ျမတ္စြာဘုရားရွင္ မာဂဓတုိင္း ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္၏ အေရွ႕အရပ္၊ အမၺသ႑အမည္ရွိေသာ ပုဏၰားရြာ၏ ေျမာက္အရပ္ ေ၀ဒိယကေတာင္ ဣႏၵသာလဂူ၌ သီတင္းသုံးေနေတာ္မူစဥ္က ျဖစ္ပါ၏။ နတ္ျပည္ေျခာက္ထပ္ကုိ အစုိးရေတာ္မူေသာ နတ္တုိ႔၏အရွင္ သိၾကားမင္းသည္ ဘုရားရွင္ ထုိဣႏၵသာလဂူတြင္ သီတင္းသုံးေနထုိင္ေတာ္ မူသည့္ သတင္းကုိ ၾကားသိၿပီး မိမိသႏၲာန္၌ ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိသည့္ သံသယမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းေလွ်ာက္ထားလုိသည့္ စိတ္ကူးျဖစ္ေပၚခဲ့၏။ ထုိအႀကံေၾကာင့္ပင္ သိၾကားမင္းသည္ အျခံအရံ ပရိတ္သတ္မ်ားႏွင့္အတူ ဘုရားရွင္ရွိေတာ္မူရာ အရပ္သုိ႔ ေရာက္ရွိလာၿပီး ဘုရားရွင္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ မိမိသိလုိသည္မ်ားကုိ ေမးေလွ်ာက္ေလ၏။
ထုိသုိ႔ သိၾကားမင္းေမးသျဖင့္ ဘုရားရွင္ကုိယ္တုိင္ ေျဖၾကားေဟာေတာ္မူေပးမႈကုိ သုတၱန္အမည္တစ္ခုအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ထားပါ၏။ ထုိသုတၱန္၏အမည္ကား “သကၠပဥွ“သုတ္ေတာ္ပင္ ျဖစ္ပါ၏။ သကၠဟူသည္ သိၾကားဟုအဓိပၸါယ္ရၿပီး ပဥွသည္ကား အေမးပုစၧာဟု အဓိပၸါယ္ရ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ား အလြယ္နားလည္ႏုိင္ေစရန္ ဤေနရာ၌ “သိၾကားမင္းေမး၍ ဘုရားရွင္ေျဖသည္“ဟူ၍ ေခါင္းစဥ္တစ္ခုတပ္ကာ သိၾကားမင္းႏွင့္ ဘုရားရွင္တုိ႔၏ အေမးအေျဖမ်ားကုိ မွတ္သားနာယူ ၾကည္ညိဳၿပီး လုိက္နာက်င့္သုံးႏုိင္ရန္ အမ်ားနာလည္ႏုိင္မည့္ စကားအသုံးမ်ားျဖင့္ တစ္ဆင့္ျပန္လည္ မွ်ေ၀ေပးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ပရိတ္သတ္အျခံအရံမ်ားျဖင့္ ဘုရားရွင္ထံ ေရာက္လာသည့္ သိၾကားမင္းသည္ ဘုရားရွင္ကုိ ဖူးေျမွာ္ၿပီး မိမိသိလုိသည္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဘုရားရွင္ထံမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ကုိ ရယူကာ ေမးခြန္းမ်ား စတင္ေမးေလွ်ာက္ ေလေတာ့၏။
သိၾကားမင္းအေမး…
“အရွင္ဘုရား ေလာကရွိ လူနတ္ျဗဟၼာ အသုရာႏွင့္ နဂါးဂႏၶဗၺစသူတုိ႔ဟာ တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦး ရန္ၿငိဳးကင္းၾကေစဖုိ႔၊ ဒဏ္ထားျခင္းကင္းၾကေစဖုိ႔၊ ရန္ကင္းၾကေစဖုိ႔၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္းကင္းၾကေစဖုိ႔၊ အမ်က္ထြက္ျခင္းကင္းၾကေစဖုိ႔ စသျဖင့္ လုိလားေတာင့္တၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလုိ လုိလားေတာင့္တ ၾကေပမယ့္လည္း တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ရန္ၿငိဳးေတြဖဲြ႕ၾက၊ ဒဏ္ခတ္ၾက၊ ရန္ျပဳၾက၊ စိတ္ဆင္းရဲေအာင္လုပ္ၾက၊ အမ်က္ထြက္ေအာင္ လုပ္ၾကပါတယ္။ ဒီလုိေတာင္တေပမယ့္ ေတာင့္တတုိင္း ျဖစ္မလာတာဟာ ဘယ္လုိအေႏွာင္အဖဲြ႕ေၾကာင့္ပါလဲဘုရား…“
ျမတ္စြာဘုရားအေျဖ…
“နတ္တုိ႔အရွင္ သိၾကားမင္း ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါေတြဟာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး သိၾကားမင္းေျပာတဲ့ ဆႏၵမ်ားနဲ႔ လုိလားေတာင့္တေပမယ့္ သူတုိ႔လုိလားေတာင့္တတုိင္း ျဖစ္မလာရတာဟာ သူတုိ႔သႏၲာန္မွာ ရွိေနၾကတဲ့ ဣႆာမစၧရိယ သံေယာဇဥ္ေတြေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဣႆဆုိတာ သူတပါးအေပၚမနာလုိျခင္းျဖစ္ၿပီး မစၧရိယဆုိတာကေတာ့ မိမိမွာရွိတဲ့အရာေတြမွာ ၀န္တုိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္“
သိၾကားမင္း…
“အရွင္ဘုရား ဒီလုိဆုိရင္ ဒီဣႆာမစၧရိယတုိ႔ရဲ႕ အေျခခံအေၾကာင္းတရား၊ တုိးတက္ျဖစ္ပြားရာ အေၾကာင္းတရား၊ ထင္ရွားျဖစ္ေပၚရာ အေၾကာင္းတရား၊ စတင္ျဖစ္ေပၚရာ အေၾကာင္းတရားဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရၿပီး ဘယ္လုိတရားမ်ားရွိရင္ ဒီဣႆာမစၧရိယ ျဖစ္တတ္ၿပီး ဘယ္လုိတရားမ်ား မရွိပါက ဒီတရားမ်ား မျဖစ္တတ္ပါလဲဘုရား…“
ျမတ္စြာဘုရား…
“နတ္တုိ႔အရွင္ သိၾကားမင္း ခ်စ္ျခင္း မုန္းျခင္းဆုိတဲ့ သေဘာတရားဟာ ဒီဣႆာမစၧရိယတုိ႔ရဲ႕ အေျခခံစတင္ျဖစ္ေပၚရာျဖစ္ၿပီး ထင္ရွားတိုးတက္ရာလည္း ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒီခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းရွိရင္ ဣႆာမစၧရိယ ရွိတတ္ၿပီး၊ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းမရွိရင္ေတာ့ ဣႆာမစၧရိယလည္း မရွိတတ္ပါဘူး“
သိၾကားမင္း…
“အရွင္ဘုရား ဒီလုိဆုိရင္ ဒီခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းတုိ႔ရဲ႕ အေျခခံစတင္ျဖစ္ေပၚရာနဲ႔ ထင္ရွားတုိးတက္ရာတုိ႔ဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရၿပီး ဘယ္လုိအရာက ဒီခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း ျဖစ္မျဖစ္ကုိ ဖန္တီးေပးတယ္ဆုိတာ သိခ်င္ပါတယ္ဘုရား…“
ျမတ္စြာဘုရား…
“သိၾကားမင္း လုိခ်င္္ျခင္း ဆႏၵေၾကာင့္ ဒီခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းတုိ႔ စတင္ျဖစ္ေပၚ တုိးတက္ျပန္႔ပြားျခင္းျဖစ္ၿပီး ဒီလုိခ်င္ျခင္းဆႏၵရွိရင္ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း ရွိတတ္ကာ လုိခ်င္ျခင္း ဆႏၵမရွိရင္ေတာ့ ဒီခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းလည္း မရွိတတ္ပါဘူး“
သိၾကားမင္း…
“အရွင္ဘုရား ဒီလုိဆုိရင္ ဒီလုိခ်င္ျခင္းဆႏၵရဲ႕ အေျခခံစတင္ျဖစ္ေပၚျခင္းနဲ႔ တုိးတက္ထင္ရွားျခင္းတုိ႔ဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရၿပီး ဘယ္အရာက ဒီလုိခ်င္ျခင္းဆႏၵ ျဖစ္မျဖစ္ကုိ ဖန္တီးေပးပါလဲဘုရား…“
ျမတ္စြာဘုရား…
“သိၾကားမင္း ႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္ေၾကာင့္ ဒီလုိခ်င္ျခင္း ဆႏၵတုိ႔ စတင္ျဖစ္ေပၚ တုိးတက္ျပန္႔ပြားျခင္းျဖစ္ၿပီး ဒီႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္ရွိရင္ လုိခ်င္ျခင္း ဆႏၵရွိတတ္ကာ ၀ိတက္မရွိပါက ဆႏၵလည္း မရွိတတ္ပါဘူး…“
သိၾကားမင္း…
“အရွင္ဘုရား ဒီလုိဆုိရင္ ဒီႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္ရဲ႕ အေျခခံစတင္ျဖစ္ေပၚရာနဲ႔ တုိးတက္ထင္ရွားရာတုိ႔ဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚၿပီး ဘယ္အရာမ်ားက ဒီႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္ ျဖစ္မျဖစ္ကုိ ဖန္တီးေပးပါလဲဘုရား…“
ျမတ္စြာဘုရား…
“သိၾကားမင္း သံသရာခ်ဲ႕ထြင္တတ္တဲ့ တဏွာ မာန ဒိ႒ိဆုိတဲ့ ပပဥၥတရားအစုေၾကာင့္ ဒီႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္တုိ႔ စတင္ျဖစ္ေပၚ တုိးတက္ျပန္႔ပြားျခင္းျဖစ္ၿပီး ဒီသံသရာ ခ်ဲ႕ထြင္တတ္တဲ့ ပပဥၥတရားမ်ားရွိရင္ ၀ိတက္ရွိတတ္ကာ ပပဥၥတရားမ်ား မရွိပါက ႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္လည္း မရွိတတ္ပါဘူး…“
သိၾကားမင္း…
“အရွင္ဘုရား ဒီလုိဆုိရင္ ဘယ္လုိအက်င့္မ်ိဳးကုိ က်င့္ႀကံအားထုတ္ရင္ ဒီသံသရာ ခ်ဲ႕ထြင္တတ္တဲ့ ပပဥၥတရားမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစၿပီး နိဗၺာန္သုိ႔ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္ကုိ က်င့္သည္မည္ပါလဲဘုရား…“
ျမတ္စြာဘုရား…
“သိၾကားမင္း ၀မ္းေျမာက္ျခင္းဟူေသာ ေသာမနႆ၊ ႏွလုံးမသာျခင္းဟူေသာ ေဒါမနႆ၊ လ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္းဟူေသာ ဥေပကၡာလုိ႔ေခၚတဲ့ ခံစားျခင္း ေ၀ဒနာကမၼ႒ာန္းကုိ က်င့္ႀကံပြားမ်ား အားထုတ္ႏုိင္ပါက ဒီသံသရာ ခ်ဲ႕ထြင္တတ္တဲ့ တဏွာ၊ မာန၊ ဒိ႒ိဆုိတဲ့ ပပဥၥတရားမ်ားကုိ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစၿပီး နိဗၺာန္သုိ႔ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္ကုိ က်င့္ရာေရာက္ပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ၀မ္းေျမာက္ျခင္း ေသာမနႆမွာလည္း မွီ၀ဲအပ္တဲ့ ေသာမနႆ မမွီ၀ဲအပ္တဲ့ ေသာမနႆလုိ႔ ႏွစ္မ်ိဳးရွိၿပီး ဒီေသာမနႆကုိ အမွီျပဳျခင္းေၾကာင့္ မိမိသႏၲာန္မွာ အကုသုိလ္တရား တုိးပြားၿပီး ကုသုိလ္တရားမ်ား ဆုတ္ယုတ္ပါက အဲဒီေသာမနႆကုိ မမွီ၀ဲအပ္ဘဲ၊ ဒီေသာမနႆကုိ အမွီျပဳျခင္းေၾကာင့္ မိမိမွာ အကုသုိလ္တရားမ်ား ဆုတ္ယုတ္ၿပီး ကုသုိလ္တရားမ်ား တုိးပြားပါက အဲဒီေသာမနႆကုိ မွီ၀ဲအပ္ပါတယ္။ ႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္၊ သုံးသပ္ျခင္း ၀ိစာရႏွင့္ တကြျဖစ္တဲ့ ဒီ၀မ္းေျမာက္ျခင္းမွာ ၀ိတက္၀ိစာရမရွိတဲ့ ၀မ္းေျမာက္ျခင္းက ပုိၿပီးျမတ္ပါတယ္။ (ဆုိလုိသည္မွာ အကုသုိလ္တရား ဆုတ္ယုတ္ၿပီး ကုသုိလ္တရား တုိးပြားေစမည့့္ ႀကံစည္သုံးသပ္ျခင္းကင္းသည့္ ႏွစ္သက္ျခင္း ေသာမနႆကုိသာ သိေအာင္ႀကိဳးစားလုိက္နာ က်င့္သုံးရမည္ဟု ဆုိလုိပါ၏။)
ဒီလုိပဲ ႏွစ္လုံးမသာျခင္း ေဒါမနႆမွာလည္း မီွ၀ဲအပ္တဲ့ ေဒါမနႆ၊ မမွီ၀ဲအပ္တဲ့ ေဒါမနႆလုိ႔ ႏွစ္မ်ိဳးရွိၿပီး ဒီေဒါမနႆကုိ အမွီျပဳျခင္းေၾကာင့္ မိမိသႏၲာန္မွာ အကုသုိလ္တရား တုိးပြားၿပီး ကုသုိလ္တရားမ်ား ဆုတ္ယုတ္ပါက အဲဒီေဒါမနႆကုိ မမွီ၀ဲအပ္ဘဲ၊ ဒီေဒါမနႆကုိ အမွီျပဳျခင္းေၾကာင့္ မိမိသႏၲာန္မွာ အကုသုိလ္တရားမ်ား ဆုတ္ယုတ္ၿပီး ကုသုိလ္တရားမ်ား တုိးပြားပါက အဲဒီေဒါမနႆကုိ မွီ၀ဲအပ္ပါတယ္။ ႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္၊ သုံးသပ္ျခင္း ၀ိစာရႏွင့္ တကြျဖစ္တဲ့ ဒီႏွလုံးမသာျခင္းမွာ ၀ိတက္၀ိစာရမရွိတဲ့ ႏွလုံးမသာျခင္းက ပုိၿပီးျမတ္ပါတယ္။ (ဆုိလုိသည္မွာ အကုသုိလ္တရား ဆုတ္ယုတ္ၿပီး ကုသုိလ္တရား တုိးပြားေစမည့့္ ႀကံစည္သုံးသပ္ျခင္းကင္းသည့္ ႏွလုံးမသာျခင္း ေဒါမနႆကုိသာ သိေအာင္ႀကိဳးစားလုိက္နာ က်င့္သုံးရမည္ဟု ဆုိလုိပါ၏။)
လ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္း ဥေပကၡာမွာလည္း မီွ၀ဲအပ္၊ မမွီ၀ဲအပ္တဲ့ ဥေပကၡာလုိ႔ ႏွစ္မ်ိဳးရွိၿပီး မွီ၀ဲသျဖင့္ အကုသုိလ္တရားတုိးပြားၿပီး ကုသုိလ္တရား ဆုတ္ယုတ္ပါက အဲဒီဥေပကၡာကုိ မမွီ၀ဲအပ္ဘဲ မွီ၀ဲသျဖင့္ အကုသုိလ္တရား ဆုတ္ယုတ္ၿပီး ကုသုိလ္တရားတုိးပြားပါက အဲဒီဥေပကၡာကုိ မွီ၀ဲအပ္ပါတယ္။ ႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္၊ သုံးသပ္ျခင္း ၀ိစာရႏွင့္ တကြျဖစ္တဲ့ ဒီလ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္းမွာ ၀ိတက္၀ိစာရမရွိတဲ့ လ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္းက ပုိၿပီးျမတ္ပါတယ္။ (ဆုိလုိသည္မွာ အကုသုိလ္တရား ဆုတ္ယုတ္ၿပီး ကုသုိလ္တရား တုိးပြားေစမည့့္ ႀကံစည္သုံးသပ္ျခင္းကင္းသည့္ လ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္း ဥေပကၡာကုိသာ သိေအာင္ႀကိဳးစားလုိက္နာ က်င့္သုံးရမည္ဟု ဆုိလုိပါ၏။)
သိၾကားမင္း…ဆုိခဲ့ၿပီးတဲ့အတုိင္း ေသာမနႆ၊ ေဒါမနႆ၊ ဥေပကၡာဟူေသာ ေ၀ဒနာကမၼ႒ာန္းကုိ လုိက္နာက်င့္ႀကံ အားထုတ္ႏုိင္ပါက သံသရာခ်ဲ႕ထြင္တတ္တဲ့ တဏွာမာနဒိ႒ိဆုိတဲ့ တရားမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစမည္ျဖစ္ၿပီး နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္ကုိ က်င့္ရာေရာက္ေစပါတယ္“
အထက္ပါ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကား သကၠပဥွသုတ္တြင္ ေဟာေတာ္မူထားသည့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ႏွင့္ သိၾကားမင္းတုိ႔၏ အေမးအေျဖ ေဆြးေႏြးခန္း တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းျဖစ္ပါ၏။ ထုိအေမးအေျဖမ်ားကုိ ၾကည္ညိဳၾကည့္ပါက သတၱ၀ါတုိ႔၏ သံသရာဒုကၡ၊ ခႏၶာ၀န္ဒုကၡမ်ား၏ အေျခခံျဖစ္ေပၚေၾကာင္းမ်ား၊ ထုိတရားမ်ားေၾကာင့္ ဘ၀တြင္ မည္မွ်ဒုကၡမ်ားႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ေနရေၾကာင္းမ်ားကုိ သိရွိႏုိင္မည္ျဖစ္ၿပီး ထုိဒုကၡမ်ားခ်ဳပ္ရာ အက်င့္ကုိလည္း မွတ္သားနာယူႏုိင္မည္ ျဖစ္ပါ၏။ သံသရာခ်ဲ႕ထြင္တတ္သည့္ တဏွာမာနဒိ႒ိဟူေသာ ပပဥၥတရားမ်ားေၾကာင့္ ႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္ျဖစ္ေပၚလာေၾကာင္း၊ ၀ိတက္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ လုိခ်င္ျခင္း ဆႏၵ ျဖစ္ေပၚလာေၾကာင္း၊ ဆႏၵျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း ျဖစ္ေပၚလာေၾကာင္း၊ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ မနာလုိျခင္း ဣႆာ ၀န္တုိျခင္း မစၧရိယ ျဖစ္ေပၚလာေၾကာင္း ထုိဣႆာမစၧရိယေၾကာင့္ပင္ သတၱ၀ါတုိ႔သည္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ရန္ၿငိဳးဖဲြ႕ျခင္း၊ ဒဏ္ထားျခင္း၊ ရန္ျပဳျခင္း၊ စိတ္ဆင္းရဲေစျခင္း၊ အမ်က္ထြက္ေစျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာၾကျခင္း ျဖစ္သည္ကုိ ေကာင္းစြာနားလည္ သေဘာေပါက္ႏုိင္၏။ အေျခခံကား တဏွာမာနဒိ႒ိဟူသည့္ သံသရာခ်ဲ႕ထြင္တတ္သည့္ တရားမ်ားေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္ကုိ ရွင္းလင္းစြာ နားလည္ႏုိင္ေပမည္ျဖစ္၏။ ထုိသံသရာ ခ်ဲ႕ထြင္တတ္သည့္ တရားမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစရန္အတြက္လည္း ဘုရားရွင္ေပးေတာ္မူသည့္နည္းမွာ ေ၀ဒနာကမၼ႒ာန္းကုိ က်င့္ၾကံပြားမ်ား အားထုတ္ေစနည္းပင္ ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဒုကၡအေပါင္းျဖစ္ေပၚျခင္း၏ အေျခခံ အေၾကာင္းျဖစ္သည့္ တဏွာမာနဒိ႒ိဟူေသာ သံသရာခ်ဲ႕တတ္သည့္ တရားမ်ားကုိ ေ၀ဒနာကမၼ႒ာန္း ပြားမ်ားအားထုတ္ျခင္းျဖင့္ အလ်င္အျမန္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစရန္ အခ်ိန္ရွိခုိက္ ၾကိဳးစားႏုိင္ၾကဖုိ႔ သိၾကားေမး၍ ဘုရားရွင္ေျဖထားသည့္ နည္းကုိယူကာ တစ္ဆင့္ျပန္လည္ မွ်ေ၀ေပးလုိက္ရေပေတာ့ သတည္း။ သာဓု… သာဓု… သာဓု…
ထုိသုိ႔ သိၾကားမင္းေမးသျဖင့္ ဘုရားရွင္ကုိယ္တုိင္ ေျဖၾကားေဟာေတာ္မူေပးမႈကုိ သုတၱန္အမည္တစ္ခုအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ထားပါ၏။ ထုိသုတၱန္၏အမည္ကား “သကၠပဥွ“သုတ္ေတာ္ပင္ ျဖစ္ပါ၏။ သကၠဟူသည္ သိၾကားဟုအဓိပၸါယ္ရၿပီး ပဥွသည္ကား အေမးပုစၧာဟု အဓိပၸါယ္ရ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူမ်ား အလြယ္နားလည္ႏုိင္ေစရန္ ဤေနရာ၌ “သိၾကားမင္းေမး၍ ဘုရားရွင္ေျဖသည္“ဟူ၍ ေခါင္းစဥ္တစ္ခုတပ္ကာ သိၾကားမင္းႏွင့္ ဘုရားရွင္တုိ႔၏ အေမးအေျဖမ်ားကုိ မွတ္သားနာယူ ၾကည္ညိဳၿပီး လုိက္နာက်င့္သုံးႏုိင္ရန္ အမ်ားနာလည္ႏုိင္မည့္ စကားအသုံးမ်ားျဖင့္ တစ္ဆင့္ျပန္လည္ မွ်ေ၀ေပးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ပရိတ္သတ္အျခံအရံမ်ားျဖင့္ ဘုရားရွင္ထံ ေရာက္လာသည့္ သိၾကားမင္းသည္ ဘုရားရွင္ကုိ ဖူးေျမွာ္ၿပီး မိမိသိလုိသည္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဘုရားရွင္ထံမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ကုိ ရယူကာ ေမးခြန္းမ်ား စတင္ေမးေလွ်ာက္ ေလေတာ့၏။
သိၾကားမင္းအေမး…
“အရွင္ဘုရား ေလာကရွိ လူနတ္ျဗဟၼာ အသုရာႏွင့္ နဂါးဂႏၶဗၺစသူတုိ႔ဟာ တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦး ရန္ၿငိဳးကင္းၾကေစဖုိ႔၊ ဒဏ္ထားျခင္းကင္းၾကေစဖုိ႔၊ ရန္ကင္းၾကေစဖုိ႔၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္းကင္းၾကေစဖုိ႔၊ အမ်က္ထြက္ျခင္းကင္းၾကေစဖုိ႔ စသျဖင့္ လုိလားေတာင့္တၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလုိ လုိလားေတာင့္တ ၾကေပမယ့္လည္း တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ရန္ၿငိဳးေတြဖဲြ႕ၾက၊ ဒဏ္ခတ္ၾက၊ ရန္ျပဳၾက၊ စိတ္ဆင္းရဲေအာင္လုပ္ၾက၊ အမ်က္ထြက္ေအာင္ လုပ္ၾကပါတယ္။ ဒီလုိေတာင္တေပမယ့္ ေတာင့္တတုိင္း ျဖစ္မလာတာဟာ ဘယ္လုိအေႏွာင္အဖဲြ႕ေၾကာင့္ပါလဲဘုရား…“
ျမတ္စြာဘုရားအေျဖ…
“နတ္တုိ႔အရွင္ သိၾကားမင္း ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါေတြဟာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး သိၾကားမင္းေျပာတဲ့ ဆႏၵမ်ားနဲ႔ လုိလားေတာင့္တေပမယ့္ သူတုိ႔လုိလားေတာင့္တတုိင္း ျဖစ္မလာရတာဟာ သူတုိ႔သႏၲာန္မွာ ရွိေနၾကတဲ့ ဣႆာမစၧရိယ သံေယာဇဥ္ေတြေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဣႆဆုိတာ သူတပါးအေပၚမနာလုိျခင္းျဖစ္ၿပီး မစၧရိယဆုိတာကေတာ့ မိမိမွာရွိတဲ့အရာေတြမွာ ၀န္တုိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္“
သိၾကားမင္း…
“အရွင္ဘုရား ဒီလုိဆုိရင္ ဒီဣႆာမစၧရိယတုိ႔ရဲ႕ အေျခခံအေၾကာင္းတရား၊ တုိးတက္ျဖစ္ပြားရာ အေၾကာင္းတရား၊ ထင္ရွားျဖစ္ေပၚရာ အေၾကာင္းတရား၊ စတင္ျဖစ္ေပၚရာ အေၾကာင္းတရားဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရၿပီး ဘယ္လုိတရားမ်ားရွိရင္ ဒီဣႆာမစၧရိယ ျဖစ္တတ္ၿပီး ဘယ္လုိတရားမ်ား မရွိပါက ဒီတရားမ်ား မျဖစ္တတ္ပါလဲဘုရား…“
ျမတ္စြာဘုရား…
“နတ္တုိ႔အရွင္ သိၾကားမင္း ခ်စ္ျခင္း မုန္းျခင္းဆုိတဲ့ သေဘာတရားဟာ ဒီဣႆာမစၧရိယတုိ႔ရဲ႕ အေျခခံစတင္ျဖစ္ေပၚရာျဖစ္ၿပီး ထင္ရွားတိုးတက္ရာလည္း ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒီခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းရွိရင္ ဣႆာမစၧရိယ ရွိတတ္ၿပီး၊ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းမရွိရင္ေတာ့ ဣႆာမစၧရိယလည္း မရွိတတ္ပါဘူး“
သိၾကားမင္း…
“အရွင္ဘုရား ဒီလုိဆုိရင္ ဒီခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းတုိ႔ရဲ႕ အေျခခံစတင္ျဖစ္ေပၚရာနဲ႔ ထင္ရွားတုိးတက္ရာတုိ႔ဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရၿပီး ဘယ္လုိအရာက ဒီခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း ျဖစ္မျဖစ္ကုိ ဖန္တီးေပးတယ္ဆုိတာ သိခ်င္ပါတယ္ဘုရား…“
ျမတ္စြာဘုရား…
“သိၾကားမင္း လုိခ်င္္ျခင္း ဆႏၵေၾကာင့္ ဒီခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းတုိ႔ စတင္ျဖစ္ေပၚ တုိးတက္ျပန္႔ပြားျခင္းျဖစ္ၿပီး ဒီလုိခ်င္ျခင္းဆႏၵရွိရင္ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း ရွိတတ္ကာ လုိခ်င္ျခင္း ဆႏၵမရွိရင္ေတာ့ ဒီခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္းလည္း မရွိတတ္ပါဘူး“
သိၾကားမင္း…
“အရွင္ဘုရား ဒီလုိဆုိရင္ ဒီလုိခ်င္ျခင္းဆႏၵရဲ႕ အေျခခံစတင္ျဖစ္ေပၚျခင္းနဲ႔ တုိးတက္ထင္ရွားျခင္းတုိ႔ဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရၿပီး ဘယ္အရာက ဒီလုိခ်င္ျခင္းဆႏၵ ျဖစ္မျဖစ္ကုိ ဖန္တီးေပးပါလဲဘုရား…“
ျမတ္စြာဘုရား…
“သိၾကားမင္း ႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္ေၾကာင့္ ဒီလုိခ်င္ျခင္း ဆႏၵတုိ႔ စတင္ျဖစ္ေပၚ တုိးတက္ျပန္႔ပြားျခင္းျဖစ္ၿပီး ဒီႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္ရွိရင္ လုိခ်င္ျခင္း ဆႏၵရွိတတ္ကာ ၀ိတက္မရွိပါက ဆႏၵလည္း မရွိတတ္ပါဘူး…“
သိၾကားမင္း…
“အရွင္ဘုရား ဒီလုိဆုိရင္ ဒီႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္ရဲ႕ အေျခခံစတင္ျဖစ္ေပၚရာနဲ႔ တုိးတက္ထင္ရွားရာတုိ႔ဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚၿပီး ဘယ္အရာမ်ားက ဒီႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္ ျဖစ္မျဖစ္ကုိ ဖန္တီးေပးပါလဲဘုရား…“
ျမတ္စြာဘုရား…
“သိၾကားမင္း သံသရာခ်ဲ႕ထြင္တတ္တဲ့ တဏွာ မာန ဒိ႒ိဆုိတဲ့ ပပဥၥတရားအစုေၾကာင့္ ဒီႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္တုိ႔ စတင္ျဖစ္ေပၚ တုိးတက္ျပန္႔ပြားျခင္းျဖစ္ၿပီး ဒီသံသရာ ခ်ဲ႕ထြင္တတ္တဲ့ ပပဥၥတရားမ်ားရွိရင္ ၀ိတက္ရွိတတ္ကာ ပပဥၥတရားမ်ား မရွိပါက ႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္လည္း မရွိတတ္ပါဘူး…“
သိၾကားမင္း…
“အရွင္ဘုရား ဒီလုိဆုိရင္ ဘယ္လုိအက်င့္မ်ိဳးကုိ က်င့္ႀကံအားထုတ္ရင္ ဒီသံသရာ ခ်ဲ႕ထြင္တတ္တဲ့ ပပဥၥတရားမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစၿပီး နိဗၺာန္သုိ႔ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္ကုိ က်င့္သည္မည္ပါလဲဘုရား…“
ျမတ္စြာဘုရား…
“သိၾကားမင္း ၀မ္းေျမာက္ျခင္းဟူေသာ ေသာမနႆ၊ ႏွလုံးမသာျခင္းဟူေသာ ေဒါမနႆ၊ လ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္းဟူေသာ ဥေပကၡာလုိ႔ေခၚတဲ့ ခံစားျခင္း ေ၀ဒနာကမၼ႒ာန္းကုိ က်င့္ႀကံပြားမ်ား အားထုတ္ႏုိင္ပါက ဒီသံသရာ ခ်ဲ႕ထြင္တတ္တဲ့ တဏွာ၊ မာန၊ ဒိ႒ိဆုိတဲ့ ပပဥၥတရားမ်ားကုိ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစၿပီး နိဗၺာန္သုိ႔ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္ကုိ က်င့္ရာေရာက္ပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ၀မ္းေျမာက္ျခင္း ေသာမနႆမွာလည္း မွီ၀ဲအပ္တဲ့ ေသာမနႆ မမွီ၀ဲအပ္တဲ့ ေသာမနႆလုိ႔ ႏွစ္မ်ိဳးရွိၿပီး ဒီေသာမနႆကုိ အမွီျပဳျခင္းေၾကာင့္ မိမိသႏၲာန္မွာ အကုသုိလ္တရား တုိးပြားၿပီး ကုသုိလ္တရားမ်ား ဆုတ္ယုတ္ပါက အဲဒီေသာမနႆကုိ မမွီ၀ဲအပ္ဘဲ၊ ဒီေသာမနႆကုိ အမွီျပဳျခင္းေၾကာင့္ မိမိမွာ အကုသုိလ္တရားမ်ား ဆုတ္ယုတ္ၿပီး ကုသုိလ္တရားမ်ား တုိးပြားပါက အဲဒီေသာမနႆကုိ မွီ၀ဲအပ္ပါတယ္။ ႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္၊ သုံးသပ္ျခင္း ၀ိစာရႏွင့္ တကြျဖစ္တဲ့ ဒီ၀မ္းေျမာက္ျခင္းမွာ ၀ိတက္၀ိစာရမရွိတဲ့ ၀မ္းေျမာက္ျခင္းက ပုိၿပီးျမတ္ပါတယ္။ (ဆုိလုိသည္မွာ အကုသုိလ္တရား ဆုတ္ယုတ္ၿပီး ကုသုိလ္တရား တုိးပြားေစမည့့္ ႀကံစည္သုံးသပ္ျခင္းကင္းသည့္ ႏွစ္သက္ျခင္း ေသာမနႆကုိသာ သိေအာင္ႀကိဳးစားလုိက္နာ က်င့္သုံးရမည္ဟု ဆုိလုိပါ၏။)
ဒီလုိပဲ ႏွစ္လုံးမသာျခင္း ေဒါမနႆမွာလည္း မီွ၀ဲအပ္တဲ့ ေဒါမနႆ၊ မမွီ၀ဲအပ္တဲ့ ေဒါမနႆလုိ႔ ႏွစ္မ်ိဳးရွိၿပီး ဒီေဒါမနႆကုိ အမွီျပဳျခင္းေၾကာင့္ မိမိသႏၲာန္မွာ အကုသုိလ္တရား တုိးပြားၿပီး ကုသုိလ္တရားမ်ား ဆုတ္ယုတ္ပါက အဲဒီေဒါမနႆကုိ မမွီ၀ဲအပ္ဘဲ၊ ဒီေဒါမနႆကုိ အမွီျပဳျခင္းေၾကာင့္ မိမိသႏၲာန္မွာ အကုသုိလ္တရားမ်ား ဆုတ္ယုတ္ၿပီး ကုသုိလ္တရားမ်ား တုိးပြားပါက အဲဒီေဒါမနႆကုိ မွီ၀ဲအပ္ပါတယ္။ ႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္၊ သုံးသပ္ျခင္း ၀ိစာရႏွင့္ တကြျဖစ္တဲ့ ဒီႏွလုံးမသာျခင္းမွာ ၀ိတက္၀ိစာရမရွိတဲ့ ႏွလုံးမသာျခင္းက ပုိၿပီးျမတ္ပါတယ္။ (ဆုိလုိသည္မွာ အကုသုိလ္တရား ဆုတ္ယုတ္ၿပီး ကုသုိလ္တရား တုိးပြားေစမည့့္ ႀကံစည္သုံးသပ္ျခင္းကင္းသည့္ ႏွလုံးမသာျခင္း ေဒါမနႆကုိသာ သိေအာင္ႀကိဳးစားလုိက္နာ က်င့္သုံးရမည္ဟု ဆုိလုိပါ၏။)
လ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္း ဥေပကၡာမွာလည္း မီွ၀ဲအပ္၊ မမွီ၀ဲအပ္တဲ့ ဥေပကၡာလုိ႔ ႏွစ္မ်ိဳးရွိၿပီး မွီ၀ဲသျဖင့္ အကုသုိလ္တရားတုိးပြားၿပီး ကုသုိလ္တရား ဆုတ္ယုတ္ပါက အဲဒီဥေပကၡာကုိ မမွီ၀ဲအပ္ဘဲ မွီ၀ဲသျဖင့္ အကုသုိလ္တရား ဆုတ္ယုတ္ၿပီး ကုသုိလ္တရားတုိးပြားပါက အဲဒီဥေပကၡာကုိ မွီ၀ဲအပ္ပါတယ္။ ႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္၊ သုံးသပ္ျခင္း ၀ိစာရႏွင့္ တကြျဖစ္တဲ့ ဒီလ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္းမွာ ၀ိတက္၀ိစာရမရွိတဲ့ လ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္းက ပုိၿပီးျမတ္ပါတယ္။ (ဆုိလုိသည္မွာ အကုသုိလ္တရား ဆုတ္ယုတ္ၿပီး ကုသုိလ္တရား တုိးပြားေစမည့့္ ႀကံစည္သုံးသပ္ျခင္းကင္းသည့္ လ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္း ဥေပကၡာကုိသာ သိေအာင္ႀကိဳးစားလုိက္နာ က်င့္သုံးရမည္ဟု ဆုိလုိပါ၏။)
သိၾကားမင္း…ဆုိခဲ့ၿပီးတဲ့အတုိင္း ေသာမနႆ၊ ေဒါမနႆ၊ ဥေပကၡာဟူေသာ ေ၀ဒနာကမၼ႒ာန္းကုိ လုိက္နာက်င့္ႀကံ အားထုတ္ႏုိင္ပါက သံသရာခ်ဲ႕ထြင္တတ္တဲ့ တဏွာမာနဒိ႒ိဆုိတဲ့ တရားမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစမည္ျဖစ္ၿပီး နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္ကုိ က်င့္ရာေရာက္ေစပါတယ္“
အထက္ပါ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကား သကၠပဥွသုတ္တြင္ ေဟာေတာ္မူထားသည့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ႏွင့္ သိၾကားမင္းတုိ႔၏ အေမးအေျဖ ေဆြးေႏြးခန္း တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းျဖစ္ပါ၏။ ထုိအေမးအေျဖမ်ားကုိ ၾကည္ညိဳၾကည့္ပါက သတၱ၀ါတုိ႔၏ သံသရာဒုကၡ၊ ခႏၶာ၀န္ဒုကၡမ်ား၏ အေျခခံျဖစ္ေပၚေၾကာင္းမ်ား၊ ထုိတရားမ်ားေၾကာင့္ ဘ၀တြင္ မည္မွ်ဒုကၡမ်ားႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ေနရေၾကာင္းမ်ားကုိ သိရွိႏုိင္မည္ျဖစ္ၿပီး ထုိဒုကၡမ်ားခ်ဳပ္ရာ အက်င့္ကုိလည္း မွတ္သားနာယူႏုိင္မည္ ျဖစ္ပါ၏။ သံသရာခ်ဲ႕ထြင္တတ္သည့္ တဏွာမာနဒိ႒ိဟူေသာ ပပဥၥတရားမ်ားေၾကာင့္ ႀကံစည္ျခင္း ၀ိတက္ျဖစ္ေပၚလာေၾကာင္း၊ ၀ိတက္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ လုိခ်င္ျခင္း ဆႏၵ ျဖစ္ေပၚလာေၾကာင္း၊ ဆႏၵျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း ျဖစ္ေပၚလာေၾကာင္း၊ ခ်စ္ျခင္းမုန္းျခင္း ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ မနာလုိျခင္း ဣႆာ ၀န္တုိျခင္း မစၧရိယ ျဖစ္ေပၚလာေၾကာင္း ထုိဣႆာမစၧရိယေၾကာင့္ပင္ သတၱ၀ါတုိ႔သည္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ရန္ၿငိဳးဖဲြ႕ျခင္း၊ ဒဏ္ထားျခင္း၊ ရန္ျပဳျခင္း၊ စိတ္ဆင္းရဲေစျခင္း၊ အမ်က္ထြက္ေစျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာၾကျခင္း ျဖစ္သည္ကုိ ေကာင္းစြာနားလည္ သေဘာေပါက္ႏုိင္၏။ အေျခခံကား တဏွာမာနဒိ႒ိဟူသည့္ သံသရာခ်ဲ႕ထြင္တတ္သည့္ တရားမ်ားေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္ကုိ ရွင္းလင္းစြာ နားလည္ႏုိင္ေပမည္ျဖစ္၏။ ထုိသံသရာ ခ်ဲ႕ထြင္တတ္သည့္ တရားမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစရန္အတြက္လည္း ဘုရားရွင္ေပးေတာ္မူသည့္နည္းမွာ ေ၀ဒနာကမၼ႒ာန္းကုိ က်င့္ၾကံပြားမ်ား အားထုတ္ေစနည္းပင္ ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဒုကၡအေပါင္းျဖစ္ေပၚျခင္း၏ အေျခခံ အေၾကာင္းျဖစ္သည့္ တဏွာမာနဒိ႒ိဟူေသာ သံသရာခ်ဲ႕တတ္သည့္ တရားမ်ားကုိ ေ၀ဒနာကမၼ႒ာန္း ပြားမ်ားအားထုတ္ျခင္းျဖင့္ အလ်င္အျမန္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစရန္ အခ်ိန္ရွိခုိက္ ၾကိဳးစားႏုိင္ၾကဖုိ႔ သိၾကားေမး၍ ဘုရားရွင္ေျဖထားသည့္ နည္းကုိယူကာ တစ္ဆင့္ျပန္လည္ မွ်ေ၀ေပးလုိက္ရေပေတာ့ သတည္း။ သာဓု… သာဓု… သာဓု…
ဘုန္းဘုန္း။ အနာၾကီးေရာဂါသည္ခ်င္း အတူတူ တခ်ိဳ႕က ေဆးဝါးနဲ႔ အခ်ိန္မီ ေတြ႔ျပီး လူေကာင္း ျပန္ျဖစ္ျပီး တခ်ိဳ႕က ေဆးေနာက္က်လုိ႔ ကုိယ္ပ်က္စီးသြားရတာ ကံခ်င္း ဘာကြာသြားလုိ႔လဲဘုရား။ တခ်ိဳ႕ေရာဂါသည္ေတြက မိဘေဆြမ်ိဳးေတြက မပစ္ပယ္ဘဲ ေစာင့္ေရွာက္ျပီး တခ်ိဳ႕က မိသားစုက ႏွင္ခ်တာ ခံရတာ ဘာကံေၾကာင့္ပါလဲဘုရား။ ေရာဂါရတဲ့အခ်ိန္မွာ တခ်ိဳ႕က ဘယ္သူမွ ေဆးေဖာ္ေၾကာဖက္ မလုပ္ အထီးက်န္ျဖစ္ျပီး တခိ်ဳ႕က ေရာဂါေပ်ာက္ေအာင္ ဆရာဝန္ဆီ ေခၚသြားေပးမယ့္ မိတ္ေဆြေကာင္းေတြေတာင္ အသစ္ေပၚလာတာ ဘာကံေၾကာင့္ပါလဲဘုရား။
အထီးက်န္ ျဖစ္ေနတဲ့ လူနာတစ္ေယာက္ဟာ ေမတၱာတရား ပြားမ်ားရင္ သူ႔ကုိ ခ်စ္မယ့္ခင္မယ့္ လူေတြ မိတ္ေဆြေတြ ရလာတတ္တယ္ဆုိတာ ဟုတ္ပါလားဘုရား။
တပည့္ေတာ္ ေလာကဓံ ဒုကၡေတြေၾကာင့္ ဘုရားတရားကုိ အာရံုစုိက္မိတဲ့ အခ်ိန္စကျပီး သီခ်င္းဂီတေတြ ရုပ္ရွင္ေတြ စိတ္မဝင္စားေတာ့ဘဲ တရားဘက္ကုိ ဝါသနာေျပာင္းသြားပါတယ္။ မိဘေတြ ခ်စ္ခင္သူေတြ ေသကြဲရွင္ကြဲ ကြဲ၊ ေလာကဓံ အတက္အက်ေတြ ၾကံဳရဆုိေတာ့ တရားပဲ အေကာင္းဆံုး ေဆးျဖစ္ျပီး က်န္တဲ့ အေပ်ာ္ေတြက ဘိန္းလုိ ခဏပဲ စိတ္သက္သာေစတယ္ဆုိတာ သိလာလုိ႔ ျဖစ္ပါသည္ဘုရား။ တပည့္ေတာ္ အေနအထုိင္ ေျပာင္းလဲတာကုိ မလုိသူ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က တပည့္ေတာ္ဟာ ရူးသြပ္သြားျပီ၊ လူေတြနဲ႔လဲ မေရာေတာ့ဘူးဆုိျပီး သတင္းလႊင့္ေနေတာ့ စိတ္ညစ္ရပါတယ္။ သူက ေသာက္ေသာက္စားစား ေနသူ၊ အျမဲတမ္း အရက္ဝုိင္းဖြဲ႕ေနသူဆုိေတာ့ မိတ္ေဆြေပါပါတယ္။ တပည့္ေတာ္က အလုပ္နဲ႔အိမ္ပဲ အသြားအလာရွိျပိး သူ႔ေလာက္ မိတ္မမ်ားေတာ့ သူေျပာတာ ျပန္ရွင္းေပးမယ့္သူ မ်ားမ်ား မရွိပါ။ တရားဘက္ စိတ္ေရာက္လာေတာ့ သူစြပ္စြဲသလုိ အမ်ားနဲ႔ သိပ္မေရာ၊ အေပ်ာ္အပါးေတြ အာရံုမစုိက္တာေတာ့ မွန္ပါတယ္။ ဓမၼမိတ္ေဆြခ်င္းကုိ ပုိခင္မင္ျပီး အသုိင္းအဝုိင္း ေျပာင္းသြားတာတာပါ။ တရားအားထုတ္ေနတာကုိ ထုတ္မေျပာတာက ေျပာရင္လဲ ေသာက္ေသာက္စားစားသမားပီပီ တရားအားထုတ္တာကုိပဲ ကဲ့ရဲ႕ဦးမယ္ ထင္လုိ႔ပါ။ ဒါေတြကုိ ဥေပကၡာ ထားႏုိင္ရမယ္ဆုိေပမယ့္ အရူးလုိ႔ သတင္းလႊင့္ေနတာ ျပန္ၾကားရေတာ့ စိတ္ဆင္းရဲမိပါတယ္။ တပည့္ေတာ္ကုိ မျမင္ဖူးတဲ့ လူေတြကုိကအစ သူလုိက္ေျပာေနလုိ႔ပါ။ ဒီမိတ္ေဆြက သူလုိခ်င္တဲ့ ေငြနဲ႔ အခြင့္အေရးေတြ တပည့္ေတာ္ မေပးႏုိင္ေတာ့ အလုိမက်ျဖစ္၊ တပည့္ေတာ္လဲ သည္းမခံႏုိင္နဲ႔ ရန္သူ ျဖစ္သြားသူပါ။ တပည့္ေတာ္ ဘယ္လုိ လုပ္ရမလဲ သိခ်င္ပါတယ္ဘုရား။
ကံနည္းတဲ့လူဟာ ဘယ္လုိအလုပ္ေတြ လုပ္ျပီး ကံကုိ ျမွင့္ေပးရလဲဘုန္းဘုန္း။
တပည့္ေတာ္သူငယ္ခ်င္းဟာ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာျပတ္ျပီး ဥာဏ္ရည္ အရင္လုိ မထက္ျမက္ေတာ့ဘဲ ျဖစ္သြားတယ္။ စိတ္လဲ မတက္ၾကြေတာ့ဘူး။ ဥာဏ္ျပန္ေကာင္းေအာင္ ဘယ္လုိ လုပ္ရင္ ရလဲဘုန္းဘုန္း။
တပည့္ေတာ္တုိ႔ ဦးဇင္းတစ္ပါးဟာ အရြယ္ေရာက္မွ ရဟန္းဝတ္ျပီး လူစာေရာ ဘုန္းၾကီးစာေရာ တတ္ပါတယ္။ အခု အဓမၼဝါဒလုိ႔ ေျပာေနတဲ့ တရားမ်ိဳးကုိ သေဘာက်ေနလုိ႔။ ဘုရားေဟာဆုိျပီး ဘုရားမေဟာတာေတြ သူေျပာခ်င္တာေတြ ေျပာေနတယ္ဆုိျပီး ေျပာစရာ ျဖစ္လာလုိပါ႔။ ဘုန္းၾကီးဝိနည္းေတြလဲ သူဂရုစုိက္ခ်င္တာမွ စုိက္မယ္၊ မစုိက္ခ်င္ရင္ ပါရာဇိကလဲ ဂရုမစုိက္ဘူး ျဖစ္လာေတာ့ တပည့္ေတာ္တုိ႔ အသုိက္အဝန္း မိတ္ေဆြေဆြမ်ိဳးမ်ားအေနနဲ႔ လူဝတ္လဲဖုိ႔ ေလွ်ာက္ရင္ စီစဥ္ရင္ အျပစ္ျဖစ္ပါသလားဘုရား။
ဝိသာခါ ေက်ာင္းအစ္မၾကီးဟာ လင္နဲ႔ ေယာကၡမ အိမ္မွာေနျပီး မိသားစုပစၥည္းေတြကုိ ေပးလွဴေနတာ ဘာလုိ႔ ေက်ာင္းအစ္မၾကီး ဝိသာခါက၊ ဝိသာခါက ဆြမ္းလုပ္ေကၽြးတယ္နဲ႔ ဇနီးတစ္ေယာက္တည္းကုိပဲ သံုးၾကတာပါလဲဘုရား။ လွဴတာေတြက ဝိသာခါ တစ္ေယာက္တည္း သူပုိင္ပစၥည္းေတြကုိ လွဴတာလားဘုရား။ ခင္ပြန္းသည္ကုိ ဘာလုိ႔ သံဃာေတြက ထည့္မေျပာၾကတာလဲဘုရား။
ဆရာေတာ္ဘုရား
တပည့္ေတာ္သည္ လာဘ္လာဘ ပါးရွားျပီး ခ်ိဳ႕တဲ့ႏြမ္းပါးေသာ ရဟန္းသာမေဏမ်ားႏွင့္ သီလရွင္မ်ား၊ ဆင္းရဲေသာ ေက်ာင္းမ်ားကုိ နစၥပတ္ဝတ္ထား၍ အျမဲ လွဴပါသည္။ လူကုိ လွဴလွ်င္လည္း လူဆင္းရဲမ်ား၊ ေရာဂါေဝဒနာ, အုိမင္းမစြမ္းမႈတုိ႔ေၾကာင့္ အပယ္ခံ ျဖစ္ေနသူမ်ားကို ဦးစားေပးလွဴပါသည္။ စိတ္ထက္သန္ရာကုိ ဦးစားေပးလွဴျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး အက်ိဳးမက္ေသာ ေလာဘႏွင့္ မလုပ္ရပါ။ သုိ႔ေသာ္ မည္သည့္အက်ိဳး ရႏုိင္မည္ကုိ ဝမ္းသာၾကည္ႏူးလုိေသာေၾကာင့္ ရွင္းျပေတာ္မူပါဘုရား။
တပည့္ေတာ္သည္ စာသင္ျပေပးေသာ ဆရာအလုပ္၊ သူတစ္ပါး လက္ရာကုိ သုတ္သင္တည္းျဖတ္ေပးရေသာ ၾကီးၾကပ္သူ အလုပ္မ်ားကုိ ေစတနာေကာင္းထား၍ ဥယ်ာဥ္မွဴး စိတ္မ်ိဳးျဖင့္ လုပ္ခဲ့ပါသည္။ ထုိေကာင္းမႈတုိ႔မွ မည္သည့္အက်ိဳး ရႏုိင္မည္ကုိလည္း ျပန္ေတြးျပီး ၾကည္ႏူးႏုိင္ဖုိ႔ ရွင္းျပေပးပါဘုရား။
တပည့္ေတာ္သည္ ကိေလသာ ကုန္ခန္းေအာင္ အားထုတ္ေနၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားကုိ ပါရမီျဖည့္သည့္အေနျဖင့္ လွဴဒါန္းလုိပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ တရားရိပ္သာမ်ားမွာ ဆြမ္းကြမ္းျပည့္စံုမႈေၾကာင့္ ဆင္းရဲေသာ စာသင္တုိက္မ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ားကုိသာ လွဴဒါန္းမိပါသည္။ တရားက်င့္ၾကံအားထုတ္ေနၾကျပီး ဆြမ္းလည္း ဆင္းရဲေသာ ရဟန္းေတာ္ႏွင့္ ေယာဂီမ်ားအား လွဴလုိသျဖင့္ မည္သုိ႔ ရွာေဖြလွဴဒါန္းရမည္ကုိ အၾကံေပးေတာ္မူပါဘုရား။
အရွင္သူျမတ္ဘုရား။ တပည့္ေတာ္စာက အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ရင္ ျဖဳတ္ေတာ္မူပါဘုရား။ တပည့္ေတာ္ ျပႆနာျဖစ္ အျငင္းပြားေနရတဲ့ တရားတစ္မ်ိဳးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ပရိသတ္မ်ား လမ္းလြဲမွာ စိုးရိမ္လုိ႔ တပည့္ေတာ္အျမင္ကုိ ေရးခဲ့ပါရေစ။
ဝင္ေလထြက္ေလ ရႈတာလဲ ရႈတ္ခ်၊ ေဖာင္းပိန္ မွတ္တာလဲ ကဲ့ရဲ႕၊ ျဖစ္ပ်က္ရႈတာလဲ ပုတ္ခတ္ေနတဲ့ တရားတစ္ခုကုိ ၾကားသိလုိက္ရေတာ့ ေဟာတဲ့အရွင္ အကုသုိလ္ျဖစ္ျပီး မဂ္လမ္းဖုိလ္လမ္း ပိတ္မွာကုိ ပူမိပါတယ္။ ပုိစိတ္ပူရတာက တရားနာ ဒကာဒကာမမ်ားထဲက ႏုနယ္ေသးသူမ်ား အဟုတ္မွတ္ကုန္ၾကမွာ စုိးပါတယ္။
ဒီအရွင္က တဏွာကုိ မပယ္ဘဲ ဒိဌိကုန္ဖုိ႕သာ အေရးၾကီးတယ္၊ နိဗာန္ကုိ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး ေမာ္ေတာ္ကားေလးနဲ႔ သြားမယ္ ေဟာေတာ့ ဒကာဒကာမေတြ လမ္းလြဲမွာ စိတ္ပူပါတယ္။ ဒိဌိ ဝီစိကိစၦာကုန္ရင္ ေသာတာပန္ ျဖစ္တာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသာတာပန္စစ္စစ္ေတြ၊ သုိ႔မဟုတ္ ေသာတာပန္ျဖစ္ေအာင္ သုိ႔မဟုတ္ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္ ရဟႏၱာျဖစ္ေအာင္ ရည္ရြယ္အားထုတ္ေနၾကသူေတြဟာ တဏွာမကုန္ေသးေသာ္လည္း တဏွာကုန္ေအာင္ အားထုတ္ျခင္းကုိ မရႈတ္ခ်ပါဘူး။ အားေပးၾကပါတယ္။ တဏွာပယ္ေၾကာင္း တရားေတြကုိ ကဲ့ရဲ႕ေနရင္ ကဲ့ရဲ႕သူဟာ ဒိဌိမျပဳတ္ရံုတင္ မဟုတ္ဘူး ပုထုဇဥ္မွ အႏၵပုထုဇဥ္သာ ရွိပါလိမ့္ဦးမယ္။
ဒိဌိကုန္တယ္ဆုိတာ ဘုရားတရားသံဃာကုိ အမွန္သိျပီး သက္ဝင္ၾကည္ညိဳတာပါ။ နိဗာန္ရဖုိ႔ တဏွာကုန္ဖုိ႔လုိတယ္၊ တဏွာပယ္ေၾကာင္း အေရးၾကီးတယ္ဆုိတာကုိ လံုးဝ လက္မခံသူဟာ ဒိဌိ အားၾကီးသူပါပဲ။ ဘယ္လုိလုပ္ ဒိဌိကုန္ေနပါ့မလဲ။ ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္ေနပါျပီ။
တရားနာၾကားရံုမွ်နဲ႔ ေသာတာပန္ ျဖစ္သူေတြ ဘုရားရွင္လက္ထက္မွာကတည္းက ရွိခဲ့တာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ကုိ အားက်ရင္ သူတုိ႔ျပဳခဲ့သလုိ ဒါနသီလ ပါရမီေတြ ျဖည့္ဖုိ႔သာ ရွိပါတယ္။ ကုိယ္ျပဳခဲ့တဲ့ ကုသုိလ္ပါရမီ သူတုိ႔ေလာက္ ပါမပါ၊ သူတုိ႔ေလာက္ သဒၵါတရား ျပင္းမျပင္း ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ မသိဘဲနဲ႔ ကုိယ္လဲ တရားအားမထုတ္ဘဲ တရားနာလုိက္ရံုနဲ႔ ေသာတာပန္ ျဖစ္မယ္ ထင္ေနရင္ တရားမရဘဲ နစ္နာကုန္ပါလိမ့္မယ္။
တရားကုိ တကယ္ၾကိဳးစားအားထုတ္သူ ေယာဂီေတြေတာင္ ကံဥာဏ္ဝီရီယ မျပည့္ေသးလုိ႔ မဂ္ဖုိလ္ကုိ လုိခ်င္ေပမယ့္ မရေသးဘဲ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ၾကိဳးစားေနရတာေတြ ရွိပါတယ္။ တရားမထုိင္ တရားအားမထုတ္ဘဲ ငါ့ဆရာေတာ္တရား နာလုိက္ရံုနဲ႔ ဒိဌိျပဳတ္ျပီး အပါယ္လမ္းပိတ္ျပီလုိ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ စိတ္ခ်ေနလုိ႔ မရပါဘူး။ တရားေတာ္ကုိ ေသခ်ာ မနာယူ မဖတ္ရႈဘဲ ကုိယ့္အၾကိဳက္ တရားမ်ိဳး ၾကားလုိက္ရံုနဲ႔ ဒိဌိျပတ္သြားျပီ၊ ငါ အပါယ္မက်ႏုိင္ေတာ့ဘူးလုိ႔ ယံုေနေတာ့ သီလလဲ လံုေအာင္မထိန္း၊ ဘာဝနာလဲ မပြားေတာ့ဘဲ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ သံသရာအေရး စိတ္ေအးေနကုန္မွ ခက္ပါေလေရာ။
သီလေစာင့္စရာ မလုိေတာ့ဘူး ငါက ဒိဌိကုန္ေနျပီ၊ တရားထုိင္စရာလဲ မလုိဘူး ငါက ဒိဌိကုန္ေနျပီဆုိတဲ့ အထူးအဆန္း ေသာတာပန္တုေတြ၊ စူဠေသာတာပန္တုေတြ ေပၚလာမွာ ေၾကာက္ရပါတယ္။
ဝိသာခါ ေက်ာင္းအစ္မၾကီးတုိ႔၊ အနာထပိဏ္ ေက်ာင္းဒကာၾကီးတုိ႔ဟာ ေသာတာပန္ ျဖစ္ျပီးေပမယ့္ တရားအားထုတ္ က်င့္ၾကံေနသူ သံဃာေတြကုိ အလြန္ခ်ီးေျမွာက္ အားေပးၾကပါတယ္။ ေလးစားရုိေသၾကပါတယ္။ သူတုိ႔က ဒိဌိကုန္ေနုလိ႔ဆုိျပီး သတိပဌာန္ တရားေတာ္ကုိ သူတုိ႔အတြက္ မလုိတဲ့ အပုိပစၥည္းအျဖစ္ ကဲ့ရဲ႕ျခင္းမရွိ၊ တရားအားထုတ္ ရႈမွတ္သူ သံဃာမ်ားကုိ ပုတ္ခတ္ျခင္း မရွိၾကပါဘူး။ ဒီအရွင္နဲ႔ တပည့္မ်ား ဒါကုိ အတုယူသင့္ပါတယ္။
ကြယ္လြန္သူ စာေရးဆရာၾကီး တစ္ဦးလဲ ဒီလုိပဲ ဒိဌိပယ္ျပီး ကာမစည္းစိမ္ေတြ ခံစားလုိ႔ အပါယ္မက်ဘဲ သံသရာမွာ ခ်မ္းသာစြာ ေနႏုိင္ေရးကုိ စိတ္ကူးယဥ္ ဖူးပါတယ္။ ကာမဂုဏ္ေတြ ဘဝ ျဖစ္ရျခင္းေတြကုိ ျမတ္ႏုိးအားၾကီးေတာ့ ကာမတဏွာေတြ ဘဝတဏွာေတြကုိ မပါယ္ခ်င္၊ မကုန္ခ်င္။ အပါယ္က်မွာလဲ စုိး။ ဒီေတာ့ ဒိဌိသာ ပယ္ျပီး က်န္တဲ့ ကိေလသာေတြနဲ႔ ခ်မ္းသာစြာ ေနေရး တရားေတြကုိ ေရးမိ ေဟာမိပါေတာ့တယ္။ အရက္လဲ မျဖတ္ႏုိင္ေတာ့ ေသာတာပန္ အရက္ေသာက္ေသးတယ္ ဆုိျပီး မဟုတ္တာ ေရးလုိ႔ ျပႆနာေတြ အၾကီးအက်ယ္ တက္ခဲ့ရဖူးပါတယ္။ ေသာတာပန္လဲ ျဖစ္ခ်င္၊ အရက္လဲၾကိဳက္ရာကေန ေရးလုိက္မိတာပါ။
အပါယ္က်မွာ ေၾကာက္သူေတြဟာ အရိယာ ျဖစ္ခ်င္ပါတယ္။ ျဖစ္ေအာင္ တကယ္ က်င့္ၾကံအားထုတ္သူနဲ႔ မျဖစ္ဘဲ ငါ ဒိဌိကုန္ေနျပီ၊ အရိယာ ျဖစ္ျပီလုိ႔ ကုိယ္စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ လုိရာဆြဲေတြး လွည့္စားေနသူသာ ကြာပါတယ္။ ဒိဌိဆုိတာ ကုန္ခ်င္စိတ္မရွိ၊ တရားကုိ တကယ္ သိနားလည္လုိစိတ္မရွိဘဲနဲ႔ ကုန္ျပီလုိ႔ ကုိယ့္ဟာကုိယ္ ေၾကြးေၾကာ္ေနရံုနဲ႔ မကုန္ပါဘူး။
ေနာက္တစ္ခုက တရားထုိင္ျခင္း၊ တရားရႈမွတ္ျခင္းေတြကုိ ကဲ့ရဲ႕ေနရင္ အရိယာမဟုတ္တာ၊ ဒိဌိမကုန္တာ ပုိေသခ်ာပါတယ္။ ကုိယ့္စိတ္ၾကိဳက္ ထြင္ေဟာထားတဲ့ တရားေတြ နာရံုနဲ႔ ဒိဌိ မကုန္ပါဘူး။ ဒိဌိ ဝီစိကိစၦာကုန္တဲ့ ေသာတာပန္ ျဖစ္ခ်င္ရင္ ဒါနသီလ ဘာဝနာေတြ တကယ္ ၾကိဳးစားဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဘာမွမလုပ္ဘဲ နိဗာန္ကုိ ....လွလွပပ ဖီးဖီးလိမ္းလိမ္းနဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး ေမာ္ေတာ္ကားေလးနဲ႔ သြား...လုိ႔ မရပါဘူး။
တဏွာကုိ ပယ္ျခင္းဟာ ဒိဌိကုိ ပယ္ျခင္းလဲ မည္ပါတယ္။ တဏွာကုန္ေအာင္ ၾကိဳးစားေနတဲ့ ခရီးလမ္းမွာ ပထမအဆင့္ ခရီးေပါက္သြားသူဟာ ေသာတာပန္ျဖစ္ျပီး ဒိဌိ ကုန္သြားတာပါ။ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ျဖစ္တဲ့ အရဟတၱဖုိလ္ကုိ ရျပီးခ်ိန္မွာေတာ့ တဏွာအားလံုး ကုန္သြားပါတယ္။ ဒီေတာ့ တဏွာကုိ ပယ္ေအာင္ အားထုတ္ျခင္းဟာ ရႈတ္ခ်စရာမဟုတ္၊ ဒီလမ္းမွာတင္ ဒိဌိကုိ ပယ္ျပီးသားလဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေသာတာပန္ဘဝဟာ ဒုကၡေတြ အားလံုးျငိမ္းသလားဆုိရင္ မျငိမ္းေသးပါဘူး။ ကိေလသာ ၁၀ ပါးမွာ ၂ ပါးသာ ပယ္လုိ႔ က်န္ ၈ ပါးရဲ႕ အနည္းနဲ႔အမ်ား ႏွိပ္စက္ျခင္းကုိ ခံေနရဆဲပါ။ ျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ေတာ္မွာကတည္းက ေအာက္မဂ္ေတြ ရေနတာေတာင္ အားထုတ္မရပ္ဘဲ အထက္မဂ္ေတြ ရေအာင္ ရဟန္းကိစၥ ျပီးေအာင္ မရပ္မနား ၾကိဳးစားၾကသူေတြ အမ်ားအျပားပါ။
ကိေလသာဆုိတာ နည္းနည္းရွိ နည္းနည္း ဒုကၡေပး၊ မ်ားမ်ားရွိ မ်ားမ်ား ဒုကၡေပးပါတယ္။ ကိေလသာ အၾကြင္းမဲ့ကုန္ေအာင္ ဆုေတာင္းတာ၊ အားထုတ္တာ အေကာင္းဆံုးပါ။ အရဟတၱ မဂ္ဥာဏ္ဖုိလ္ဥာဏ္ကုိသာ ဆုပန္ၾကပါ။ ဒိဌိတစ္မ်ိဳးထဲ ပယ္ျပီး ကာမဂုဏ္စည္းစိမ္ေတြ ခံစားလုိ႔ နိဗာန္ကုိ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး သြားမယ္ဆုိတာ စိတ္ကူးယဥ္လုိ႔ ေကာင္းခ်င္ ေကာင္းလိမ့္မယ္။ လက္ေတြ႔မွာ တကယ္ အားမထုတ္ေတာ့ ဝိသာခါ အနာထပိဏ္တုိ႔လုိ မျဖစ္ဘဲ ဒိဌိတန္းလန္းနဲ႔ ေသရင္ အလြန္နစ္နာပါတယ္။ ဝိသာခါ အနာထပိဏ္ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားဟာ ျပင္းျပတဲ့သဒၵါတရားနဲ႔ ျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ သံဃာေတြကုိ မနားမေန ဝီရိယထားျပီး လုပ္ေကၽြးခဲ့တာပါ။ ျမတ္စြာဘုရား တရားကုိ ျမတ္ျမတ္ႏုိးႏုိး နာခဲ့ က်င့္ခဲ့တာပါ။ သူတုိ႔ရဲ႕ သဒၵါတရားမ်ိဳးကုိ မမီဘဲ သူတုိ႔ဘဝကုိ စိတ္ကူးယဥ္ဖုိ႔ဆုိတာ မလြယ္ပါဘူး။
ဒီတရားေတြ တပည့္ေတာ္ ဖတ္ရပါသည္။ တရားအားထုတ္သူ ေယာဂီတဦးအေနျဖင့္ ဘုရားတပည့္ေတာ့္အျမင္ကုိ ဥာဏ္မီသမွ် ဝင္ေျပာခ်င္ပါသည္။ အလြဲအေခ်ာ္ ရွိရင္လည္း တည္းေပးေစခ်င္ပါသည္ဘုရား။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တရားတက္ဖုိ႔ ၾကံဳရသည့္ အခက္အခဲမ်ားတြင္ ရာဂႏွင့္ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာန တုိ႔သည္ ထိပ္က ပါပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္ဆုိလွ်င္ မဂၤလာတရားေတာ္ ေက်းဇူးေၾကာင့္ မာနလဲ ခ်ိဳးႏွိမ္ရေကာင္းမွန္း သိပါသည္။ စကတည္းက ဥပုသ္ေစာင့္ရ တရားနာရ တရားအားထုတ္ရတာ ဝါသနာ ပါသူမုိ႔ ေမာဟလဲ သာမန္ထက္ လြန္လြန္ကဲကဲ ထူမေနေလာက္ဘူး ထင္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ရာဂႏွင့္ ေဒါသသည္ ကၽြန္ေတာ့္ကုိ တရားမတက္ေအာင္ အဓိက ဒုကၡေပးတတ္ပါသည္။
ရာဂ- ဆုိသည္မွာ ကၽြန္ေတာ္ ခ်စ္သူ သားမယား မရွိ၍ အညွီအေဟာက္ႏွင့္စပ္ေသာ ရာဂ မဟုတ္ပါ။ မိဘႏွင့္ အေပါင္းအသင္းကုိ စြဲလမ္းတပ္မက္ျခင္း ရာဂ၊ သူတုိ႔အေပၚ အလုိမက်လွ်င္ ႏွလံုးပူပန္ မေက်နပ္ျဖစ္ျခင္း ေဒါမနႆမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ထုိအခါ ဥဒစၥေတြ ျဖစ္ျပီး တရားမတက္ေတာ့ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ အေတြ႔အၾကံဳမွာေတာ့ တရားမတက္ျခင္း၏ အဆုိးဆံုးတရားခံသည္ ရာဂ၊ ေဒါသ၊ ဥဒၵစၥ မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ရတနာသံုးပါးအေပၚ ၾကည္ညိဳရုိေသစိတ္ ျပင္းျပီးသားဆုိလွ်င္ ဒိဌိက ဒီေလာက္ မႏွိပ္စက္ႏုိင္ပါ။ ရာဂ ေဒါသ မ်ားကသာ ပုိႏွိပ္စက္ႏုိင္ပါသည္။
ဥဒၵစၥမွာလည္း ဟုိအာရံု ဒီအာရံုေတြကုိ တပ္မက္ေန၍ ျဖစ္ရတာ ျဖစ္လုိ႔ တပ္မက္မႈ ရာဂကုိ ႏွိမ္လွ်င္ ဥဒစၥလည္း အတန္အသင့္ အားနည္းသြားမည္ ထင္ပါသည္။ မေက်နပ္ စိတ္ဆုိးမႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရေသာ ဥဒၵစၥ ဆုိလည္း ေဒါသကုိ ပယ္လွ်င္ အားနည္းသြားမည္ ထင္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ ကုိယ္ေတြ႔ေလးႏွင့္ ရုိးရုိးသားသား ေျပာရလွ်င္ တဏွာကုိ ပယ္ဖုိ႔က အေရးၾကီးပါသည္။ တဏွာကုိ ဦးခ်ိဳးႏုိင္သမွ် ခ်ိဳးေလ က်န္သည့္ ကိေလသာေတြ အားနည္းလာေလ ျဖစ္ပါသည္။ တဏွာ အေရးမၾကီးေၾကာင္း၊ တဏွာပယ္စရာ မလုိေၾကာင္း လူေတြ အထင္မမွားေစခ်င္ပါဘူး။
ကၽြန္ေတာ္ေတာင္ အေပါင္းအသင္းမက္၊ ခ်စ္ခင္သူေတြကုိ မက္တဲ့တဏွာေၾကာင့္ တရားမတက္ႏုိင္တာ ကုိယ္ေတြ႔ဆုိေတာ့ တဏွာပယ္ဖုိ႔ အေရးမၾကီးေၾကာင္း တရားေတြ မေဟာေစခ်င္ပါဘူး။ တဏွာဟာ ဒုကၡရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းလုိ႔ ဓမၼစၾကာမွာ ေဟာထားတာ အလြန္မွန္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ထက္ တဏွာကုိ ႏွိမ္ႏုိင္တဲ့ ေယာဂီေတြ တရားပုိတက္ၾကတာ လက္ေတြ႔ ျဖစ္ပါသည္။ ေလာကီေရးမွာလဲ ျဖစ္ခ်င္တာထက္ ျဖစ္သင့္တာကုိ ဦးစားေပးျပီး စိတ္အလုိမလုိက္ ၾကိဳးစားသူေတြ ပုိေအာင္ျမင္သည္မွာ တဏွာကုိ အလုိမလုိက္ၾကလုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။ အရက္ကုိ တပ္မက္တဲ့ တဏွာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ပ်က္၊ ေဆးလိပ္ကုိ တပ္မက္တဲ့ တဏွာေၾကာင့္ ကင္ဆာျဖစ္၊ မိန္းမကုိ တပ္မက္တဲ့ တဏွာေၾကာင့္ တရပ္တေက်း စီးပြားသြားမရွာဘဲ အိမ္မွာကပ္ေနေတာ့ ထမင္းငတ္-ဆုိတာ တဏွာ ရွိတာခ်င္း အတူတူ အလုိလုိက္လြန္းသူနဲ႔ အလုိမလုိက္သူ အက်ိဳးေပး ကြာသြားတာလုိ႔ ထင္ပါသည္။
ဒီေတာ့ တဏွာပယ္စရာမလုိ၊ တဏွာပယ္ဖုိ႔ အဓိကမဟုတ္ ဆုိတာေတြ မေျပာၾကေစခ်င္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္လဲ တဏွာေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ရသူမုိ႔ တဏွာဆုိတာ အျပစ္မဟုတ္ေၾကာင္း တရားနာမိသူေတြ ဒုကၡေရာက္မွာ စုိးပါသည္။ တဏွာ မကုန္ေသးေသာ္လည္း မေကာင္းမွန္းသိတာ ျမတ္ပါသည္။ ေကာင္းတယ္ထင္ေနလွ်င္ ဒုကၡပုိေရာက္ႏုိင္ပါသည္။ တရားအားထုတ္ရင္လည္း တရားအတက္ ခက္ႏုိင္ပါသည္။
အႏွစ္သာရဟူသည္... ပစၥည္းဥစၥာ႐ွိ၍ အႏွစ္ရွိသည္ မဟုတ္၊ ရာထူးျမင့္၍ အႏွစ္႐ွိသည္မဟုတ္၊ အသက္ႀကီး၍ အႏွစ္ရွိသည္မဟုတ္ အသက္ရွင္ခုိက္တြင္ ကုိယ္က်င့္သီလကုိ လုံေအာင္ထိန္းၿပီး စြမ္းႏုိင္သမွ် ဒါနမႈမ်ား၊ သမထ၊ ဘာ၀နာလုပ္ငန္းမ်ားကုိ လုပ္ၿပီးေနျခင္းသည္သာ စစ္မွန္သည့္ အႏွစ္သာရ ျဖစ္ပါ၏။