ဘုန္းဘုန္းတုိ႔ ျမန္မာျပည္ျပန္ၾကြတဲ့အခါ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ သာသနာ့ညီအစ္ကုိ ရဟန္းေတာ္မ်ားက ျပည္ပသာသနာျပဳ အေတြ႕ႀကဳံနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သိခ်င္တာေတြ ေမးၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ႏုိင္ငံျခားမွာ ေနရတဲ့အခက္အခဲ၊ တစ္ခ်ိဳ႕က ႏုိင္ငံျခားသာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ား ျပည့္စုံရမယ့္ အရည္အခ်င္း၊ တစ္ခ်ိဳ႕က ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားရမယ့္ လုိအပ္ခ်က္မ်ား စသည္စသည္ျဖင့္ ေမးခြန္းအစုံပါပဲ။ ဘုန္းဘုန္းအေနနဲ႔ သာသနာ့ ညီအစ္ကုိမ်ားကုိ ျပန္လည္ေမးျမန္း ေလွ်ာက္ထားမိတာကေတာ့ ``အရွင္ဘုရားတုိ႔ ႏုိင္ငံျခားၾကြၿပီး… ဘယ္သူေတြကုိ သာသနာျပဳမွာလဲ…၊ ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွာ ေရာက္ေနၾကတဲ့ ကိုယ့္ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြကုိ သာသနာျပဳမွာလား…၊ ဒါမွမဟုတ္ အရွင္ဘုရားတုိ႔ သာသနာျပဳၾကြမယ့္ ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံသားေတြကုိ သာသနာျပဳမွာလား…`` ဆုိတဲ့ အေမးပါ။
ဘုန္းဘုန္းအေမးေၾကာင့္ ညီေနာင္မ်ား ေတြေ၀သြားပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခား သာသနာျပဳဆုိမွေတာ့ သူ႔ႏုိင္ငံသား၊ ကုိယ့္ႏုိင္ငံသား ခဲြျခားစရာလုိလုိ႔လား၊ ဘယ္လုိကြာျခားလုိ႔လဲ..၊ ဘယ္လုိစည္းမ်ဥ္းဥပေဒေတြ ရွိလုိ႔လဲ စတဲ့ဒိြဟစိတ္ေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ ဘုန္းဘုန္းက ႏုိင္ငံျခားမွာ ေတြ႕ရႀကဳံရတာေလးေတြကုိ ေျပာျပေလွ်ာက္ထား ျပလုိက္ပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဘုန္းဘုန္းအပါအ၀င္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ႏုိင္ငံျခားသာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ ႏုိင္ငံအသီးသီးမွာ ရွိတဲ့အဲဒီႏုိင္ငံသားေတြထက္ ကုိယ့္ႏုိင္ငံသား ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကုိသာ သာသနာျပဳေနၾကတာေတြပါ။ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားကုိ သာသနာျပဳေနၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားလည္း ရွိပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား ပင့္ေဆာင္ေထာက္ပံ့ လွဴဒါန္းမႈမ်ားျဖင့္သာ ရပ္တည္ေနၾကရၿပီး ကုိယ့္ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကုိသာ ေဟာေျပာျပသ သာသနာျပဳေနၾကရတာပါ။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ ျပည္ပသာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ားရဲ႕ ရပ္တည္မႈဟာ ပုိၿပီးအဆင္ေျပတာပါ။ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား ရွိေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း သာသနာျပဳရဟန္းေတာ္မ်ားမွာ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကုိ မပင္မပန္းႀကိဳးစား လုပ္ေနႏုိင္တာပါ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ ကုိယ့္လူမ်ိဳးမ်ားက ရဟန္းေတာ္မ်ားရဲ႕ ၀ိနည္းသိကၡာ၊ အေလ့အက်င့္နဲ႔ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ သိေနၾကလုိ႔ပါ။ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားကေတာ့ သူတုိ႔လုိတာလုပ္ေပး၊ ေဟာေပးေျပာေပးႏုိင္မွသာ ခ်ည္းကပ္လာတတ္ၾကတာပါ။ ဒါကလည္း ဒါလုပ္ေပးလုိ႔ ဒါရတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါ။
ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကုိ အဓိကထားရပ္တည္ၿပီး သာသနာျပဳေနၾကရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံျခားသာသနာျပဳလုိ႔ ေျပာတာထက္ ႏုိင္ငံျခားျမန္မာ သာသနာျပဳလုိ႔ ေျပာတာက လက္ေတြ႕သာသနာျပဳေနရတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ လုိက္ဖက္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားရွိျမန္မာ လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ေဟာေျပာျပသ ေပးေနရတာ ျဖစ္လုိ႔ပါ။ ဒီလုိဆုိရင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကုိ သာသနာျပဳရတာ အဆင္ေျပရဲ႕လား၊ ေအာင္ျမင္မႈရရဲ႕လား၊ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား လုိခ်င္တဲ့ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ရဲ႕ အရည္အခ်င္းေတြက ဘာေတြလဲ စတဲ့ေမးခြန္းေတြ ေမးလာႏုိင္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ အေျဖအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိလာၾကမွာပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ရဟန္းေတာ္မ်ားလည္း အဆင္ေျပႏုိင္ၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ေတာ့ ေျပမယ္မထင္ပါဘူး။ ေအာင္ျမင္လား မေအာင္ျမင္ဘူးလား ဆုိရင္ေတာ့ ဘာမွမလုပ္တာထက္၊ ဘာမွမရွိတာထက္စာရင္ လုပ္ေန၊ ရွိေနတဲ့အတြက္ အတုိင္းအတာ တစ္ခုအထိ အကိ်ဳးျဖစ္ထြန္းပါတယ္လုိ႔ ေျပာရပါမယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ကုိ ၾကည့္တာ၊တုိင္းတာတာက အဲဒီသာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ရဲ႕ အေနအထုိင္၊ အေျပာအဆုိ၊ ဆက္ဆံမႈနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ အက်င့္သီလ၊ သမာဓိပညာ၊ ၿပီးေတာ့ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ရဲ႕ အရည္အခ်င္းေတြပါ။
ေနာက္ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားနဲ႔ မတူတဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားရဲ႕ အ႐ုိးစဲြေနတဲ့ အၾကည့္လုိ႔ပဲ ေျပာရမလားမသိဘူး။ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ကုိ ၾကည့္တဲ့အခါ ခုနေျပာတဲ့ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာအက်င့္သိကၡာေတြ အျပင္ အဲဒီရဟန္းေတာ္ရဲ႕ ေနာက္ကဟာကုိလည္း ၾကည့္ၾကပါေသးတယ္။ တစ္ျခားမဟုတ္ပါးဘူး။ ေနာက္က ဘဲြ႕ထူး၊ ရာထူးဂုဏ္ေတြကုိ ေျပာတာပါ။ ဘဒၵႏၲ ဘယ္သူဘယ္သူ ေနာက္က ဓမၼာစရိယ၊ ဘီေအ၊ အမ္ေအ၊ ဘီအက္စ္စီ၊ ပီအိပ္ခ်္ဒီ၊ ဘာပ႑ိတ၊ ညာပ႑ိတ စတာေတြေပါ့။ ဒါက ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားရဲ႕ အေလ့တစ္ခုပါ။ ဘာပဲလုပ္လုပ္ ေနာက္ကတပ္ခ်င္တဲ့ အက်င့္ေတြက မရွိရွိတာ ရွာတပ္တဲ့ အထိပါပဲဲ။ ဒီအက်င့္ေတြေၾကာင့္လည္း သာသနာျပဳရဟန္းေတာ္ကုိ ၾကည့္တဲ့အခါ ဒီေနာက္ကဟာေတြကုိလည္း ၾကည့္ၾကေတာ့တာပါ။ ဒါေတြကုိၾကည့္ၿပီး ဒီကုိယ္ေတာ္က ဘယ္လုိညာလုိလုိ႔ သတ္မွတ္ၾကတာေလ။ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားကေတာ့ ေနာက္ကဂုဏ္ထူးေတြထက္ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ရဲ႕ အရည္အခ်င္းကုိ ပုိၿပီးၾကည့္ၾကပါတယ္။ အရည္အခ်င္းရွိရင္ အသက္ႀကီးတယ္ ငယ္တယ္မသတ္မွတ္ဘဲ ခ်ဥ္းကပ္တတ္ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔လုိခ်င္တဲ့၊ သူတုိ႔ေမးခ်င္တဲ့ အရာေတြကုိ ရွင္းလင္းျပတ္သား ခုိင္မာစြာ ေျဖၾကားေပးတတ္ရင္ ခ်ဥ္းကပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ အေမးအျမန္း ထူလွပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဘုန္းႀကီးကုိးကြယ္တာ ေစ်းကြက္ဆန္ပါတယ္။ ၾကည္ညိဳမႈထက္ သူတုိ႔အက်ိဳးအတြက္ ဘာလုပ္ေပးမလဲဆုိတာ ပုိၿပီး ဦးစားေပးပါတယ္။ တန္ရာတန္ရာ ျပန္တုံ႔ျပန္ပါတယ္။ ဆုိလုိတာက တစ္နာရီ တရားေဟာရင္ တစ္နာရီစာလွဴၿပီး ႏွစ္နာရီဆုိ ႏွစ္နာရီစာေပါ့။ ေနာက္ပုိင္း တရားအေပၚ တကယ္သိသြားရင္ေတာ့ ေစတနာ သဒၶါတရားအျပည့္နဲ႔ ပုံေအာတတ္ပါတယ္။ လွဴတာမလွဴတာက သူတုိ႔အပုိင္းပါ။ ေျပာခ်င္တာက ႏုိင္ငံျခားသားနဲ႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားရဲ႕ ကြာျခားခ်က္ေလးပါ။
ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏုိင္ငံျခားသာသနာျပဳဘ၀ဟာ ထင္သေလာက္မလြယ္ပါဘူး။ အစစအရာရာ ဒဏ္ခံရပါတယ္။ မတူညီတဲ့ ရာသီဥတုဒဏ္၊ ယဥ္ေက်းမႈဒဏ္၊ အစားအေသာက္ဒဏ္ စတာေတြအျပင္ ဘာသာစကား အခက္အခဲ၊ ၿပီးေတာ့ မတူညီတဲ့ စ႐ုိက္အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိတဲ့သူေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေနရမႈေတြလည္း အပါအ၀င္ေပါ့။ ဒါေတြကေတာ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အတူတူပါပဲ။
ဘုန္းဘုန္းကုိယ္ေတြ႔အရ ေျပာရရင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးကုိပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံျခားသားကုိပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သာသနာျပဳေတာ့မယ္ ဆုိရင္ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ဟာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အရင္ျပည့္စုံထားဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ရဟန္းေတာ္အတြက္ အဓိကအပုိင္းက ကုိယ္က်င့္သီလေပါ့။ ေနာက္ပရိယတ္၊ ပဋိပတ္အပုိင္း ကၽြမ္းက်င္ပုိင္ႏုိင္မႈ ၿပီးေတာ့ ေမတၱာတရား၊ ခႏၲီတရားနဲ႔ ရွင္းလင္းစြာ ေဟာေျပာျပသႏုိင္မႈ။ ဒါေတြျပည့္စုံရင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ လုံေလာက္ပါတယ္။ ေနာက္ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား အတြက္ရယ္လုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံျခားမွာ ေနၿပီဆုိရင္ေတာ့ ဘာသာစကားက အဓိကက်ပါတယ္။ ကုိယ္ေရာက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ သူ႔ႏုိင္ငံ၊ သူ႔လူမ်ိဳးေတြအတြက္ ဆုိရင္ေတာ့ သူတုိ႔ဘာသာစကားကုိ ပုိင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ရွိထားရင္ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။ အေတြးအေခၚ အႀကံအစီ အားေကာင္းတ့ဲ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား အတြက္ေတာ့ ဒီဘာသာစကား ကၽြမ္းက်င္မႈအျပင္ ၀ိပႆနာတရားကုိ ပုိင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ အားထုတ္ၿပီး ေဟာေျပာျပသႏုိင္မႈ၊ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ကုိ ေကာင္းေကာင္းနားလည္ကာ တစ္ဆင့္ျပန္လည္ ေဟာေျပာပုိ႔ခ်ႏုိင္မႈေတြလည္း လုိအပ္ပါတယ္။ ခုေနာက္ပုိင္း ႏုိင္ငံျခားသား အမ်ားစုဟာ ျမန္မာရဟန္းေတာ္လုိ႔ သိလုိက္တာနဲ႔ ပါဠိပုိင္ႏုိင္မႈ၊ ၀ိပႆနာတရား ျပသႏုိင္မႈနဲ႔ အဘိဓမၼာ ကၽြမ္းက်င္ႏုိင္နင္းမႈကုိ ပုိၿပီးအေလးထားကာ ခ်ည္းကပ္လာၾကပါတယ္။ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ားထံက ပါဠိသင္ခ်င္၊ ၀ိပႆနာ အားထုတ္မႈကုိ ေလ့လာခ်င္၊ အဘိဓမၼာကုိ ဆည္းပူးခ်င္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံျခား သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ ျမန္မာမ်ားအတြက္ေရာ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားအတြက္ပါ ထိထိေရာက္ေရာက္ သာသနာျပဳႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ မိမိကုိယ္တုိင္ အက်င့္သီလ အေနအထုိင္ ေကာင္းမြန္ျပည့္စုံဖုိ႔ လုိအပ္သလုိ အပုိအေနနဲ႔ ဆုိင္ရာဘာသာစကား ရရွိမႈ၊ ၀ိပႆနာတရား ျပသႏုိင္မႈနဲ႔ ပါဠိနဲ႔အဘိဓမၼာကုိ ေဟာေျပာပုိ႔ခ်ႏုိင္မႈဆုိတဲ့ အရာသုံးမ်ိဳးလည္း လုိအပ္တယ္ဆုိတာ သေဘာေပါက္ႏုိင္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ဘုန္းဘုန္းေျပာလုိတာက ႏုိင္ငံျခား သာသနာျပဳဆုိတဲ့ စကားလုံးအေပၚမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး အထင္ႀကီးတတ္တာ ေလးေတြပါ။ ႏုိင္ငံျခားမွာ ရွိေနတဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းက ဒကာဒကာမေတြေရာ သာသနာ့ညီအစ္ကုိမ်ားကပါ အထင္ႀကီး အားက်ေနတတ္တာေတြပါ။ ပင္ပန္းမႈ၊ အခက္အခဲရွိမႈေတြကုိေတာ့ သီးသန္႔ေျပာဆုိျခင္း မရွိတဲ့အတြက္ သူတုိ႔အေနနဲ႔ မသိဘဲ ျဖစ္ေနတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလ်ဥ္းသင့္လုိ႔ ႏုိင္ငံျခားမွာ ေရာက္ေနတဲ့ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ားရဲ႕ ဘ၀နဲ႔ အခက္အခဲ၊ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ အေတြ႕အႀကဳံအရ ျပန္လည္ေျပာျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြကုိလည္း ျပည္တြင္းမွာ ရွိတဲ့သာသနာ့ ညီအစ္ကုိမ်ားကုိ ေျပာျဖစ္ဖူးပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားမွာ ရွိေနၾကတဲ့ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ ႏုိင္ငံျခားသာသနာျပဳ ဆုိတာထက္ ႏုိင္ငံျခားရွိ ျမန္မာမ်ားကုိ အဓိကထားၿပီး သာသနာျပဳေန ၾကတယ္ဆုိတာ ေသခ်ာပါတယ္။ ႏုိင္ငံအသီးသီးမွာရွိတဲ့ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားကုိ သာသနာျပဳေနတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ား ရွိေသာ္လည္း အမ်ားအားျဖင့္ ကုိယ့္ႏုိင္ငံသားမ်ား အတြက္ပါပဲ။
မွန္ပါတယ္။ ျမန္မာဘုန္းႀကီးေတြဟာ ျမန္မာေတြအတြက္ ပုိၿပီးျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ကုိယ့္ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားက ပုိၿပီးလုိအပ္ေနပါတယ္။ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာေရာ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာမွာပါ ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတဲ့ ျမန္မာမ်ားအတြက္ စိတ္ခြန္အားေတြ ေပးဖုိ႔အထူးလုိအပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဘုန္းဘုန္းအေနနဲ႔ “ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈဟာ ဗုဒၶဘာသာကုိ အေျခခံထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာရွိရင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းရွိတယ္ဆုိတဲ့ ဂုဏ္ယူမႈနဲ႔အတူ ႏုိင္ငံျခားသာသနာျပဳဆုိတဲ့ အမည္ထက္ ႏုိင္ငံျခား ျမန္မာသာသနာျပဳ ဆုိတဲ့အမည္ကုိ အသုံးျပဳၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားကုိ သာသနာျပဳရင္း ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားကုိပါ သာသနာျပဳႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းဟာ အေကာင္းဆုံးပဲ”လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားရဲ႕ လွဴဒါန္းေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ ေနထုိင္သီတင္းသုံးေနရတဲ့ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ သတိေပးရင္း ….
ဘုန္းဘုန္းအေမးေၾကာင့္ ညီေနာင္မ်ား ေတြေ၀သြားပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခား သာသနာျပဳဆုိမွေတာ့ သူ႔ႏုိင္ငံသား၊ ကုိယ့္ႏုိင္ငံသား ခဲြျခားစရာလုိလုိ႔လား၊ ဘယ္လုိကြာျခားလုိ႔လဲ..၊ ဘယ္လုိစည္းမ်ဥ္းဥပေဒေတြ ရွိလုိ႔လဲ စတဲ့ဒိြဟစိတ္ေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ ဘုန္းဘုန္းက ႏုိင္ငံျခားမွာ ေတြ႕ရႀကဳံရတာေလးေတြကုိ ေျပာျပေလွ်ာက္ထား ျပလုိက္ပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဘုန္းဘုန္းအပါအ၀င္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ႏုိင္ငံျခားသာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ ႏုိင္ငံအသီးသီးမွာ ရွိတဲ့အဲဒီႏုိင္ငံသားေတြထက္ ကုိယ့္ႏုိင္ငံသား ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကုိသာ သာသနာျပဳေနၾကတာေတြပါ။ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားကုိ သာသနာျပဳေနၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားလည္း ရွိပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား ပင့္ေဆာင္ေထာက္ပံ့ လွဴဒါန္းမႈမ်ားျဖင့္သာ ရပ္တည္ေနၾကရၿပီး ကုိယ့္ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကုိသာ ေဟာေျပာျပသ သာသနာျပဳေနၾကရတာပါ။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ ျပည္ပသာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ားရဲ႕ ရပ္တည္မႈဟာ ပုိၿပီးအဆင္ေျပတာပါ။ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား ရွိေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း သာသနာျပဳရဟန္းေတာ္မ်ားမွာ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကုိ မပင္မပန္းႀကိဳးစား လုပ္ေနႏုိင္တာပါ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ ကုိယ့္လူမ်ိဳးမ်ားက ရဟန္းေတာ္မ်ားရဲ႕ ၀ိနည္းသိကၡာ၊ အေလ့အက်င့္နဲ႔ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ သိေနၾကလုိ႔ပါ။ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားကေတာ့ သူတုိ႔လုိတာလုပ္ေပး၊ ေဟာေပးေျပာေပးႏုိင္မွသာ ခ်ည္းကပ္လာတတ္ၾကတာပါ။ ဒါကလည္း ဒါလုပ္ေပးလုိ႔ ဒါရတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါ။
ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကုိ အဓိကထားရပ္တည္ၿပီး သာသနာျပဳေနၾကရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံျခားသာသနာျပဳလုိ႔ ေျပာတာထက္ ႏုိင္ငံျခားျမန္မာ သာသနာျပဳလုိ႔ ေျပာတာက လက္ေတြ႕သာသနာျပဳေနရတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ လုိက္ဖက္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားရွိျမန္မာ လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ေဟာေျပာျပသ ေပးေနရတာ ျဖစ္လုိ႔ပါ။ ဒီလုိဆုိရင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကုိ သာသနာျပဳရတာ အဆင္ေျပရဲ႕လား၊ ေအာင္ျမင္မႈရရဲ႕လား၊ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား လုိခ်င္တဲ့ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ရဲ႕ အရည္အခ်င္းေတြက ဘာေတြလဲ စတဲ့ေမးခြန္းေတြ ေမးလာႏုိင္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ အေျဖအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိလာၾကမွာပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ရဟန္းေတာ္မ်ားလည္း အဆင္ေျပႏုိင္ၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ေတာ့ ေျပမယ္မထင္ပါဘူး။ ေအာင္ျမင္လား မေအာင္ျမင္ဘူးလား ဆုိရင္ေတာ့ ဘာမွမလုပ္တာထက္၊ ဘာမွမရွိတာထက္စာရင္ လုပ္ေန၊ ရွိေနတဲ့အတြက္ အတုိင္းအတာ တစ္ခုအထိ အကိ်ဳးျဖစ္ထြန္းပါတယ္လုိ႔ ေျပာရပါမယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ကုိ ၾကည့္တာ၊တုိင္းတာတာက အဲဒီသာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ရဲ႕ အေနအထုိင္၊ အေျပာအဆုိ၊ ဆက္ဆံမႈနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ အက်င့္သီလ၊ သမာဓိပညာ၊ ၿပီးေတာ့ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ရဲ႕ အရည္အခ်င္းေတြပါ။
ေနာက္ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားနဲ႔ မတူတဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားရဲ႕ အ႐ုိးစဲြေနတဲ့ အၾကည့္လုိ႔ပဲ ေျပာရမလားမသိဘူး။ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ကုိ ၾကည့္တဲ့အခါ ခုနေျပာတဲ့ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာအက်င့္သိကၡာေတြ အျပင္ အဲဒီရဟန္းေတာ္ရဲ႕ ေနာက္ကဟာကုိလည္း ၾကည့္ၾကပါေသးတယ္။ တစ္ျခားမဟုတ္ပါးဘူး။ ေနာက္က ဘဲြ႕ထူး၊ ရာထူးဂုဏ္ေတြကုိ ေျပာတာပါ။ ဘဒၵႏၲ ဘယ္သူဘယ္သူ ေနာက္က ဓမၼာစရိယ၊ ဘီေအ၊ အမ္ေအ၊ ဘီအက္စ္စီ၊ ပီအိပ္ခ်္ဒီ၊ ဘာပ႑ိတ၊ ညာပ႑ိတ စတာေတြေပါ့။ ဒါက ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားရဲ႕ အေလ့တစ္ခုပါ။ ဘာပဲလုပ္လုပ္ ေနာက္ကတပ္ခ်င္တဲ့ အက်င့္ေတြက မရွိရွိတာ ရွာတပ္တဲ့ အထိပါပဲဲ။ ဒီအက်င့္ေတြေၾကာင့္လည္း သာသနာျပဳရဟန္းေတာ္ကုိ ၾကည့္တဲ့အခါ ဒီေနာက္ကဟာေတြကုိလည္း ၾကည့္ၾကေတာ့တာပါ။ ဒါေတြကုိၾကည့္ၿပီး ဒီကုိယ္ေတာ္က ဘယ္လုိညာလုိလုိ႔ သတ္မွတ္ၾကတာေလ။ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားကေတာ့ ေနာက္ကဂုဏ္ထူးေတြထက္ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ရဲ႕ အရည္အခ်င္းကုိ ပုိၿပီးၾကည့္ၾကပါတယ္။ အရည္အခ်င္းရွိရင္ အသက္ႀကီးတယ္ ငယ္တယ္မသတ္မွတ္ဘဲ ခ်ဥ္းကပ္တတ္ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔လုိခ်င္တဲ့၊ သူတုိ႔ေမးခ်င္တဲ့ အရာေတြကုိ ရွင္းလင္းျပတ္သား ခုိင္မာစြာ ေျဖၾကားေပးတတ္ရင္ ခ်ဥ္းကပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ အေမးအျမန္း ထူလွပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဘုန္းႀကီးကုိးကြယ္တာ ေစ်းကြက္ဆန္ပါတယ္။ ၾကည္ညိဳမႈထက္ သူတုိ႔အက်ိဳးအတြက္ ဘာလုပ္ေပးမလဲဆုိတာ ပုိၿပီး ဦးစားေပးပါတယ္။ တန္ရာတန္ရာ ျပန္တုံ႔ျပန္ပါတယ္။ ဆုိလုိတာက တစ္နာရီ တရားေဟာရင္ တစ္နာရီစာလွဴၿပီး ႏွစ္နာရီဆုိ ႏွစ္နာရီစာေပါ့။ ေနာက္ပုိင္း တရားအေပၚ တကယ္သိသြားရင္ေတာ့ ေစတနာ သဒၶါတရားအျပည့္နဲ႔ ပုံေအာတတ္ပါတယ္။ လွဴတာမလွဴတာက သူတုိ႔အပုိင္းပါ။ ေျပာခ်င္တာက ႏုိင္ငံျခားသားနဲ႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားရဲ႕ ကြာျခားခ်က္ေလးပါ။
ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏုိင္ငံျခားသာသနာျပဳဘ၀ဟာ ထင္သေလာက္မလြယ္ပါဘူး။ အစစအရာရာ ဒဏ္ခံရပါတယ္။ မတူညီတဲ့ ရာသီဥတုဒဏ္၊ ယဥ္ေက်းမႈဒဏ္၊ အစားအေသာက္ဒဏ္ စတာေတြအျပင္ ဘာသာစကား အခက္အခဲ၊ ၿပီးေတာ့ မတူညီတဲ့ စ႐ုိက္အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိတဲ့သူေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေနရမႈေတြလည္း အပါအ၀င္ေပါ့။ ဒါေတြကေတာ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အတူတူပါပဲ။
ဘုန္းဘုန္းကုိယ္ေတြ႔အရ ေျပာရရင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးကုိပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံျခားသားကုိပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သာသနာျပဳေတာ့မယ္ ဆုိရင္ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္ဟာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အရင္ျပည့္စုံထားဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ရဟန္းေတာ္အတြက္ အဓိကအပုိင္းက ကုိယ္က်င့္သီလေပါ့။ ေနာက္ပရိယတ္၊ ပဋိပတ္အပုိင္း ကၽြမ္းက်င္ပုိင္ႏုိင္မႈ ၿပီးေတာ့ ေမတၱာတရား၊ ခႏၲီတရားနဲ႔ ရွင္းလင္းစြာ ေဟာေျပာျပသႏုိင္မႈ။ ဒါေတြျပည့္စုံရင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ လုံေလာက္ပါတယ္။ ေနာက္ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား အတြက္ရယ္လုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံျခားမွာ ေနၿပီဆုိရင္ေတာ့ ဘာသာစကားက အဓိကက်ပါတယ္။ ကုိယ္ေရာက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ သူ႔ႏုိင္ငံ၊ သူ႔လူမ်ိဳးေတြအတြက္ ဆုိရင္ေတာ့ သူတုိ႔ဘာသာစကားကုိ ပုိင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ရွိထားရင္ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။ အေတြးအေခၚ အႀကံအစီ အားေကာင္းတ့ဲ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား အတြက္ေတာ့ ဒီဘာသာစကား ကၽြမ္းက်င္မႈအျပင္ ၀ိပႆနာတရားကုိ ပုိင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ အားထုတ္ၿပီး ေဟာေျပာျပသႏုိင္မႈ၊ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ကုိ ေကာင္းေကာင္းနားလည္ကာ တစ္ဆင့္ျပန္လည္ ေဟာေျပာပုိ႔ခ်ႏုိင္မႈေတြလည္း လုိအပ္ပါတယ္။ ခုေနာက္ပုိင္း ႏုိင္ငံျခားသား အမ်ားစုဟာ ျမန္မာရဟန္းေတာ္လုိ႔ သိလုိက္တာနဲ႔ ပါဠိပုိင္ႏုိင္မႈ၊ ၀ိပႆနာတရား ျပသႏုိင္မႈနဲ႔ အဘိဓမၼာ ကၽြမ္းက်င္ႏုိင္နင္းမႈကုိ ပုိၿပီးအေလးထားကာ ခ်ည္းကပ္လာၾကပါတယ္။ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ားထံက ပါဠိသင္ခ်င္၊ ၀ိပႆနာ အားထုတ္မႈကုိ ေလ့လာခ်င္၊ အဘိဓမၼာကုိ ဆည္းပူးခ်င္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံျခား သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ ျမန္မာမ်ားအတြက္ေရာ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားအတြက္ပါ ထိထိေရာက္ေရာက္ သာသနာျပဳႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ မိမိကုိယ္တုိင္ အက်င့္သီလ အေနအထုိင္ ေကာင္းမြန္ျပည့္စုံဖုိ႔ လုိအပ္သလုိ အပုိအေနနဲ႔ ဆုိင္ရာဘာသာစကား ရရွိမႈ၊ ၀ိပႆနာတရား ျပသႏုိင္မႈနဲ႔ ပါဠိနဲ႔အဘိဓမၼာကုိ ေဟာေျပာပုိ႔ခ်ႏုိင္မႈဆုိတဲ့ အရာသုံးမ်ိဳးလည္း လုိအပ္တယ္ဆုိတာ သေဘာေပါက္ႏုိင္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ဘုန္းဘုန္းေျပာလုိတာက ႏုိင္ငံျခား သာသနာျပဳဆုိတဲ့ စကားလုံးအေပၚမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး အထင္ႀကီးတတ္တာ ေလးေတြပါ။ ႏုိင္ငံျခားမွာ ရွိေနတဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းက ဒကာဒကာမေတြေရာ သာသနာ့ညီအစ္ကုိမ်ားကပါ အထင္ႀကီး အားက်ေနတတ္တာေတြပါ။ ပင္ပန္းမႈ၊ အခက္အခဲရွိမႈေတြကုိေတာ့ သီးသန္႔ေျပာဆုိျခင္း မရွိတဲ့အတြက္ သူတုိ႔အေနနဲ႔ မသိဘဲ ျဖစ္ေနတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလ်ဥ္းသင့္လုိ႔ ႏုိင္ငံျခားမွာ ေရာက္ေနတဲ့ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ားရဲ႕ ဘ၀နဲ႔ အခက္အခဲ၊ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ အေတြ႕အႀကဳံအရ ျပန္လည္ေျပာျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြကုိလည္း ျပည္တြင္းမွာ ရွိတဲ့သာသနာ့ ညီအစ္ကုိမ်ားကုိ ေျပာျဖစ္ဖူးပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ႏုိင္ငံျခားမွာ ရွိေနၾကတဲ့ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ားဟာ ႏုိင္ငံျခားသာသနာျပဳ ဆုိတာထက္ ႏုိင္ငံျခားရွိ ျမန္မာမ်ားကုိ အဓိကထားၿပီး သာသနာျပဳေန ၾကတယ္ဆုိတာ ေသခ်ာပါတယ္။ ႏုိင္ငံအသီးသီးမွာရွိတဲ့ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားကုိ သာသနာျပဳေနတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ား ရွိေသာ္လည္း အမ်ားအားျဖင့္ ကုိယ့္ႏုိင္ငံသားမ်ား အတြက္ပါပဲ။
မွန္ပါတယ္။ ျမန္မာဘုန္းႀကီးေတြဟာ ျမန္မာေတြအတြက္ ပုိၿပီးျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ကုိယ့္ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားက ပုိၿပီးလုိအပ္ေနပါတယ္။ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာေရာ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာမွာပါ ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတဲ့ ျမန္မာမ်ားအတြက္ စိတ္ခြန္အားေတြ ေပးဖုိ႔အထူးလုိအပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဘုန္းဘုန္းအေနနဲ႔ “ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈဟာ ဗုဒၶဘာသာကုိ အေျခခံထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာရွိရင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းရွိတယ္ဆုိတဲ့ ဂုဏ္ယူမႈနဲ႔အတူ ႏုိင္ငံျခားသာသနာျပဳဆုိတဲ့ အမည္ထက္ ႏုိင္ငံျခား ျမန္မာသာသနာျပဳ ဆုိတဲ့အမည္ကုိ အသုံးျပဳၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားကုိ သာသနာျပဳရင္း ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားကုိပါ သာသနာျပဳႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းဟာ အေကာင္းဆုံးပဲ”လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားရဲ႕ လွဴဒါန္းေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ ေနထုိင္သီတင္းသုံးေနရတဲ့ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ သတိေပးရင္း ….
ဘုန္းဘုန္းရဲ ့ပို ့စ္ကို ဖတ္ျပီး တပည့္ေတာ္ သာဓုေခၚပါတယ္ဘုရား။
သာသနာျပဳ ရဟန္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ျပီး တပည့္ေတာ္ ေတြးမိတာႏွင့္ ဘုန္းဘုန္း အခုေရးထားတာ တစ္ထပ္တည္းက်သေလာက္ပါဘဲဘုရား။
နိဳင္ငံျခား ျမန္မာ သာသနာျပဳ အျဖစ္ကေန နိဳင္ငံျခား သာသနာျပဳအဆင့္ကို တက္လွမ္းနိဳင္ေအာင္ ဆရာ ဒကာ လက္တြဲေဖးမ ၾကိဳးစားေဆာင္ရြက္သြားၾကပါစို ့ လို ့ ဆႏၵျပဳပါတယ္ဘုရား။
ရိုေသစြာ ရွိခိုးဦးတင္လ်က္
၀ိမုတၱိသုခ