားအရာေတြကုိ ႐ႈတာမဟုတ္ပါဘူး။ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္အားလုံး ပုိင္ဆုိင္ထားတဲ့ ခႏၶာမွာပဲ ႐ႈတာျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာဆုိတာ အစုအဖဲြ႕ကုိ ေျပာတာပါ။ ဒီခႏၶာကုိ အေသးစိပ္ခဲြလုိက္ရင္ ႐ႈပကၡႏၶာ (ရုပ္အစု)၊ ေ၀ဒနာကၡႏၶာ (ခံစားမႈအစု)၊ သညကၡႏၶာ (မွတ္သားမႈအစု)၊ သခၤါရကၡႏၶာ (ျပဳျပင္မႈအစု)နဲ႔၊ ၀ိညာဏကၡႏၶာ (အထူးသိမွတ္မႈအစု) ဆုိၿပီး ငါးမ်ိဳးကဲြျပားပါတယ္။ ဒီငါးပါးကုိပဲ ခႏၶာငါးပါးလုိ႔ ဆုိတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီခႏၶာငါးပါးမွာ ႐ူပကၡႏၶာဆုိတဲ့ ႐ုပ္ခႏၶာက တစ္ပါးျဖစ္ၿပီး က်န္တာေတြကေတာ့ နာမ္ခႏၶာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခႏၶာငါးပါးဆုိတာ အလြယ္ေျပာရရင္ နာမ္နဲ႔႐ုပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာတရား အားထုတ္တဲ့ ပုဂၢဳိလ္ဟာ ဒီနာမ္႐ုပ္ႏွစ္ပါးမွာပဲ အရွိအတုိင္း အားထုတ္ေနမယ္ဆုိရင္ ၀ိပႆနာဉာဏ္ေတြ ျဖစ္ေနမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိလုိရင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဘယ္အက်ိဳးငွါ၊ ထုိခႏၶာ၊ ဘယ္ဟာ႐ႈရပါသနည္း။
မစဲြဖုိ႔ရာ ျဖစ္စဲမွာ၊ မွန္စြာ႐ႈရပါသတည္း။
ခႏၶာငါးပါးလုိ႔ေခၚတဲ့ နာမ္႐ုပ္ႏွစ္ပါးကုိ ဘယ္အတြက္၊ ဘယ္လုိဟာေတြကုိ ႐ႈရမွာလဲဆုိေတာ့ ခႏၶာငါးပါးဆုိတာ စဲြလန္းတတ္တဲ့အတြက္ အဲဒီအေပၚမွာ မစဲြမိေအာင္ ဒီနာမ္႐ုပ္ႏွစ္ပါးရဲ႕ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္၊ ေပၚစဲေပၚခုိက္ကုိ အရွိအတုိင္း၊ အမွန္အတုိင္း ႐ႈမွတ္ရမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ခႏၶာငါးပါးဟာ သတၱ၀ါေတြအတြက္ စဲြလန္းစရာ ျဖစ္လုိ႔ သူ႔ကုိ ဥပါဒါနကၡႏၶာလုိ႔လည္း ေခၚပါတယ္။ ဥပါဒါန္ဆုိတာ စဲြလန္းမႈကုိ ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစဲြလမ္းမႈကုိ အမွန္အတုိင္း မသိတဲ့အခါက်ေတာ့ သတၱ၀ါေတြဟာ ႐ုပ္ကုိလည္းစဲြမိေန၊ စိတ္ကုိလည္း စဲြမိေနေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ စဲြလန္းေနမိၾကတာဟာ မသိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ခုိက္ျဖစ္စဲကုိ မသိတဲ့အတြက္ လွတယ္မလွဘူး၊ ေကာင္းတယ္မေကာင္းဘူးစတဲ့ အစဲြေတြ ျဖစ္ေပၚလာၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ ဒီ႐ုပ္နာမ္ေတြရဲ႕ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္ကုိ သိၾကမယ္ဆုိရင္ အဲဒီလုိ အစဲြမရွိေတာ့ပါဘူး။
ဆုိၾကပါစုိ႔။ ခံစားမႈ တစ္ခုခုျဖစ္တဲ့အခါမွာ ဒါဟာ ေ၀ဒနာပဲလုိ႔ မသိလုိက္ရင္ ေကာင္းတယ္မေကာင္းဘူး ဆုိတဲ့ အစဲြေတြျဖစ္လာၿပီး ေကာင္းရင္ေလာဘျဖစ္လုိက္၊ မေကာင္းရင္ ေဒါသျဖစ္လုိက္တာေတြ ျဖစ္ကုန္တတ္ပါတယ္။ စိတ္မွာ ရာဂစိတ္ျဖစ္တဲ့အခါမွာလည္း အဲဒီရာဂစိတ္ျဖစ္တဲ့ အခုိက္ကုိ မသိလုိက္ရင္ ဒီစိတ္ရဲ႕ စဲြရာကုိပါသြားၿပီး ဟုိေတြးဟုိႀကံ ဟုိဟာျဖစ္ဒါျဖစ္တဲ့အထိ ျဖစ္ကုန္တတ္ပါတယ္။ အကယ္၍ ဒါဟာ ေ၀ဒနာပဲ၊ ဒါဟာ ရာဂစိတ္ပဲလုိ႔ အဲဒီအခုိက္မွာ သိလုိက္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ စဲြလန္းမႈမရွိေတာ့ဘဲ သူက ရပ္တန္႔သြားပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိ အစဲြေတြမရွိဖုိ႔ ခႏၶာငါးပါးကုိ အရွိအတုိင္း အမွန္အတုိင္း ႐ႈရမယ္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ျဖစ္ခုိက္မ႐ႈ၊ ႐ုပ္နာမ္စု၊ စဲြမႈ၀င္ေရာက္သည္။
ၿမဲတယ္ေကာင္းတယ္၊ ငါေကာင္နယ္၊ တကယ္ထင္တတ္သည္။
တကယ္လုိ႔ ခႏၶာငါးပါး ႐ုပ္နာမ္တရားေတြကုိ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္၊ ေပၚစဲေပၚခုိက္မွာ မသိလုိက္ရင္ေတာ့ အစဲြေတြ ၀င္တတ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါဟာ႐ုပ္ပဲ၊ ဒါဟာ နာမ္ပဲလုိ႔ အမွန္အတုိင္း မသိတဲ့အခါမွာ ငါငါဥစၥာစသျဖင့္ ထင္ေနတတ္ၿပီး မၿမဲတဲ့သေဘာေတြမွာ ၿမဲတယ္လုိ႔ ထင္ေနတတ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါဟာ ဒီ႐ုပ္နာမ္အစုကုိ ျဖစ္ခုိက္မွာ မရႈလုိက္မိလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔သာ ႐ုပ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စိတ္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေပၚသမွ်၊ ျဖစ္သမွ် အရာေတြကုိ ေပၚခုိက္ျဖစ္ခုိက္မွာ အရွိအတုိင္း လုိက္သိႏုိင္ရင္ ငါငါ့ဟာလုိ႔ ထင္စရာမရွိေတာ့တဲ့အျပင္ ဒီအေပၚမွာလည္း မစဲြမိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ႐ုပ္နာမ္အစုဟာ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္မွာ မ႐ႈမိရင္ ငါငါဥစၥာလုိ႔ ထင္ေစတတ္တဲ့ အစဲြတရားေတြ ျဖစ္တတ္ေၾကာင္း မိန္႔ေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ျဖစ္တုိင္းမွတ္႐ႈ၊ ႐ုပ္နာမ္စု၊ စဲြမႈကင္းေပ်ာက္သည္။
မၿမဲဆင္းရဲသေဘာပဲ ဉာဏ္ထဲရွင္းေတာ့သည္။
စဲြမႈကင္းေပ်ာက္၊ မဂ္လမ္းေပါက္၊ ဆုိက္ေရာက္နိဗၺာန္ျပည္။
၀ိပႆနာ ႐ႈနည္း၊ မူေသစည္း၊ သိမ္းဆည္းထားရမည္။
အဲဒီလုိ ႐ုပ္နာမ္အစုေတြကုိ ျဖစ္တုိင္းျဖစ္တုိင္း၊ ေပၚတုိင္းေပၚတုိင္းမွာ သတိနဲ႔ မလြတ္တမ္း ကပ္ၿပီးသိမွတ္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ဒီတရားေတြအေပၚမွာ စဲြလန္းမႈေတြ တျဖည္းျဖည္း ကင္းေပ်ာက္လာပါတယ္။ ႐ုပ္တရားရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ စိတ္ရဲ႕ေတြးေတာ ႀကံစည္မႈေတြကုိ အရွိအတုိင္း သြားရင္သြားတယ္၊ ထုိင္ရင္ထုိင္တယ္၊ ရပ္ရင္ရပ္တယ္၊ အိပ္ရင္အိပ္တယ္၊ ကုိင္ရင္ကုိင္တယ္ စသျဖင့္ လႈပ္ရွားမႈ မွန္သမွ်ကုိ လုိက္လုိက္ၿပီးသိေန၊ ေတြးရင္ေတြးတယ္၊ ႀကံရင္ႀကံတယ္၊ ေဒါသျဖစ္ရင္ ေဒါသျဖစ္တယ္၊ အလုိမက်ျဖစ္ရင္ အလုိမက်ျဖစ္တယ္ စသျဖင့္ စိတ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေတြးေတာႀကံစည္မႈ မွန္သမွ်ကုိ မျပတ္သတိနဲ႔ လုိက္ၿပီးသိေနမယ္ဆုိရင္ ဒီ႐ုပ္တရား နာမ္တရားေတြအေပၚမွာ စဲြလန္းမႈေတြ ကင္းလာတတ္ၿပီး အနိစၥသေဘာ၊ ဒုကၡသေဘာ၊ အနတၱသေဘာေတြ ထင္လာကာ ဉာဏ္အျမင္ ရွင္းလာတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ျဖစ္ခုိက္႐ႈလုိက္ႏုိင္လုိ႔ အစဲြေတြ ကင္းေပ်ာက္လာတယ္ဆုိရင္ မဂ္ဉာဏ္ေတြအထိ ထင္လာၿပီး နိဗၺာန္ကုိ ျမင္လာႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနည္းအတုိင္း ၀ိပႆနာတရား အားထုတ္တဲ့ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ဟာ အစဲြတရားေတြကင္းဖုိ႔ ႐ုပ္နာမ္အစုကုိ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္မွာ အရွိအတုိင္း သတိကပ္ၿပီး သိမွတ္ေပးေနမယ္ဆုိရင္ ဒါဟာ ၀ိပႆနာဉာဏ္ ျဖစ္ဖုိ႔အေကာင္းဆုံး တရား႐ႈမွတ္နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါက မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ၀ိပႆနာ႐ႈနည္း အေျခခံ နည္းစနစ္ျဖစ္တဲ့ ေဆာင္ပုဒ္လကၤာေလးေတြ အေပၚမွာ နားလည္လြယ္ေအာင္ ျပန္လည္ေရးသား တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလကၤာေလးေတြအရ ၀ိပႆနာ႐ႈတယ္ဆုိတာ သိပ္ေတာ့ခက္လွတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆုိလုိတာက နည္းစနစ္က မခက္ဘူးလုိ႔ ဆုိလုိခ်င္တာပါ။ လက္ေတြ႕အားထုတ္မႈမွာေတာ့ အေလ့အက်င့္နည္းေနရင္ ခက္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔ ခက္တာလဲဆုိေတာ့ ထိမ္းဖုိ႔အခက္ဆုံးျဖစ္တဲ့ စိတ္ကုိ ထိန္းေနရတာျဖစ္လုိ႔ ခက္တယ္လုိ႔ ဆုိတာျဖစ္ပါတယ္။ သမာဓိလည္းနည္း၊ ၀ိရိယလည္း မရွိဆုိရင္ေတာ့ သတိျဖစ္ဖုိ႔ ခက္တဲ့အျပင္ သတိမရွိရင္လည္း ႐ုပ္နာမ္ေတြရဲ႕ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္ကုိ သိဖုိ႔မလြယ္လွတဲ့အတြက္ အခ်ဳပ္ကေတာ့ သတိရွိဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိတရားနဲ႔သာ စိတ္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ႐ုပ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္သမွ် ေပၚသမွ်ေတြကုိ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္မွာ လုိက္ၿပီးသိမွတ္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ နည္းစနစ္လည္းမခက္သလုိ ရႈမွတ္ဖုိ႔လည္း မခက္ပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ဘယ္ေလာက္ပဲ လြယ္လြယ္ လက္ေတြ႕အားထုတ္မႈ မရွိရင္ ဘာမဆုိ ခက္ေနတတ္တဲ့ သေဘာရွိေနသလုိ ၀ိပႆနာ႐ႈနည္း မူေသစည္းေလးေတြဟာ လြယ္ေပမယ့္ လက္ေတြ႕အားထုတ္မႈ မရွိရင္လည္း အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိႏုိင္တဲ့အတြက္ မူေသနည္းေလးေတြကုိ လက္ေတြ႕က်င့္ႀကံ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ အေကာင္အထည္ ဖုိ႔ၾကည့္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းရင္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ၀ိပႆနာ အားထုတ္နည္း အေျခခံ ေဆာင္ပုဒ္ေလးမ်ားကုိ ပုိၿပီး မွတ္မိသြားေအာင္ ေအာက္ပါအတုိင္း တစ္ေခါက္ေလာက္ ရြတ္ဆုိၾကည္ၾကပါစုိ႔…
၀ိပႆနာ၊ ဉာဏ္ဆုိတာ၊ ဘယ္ဟာ ႐ႈ၍ ျဖစ္သနည္း။
စဲြလန္းႏုိင္ရာ၊ ငါးခႏၶာ၊ မွန္စြာ႐ႈ၍ ျဖစ္သတည္း။
ဘယ္အက်ိဳးငွါ၊ ထုိခႏၶာ၊ ဘယ္ဟာ႐ႈရပါသနည္း။
မစဲြဖုိ႔ရာ ျဖစ္စဲမွာ၊ မွန္စြာ႐ႈရပါသတည္း။
ျဖစ္ခုိက္မ႐ႈ၊ ႐ုပ္နာမ္စု၊ စဲြမႈ၀င္ေရာက္သည္။
ၿမဲတယ္ေကာင္းတယ္၊ ငါေကာင္နယ္၊ တကယ္ထင္တတ္သည္။
ျဖစ္တုိင္းမွတ္႐ႈ၊ ႐ုပ္နာမ္စု၊ စဲြမႈကင္းေပ်ာက္သည္။
မၿမဲဆင္းရဲသေဘာပဲ ဉာဏ္ထဲရွင္းေတာ့သည္။
စဲြမႈကင္းေပ်ာက္၊ မဂ္လမ္းေပါက္၊ ဆုိက္ေရာက္နိဗၺာန္ျပည္။
၀ိပႆနာ ႐ႈနည္း၊ မူေသစည္း၊ သိမ္းဆည္းထားရမည္။
(မဟာစည္ဆရာေတာ္)
၀ိပႆနာ၊ ဉာဏ္ဆုိတာ၊ ဘယ္ဟာ ႐ႈ၍ ျဖစ္သနည္း။
စဲြလန္းႏုိင္ရာ၊ ငါးခႏၶာ၊ မွန္စြာ႐ႈ၍ ျဖစ္သတည္း။
ဒီလကၤာေလးေတြအရ ၀ိပႆနာဉာဏ္၊ ၀ိပႆနာဉာဏ္လုိ႔ ေျပာေျပာေနၾကရမွာ ၀ိပႆနာဉာဏ္ဆုိတာ ဘယ္လုိဉာဏ္ကုိ ေျပာတာလဲ၊ ဒီဉာဏ္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လုိအရာကုိ ႐ႈမွတ္ရတာလဲလုိ႔ မသိနားမလည္လုိ႔ ေမးလာသူေတြကုိ ၀ိပႆနာဉာဏ္ဆုိတာ တစ္ျခားမဟုတ္၊ ခႏၶာငါးပါးအေပၚ အမွန္အတုိင္း ႐ႈမွတ္တဲ့အခါ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ မဂ္ဉာဏ္ကုိ ဆုိတာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒီ၀ိပႆနာဉာဏ္ ျဖစ္ေပၚဖုိ႔အတြက္ ခႏၶာငါးပါးကုိပဲ အရွိအတုိင္း အမွန္အတုိင္း ႐ႈမွတ္ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း တုိတုိနဲ႔ လုိရင္းထိေအာင္ ဖဲြ႕ဆုိေပးထားပါတယ္။ မွန္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာ႐ႈတယ္ဆုိတာ တစ္ျခားအရာေတြကုိ ႐ႈတာမဟုတ္ပါဘူး။ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္အားလုံး ပုိင္ဆုိင္ထားတဲ့ ခႏၶာမွာပဲ ႐ႈတာျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာဆုိတာ အစုအဖဲြ႕ကုိ ေျပာတာပါ။ ဒီခႏၶာကုိ အေသးစိပ္ခဲြလုိက္ရင္ ႐ႈပကၡႏၶာ (ရုပ္အစု)၊ ေ၀ဒနာကၡႏၶာ (ခံစားမႈအစု)၊ သညကၡႏၶာ (မွတ္သားမႈအစု)၊ သခၤါရကၡႏၶာ (ျပဳျပင္မႈအစု)နဲ႔၊ ၀ိညာဏကၡႏၶာ (အထူးသိမွတ္မႈအစု) ဆုိၿပီး ငါးမ်ိဳးကဲြျပားပါတယ္။ ဒီငါးပါးကုိပဲ ခႏၶာငါးပါးလုိ႔ ဆုိတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီခႏၶာငါးပါးမွာ ႐ူပကၡႏၶာဆုိတဲ့ ႐ုပ္ခႏၶာက တစ္ပါးျဖစ္ၿပီး က်န္တာေတြကေတာ့ နာမ္ခႏၶာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခႏၶာငါးပါးဆုိတာ အလြယ္ေျပာရရင္ နာမ္နဲ႔႐ုပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာတရား အားထုတ္တဲ့ ပုဂၢဳိလ္ဟာ ဒီနာမ္႐ုပ္ႏွစ္ပါးမွာပဲ အရွိအတုိင္း အားထုတ္ေနမယ္ဆုိရင္ ၀ိပႆနာဉာဏ္ေတြ ျဖစ္ေနမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိလုိရင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဘယ္အက်ိဳးငွါ၊ ထုိခႏၶာ၊ ဘယ္ဟာ႐ႈရပါသနည္း။
မစဲြဖုိ႔ရာ ျဖစ္စဲမွာ၊ မွန္စြာ႐ႈရပါသတည္း။
ခႏၶာငါးပါးလုိ႔ေခၚတဲ့ နာမ္႐ုပ္ႏွစ္ပါးကုိ ဘယ္အတြက္၊ ဘယ္လုိဟာေတြကုိ ႐ႈရမွာလဲဆုိေတာ့ ခႏၶာငါးပါးဆုိတာ စဲြလန္းတတ္တဲ့အတြက္ အဲဒီအေပၚမွာ မစဲြမိေအာင္ ဒီနာမ္႐ုပ္ႏွစ္ပါးရဲ႕ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္၊ ေပၚစဲေပၚခုိက္ကုိ အရွိအတုိင္း၊ အမွန္အတုိင္း ႐ႈမွတ္ရမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ခႏၶာငါးပါးဟာ သတၱ၀ါေတြအတြက္ စဲြလန္းစရာ ျဖစ္လုိ႔ သူ႔ကုိ ဥပါဒါနကၡႏၶာလုိ႔လည္း ေခၚပါတယ္။ ဥပါဒါန္ဆုိတာ စဲြလန္းမႈကုိ ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစဲြလမ္းမႈကုိ အမွန္အတုိင္း မသိတဲ့အခါက်ေတာ့ သတၱ၀ါေတြဟာ ႐ုပ္ကုိလည္းစဲြမိေန၊ စိတ္ကုိလည္း စဲြမိေနေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ စဲြလန္းေနမိၾကတာဟာ မသိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ခုိက္ျဖစ္စဲကုိ မသိတဲ့အတြက္ လွတယ္မလွဘူး၊ ေကာင္းတယ္မေကာင္းဘူးစတဲ့ အစဲြေတြ ျဖစ္ေပၚလာၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ ဒီ႐ုပ္နာမ္ေတြရဲ႕ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္ကုိ သိၾကမယ္ဆုိရင္ အဲဒီလုိ အစဲြမရွိေတာ့ပါဘူး။
ဆုိၾကပါစုိ႔။ ခံစားမႈ တစ္ခုခုျဖစ္တဲ့အခါမွာ ဒါဟာ ေ၀ဒနာပဲလုိ႔ မသိလုိက္ရင္ ေကာင္းတယ္မေကာင္းဘူး ဆုိတဲ့ အစဲြေတြျဖစ္လာၿပီး ေကာင္းရင္ေလာဘျဖစ္လုိက္၊ မေကာင္းရင္ ေဒါသျဖစ္လုိက္တာေတြ ျဖစ္ကုန္တတ္ပါတယ္။ စိတ္မွာ ရာဂစိတ္ျဖစ္တဲ့အခါမွာလည္း အဲဒီရာဂစိတ္ျဖစ္တဲ့ အခုိက္ကုိ မသိလုိက္ရင္ ဒီစိတ္ရဲ႕ စဲြရာကုိပါသြားၿပီး ဟုိေတြးဟုိႀကံ ဟုိဟာျဖစ္ဒါျဖစ္တဲ့အထိ ျဖစ္ကုန္တတ္ပါတယ္။ အကယ္၍ ဒါဟာ ေ၀ဒနာပဲ၊ ဒါဟာ ရာဂစိတ္ပဲလုိ႔ အဲဒီအခုိက္မွာ သိလုိက္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ စဲြလန္းမႈမရွိေတာ့ဘဲ သူက ရပ္တန္႔သြားပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိ အစဲြေတြမရွိဖုိ႔ ခႏၶာငါးပါးကုိ အရွိအတုိင္း အမွန္အတုိင္း ႐ႈရမယ္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ျဖစ္ခုိက္မ႐ႈ၊ ႐ုပ္နာမ္စု၊ စဲြမႈ၀င္ေရာက္သည္။
ၿမဲတယ္ေကာင္းတယ္၊ ငါေကာင္နယ္၊ တကယ္ထင္တတ္သည္။
တကယ္လုိ႔ ခႏၶာငါးပါး ႐ုပ္နာမ္တရားေတြကုိ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္၊ ေပၚစဲေပၚခုိက္မွာ မသိလုိက္ရင္ေတာ့ အစဲြေတြ ၀င္တတ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါဟာ႐ုပ္ပဲ၊ ဒါဟာ နာမ္ပဲလုိ႔ အမွန္အတုိင္း မသိတဲ့အခါမွာ ငါငါဥစၥာစသျဖင့္ ထင္ေနတတ္ၿပီး မၿမဲတဲ့သေဘာေတြမွာ ၿမဲတယ္လုိ႔ ထင္ေနတတ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါဟာ ဒီ႐ုပ္နာမ္အစုကုိ ျဖစ္ခုိက္မွာ မရႈလုိက္မိလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔သာ ႐ုပ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စိတ္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေပၚသမွ်၊ ျဖစ္သမွ် အရာေတြကုိ ေပၚခုိက္ျဖစ္ခုိက္မွာ အရွိအတုိင္း လုိက္သိႏုိင္ရင္ ငါငါ့ဟာလုိ႔ ထင္စရာမရွိေတာ့တဲ့အျပင္ ဒီအေပၚမွာလည္း မစဲြမိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ႐ုပ္နာမ္အစုဟာ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္မွာ မ႐ႈမိရင္ ငါငါဥစၥာလုိ႔ ထင္ေစတတ္တဲ့ အစဲြတရားေတြ ျဖစ္တတ္ေၾကာင္း မိန္႔ေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ျဖစ္တုိင္းမွတ္႐ႈ၊ ႐ုပ္နာမ္စု၊ စဲြမႈကင္းေပ်ာက္သည္။
မၿမဲဆင္းရဲသေဘာပဲ ဉာဏ္ထဲရွင္းေတာ့သည္။
စဲြမႈကင္းေပ်ာက္၊ မဂ္လမ္းေပါက္၊ ဆုိက္ေရာက္နိဗၺာန္ျပည္။
၀ိပႆနာ ႐ႈနည္း၊ မူေသစည္း၊ သိမ္းဆည္းထားရမည္။
အဲဒီလုိ ႐ုပ္နာမ္အစုေတြကုိ ျဖစ္တုိင္းျဖစ္တုိင္း၊ ေပၚတုိင္းေပၚတုိင္းမွာ သတိနဲ႔ မလြတ္တမ္း ကပ္ၿပီးသိမွတ္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ဒီတရားေတြအေပၚမွာ စဲြလန္းမႈေတြ တျဖည္းျဖည္း ကင္းေပ်ာက္လာပါတယ္။ ႐ုပ္တရားရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ စိတ္ရဲ႕ေတြးေတာ ႀကံစည္မႈေတြကုိ အရွိအတုိင္း သြားရင္သြားတယ္၊ ထုိင္ရင္ထုိင္တယ္၊ ရပ္ရင္ရပ္တယ္၊ အိပ္ရင္အိပ္တယ္၊ ကုိင္ရင္ကုိင္တယ္ စသျဖင့္ လႈပ္ရွားမႈ မွန္သမွ်ကုိ လုိက္လုိက္ၿပီးသိေန၊ ေတြးရင္ေတြးတယ္၊ ႀကံရင္ႀကံတယ္၊ ေဒါသျဖစ္ရင္ ေဒါသျဖစ္တယ္၊ အလုိမက်ျဖစ္ရင္ အလုိမက်ျဖစ္တယ္ စသျဖင့္ စိတ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေတြးေတာႀကံစည္မႈ မွန္သမွ်ကုိ မျပတ္သတိနဲ႔ လုိက္ၿပီးသိေနမယ္ဆုိရင္ ဒီ႐ုပ္တရား နာမ္တရားေတြအေပၚမွာ စဲြလန္းမႈေတြ ကင္းလာတတ္ၿပီး အနိစၥသေဘာ၊ ဒုကၡသေဘာ၊ အနတၱသေဘာေတြ ထင္လာကာ ဉာဏ္အျမင္ ရွင္းလာတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ျဖစ္ခုိက္႐ႈလုိက္ႏုိင္လုိ႔ အစဲြေတြ ကင္းေပ်ာက္လာတယ္ဆုိရင္ မဂ္ဉာဏ္ေတြအထိ ထင္လာၿပီး နိဗၺာန္ကုိ ျမင္လာႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနည္းအတုိင္း ၀ိပႆနာတရား အားထုတ္တဲ့ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ဟာ အစဲြတရားေတြကင္းဖုိ႔ ႐ုပ္နာမ္အစုကုိ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္မွာ အရွိအတုိင္း သတိကပ္ၿပီး သိမွတ္ေပးေနမယ္ဆုိရင္ ဒါဟာ ၀ိပႆနာဉာဏ္ ျဖစ္ဖုိ႔အေကာင္းဆုံး တရား႐ႈမွတ္နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါက မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ၀ိပႆနာ႐ႈနည္း အေျခခံ နည္းစနစ္ျဖစ္တဲ့ ေဆာင္ပုဒ္လကၤာေလးေတြ အေပၚမွာ နားလည္လြယ္ေအာင္ ျပန္လည္ေရးသား တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလကၤာေလးေတြအရ ၀ိပႆနာ႐ႈတယ္ဆုိတာ သိပ္ေတာ့ခက္လွတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆုိလုိတာက နည္းစနစ္က မခက္ဘူးလုိ႔ ဆုိလုိခ်င္တာပါ။ လက္ေတြ႕အားထုတ္မႈမွာေတာ့ အေလ့အက်င့္နည္းေနရင္ ခက္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔ ခက္တာလဲဆုိေတာ့ ထိမ္းဖုိ႔အခက္ဆုံးျဖစ္တဲ့ စိတ္ကုိ ထိန္းေနရတာျဖစ္လုိ႔ ခက္တယ္လုိ႔ ဆုိတာျဖစ္ပါတယ္။ သမာဓိလည္းနည္း၊ ၀ိရိယလည္း မရွိဆုိရင္ေတာ့ သတိျဖစ္ဖုိ႔ ခက္တဲ့အျပင္ သတိမရွိရင္လည္း ႐ုပ္နာမ္ေတြရဲ႕ ျဖစ္စဲျဖစ္ခုိက္ကုိ သိဖုိ႔မလြယ္လွတဲ့အတြက္ အခ်ဳပ္ကေတာ့ သတိရွိဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိတရားနဲ႔သာ စိတ္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ႐ုပ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္သမွ် ေပၚသမွ်ေတြကုိ ျဖစ္ခုိက္ေပၚခုိက္မွာ လုိက္ၿပီးသိမွတ္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ နည္းစနစ္လည္းမခက္သလုိ ရႈမွတ္ဖုိ႔လည္း မခက္ပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ဘယ္ေလာက္ပဲ လြယ္လြယ္ လက္ေတြ႕အားထုတ္မႈ မရွိရင္ ဘာမဆုိ ခက္ေနတတ္တဲ့ သေဘာရွိေနသလုိ ၀ိပႆနာ႐ႈနည္း မူေသစည္းေလးေတြဟာ လြယ္ေပမယ့္ လက္ေတြ႕အားထုတ္မႈ မရွိရင္လည္း အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိႏုိင္တဲ့အတြက္ မူေသနည္းေလးေတြကုိ လက္ေတြ႕က်င့္ႀကံ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ အေကာင္အထည္ ဖုိ႔ၾကည့္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းရင္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ၀ိပႆနာ အားထုတ္နည္း အေျခခံ ေဆာင္ပုဒ္ေလးမ်ားကုိ ပုိၿပီး မွတ္မိသြားေအာင္ ေအာက္ပါအတုိင္း တစ္ေခါက္ေလာက္ ရြတ္ဆုိၾကည္ၾကပါစုိ႔…
၀ိပႆနာ၊ ဉာဏ္ဆုိတာ၊ ဘယ္ဟာ ႐ႈ၍ ျဖစ္သနည္း။
စဲြလန္းႏုိင္ရာ၊ ငါးခႏၶာ၊ မွန္စြာ႐ႈ၍ ျဖစ္သတည္း။
ဘယ္အက်ိဳးငွါ၊ ထုိခႏၶာ၊ ဘယ္ဟာ႐ႈရပါသနည္း။
မစဲြဖုိ႔ရာ ျဖစ္စဲမွာ၊ မွန္စြာ႐ႈရပါသတည္း။
ျဖစ္ခုိက္မ႐ႈ၊ ႐ုပ္နာမ္စု၊ စဲြမႈ၀င္ေရာက္သည္။
ၿမဲတယ္ေကာင္းတယ္၊ ငါေကာင္နယ္၊ တကယ္ထင္တတ္သည္။
ျဖစ္တုိင္းမွတ္႐ႈ၊ ႐ုပ္နာမ္စု၊ စဲြမႈကင္းေပ်ာက္သည္။
မၿမဲဆင္းရဲသေဘာပဲ ဉာဏ္ထဲရွင္းေတာ့သည္။
စဲြမႈကင္းေပ်ာက္၊ မဂ္လမ္းေပါက္၊ ဆုိက္ေရာက္နိဗၺာန္ျပည္။
၀ိပႆနာ ႐ႈနည္း၊ မူေသစည္း၊ သိမ္းဆည္းထားရမည္။
(မဟာစည္ဆရာေတာ္)
တပည့္ေတာ္မွာ ဟုိးအရင္က တရားထုိင္ရင္ ၇ဖူးတဲ့ စိတ္ျငိမ္သက္တာမ်ိဳး မရေတာ့ဘဲ နိဝရဏေတြ အရမ္းဝင္ဝင္ေနတယ္ အရွင္ဘုရား။ စိတ္ပူစရာ စိတ္ညစ္စရာ ဘဝအေရးေတြလဲ ရွိလုိ႔ပါ။ စိတ္တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္နဲ႔ တရားမွတ္ႏုိင္ေအာင္ ဘာလုပ္ရမလဲ အရွင္ဘုရား။ ဦးတင္ပါ၏။
(ဗုဒၶဘာသာကုိ ေျမျပန္႔က ဗမာေတြသာ မကဘဲ တုိင္းရင္းသားေတြပါ ရေအာင္ သာသနာမ်ားမ်ား ျပဳေပးေတာ္မူၾကပါ အရွင္ဘုရား။ ေတာင္ေပၚသားေတြကုိယ္စား သာသနာ အလွဴခံပါတယ္ဘုရား)