ဘုန္းဘုန္းရဲ႕ မိခင္တစ္ေယာက္လုိလည္းဟုတ္၊ ရဟန္းမယ္ေတာ္ တစ္ေယာက္လည္းဟုတ္တဲ့ ဒကာမႀကီး တစ္ေယာက္က ဒီတစ္ေခါက္ ဘုန္းဘုန္းျမန္မာျပည္ ျပန္ၾကြသြားတုန္းက ေလွ်ာက္ဖူးပါတယ္။ “အရွင္ဘုရားေရ… တပည့္ေတာ္မွာ ပင္စင္ယူၿပီးကတည္းက ျဖစ္လုိက္တဲ့ ေရာဂါကလည္း စုံေနတာပဲ၊ အရွင္ဘုရား သိတဲ့အတုိင္းပဲ အခုဆုိ တပည့္ေတာ္မွာ ကင္ဆာလည္း ျဖစ္ေနတဲ့အျပင္ ခႏၶာကုိယ္ကလည္း ဟုိကနာ ဒီကနာနဲ႔ တစ္ခုမွကုိ ေကာင္းတာမရွိဘူး ျဖစ္ေနတယ္၊ တပည့္ေတာ္ စဥ္းစားတာက ဒီလုိေသဖုိ႔ နီးလာေနတဲ့ တပည့္ေတာ္အတြက္ တစ္ျခားအလုပ္ေတြထက္ ဘာသာေရး အလုပ္ပဲ အဓိကထားၿပီး လုပ္ရေတာ့မယ္လုိ႔ စဥ္းစားမိတယ္၊ တကယ္လည္း လုပ္ျဖစ္ေနတယ္၊ လုပ္တာမွ အရွင္ဘုရားကုိေတာင္ င့ါရဟန္း၊ ငါ့သားဦးဇင္းဆုိတဲ့ အစဲြေတြ မျဖစ္ရေအာင္ ခုကတည္းက ေလ့က်င့္ေနပါတယ္၊ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာ အလုပ္ေတြကုိ တတ္ႏုိင္သမွ်လုပ္ရင္း တပည့္ေတာ္အခု အထူးေလ့က်င့္ေနတာက ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္လုိအေျခအေနပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တပည့္ေတာ္ႏႈတ္က ရတနာသုံးပါးရဲ႕ ဂုဏ္ကုိ အာ႐ုံျပဳၿပီး ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ၊ ဓမၼံ သရဏံ ဂစၧာမိ၊ သံဃံ သရဏံ ဂစၧာမိဆုိတဲ့ သရဏဂုံကုိ ရြတ္တတ္တဲ့ အက်င့္ကုိ ႀကိဳးစားေလ့က်င့္ေနပါတယ္၊ တပည့္ေတာ္ ဒီလုိေလ့က်င့္ေနတာ ေကာင္းတယ္မဟုတ္လား ဘုရား…၊ ေသဖုိ႔အတြက္ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ တပည့္ေတာ္အတြက္ ေသခါနီးအေသ စိတ္ခ်ႏုိင္တယ္ မဟုတ္လားဘုရား…”လုိ႔ ေလွ်ာက္ဖူးပါတယ္။
ေရာဂါေတြနဲ႔ နပမ္းလုံးရင္း ေသဖုိ႔အတြင္ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ ဒကာမႀကီးရဲ႕ ေလွ်ာက္ထားတာေတြကုိ နားေထာင္ၿပီး စိတ္ထဲမွာ မေကာင္းလွပါဘူး။ စိတ္ဓာတ္မာတဲ့ ဒကာမႀကီး ျဖစ္လုိ႔လည္း ေတာ္ေသးတယ္လုိ႔ ေျဖလုိက္ရပါတယ္။ ဒကာမႀကီးလည္း သူ႔အေျခအေန သူသိပါတယ္။ ဘာသာေရး လုိက္စားေနတဲ့သူ ျဖစ္လုိ႔လည္း ေသခါနီး စိတ္အစဥ္ဟာ အေရးႀကီးတယ္ဆုိတာ ဒကာမႀကီး ေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ျခားအစဲြေတြ မ၀င္ႏုိင္ေအာင္ သရဏဂုံကုိ အခ်ိန္မေရြး အာ႐ုံျပဳ ရြတ္တတ္တဲ့ အက်င့္လုပ္ေပးေနတာလုိ႔ ေလွ်ာက္တာျဖစ္မွာပါ။ ဘုန္းဘုန္းအေနနဲ႔ ဒကာမႀကီးကုိေတာ့ သတိေပးရပါတယ္။ “ဒကာမႀကီးေရ… သရဏဂုံကုိ အာ႐ုံျပဳၿပီး အၿမဲရြတ္တတ္တဲ့ အက်င့္လုပ္တာ ေကာင္းပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဒီအက်င့္ဟာလည္း ေသဖုိ႔အတြက္ ျပင္ဆင္ရာမွာ သိပ္ေတာ့စိတ္မခ်ရေသးပါဘူး၊ ေသခါနီး ေ၀ဒနာေတြ သိပ္ျပင္းထန္လာရင္ သတိလက္လြတ္ ျဖစ္သြားတတ္ၿပီး ႏႈတ္နဲ႔စိတ္က သရဏဂုံကုိ ရြတ္ဖုိ႔၊ အာ႐ုံျပဳဖုိ႔ဆိုတာ မလြယ္လွပါဘူး၊ အေကာင္းဆုံးကေတာ့ ေ၀ဒနာကုိ ႐ႈတတ္တဲ့ အက်င့္လုပ္ေပးတာက အေကာင္းဆုံးပါ၊ ေ၀ဒနာကုိ ႐ႈတယ္ဆုိတာက ၀ိပႆနာ အလုပ္ကုိ လုပ္တာကုိ ေျပာတာ၊ ခႏၶာကုိယ္ အၿမဲမျပတ္ နာေနတဲ့သူ၊ ခံစားမႈေ၀ဒနာေတြနဲ႔ အၿမဲမျပတ္ ႏွိပ္စက္ေနတဲ့သူအတြက္ ဘယ္လုိေ၀ဒနာပဲရွိရွိ အဲဒီေ၀ဒနာကုိ သတိကပ္ၿပီး လုိက္သိလုိက္မွတ္ ေပးေနဖုိ႔လုိ႔ပါတယ္၊ အဲဒါကုိ စာလုိေျပာေတာ့ ေ၀ဒနာႏုပႆနာ ႐ႈတယ္လုိ႔ ေခၚပါတယ္၊ ဒီလုိ ေ၀ဒနာကုိ ႐ႈမွတ္တတ္တဲ့ အက်င့္လုပ္ထားတဲ့သူဟာ ေ၀ဒနာ ျပင္းေလေလ ႐ႈမွတ္မႈ အမွတ္ကုိ မလြတ္ေအာင္ ႐ႈမွတ္တတ္ေလေလ ျဖစ္လာၿပီး ေနာက္ဆုံးေ၀ဒနာကုိ ခံလာႏုိင္တဲ့အထိ သတိကပ္ လာတတ္ပါတယ္၊ အဲဒီလုိ ေ၀ဒနာကုိ ခြါႏုိင္တဲ့အထိ ၀ိပႆနာ အလုပ္ကုိ အားထုတ္ထားတဲ့သူ ျဖစ္မွသာ ေသခါနီအခါမွာလည္း ဘာေ၀ဒနာပဲေပၚေပၚ ခံႏုိင္ရည္ရွိကာ အမွတ္သတိ မျပတ္ရွိေနတတ္ပါတယ္။ ေမ့ေလ်ာ့မႈ သတိမလြတ္ပဲ ေနတဲ့သူအတြက္ ေသခါနီးမွာ စိတ္ခံစားမႈ အားေကာင္းၿပီး ဘ၀ကူးလည္း ေကာင္းသြားပါလိမ့္မယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ဒကာမႀကီး အေနနဲ႔ ေသဖုိ႔ျပင္ဆင္ရာမွာ ၀ိပႆနာ အလုပ္ကုိ ခရီးေရာက္ေအာင္ အားထုတ္ၿပီး ျပင္ဆင္တာက ပုိၿပီးစိတ္ခ်ရပါတယ္…” လုိ႔ ဒကာမႀကီးကုိ သတိေပး တရားစကား ေျပာျဖစ္လုိက္ပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ ဒကာမႀကီးက “ဒါဆုိရင္ တပည့္ေတာ္အေနနဲ႔ လုိပါေသးတယ္၊ ခုခ်ိန္ကစၿပီး အရွင္ဘုရား အမိန္႔ရွိသလုိ ေ၀ဒနာကုိ ႐ႈႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားမွျဖစ္ေတာ့မယ္“လုိ႔ ေလွ်ာက္ပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္။ ေသဖုိ႔ျပင္ဆင္ရာမွာ ၀ိပႆနာ အလုပ္ကုိ အားထုတ္ၿပီး ျပင္ဆင္တာက ပုိေကာင္းပါတယ္။ အရင္ဆုံးလုိအပ္တာက အေျခခံျဖစ္တဲ့ ကုိယ္က်င့္သီလကုိ လုံၿခဳံေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔ပါပဲ။ အရာရာမွာ စိတ္ကအဓိက က်တယ္လုိ႔ ဆုိတဲ့အတုိင္းပဲ ၀ိပႆနာ အလုပ္လုပ္တာဟာလည္း ဒီစိတ္ကုိ တစ္ျခားအာ႐ုံေတြေနာက္ လုိက္မသြားရေအာင္၊ စိတ္ကုိ သန္႔ရွင္းေနေအာင္၊ သတိမလြတ္တဲ့ စိတ္ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ စာလုိေျပာရင္ စိတၱ၀ိသုဒၶိျဖစ္ေအာင္ လုပ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ လုပ္တဲ့အခါမွာ ကုိယ္က်င့္သီလလည္း လုံၿခဳံၿပီး ျဖဴစင္ေစဖုိ႔လုိပါတယ္။ ဒါကုိ သီလ၀ိသုဒၶိလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သီလျဖဴစင္ျခင္း သီလ၀ိသုဒၶိျဖစ္မွ စိတ္စင္ၾကယ္ျခင္း စိတၱ၀ိသုဒၶိလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္စင္ၾကယ္မွလည္း သမာဓိျဖစ္လြယ္ၿပီး သတိကပ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိကပ္ေနျခင္းဟာ မေမ့မေလ်ာ့ ေနျခင္းပါပဲ။ ဗုဒၶက “ေမ့ေလ်ာ့ေပါ့ဆၿပီး သတိမရွိဘဲ ေနတဲ့သူဟာ ေသေနတဲ့သူနဲ႔တူၿပီး မေမ့မေလ်ာ့ဘဲ သတိတရား လက္ကုိင္ထားသူဟာ ေသျခင္းကင္းရာ နိဗၺာန္ကုိ သြားေနသူနဲ႔တူေၾကာင္း“ မိန္႔ၾကားေတာ္မူပါတယ္။ ၀ိပႆနာ အလုပ္ကုိ အားထုတ္ျခင္းဆုိတဲ့ သတိပ႒ာန္အလုပ္ဟာ မေမ့မေလ်ာ့ေအာင္ အားထုတ္တဲ့ အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအလုပ္ကုိ လုပ္ၿပီးေနတဲ့သူဟာလည္း မေမ့မေလ်ာ့ဘဲ သတိရွိေနတဲ့သူ၊ ေသဖုိ႔အတြက္ အေကာင္းဆုံး ျပင္ဆင္ေနတဲ့သူ၊ ေသျခင္းကင္းရာ နိဗၺာန္ကုိ သြားေနတဲ့သူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသခါနီး သတိေကာင္းဖုိ႔နဲ႔ အျခားအစဲြေတြ မ၀င္ဖုိ႔ သတိပ႒ာန္အလုပ္ တစ္ခုခုကုိ လုပ္ေနဖုိ႔လုိေၾကာင္း ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဘုန္းဘုန္း ဒကာမႀကီးဟာ ေ၀ဒနာေတြနဲ႔ အၿမဲနပမ္းလုံးေနရတဲ့သူျဖစ္လုိ႔ သတိပ႒ာန္႐ႈမွတ္ဖုိ႔ အထင္ရွားဆုံးျဖစ္တဲ့ ေ၀ဒနာကုိ ႐ႈၿပီးေသႏုိင္ေအာင္္ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ေပမယ့္ တျခားသူမ်ား အေနနဲ႔ကေတာ့ ကုိယ္နဲ႔သင့္ေလ်ာ္တဲ့ သတိပ႒ာန္ကုိ အားထုတ္ၿပီး ျပင္ဆင္ႏုိင္ၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ပ်က္မႈစတာေတြကုိ ႐ႈမွတ္တဲ့ ကာယာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ပြားမ်ားရတာကုိ အားသန္ၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ ခႏၶာကုိယ္နဲ႔ စိတ္မွာေပၚလာတတ္တဲ့ ခံစားမႈေတြကုိ ႐ႈမွတ္တဲ့ ေ၀ဒနာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ အားထုတ္တာကုိ ပုိၿပီးသေဘာက်တတ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕လည္း စိတ္အစဥ္ကုိ မလြတ္တမ္းလုိက္ၿပီး ႐ႈမွတ္တဲ့ စိတၱာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ပြားမ်ားမႈကုိ ႏွစ္သက္ၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕က်ျပန္ေတာ့ ခႏၶာငါးပါး၊ ဓာတ္ႀကီးေလးပါးစတဲ့ သေဘာတရားေတြကုိ ႐ႈမွတ္တဲ့ ဓမၼာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ပြားမ်ားရတာကုိ အားသန္ၾကပါတယ္။ ဘယ္လုိ သတိပ႒ာန္ကုိပဲ သေဘာက်က် ဒီေလးပါးလုံးဟာ အမွတ္သတိ မျပတ္ရွိေအာင္၊ သတိတရား လက္ကုိင္ထားႏုိင္ေအာင္၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အရွိအတုိင္း သိေနႏုိင္ေအာင္ အားထုတ္ေစတဲ့ သတိအထူးျပဳ သတိပ႒ာန္ ၀ိပႆနာ အလုပ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘယ္အရာကုိပဲ အားသန္သန္ အခ်ဳပ္က အမွတ္သတိ မျပတ္ရွိေနဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ သတိတရား၊ အမွတ္တရားနဲ႔သာ ေနသြားၾကမယ္ဆုိရင္ ေသတဲ့အထိ သတိေကာင္းေနသူျဖစ္ေနၿပီး အေသလည္း ေကာင္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာေတြးၾကည့္လုိက္ရင္ သတိပ႒ာန္အလုပ္ကုိ ႀကိဳးစားအားထုတ္ေနတဲ့ သူေတြဟာ ေနတဲ့အခုိက္မွာလည္း အေနေကာင္းသူေတြ ျဖစ္ေနၾကသလုိ အေသေကာင္းေအာင္ လုပ္ေနၾကသူေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေသေကာင္းေအာင္ ျပင္ဆင္ေနသူေတြလုိ႔ ဆုိရင္လည္း မမွားပါဘူး။
မွန္ပါတယ္။ ေလာကသားေတြဟာ ေနဖုိ႔အတြက္ ႀကိဳးစားၾကသလုိ ေသဖုိ႔အတြက္လည္း ႀကိဳးစားသင့္ၾကပါတယ္။ အေနေကာင္းေအာင္ ျပင္ဆင္ၾကသလုိ အေသေကာင္းေအာင္လည္း ျပင္ဆင္ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေနတဲ့အခုိက္မွာ မေတာင့္မတ မေၾကာင့္မက် ေနႏုိင္ေအာင္ အားထုတ္ၾကသလုိ ေသတဲ့အခုိက္မွာလည္း မပူမပင္ မပင္မပန္း ေသႏုိင္ေအာင္ အားထုတ္သင့္ၾကပါတယ္။ မေတာင့္မတ ေနႏုိင္ေအာင္ ရွာေဖြၾကရင္း မေၾကာင့္မက် ေသႏုိင္ေအာင္လည္း ရွာသင့္ပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ဘ၀ေနဖုိ႔အတြက္ ေငြေၾကးပစၥည္းဥစၥာ ရေအာင္ရွာရင္း ေနျခင္းရဲ႕ေနာက္ ေသျခင္းအတြက္လည္း သတိတရား လက္ကုိင္ထားႏုိင္ေအာင္ တရားတစ္ခုခု ရေအာင္ရွာသင့္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာ အားထုတ္ဖူးတဲ့သူ သတိပ႒ာန္တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကုိ အထူးျပဳ အားထုတ္ဖူးသူေတြဟာ အေနေကာင္းေနသူေတြျဖစ္ၿပီး အေသေကာင္းသူေတြဆုိလည္း မမွားပါဘူး။ တရားအားထုတ္ထားတဲ့ သူတစ္ေယာက္အဖုိ႔ သာမန္သူေတြ မခံႏုိင္တဲ့ အေကာင္းအဆုိး ေလာကဓံေတြကုိ ေကာင္းေကာင္းခံႏုိင္ရည္ ရွိလာၾကပါတယ္။ ေလာကသားေတြ ဒုကၡေရာက္ၾက၊ ပ်က္စီးၾကတယ္ဆုိတာလည္း ဒီေလာကဓံကုိ မခံႏုိင္ၾကလုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တရားအားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ေလာကဓံကုိ ခံႏုိင္ရည္ ရွိေနတဲ့သူဟာ ဘာအခက္အခဲမဆုိ ခံႏုိင္ရည္ရွိေနတဲ့ အေနေကာင္းသူေတြ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီအလုပ္ကုိ အားထုတ္ရင္း ဒီအတုိင္းပဲ အမွတ္သတိ မျပတ္ရွိသြားမယ္ဆုိရင္ အေသလည္းေကာင္းမွာ ေသခ်ာပါတယ္။
၀ိပႆနာအားထုတ္ ထားသူဟာ တစ္ျခားသူေတြထက္ ေလာကဓံကုိ ေကာင္းေကာင္းခံႏုိင္သြားတယ္ ဆုိတာကေတာ့ တရားအားထုတ္ဖူးသူတုိင္း လက္ေတြ႕သိၾကပါတယ္။ ႀကဳံလာတဲ့ အေကာင္းအဆုိးကုိ တရားနဲ႔ေျဖတတ္တဲ့ အက်င့္ေလးေတြရွိလာၿပီး စိတ္ကုိခဏခ်င္း သက္သာေအာင္ လုပ္ႏုိင္တယ္ဆုိတာ တရားအလုပ္ အားထုတ္ဖူးသူေတြ သိၾကပါတယ္။ နည္းနည္း အားထုတ္ဖူးသူေတြဟာ နည္းနည္းသိေနရသလုိ မ်ားမ်ား အားထုတ္ထားသူေတြဟာ မ်ားမ်ားသိေနၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စိတ္အစဥ္ကုိ သတိကပ္ၿပီး ေလ့က်င့္လာတတ္ၾကပါတယ္။ စိတ္ဆုိးေတာ့မယ္၊ ေဒါသျဖစ္ေတာ့မယ္၊ စိတ္လုိက္မာန္ပါ လုပ္ျဖစ္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ မျဖစ္ခင္ အဲဒီစိတ္ေလးကုိ သိလာၿပီး ေရွ႕ဆက္မျဖစ္ေအာင္ သတိေဆာင္လာ တတ္ၾကပါတယ္။ စိတ္အစဲြကုိ မစဲြခင္ ထိန္းသိမ္းလာတတ္ၾကပါတယ္။ အရာရာမွာ စိတ္သာအဓိကလုိ႔ ဆုိတဲ့အတုိင္း ဒီစိတ္ကုိ အခ်ိန္မီ သတိကပ္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္လာတတ္ၿပီဆုိရင္ ေနရတာလည္း သက္ေသာင့္သက္သာ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ စိတ္ေထာင္းေတာ့ကုိယ္ေက် စိတ္ပ်ိဳေတာ့ ကုိယ္ႏုဆုိသလုိ စိတ္ကုိ အကုသုိလ္မျဖစ္ေအာင္ အခ်ိန္မီ သတိကပ္ေနႏုိင္သူဟာ စိတ္အစဥ္ ႏူးည့ံေနၿပီး ႐ုပ္ပါႏုပ်ိဳ လာေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ သတိပ႒ာန္အလုပ္ အားထုတ္မႈရဲ႕ လက္ေတြ႕က်တဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈဟာ ေနတဲ့အခုိက္မွာသာမဟုတ္ ေသတဲ့အထိလည္း အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေသခါနီး စိတ္အစဥ္အထိ ေကာင္းတဲ့အာ႐ုံ ေကာင္းတဲ့အသိေတြနဲ႔ ေသႏုိင္ေအာင္ ေထာက္ပံ့ေပးပါလိမ့္မယ္။ ေသဖုိ႔ျပင္ဆင္ေနသူေတြကုိ အေသလွေအာင္ ေျဖမေပးပါလိမ့္မယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေသဖုိ႔ျပင္ဆင္ရာတြင္ အေကာင္းဆုံး ျပင္ဆင္ႏုိင္သူေတြ ျဖစ္ေစဖုိ႔၊ အေနလည္းေကာင္း၊ အေသလည္းေကာင္း ျဖစ္ေစဖုိ႔၊ အေနလွၿပီး အေသလွသူေတြ ျဖစ္ေစဖုိ႔နဲ႔ အေနလည္းေအး အေသလည္းေအးသူေတြ ျဖစ္ေစဖုိ႔ သတိတစ္လုံး လုိက္ကုိင္သုံးကာ အမွတ္သတိ မျပတ္ရွိေစႏုိင္သည့္ သတိပ႒ာန္အလုပ္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ရင္းျဖင့္သာ အေကာင္းဆုံး ေသႏုိင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ၾကပါစုိ႔ဟု…..
ေရာဂါေတြနဲ႔ နပမ္းလုံးရင္း ေသဖုိ႔အတြင္ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ ဒကာမႀကီးရဲ႕ ေလွ်ာက္ထားတာေတြကုိ နားေထာင္ၿပီး စိတ္ထဲမွာ မေကာင္းလွပါဘူး။ စိတ္ဓာတ္မာတဲ့ ဒကာမႀကီး ျဖစ္လုိ႔လည္း ေတာ္ေသးတယ္လုိ႔ ေျဖလုိက္ရပါတယ္။ ဒကာမႀကီးလည္း သူ႔အေျခအေန သူသိပါတယ္။ ဘာသာေရး လုိက္စားေနတဲ့သူ ျဖစ္လုိ႔လည္း ေသခါနီး စိတ္အစဥ္ဟာ အေရးႀကီးတယ္ဆုိတာ ဒကာမႀကီး ေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ျခားအစဲြေတြ မ၀င္ႏုိင္ေအာင္ သရဏဂုံကုိ အခ်ိန္မေရြး အာ႐ုံျပဳ ရြတ္တတ္တဲ့ အက်င့္လုပ္ေပးေနတာလုိ႔ ေလွ်ာက္တာျဖစ္မွာပါ။ ဘုန္းဘုန္းအေနနဲ႔ ဒကာမႀကီးကုိေတာ့ သတိေပးရပါတယ္။ “ဒကာမႀကီးေရ… သရဏဂုံကုိ အာ႐ုံျပဳၿပီး အၿမဲရြတ္တတ္တဲ့ အက်င့္လုပ္တာ ေကာင္းပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဒီအက်င့္ဟာလည္း ေသဖုိ႔အတြက္ ျပင္ဆင္ရာမွာ သိပ္ေတာ့စိတ္မခ်ရေသးပါဘူး၊ ေသခါနီး ေ၀ဒနာေတြ သိပ္ျပင္းထန္လာရင္ သတိလက္လြတ္ ျဖစ္သြားတတ္ၿပီး ႏႈတ္နဲ႔စိတ္က သရဏဂုံကုိ ရြတ္ဖုိ႔၊ အာ႐ုံျပဳဖုိ႔ဆိုတာ မလြယ္လွပါဘူး၊ အေကာင္းဆုံးကေတာ့ ေ၀ဒနာကုိ ႐ႈတတ္တဲ့ အက်င့္လုပ္ေပးတာက အေကာင္းဆုံးပါ၊ ေ၀ဒနာကုိ ႐ႈတယ္ဆုိတာက ၀ိပႆနာ အလုပ္ကုိ လုပ္တာကုိ ေျပာတာ၊ ခႏၶာကုိယ္ အၿမဲမျပတ္ နာေနတဲ့သူ၊ ခံစားမႈေ၀ဒနာေတြနဲ႔ အၿမဲမျပတ္ ႏွိပ္စက္ေနတဲ့သူအတြက္ ဘယ္လုိေ၀ဒနာပဲရွိရွိ အဲဒီေ၀ဒနာကုိ သတိကပ္ၿပီး လုိက္သိလုိက္မွတ္ ေပးေနဖုိ႔လုိ႔ပါတယ္၊ အဲဒါကုိ စာလုိေျပာေတာ့ ေ၀ဒနာႏုပႆနာ ႐ႈတယ္လုိ႔ ေခၚပါတယ္၊ ဒီလုိ ေ၀ဒနာကုိ ႐ႈမွတ္တတ္တဲ့ အက်င့္လုပ္ထားတဲ့သူဟာ ေ၀ဒနာ ျပင္းေလေလ ႐ႈမွတ္မႈ အမွတ္ကုိ မလြတ္ေအာင္ ႐ႈမွတ္တတ္ေလေလ ျဖစ္လာၿပီး ေနာက္ဆုံးေ၀ဒနာကုိ ခံလာႏုိင္တဲ့အထိ သတိကပ္ လာတတ္ပါတယ္၊ အဲဒီလုိ ေ၀ဒနာကုိ ခြါႏုိင္တဲ့အထိ ၀ိပႆနာ အလုပ္ကုိ အားထုတ္ထားတဲ့သူ ျဖစ္မွသာ ေသခါနီအခါမွာလည္း ဘာေ၀ဒနာပဲေပၚေပၚ ခံႏုိင္ရည္ရွိကာ အမွတ္သတိ မျပတ္ရွိေနတတ္ပါတယ္။ ေမ့ေလ်ာ့မႈ သတိမလြတ္ပဲ ေနတဲ့သူအတြက္ ေသခါနီးမွာ စိတ္ခံစားမႈ အားေကာင္းၿပီး ဘ၀ကူးလည္း ေကာင္းသြားပါလိမ့္မယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ဒကာမႀကီး အေနနဲ႔ ေသဖုိ႔ျပင္ဆင္ရာမွာ ၀ိပႆနာ အလုပ္ကုိ ခရီးေရာက္ေအာင္ အားထုတ္ၿပီး ျပင္ဆင္တာက ပုိၿပီးစိတ္ခ်ရပါတယ္…” လုိ႔ ဒကာမႀကီးကုိ သတိေပး တရားစကား ေျပာျဖစ္လုိက္ပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ ဒကာမႀကီးက “ဒါဆုိရင္ တပည့္ေတာ္အေနနဲ႔ လုိပါေသးတယ္၊ ခုခ်ိန္ကစၿပီး အရွင္ဘုရား အမိန္႔ရွိသလုိ ေ၀ဒနာကုိ ႐ႈႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားမွျဖစ္ေတာ့မယ္“လုိ႔ ေလွ်ာက္ပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္။ ေသဖုိ႔ျပင္ဆင္ရာမွာ ၀ိပႆနာ အလုပ္ကုိ အားထုတ္ၿပီး ျပင္ဆင္တာက ပုိေကာင္းပါတယ္။ အရင္ဆုံးလုိအပ္တာက အေျခခံျဖစ္တဲ့ ကုိယ္က်င့္သီလကုိ လုံၿခဳံေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔ပါပဲ။ အရာရာမွာ စိတ္ကအဓိက က်တယ္လုိ႔ ဆုိတဲ့အတုိင္းပဲ ၀ိပႆနာ အလုပ္လုပ္တာဟာလည္း ဒီစိတ္ကုိ တစ္ျခားအာ႐ုံေတြေနာက္ လုိက္မသြားရေအာင္၊ စိတ္ကုိ သန္႔ရွင္းေနေအာင္၊ သတိမလြတ္တဲ့ စိတ္ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ စာလုိေျပာရင္ စိတၱ၀ိသုဒၶိျဖစ္ေအာင္ လုပ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ လုပ္တဲ့အခါမွာ ကုိယ္က်င့္သီလလည္း လုံၿခဳံၿပီး ျဖဴစင္ေစဖုိ႔လုိပါတယ္။ ဒါကုိ သီလ၀ိသုဒၶိလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သီလျဖဴစင္ျခင္း သီလ၀ိသုဒၶိျဖစ္မွ စိတ္စင္ၾကယ္ျခင္း စိတၱ၀ိသုဒၶိလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္စင္ၾကယ္မွလည္း သမာဓိျဖစ္လြယ္ၿပီး သတိကပ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိကပ္ေနျခင္းဟာ မေမ့မေလ်ာ့ ေနျခင္းပါပဲ။ ဗုဒၶက “ေမ့ေလ်ာ့ေပါ့ဆၿပီး သတိမရွိဘဲ ေနတဲ့သူဟာ ေသေနတဲ့သူနဲ႔တူၿပီး မေမ့မေလ်ာ့ဘဲ သတိတရား လက္ကုိင္ထားသူဟာ ေသျခင္းကင္းရာ နိဗၺာန္ကုိ သြားေနသူနဲ႔တူေၾကာင္း“ မိန္႔ၾကားေတာ္မူပါတယ္။ ၀ိပႆနာ အလုပ္ကုိ အားထုတ္ျခင္းဆုိတဲ့ သတိပ႒ာန္အလုပ္ဟာ မေမ့မေလ်ာ့ေအာင္ အားထုတ္တဲ့ အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအလုပ္ကုိ လုပ္ၿပီးေနတဲ့သူဟာလည္း မေမ့မေလ်ာ့ဘဲ သတိရွိေနတဲ့သူ၊ ေသဖုိ႔အတြက္ အေကာင္းဆုံး ျပင္ဆင္ေနတဲ့သူ၊ ေသျခင္းကင္းရာ နိဗၺာန္ကုိ သြားေနတဲ့သူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသခါနီး သတိေကာင္းဖုိ႔နဲ႔ အျခားအစဲြေတြ မ၀င္ဖုိ႔ သတိပ႒ာန္အလုပ္ တစ္ခုခုကုိ လုပ္ေနဖုိ႔လုိေၾကာင္း ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဘုန္းဘုန္း ဒကာမႀကီးဟာ ေ၀ဒနာေတြနဲ႔ အၿမဲနပမ္းလုံးေနရတဲ့သူျဖစ္လုိ႔ သတိပ႒ာန္႐ႈမွတ္ဖုိ႔ အထင္ရွားဆုံးျဖစ္တဲ့ ေ၀ဒနာကုိ ႐ႈၿပီးေသႏုိင္ေအာင္္ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ေပမယ့္ တျခားသူမ်ား အေနနဲ႔ကေတာ့ ကုိယ္နဲ႔သင့္ေလ်ာ္တဲ့ သတိပ႒ာန္ကုိ အားထုတ္ၿပီး ျပင္ဆင္ႏုိင္ၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ပ်က္မႈစတာေတြကုိ ႐ႈမွတ္တဲ့ ကာယာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ပြားမ်ားရတာကုိ အားသန္ၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ ခႏၶာကုိယ္နဲ႔ စိတ္မွာေပၚလာတတ္တဲ့ ခံစားမႈေတြကုိ ႐ႈမွတ္တဲ့ ေ၀ဒနာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ အားထုတ္တာကုိ ပုိၿပီးသေဘာက်တတ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕လည္း စိတ္အစဥ္ကုိ မလြတ္တမ္းလုိက္ၿပီး ႐ႈမွတ္တဲ့ စိတၱာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ပြားမ်ားမႈကုိ ႏွစ္သက္ၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕က်ျပန္ေတာ့ ခႏၶာငါးပါး၊ ဓာတ္ႀကီးေလးပါးစတဲ့ သေဘာတရားေတြကုိ ႐ႈမွတ္တဲ့ ဓမၼာႏုပႆနာ သတိပ႒ာန္ ပြားမ်ားရတာကုိ အားသန္ၾကပါတယ္။ ဘယ္လုိ သတိပ႒ာန္ကုိပဲ သေဘာက်က် ဒီေလးပါးလုံးဟာ အမွတ္သတိ မျပတ္ရွိေအာင္၊ သတိတရား လက္ကုိင္ထားႏုိင္ေအာင္၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အရွိအတုိင္း သိေနႏုိင္ေအာင္ အားထုတ္ေစတဲ့ သတိအထူးျပဳ သတိပ႒ာန္ ၀ိပႆနာ အလုပ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘယ္အရာကုိပဲ အားသန္သန္ အခ်ဳပ္က အမွတ္သတိ မျပတ္ရွိေနဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ သတိတရား၊ အမွတ္တရားနဲ႔သာ ေနသြားၾကမယ္ဆုိရင္ ေသတဲ့အထိ သတိေကာင္းေနသူျဖစ္ေနၿပီး အေသလည္း ေကာင္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာေတြးၾကည့္လုိက္ရင္ သတိပ႒ာန္အလုပ္ကုိ ႀကိဳးစားအားထုတ္ေနတဲ့ သူေတြဟာ ေနတဲ့အခုိက္မွာလည္း အေနေကာင္းသူေတြ ျဖစ္ေနၾကသလုိ အေသေကာင္းေအာင္ လုပ္ေနၾကသူေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေသေကာင္းေအာင္ ျပင္ဆင္ေနသူေတြလုိ႔ ဆုိရင္လည္း မမွားပါဘူး။
မွန္ပါတယ္။ ေလာကသားေတြဟာ ေနဖုိ႔အတြက္ ႀကိဳးစားၾကသလုိ ေသဖုိ႔အတြက္လည္း ႀကိဳးစားသင့္ၾကပါတယ္။ အေနေကာင္းေအာင္ ျပင္ဆင္ၾကသလုိ အေသေကာင္းေအာင္လည္း ျပင္ဆင္ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေနတဲ့အခုိက္မွာ မေတာင့္မတ မေၾကာင့္မက် ေနႏုိင္ေအာင္ အားထုတ္ၾကသလုိ ေသတဲ့အခုိက္မွာလည္း မပူမပင္ မပင္မပန္း ေသႏုိင္ေအာင္ အားထုတ္သင့္ၾကပါတယ္။ မေတာင့္မတ ေနႏုိင္ေအာင္ ရွာေဖြၾကရင္း မေၾကာင့္မက် ေသႏုိင္ေအာင္လည္း ရွာသင့္ပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ဘ၀ေနဖုိ႔အတြက္ ေငြေၾကးပစၥည္းဥစၥာ ရေအာင္ရွာရင္း ေနျခင္းရဲ႕ေနာက္ ေသျခင္းအတြက္လည္း သတိတရား လက္ကုိင္ထားႏုိင္ေအာင္ တရားတစ္ခုခု ရေအာင္ရွာသင့္ပါတယ္။ ၀ိပႆနာ အားထုတ္ဖူးတဲ့သူ သတိပ႒ာန္တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကုိ အထူးျပဳ အားထုတ္ဖူးသူေတြဟာ အေနေကာင္းေနသူေတြျဖစ္ၿပီး အေသေကာင္းသူေတြဆုိလည္း မမွားပါဘူး။ တရားအားထုတ္ထားတဲ့ သူတစ္ေယာက္အဖုိ႔ သာမန္သူေတြ မခံႏုိင္တဲ့ အေကာင္းအဆုိး ေလာကဓံေတြကုိ ေကာင္းေကာင္းခံႏုိင္ရည္ ရွိလာၾကပါတယ္။ ေလာကသားေတြ ဒုကၡေရာက္ၾက၊ ပ်က္စီးၾကတယ္ဆုိတာလည္း ဒီေလာကဓံကုိ မခံႏုိင္ၾကလုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တရားအားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ေလာကဓံကုိ ခံႏုိင္ရည္ ရွိေနတဲ့သူဟာ ဘာအခက္အခဲမဆုိ ခံႏုိင္ရည္ရွိေနတဲ့ အေနေကာင္းသူေတြ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီအလုပ္ကုိ အားထုတ္ရင္း ဒီအတုိင္းပဲ အမွတ္သတိ မျပတ္ရွိသြားမယ္ဆုိရင္ အေသလည္းေကာင္းမွာ ေသခ်ာပါတယ္။
၀ိပႆနာအားထုတ္ ထားသူဟာ တစ္ျခားသူေတြထက္ ေလာကဓံကုိ ေကာင္းေကာင္းခံႏုိင္သြားတယ္ ဆုိတာကေတာ့ တရားအားထုတ္ဖူးသူတုိင္း လက္ေတြ႕သိၾကပါတယ္။ ႀကဳံလာတဲ့ အေကာင္းအဆုိးကုိ တရားနဲ႔ေျဖတတ္တဲ့ အက်င့္ေလးေတြရွိလာၿပီး စိတ္ကုိခဏခ်င္း သက္သာေအာင္ လုပ္ႏုိင္တယ္ဆုိတာ တရားအလုပ္ အားထုတ္ဖူးသူေတြ သိၾကပါတယ္။ နည္းနည္း အားထုတ္ဖူးသူေတြဟာ နည္းနည္းသိေနရသလုိ မ်ားမ်ား အားထုတ္ထားသူေတြဟာ မ်ားမ်ားသိေနၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စိတ္အစဥ္ကုိ သတိကပ္ၿပီး ေလ့က်င့္လာတတ္ၾကပါတယ္။ စိတ္ဆုိးေတာ့မယ္၊ ေဒါသျဖစ္ေတာ့မယ္၊ စိတ္လုိက္မာန္ပါ လုပ္ျဖစ္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ မျဖစ္ခင္ အဲဒီစိတ္ေလးကုိ သိလာၿပီး ေရွ႕ဆက္မျဖစ္ေအာင္ သတိေဆာင္လာ တတ္ၾကပါတယ္။ စိတ္အစဲြကုိ မစဲြခင္ ထိန္းသိမ္းလာတတ္ၾကပါတယ္။ အရာရာမွာ စိတ္သာအဓိကလုိ႔ ဆုိတဲ့အတုိင္း ဒီစိတ္ကုိ အခ်ိန္မီ သတိကပ္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္လာတတ္ၿပီဆုိရင္ ေနရတာလည္း သက္ေသာင့္သက္သာ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ စိတ္ေထာင္းေတာ့ကုိယ္ေက် စိတ္ပ်ိဳေတာ့ ကုိယ္ႏုဆုိသလုိ စိတ္ကုိ အကုသုိလ္မျဖစ္ေအာင္ အခ်ိန္မီ သတိကပ္ေနႏုိင္သူဟာ စိတ္အစဥ္ ႏူးည့ံေနၿပီး ႐ုပ္ပါႏုပ်ိဳ လာေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ သတိပ႒ာန္အလုပ္ အားထုတ္မႈရဲ႕ လက္ေတြ႕က်တဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈဟာ ေနတဲ့အခုိက္မွာသာမဟုတ္ ေသတဲ့အထိလည္း အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေသခါနီး စိတ္အစဥ္အထိ ေကာင္းတဲ့အာ႐ုံ ေကာင္းတဲ့အသိေတြနဲ႔ ေသႏုိင္ေအာင္ ေထာက္ပံ့ေပးပါလိမ့္မယ္။ ေသဖုိ႔ျပင္ဆင္ေနသူေတြကုိ အေသလွေအာင္ ေျဖမေပးပါလိမ့္မယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေသဖုိ႔ျပင္ဆင္ရာတြင္ အေကာင္းဆုံး ျပင္ဆင္ႏုိင္သူေတြ ျဖစ္ေစဖုိ႔၊ အေနလည္းေကာင္း၊ အေသလည္းေကာင္း ျဖစ္ေစဖုိ႔၊ အေနလွၿပီး အေသလွသူေတြ ျဖစ္ေစဖုိ႔နဲ႔ အေနလည္းေအး အေသလည္းေအးသူေတြ ျဖစ္ေစဖုိ႔ သတိတစ္လုံး လုိက္ကုိင္သုံးကာ အမွတ္သတိ မျပတ္ရွိေစႏုိင္သည့္ သတိပ႒ာန္အလုပ္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ရင္းျဖင့္သာ အေကာင္းဆုံး ေသႏုိင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ၾကပါစုိ႔ဟု…..
