စႀကၤံေလ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္တယ္ဆုိတာ အလြယ္ေျပာရရင္ ေျခလွမ္းတုိင္းကုိ သိၿပီးလွမ္းတာလုိ႔ပဲ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ လူအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ လမ္းေလ်ာက္တဲ့အခါတုိင္း ေျခလွမ္းေတြ လွမ္းၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မသိဘဲ လွမ္းေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ မသိဘဲ လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းေတြကုိ အသိကပ္ၿပီး လွမ္းႏုိင္ဖုိ႔ စႀကံၤေလ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္ခုိင္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စၾကၤံေလ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္တာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အာနာပါနကုိ ဆင္ျခင္ျခင္းအပုိင္း၊ ဣရိယပုတ္ကုိ ဆင္ျခင္ျခင္းအပုိင္းတုိ႔လုိမ်ိဳး သီးသန္႔ျပထားတာ မဟာသတိပ႒ာန သုတ္ေတာ္မွာေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဣရိယာပုတ္ကုိ ဆင္ျခင္ျခင္း အပုိင္းထဲမွာကုိပဲ သြားရင္လည္း သြားတယ္လုိ႔ သိရမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႐ုပ္အေပါင္းရဲ႕ အမူအရာ လႈပ္ရွားမႈေတြကုိ အရွိအတုိင္း သိရမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ သတိသမၸဇဥ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ျခင္းအပုိင္းမွာလည္း သြားရာ၊ ရပ္ရာ၊ ထုိင္ရာ၊ အိပ္ရာ၊ ႏုိးရာ ဆိတ္ဆိတ္ေနရာ စသည္တုိ႔ကုိ သိေနရမွာျဖစ္ေၾကာင္း စသျဖင့္ ေဟာထားေပးတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီလုိ ေဟာၾကားခ်က္ေတြကုိ ကုိးကားကာ စၾကႍေလွ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္တာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေယာဂီမ်ား အလြယ္နားလည္ေအာင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားက နည္းေပးလမ္းညႊန္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
စၾကႍေလွ်ာက္ တရားမွတ္နည္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဘုရားနည္းကုိ ကုိးကားၿပီး ပညာရွိ ဆရာအစဥ္အဆက္ရဲ႕ နည္းေတြကုိ တစ္ဆင့္ျပန္လည္ တင္ျပရမယ္ဆုိရင္ စႀကံၤေလွ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္လုိတဲ့ ေယာဂီဟာ အရင္ဆုံး တိတ္ဆိတ္ညိမ္သက္တဲ့ ေနရာမွာရွိတဲ့ မတုိလြန္းမရွည္လြန္းတဲ့ ေလွ်ာက္လမ္းတစ္ခုကုိ ေရႊးခ်ယ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ရာသီဥတု သိပ္မေအးရင္ေတာ့ ေျခအိပ္ကုိ မဝတ္ဘဲ ေလွ်ာက္ၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါမွ ေျခဖဝါးရဲ႕ ခံစားမႈ အေတြ႕ကုိ အလြယ္တကူ သိႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ခႏၶာကုိယ္ အေနအထားကုိ ျပင္ဆင္ရပါမယ္။ ေလွ်ာက္မယ့္လမ္းရဲ႕ အစပုိင္းမွာ မတ္တပ္ရပ္ၿပီး ေရွ႕ေလးေထာင္ခန္႔ေလာက္ပဲ ၾကည့္တဲ့အေနအထားနဲ႔ မ်က္လႊာကုိခ်ကာ လက္ႏွစ္ဘက္ကုိေတာ့ လက္ဖဝါးႏွစ္ခုကုိ မသိမသာ ထပ္ထားရင္း ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ေရွ႕မွာပဲခ်ထားခ်ထား၊ ေနာက္မွာပဲ လက္ေနာက္ပစ္ၿပီး ထားလုိက ထားႏုိင္ပါတယ္။
အဲဒီလုိ ျပင္ဆင္ၿပီးတာနဲ႔ စိတ္ကုိခႏၶာကုိယ္မွာ စုစည္းထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စၾကႍေလွ်ာက္ဖုိ႔ စတင္ၿပီး ေျခစုံရပ္ေနတဲ့ အခုိက္မွာလည္း ရပ္ေနတဲ့ အေနအထား တစ္ခုလုံးကုိ စိတ္ကျမင္ေအာင္ၾကည့္ၿပီး ရပ္တယ္၊ ရပ္တယ္လုိ႔ အရင္ဆုံး သိမွတ္ရပါမယ္။ ၿပီးတာနဲ႔ ေျခလွမ္းေတြ လွမ္းတာကုိ သိမွတ္ရပါမယ္။ မမွတ္ခင္ လွမ္းခ်င္တဲ့စိတ္ကုိ လွမ္းခ်င္တယ္ လွမ္းခ်င္တယ္လုိ႔ မွတ္ရပါမယ္။ အဲဒီလုိ မွတ္ၿပီးတာနဲ႔ စလွမ္းတဲ့ ေျခလွမ္းကစၿပီး ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္လုိ႔ လွမ္းတဲ့အမူအရာကုိ စိတ္ကတစ္ထပ္တည္း သိေအာင္မွတ္ေပးရပါမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ၾကြတယ္လွမ္းတယ္၊ ၾကြတယ္ခ်တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကုိလည္း မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။ အစပုိင္းမွာေတာ့ ဒီဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကုိပဲ အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းျဖစ္ေအာင္ မွတ္ေပးရပါမယ္။ လွမ္းတဲ့အခါ အရမ္းျမန္ေအာင္ မလွမ္းဖုိ႔ လုိပါတယ္။ မေႏွးမျမန္ေလးေပါ့။ လူမမာတစ္ေယာက္ လွမ္းတဲ့ပုံစံေလးဆုိ အေတာ္ပါပဲ။ အဲဒီလုိ အမွတ္နဲ႔လွမ္းရင္း ေလွ်ာက္လမ္းဆုံးတဲ့အခါမွာ ေျခႏွစ္ဖက္စုံရပ္ၿပီး ရပ္တယ္ရပ္တယ္လုိ႔ ရပ္ေနတဲ့ အေနအထားကုိ စိတ္နဲ႔ျမင္ေအာင္ၾကည့္ကာ ခဏမွတ္ၾကည့္ရပါမယ္။ ၿပီးရင္ ခႏၶာကုိယ္လွည္တဲ့ အခါမွာလည္း မလွည့္ခင္ လွည့္ခ်င္တဲ့စိတ္ကုိ လွည့္ခ်င္တယ္ လွည့္ခ်င္တယ္လုိ႔ အရင္မွတ္ၿပီး လွည့္ေနတဲ့အခါမွာလည္း လွည့္တယ္လွည့္တယ္လုိ႔ မွတ္ေပးရပါမယ္။ ေနာက္ အဲဒီမွာ ခ်က္ခ်င္းမလွမ္းေသးဘဲ ခဏစုံရပ္ကာ ရပ္တယ္ရပ္တယ္လုိ႔ မွတ္သိေပးရပါမယ္။ အဲဒီလုိ ခဏမွတ္ၿပီး လွမ္းဖုိ႔လုပ္တဲ့အခါမွာလည္း ခုနေျပာသလုိ လွမ္းခ်င္တဲ့စိတ္ကုိ အရင္မွတ္ၿပီး လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းက စတင္ကာ အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းက်ေအာင္ မွတ္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီနည္းအတုိင္း ဘယ္လွမ္းတယ္ ညာလွမ္းတယ္ဆုိတဲ့ အမွတ္ႏွစ္ခ်က္ကုိပဲ ျဖည္းျဖည္းနဲ႔မွန္မွန္ အမွတ္ႏုိင္ေအာင္ မွတ္ႏုိင္ၿပီဆုိရင္ေတာ့ အမွတ္ကုိ စိပ္စိပ္မွတ္တဲ့အေနနဲ႔ ၾကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္ဆုိၿပီး သုံးခ်က္မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာလည္း စတင္တဲ့ ေျခေထာက္ကစၿပီး လွမ္းဖုိ႔ေျခဖဝါးၾကြတဲ့အခါ ၾကြတယ္၊ ၾကြၿပီးလွမ္းတဲ့အခါ လွမ္းတယ္၊ လွမ္းၿပီးခ်တဲ့အခါ ခ်တယ္လုိ႔ သုံးခ်က္မွတ္ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ပုံမွန္လမ္းတဲ့ ဘယ္ညာေျခလွမ္းကုိပဲ အေသးစိပ္အေနနဲ႔ ေျခတစ္ဖက္ခ်င္းမွာ လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းတုိင္းကုိ ၾကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္ဆုိတဲ့ သုံးခ်က္မွတ္နည္းနဲ႔ မွတ္ကာ စႀကႍေလွ်ာက္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသုံးခ်က္မွတ္နည္းကေတာ့ အမွတ္စိပ္သြားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေျခလွမ္းေတြလည္း အလုိလုိ ေႏွးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေႏွးရင္လည္း ေႏွးပါေစ အဓိကကေတာ့ အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ မျပတ္ဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့မွတ္နည္းကေတာ့ ေရွ႕ႏွစ္ခ်က္မွတ္နည္းအတုိင္း ရပ္ေနတဲ့အခုိက္လည္း ရပ္တယ္၊ လွည့္တဲ့အခါလည္း လွည့္ခ်င္တဲ့စိတ္ကုိ အရင္မွတ္ၿပီး လွည့္ေနရင္းလည္း လွည့္တယ္စသျဖင့္ မွတ္ၿပီး လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းတုိင္းကုိ သိၿပီးလွမ္းကာ မွတ္ေပး႐ုံပါပဲ။
အဲဒီလုိ စႀကႍေလွ်ာက္ တရားမွတ္တဲ့အခါ ေယာဂီေတြ အျဖစ္မ်ားတာကေတာ့ လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းနဲ႔ အမွတ္လဲြေနၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ လွမ္းတာက ဘယ္ေျခ မွတ္လုိက္တာက ညာလွမ္းတယ္ဆုိတဲ့ အမွတ္မ်ိဳး၊ လွမ္းၿပီးမွ ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္ စသျဖင့္ မွတ္လုိက္မိတာမ်ိဳး၊ လွမ္းရင္းနဲ႔ ခႏၶာကုိယ္က ယိမ္းယုိင္သြားတာမ်ိဳး စသျဖင့္ ျဖတ္တတ္ပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးကေတာ့ အမွတ္မႏုိင္ေသး၊ သမာဓိမခုိင္ေသးခင္ ျဖစ္တတ္တဲ့ သေဘာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာသတိ၊ ဝီရိယထား ေလ့က်င့္ေပးမယ္ဆုိရင္ အမွတ္မွန္ၿပီး သမာဓိတည္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ တစ္ခ်ိဳ႕က လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈသေဘာကုိ တကယ္မသိမွတ္မိဘဲ စိတ္ထဲကပဲ ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္ဆုိၿပီး ေရရြတ္ေနတတ္တာ ရွိတတ္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ ေရတြက္ေနဖုိ႔မဟုတ္ဘဲ လွမ္းေနတဲ့အမူအရာ သေဘာကုိ အရွိအတုိင္း သိေနဖုိ႔က အဓိကျဖစ္ပါတယ္။ counting မဟုတ္ဘဲ realizing ျဖစ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။
ေနာက္စႀကႍေလွ်ာက္ရင္း ခုနေျပာခဲ့တဲ့ ေျခအိပ္မစြပ္ထားတဲ့ ေျခဖဝါးျပင္ေတြဟာ ၾကမ္းျပင္နဲ႔ ထိေတြ႔တဲ့အတြက္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ခံစားမႈသေဘာေလးေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာလည္း အဲဒီခံစားမႈသေဘာကုိ အရွိအတုိင္း သိမွတ္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေျခဖဝါးၾကြတဲ့အခါ ၾကြတဲ့အမူအရာရယ္၊ ၾကြလုိက္တဲ့အတြက္ ျဖစ္သြားတဲ့ ခံစားမႈရယ္ကုိ အရွိအတုိင္း သိမွတ္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လွမ္းတဲ့အခါ၊ ခ်တဲ့အခါ၊ ဘယ္လွမ္းတဲ့အခါ၊ ညာလွမ္းတဲ့အခါ စတာေတြမွာလည္း ေျခဖဝါးျပင္ရဲ႕ ခံစားမႈသေဘာ၊ ေျခေထာက္ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈသေဘာကုိ သူျဖစ္ေနတဲ့ အတုိင္းေလးပဲ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး မွတ္သိေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စမွတ္ခါစမွာေတာ့ ေျခလွမ္းေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြရယ္၊ ေျခဖဝါးရဲ႕ ခံစားမႈေတြရယ္ကုိ ကဲြကဲြျပားျပား မွတ္လုိ႔ရမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ေနာက္ေတာ့ ေကာင္းေကာင္းမွတ္သိလာပါလိမ့္မယ္။ အစပုိင္းမွာေတာ့ လွမ္းေနတဲ့ ေျခလွမ္းေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ သေဘာကုိပဲ သိေအာင္၊ ႏုိင္ေအာင္ မွတ္ၾကည့္တာက အေကာင္းဆုံးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တျဖည္းျဖည္း အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းက်လာတဲ့ အခါမွာ ထုံးစံအတုိင္း သမာဓိ ေကာင္းေကာင္းတည္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သမာဓိတည္လာတာနဲ႔အမွ် သမာဓိနိမိတ္ေတြလည္း ေပၚလာေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ ေျခလွမ္းလွမ္းရင္း ေျခဖဝါးနဲ႔ ၾကမ္းျပင္မထိတာမ်ိဳး၊ ခ်လုိက္တဲ့ ေျခဖဝါးဟာ အျမင့္ႀကီးက ခ်ေနရတဲ့ သေဘာမ်ိဳး၊ ေျခလွမ္းေတြဟာ ေပါ့ပါးေနတာမ်ိဳး၊ တစ္ခါတေလ ေက်ာက္ခဲဆဲြထားသလုိ ေလးလံေနတဲ့ သေဘာမ်ိဳး၊ ၾကမ္းျပင္နဲ႔ထိတဲ့ ေျခဖဝါးျပင္ဟာ ႏူးည့ံျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္းျခင္းစတဲ့ ခံစားမႈမ်ိဳး၊ ၾကမ္းျပင္မွာေလ်ာက္ေနေပမယ့္ ေကာင္ကင္မွာေရာက္ေနတဲ့ ခံစားမႈမ်ိဳး စသျဖင့္ သမာဓိနိမိတ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ ဒီလုိ နိမိတ္ေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာလည္း အရွိအတုိင္းပဲ သတိထားၿပီး ဝိရိယနဲ႔ အမွတ္မလြတ္ေအာင္ မွတ္ၾကည့္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိမွတ္ရင္း ေနာက္တျဖည္းျဖည္း အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းျဖစ္ကာ မွတ္သိတဲ့စိတ္နဲ႔ လွမ္းေနတဲ့ ႐ုပ္ သူအလုပ္ သူလုပ္ေနတာကုိ သိျမင္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ သမာဓိအားေကာင္းၿပီး အမွတ္ႏုိင္သြားတဲ့အခါ အလုိလုိ ဉာဏ္ကသိလာမယ့္ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီမွာ အဓိက သိထားဖုိ႔က စႀကႍအမွတ္ကုိ စမွတ္တဲ့ ေယာဂီမ်ားအေနနဲ႔ ေျခေထာက္မ်ားရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ မွတ္သိရတဲ့ စိတ္အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမယ့္ အပုိင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စႀကႍေလွ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္နည္းဟာ ထုိင္ၿပီးတရားမွတ္နည္းကုိ အေထာက္အကူျဖစ္ေစတဲ့ တရားမွတ္နည္း ျဖစ္သလုိ ထုိင္မွတ္ရာက ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သမာဓိကုိ မေပ်ာက္ပ်က္သြားေအာင္ သမာဓိတစ္ဆက္တည္းျဖစ္ဖုိ႔ မွတ္ရတဲ့ မွတ္နည္းလည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဣရိယာပုတ္ေလးမ်ိဳးမွာ လမ္းေလ်ာက္ၿပီးေတာ့လည္း တရားမွတ္ႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစႀကႍေလ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္နည္းဟာလည္း လုပ္ဖုိ႔ခက္ေပမယ့္ အလြန္လြယ္တဲ့ နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔ လြယ္တယ္လုိ႔ ေျပာရတာလဲဆုိရင္ သူ႔နည္းကုိကာ ေျခလွမ္းေတြကုိ သိၿပီးလွမ္းေပးဖုိ႔ပဲ ဆုိေတာ့ ဒီထက္လြယ္တာေတာ့ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာက အဲဒီလုိ လြယ္တဲ့နည္းကုိ လႊတ္မသြားေအာင္လုပ္ဖုိ႔က ခက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခက္တယ္ဆုိလုိ႔ မလုပ္ဘဲ ေနျပန္ရင္လည္း တရားအလုပ္မွာ သိပ္မဟုတ္တတ္တဲ့ သေဘာရွိတဲ့အတြက္ လုပ္တာေတာ့ လုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ နည္းသိရင္ လုိက္လုပ္ဖုိ႔က သတိ၊ ဝီရိယထားလုိက္ရင္ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ သတိထားၿပီး ႀကိဳးစားၾကည့္ဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အခ်ဳပ္ေျပာခ်င္တာက စႀကႍေလ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္တဲ့အခါ ေျခလွမ္းတုိင္းကုိ သိၿပီးလွမ္းရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လွမ္းေနတဲ့ ေျခလွမ္းေတြမွာ အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ မျပတ္ေစဖုိ႔ ဘယ္လွမ္းရင္လည္း ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းရင္လည္း ညာလွမ္းတယ္၊ ၾကြရင္လည္းၾကြတယ္၊ လွမ္းရင္လည္း လွမ္းတယ္၊ ခ်ရင္လည္းခ်တယ္၊ လမ္းေလ်ာက္ရင္း ရပ္ေနတဲ့အခါမွာလည္း ရပ္တယ္၊ လွည့္တဲ့အခါမွာလည္း လွည့္တယ္၊ လွမ္းခ်င္စိတ္ျဖစ္တဲ့ အခါမွာလည္း လွမ္းခ်င္စိတ္ျဖစ္တယ္၊ လွည့္ခ်င္စိတ္ျဖစ္တဲ့ အခါမွာလည္း လွည့္ခ်င္စိတ္ျဖစ္တယ္၊ ေျခဖဝါးျပင္မွာ တစ္ခုခု ခံစားမႈ ျဖစ္တယ္ဆုိရင္လည္း ခံစားမႈျဖစ္တယ္ စသျဖင့္ အရွိကုိ အရွိအတုိင္း၊ လႈပ္ရွားမႈကုိ လႈပ္ရွားမႈအတုိင္း၊ ခံစားမႈကုိ ခံစားမႈအတုိင္း၊ စိတ္ျဖစ္မႈကုိ စိတ္ျဖစ္မႈအတုိင္း သတိထားၿပီး ႀကိဳးစားမွတ္ၾကည့္ၾကဖုိ႔နဲ႔ သမာဓိနည္းလုိ႔ မွတ္မရျဖစ္တဲ့အခါမွာလည္း စိတ္မေလ်ာ့ဘဲ ဝိရိယနဲ႔ ႀကိဳးစားၾကည့္ၾကဖုိ႔ ေျပာခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျပာတဲ့အတုိင္းလည္း လုပ္ၾကည့္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းလုိက္ပါတယ္။
စၾကႍေလွ်ာက္ တရားမွတ္နည္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဘုရားနည္းကုိ ကုိးကားၿပီး ပညာရွိ ဆရာအစဥ္အဆက္ရဲ႕ နည္းေတြကုိ တစ္ဆင့္ျပန္လည္ တင္ျပရမယ္ဆုိရင္ စႀကံၤေလွ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္လုိတဲ့ ေယာဂီဟာ အရင္ဆုံး တိတ္ဆိတ္ညိမ္သက္တဲ့ ေနရာမွာရွိတဲ့ မတုိလြန္းမရွည္လြန္းတဲ့ ေလွ်ာက္လမ္းတစ္ခုကုိ ေရႊးခ်ယ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ရာသီဥတု သိပ္မေအးရင္ေတာ့ ေျခအိပ္ကုိ မဝတ္ဘဲ ေလွ်ာက္ၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါမွ ေျခဖဝါးရဲ႕ ခံစားမႈ အေတြ႕ကုိ အလြယ္တကူ သိႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ခႏၶာကုိယ္ အေနအထားကုိ ျပင္ဆင္ရပါမယ္။ ေလွ်ာက္မယ့္လမ္းရဲ႕ အစပုိင္းမွာ မတ္တပ္ရပ္ၿပီး ေရွ႕ေလးေထာင္ခန္႔ေလာက္ပဲ ၾကည့္တဲ့အေနအထားနဲ႔ မ်က္လႊာကုိခ်ကာ လက္ႏွစ္ဘက္ကုိေတာ့ လက္ဖဝါးႏွစ္ခုကုိ မသိမသာ ထပ္ထားရင္း ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ေရွ႕မွာပဲခ်ထားခ်ထား၊ ေနာက္မွာပဲ လက္ေနာက္ပစ္ၿပီး ထားလုိက ထားႏုိင္ပါတယ္။
အဲဒီလုိ ျပင္ဆင္ၿပီးတာနဲ႔ စိတ္ကုိခႏၶာကုိယ္မွာ စုစည္းထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စၾကႍေလွ်ာက္ဖုိ႔ စတင္ၿပီး ေျခစုံရပ္ေနတဲ့ အခုိက္မွာလည္း ရပ္ေနတဲ့ အေနအထား တစ္ခုလုံးကုိ စိတ္ကျမင္ေအာင္ၾကည့္ၿပီး ရပ္တယ္၊ ရပ္တယ္လုိ႔ အရင္ဆုံး သိမွတ္ရပါမယ္။ ၿပီးတာနဲ႔ ေျခလွမ္းေတြ လွမ္းတာကုိ သိမွတ္ရပါမယ္။ မမွတ္ခင္ လွမ္းခ်င္တဲ့စိတ္ကုိ လွမ္းခ်င္တယ္ လွမ္းခ်င္တယ္လုိ႔ မွတ္ရပါမယ္။ အဲဒီလုိ မွတ္ၿပီးတာနဲ႔ စလွမ္းတဲ့ ေျခလွမ္းကစၿပီး ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္လုိ႔ လွမ္းတဲ့အမူအရာကုိ စိတ္ကတစ္ထပ္တည္း သိေအာင္မွတ္ေပးရပါမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ၾကြတယ္လွမ္းတယ္၊ ၾကြတယ္ခ်တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကုိလည္း မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။ အစပုိင္းမွာေတာ့ ဒီဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကုိပဲ အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းျဖစ္ေအာင္ မွတ္ေပးရပါမယ္။ လွမ္းတဲ့အခါ အရမ္းျမန္ေအာင္ မလွမ္းဖုိ႔ လုိပါတယ္။ မေႏွးမျမန္ေလးေပါ့။ လူမမာတစ္ေယာက္ လွမ္းတဲ့ပုံစံေလးဆုိ အေတာ္ပါပဲ။ အဲဒီလုိ အမွတ္နဲ႔လွမ္းရင္း ေလွ်ာက္လမ္းဆုံးတဲ့အခါမွာ ေျခႏွစ္ဖက္စုံရပ္ၿပီး ရပ္တယ္ရပ္တယ္လုိ႔ ရပ္ေနတဲ့ အေနအထားကုိ စိတ္နဲ႔ျမင္ေအာင္ၾကည့္ကာ ခဏမွတ္ၾကည့္ရပါမယ္။ ၿပီးရင္ ခႏၶာကုိယ္လွည္တဲ့ အခါမွာလည္း မလွည့္ခင္ လွည့္ခ်င္တဲ့စိတ္ကုိ လွည့္ခ်င္တယ္ လွည့္ခ်င္တယ္လုိ႔ အရင္မွတ္ၿပီး လွည့္ေနတဲ့အခါမွာလည္း လွည့္တယ္လွည့္တယ္လုိ႔ မွတ္ေပးရပါမယ္။ ေနာက္ အဲဒီမွာ ခ်က္ခ်င္းမလွမ္းေသးဘဲ ခဏစုံရပ္ကာ ရပ္တယ္ရပ္တယ္လုိ႔ မွတ္သိေပးရပါမယ္။ အဲဒီလုိ ခဏမွတ္ၿပီး လွမ္းဖုိ႔လုပ္တဲ့အခါမွာလည္း ခုနေျပာသလုိ လွမ္းခ်င္တဲ့စိတ္ကုိ အရင္မွတ္ၿပီး လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းက စတင္ကာ အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းက်ေအာင္ မွတ္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီနည္းအတုိင္း ဘယ္လွမ္းတယ္ ညာလွမ္းတယ္ဆုိတဲ့ အမွတ္ႏွစ္ခ်က္ကုိပဲ ျဖည္းျဖည္းနဲ႔မွန္မွန္ အမွတ္ႏုိင္ေအာင္ မွတ္ႏုိင္ၿပီဆုိရင္ေတာ့ အမွတ္ကုိ စိပ္စိပ္မွတ္တဲ့အေနနဲ႔ ၾကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္ဆုိၿပီး သုံးခ်က္မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာလည္း စတင္တဲ့ ေျခေထာက္ကစၿပီး လွမ္းဖုိ႔ေျခဖဝါးၾကြတဲ့အခါ ၾကြတယ္၊ ၾကြၿပီးလွမ္းတဲ့အခါ လွမ္းတယ္၊ လွမ္းၿပီးခ်တဲ့အခါ ခ်တယ္လုိ႔ သုံးခ်က္မွတ္ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ပုံမွန္လမ္းတဲ့ ဘယ္ညာေျခလွမ္းကုိပဲ အေသးစိပ္အေနနဲ႔ ေျခတစ္ဖက္ခ်င္းမွာ လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းတုိင္းကုိ ၾကြတယ္၊ လွမ္းတယ္၊ ခ်တယ္ဆုိတဲ့ သုံးခ်က္မွတ္နည္းနဲ႔ မွတ္ကာ စႀကႍေလွ်ာက္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသုံးခ်က္မွတ္နည္းကေတာ့ အမွတ္စိပ္သြားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေျခလွမ္းေတြလည္း အလုိလုိ ေႏွးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေႏွးရင္လည္း ေႏွးပါေစ အဓိကကေတာ့ အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ မျပတ္ဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့မွတ္နည္းကေတာ့ ေရွ႕ႏွစ္ခ်က္မွတ္နည္းအတုိင္း ရပ္ေနတဲ့အခုိက္လည္း ရပ္တယ္၊ လွည့္တဲ့အခါလည္း လွည့္ခ်င္တဲ့စိတ္ကုိ အရင္မွတ္ၿပီး လွည့္ေနရင္းလည္း လွည့္တယ္စသျဖင့္ မွတ္ၿပီး လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းတုိင္းကုိ သိၿပီးလွမ္းကာ မွတ္ေပး႐ုံပါပဲ။
အဲဒီလုိ စႀကႍေလွ်ာက္ တရားမွတ္တဲ့အခါ ေယာဂီေတြ အျဖစ္မ်ားတာကေတာ့ လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းနဲ႔ အမွတ္လဲြေနၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ လွမ္းတာက ဘယ္ေျခ မွတ္လုိက္တာက ညာလွမ္းတယ္ဆုိတဲ့ အမွတ္မ်ိဳး၊ လွမ္းၿပီးမွ ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္ စသျဖင့္ မွတ္လုိက္မိတာမ်ိဳး၊ လွမ္းရင္းနဲ႔ ခႏၶာကုိယ္က ယိမ္းယုိင္သြားတာမ်ိဳး စသျဖင့္ ျဖတ္တတ္ပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးကေတာ့ အမွတ္မႏုိင္ေသး၊ သမာဓိမခုိင္ေသးခင္ ျဖစ္တတ္တဲ့ သေဘာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာသတိ၊ ဝီရိယထား ေလ့က်င့္ေပးမယ္ဆုိရင္ အမွတ္မွန္ၿပီး သမာဓိတည္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ တစ္ခ်ိဳ႕က လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈသေဘာကုိ တကယ္မသိမွတ္မိဘဲ စိတ္ထဲကပဲ ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းတယ္ဆုိၿပီး ေရရြတ္ေနတတ္တာ ရွိတတ္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ ေရတြက္ေနဖုိ႔မဟုတ္ဘဲ လွမ္းေနတဲ့အမူအရာ သေဘာကုိ အရွိအတုိင္း သိေနဖုိ႔က အဓိကျဖစ္ပါတယ္။ counting မဟုတ္ဘဲ realizing ျဖစ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။
ေနာက္စႀကႍေလွ်ာက္ရင္း ခုနေျပာခဲ့တဲ့ ေျခအိပ္မစြပ္ထားတဲ့ ေျခဖဝါးျပင္ေတြဟာ ၾကမ္းျပင္နဲ႔ ထိေတြ႔တဲ့အတြက္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ခံစားမႈသေဘာေလးေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာလည္း အဲဒီခံစားမႈသေဘာကုိ အရွိအတုိင္း သိမွတ္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေျခဖဝါးၾကြတဲ့အခါ ၾကြတဲ့အမူအရာရယ္၊ ၾကြလုိက္တဲ့အတြက္ ျဖစ္သြားတဲ့ ခံစားမႈရယ္ကုိ အရွိအတုိင္း သိမွတ္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လွမ္းတဲ့အခါ၊ ခ်တဲ့အခါ၊ ဘယ္လွမ္းတဲ့အခါ၊ ညာလွမ္းတဲ့အခါ စတာေတြမွာလည္း ေျခဖဝါးျပင္ရဲ႕ ခံစားမႈသေဘာ၊ ေျခေထာက္ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈသေဘာကုိ သူျဖစ္ေနတဲ့ အတုိင္းေလးပဲ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး မွတ္သိေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စမွတ္ခါစမွာေတာ့ ေျခလွမ္းေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြရယ္၊ ေျခဖဝါးရဲ႕ ခံစားမႈေတြရယ္ကုိ ကဲြကဲြျပားျပား မွတ္လုိ႔ရမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ေနာက္ေတာ့ ေကာင္းေကာင္းမွတ္သိလာပါလိမ့္မယ္။ အစပုိင္းမွာေတာ့ လွမ္းေနတဲ့ ေျခလွမ္းေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ သေဘာကုိပဲ သိေအာင္၊ ႏုိင္ေအာင္ မွတ္ၾကည့္တာက အေကာင္းဆုံးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တျဖည္းျဖည္း အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းက်လာတဲ့ အခါမွာ ထုံးစံအတုိင္း သမာဓိ ေကာင္းေကာင္းတည္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သမာဓိတည္လာတာနဲ႔အမွ် သမာဓိနိမိတ္ေတြလည္း ေပၚလာေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ ေျခလွမ္းလွမ္းရင္း ေျခဖဝါးနဲ႔ ၾကမ္းျပင္မထိတာမ်ိဳး၊ ခ်လုိက္တဲ့ ေျခဖဝါးဟာ အျမင့္ႀကီးက ခ်ေနရတဲ့ သေဘာမ်ိဳး၊ ေျခလွမ္းေတြဟာ ေပါ့ပါးေနတာမ်ိဳး၊ တစ္ခါတေလ ေက်ာက္ခဲဆဲြထားသလုိ ေလးလံေနတဲ့ သေဘာမ်ိဳး၊ ၾကမ္းျပင္နဲ႔ထိတဲ့ ေျခဖဝါးျပင္ဟာ ႏူးည့ံျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္းျခင္းစတဲ့ ခံစားမႈမ်ိဳး၊ ၾကမ္းျပင္မွာေလ်ာက္ေနေပမယ့္ ေကာင္ကင္မွာေရာက္ေနတဲ့ ခံစားမႈမ်ိဳး စသျဖင့္ သမာဓိနိမိတ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ ဒီလုိ နိမိတ္ေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာလည္း အရွိအတုိင္းပဲ သတိထားၿပီး ဝိရိယနဲ႔ အမွတ္မလြတ္ေအာင္ မွတ္ၾကည့္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိမွတ္ရင္း ေနာက္တျဖည္းျဖည္း အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းျဖစ္ကာ မွတ္သိတဲ့စိတ္နဲ႔ လွမ္းေနတဲ့ ႐ုပ္ သူအလုပ္ သူလုပ္ေနတာကုိ သိျမင္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ သမာဓိအားေကာင္းၿပီး အမွတ္ႏုိင္သြားတဲ့အခါ အလုိလုိ ဉာဏ္ကသိလာမယ့္ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီမွာ အဓိက သိထားဖုိ႔က စႀကႍအမွတ္ကုိ စမွတ္တဲ့ ေယာဂီမ်ားအေနနဲ႔ ေျခေထာက္မ်ားရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ မွတ္သိရတဲ့ စိတ္အမွတ္ တစ္ထပ္တည္းျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမယ့္ အပုိင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စႀကႍေလွ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္နည္းဟာ ထုိင္ၿပီးတရားမွတ္နည္းကုိ အေထာက္အကူျဖစ္ေစတဲ့ တရားမွတ္နည္း ျဖစ္သလုိ ထုိင္မွတ္ရာက ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သမာဓိကုိ မေပ်ာက္ပ်က္သြားေအာင္ သမာဓိတစ္ဆက္တည္းျဖစ္ဖုိ႔ မွတ္ရတဲ့ မွတ္နည္းလည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဣရိယာပုတ္ေလးမ်ိဳးမွာ လမ္းေလ်ာက္ၿပီးေတာ့လည္း တရားမွတ္ႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစႀကႍေလ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္နည္းဟာလည္း လုပ္ဖုိ႔ခက္ေပမယ့္ အလြန္လြယ္တဲ့ နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔ လြယ္တယ္လုိ႔ ေျပာရတာလဲဆုိရင္ သူ႔နည္းကုိကာ ေျခလွမ္းေတြကုိ သိၿပီးလွမ္းေပးဖုိ႔ပဲ ဆုိေတာ့ ဒီထက္လြယ္တာေတာ့ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာက အဲဒီလုိ လြယ္တဲ့နည္းကုိ လႊတ္မသြားေအာင္လုပ္ဖုိ႔က ခက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခက္တယ္ဆုိလုိ႔ မလုပ္ဘဲ ေနျပန္ရင္လည္း တရားအလုပ္မွာ သိပ္မဟုတ္တတ္တဲ့ သေဘာရွိတဲ့အတြက္ လုပ္တာေတာ့ လုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ နည္းသိရင္ လုိက္လုပ္ဖုိ႔က သတိ၊ ဝီရိယထားလုိက္ရင္ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ သတိထားၿပီး ႀကိဳးစားၾကည့္ဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အခ်ဳပ္ေျပာခ်င္တာက စႀကႍေလ်ာက္ၿပီး တရားမွတ္တဲ့အခါ ေျခလွမ္းတုိင္းကုိ သိၿပီးလွမ္းရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လွမ္းေနတဲ့ ေျခလွမ္းေတြမွာ အလွမ္းနဲ႔အမွတ္ မျပတ္ေစဖုိ႔ ဘယ္လွမ္းရင္လည္း ဘယ္လွမ္းတယ္၊ ညာလွမ္းရင္လည္း ညာလွမ္းတယ္၊ ၾကြရင္လည္းၾကြတယ္၊ လွမ္းရင္လည္း လွမ္းတယ္၊ ခ်ရင္လည္းခ်တယ္၊ လမ္းေလ်ာက္ရင္း ရပ္ေနတဲ့အခါမွာလည္း ရပ္တယ္၊ လွည့္တဲ့အခါမွာလည္း လွည့္တယ္၊ လွမ္းခ်င္စိတ္ျဖစ္တဲ့ အခါမွာလည္း လွမ္းခ်င္စိတ္ျဖစ္တယ္၊ လွည့္ခ်င္စိတ္ျဖစ္တဲ့ အခါမွာလည္း လွည့္ခ်င္စိတ္ျဖစ္တယ္၊ ေျခဖဝါးျပင္မွာ တစ္ခုခု ခံစားမႈ ျဖစ္တယ္ဆုိရင္လည္း ခံစားမႈျဖစ္တယ္ စသျဖင့္ အရွိကုိ အရွိအတုိင္း၊ လႈပ္ရွားမႈကုိ လႈပ္ရွားမႈအတုိင္း၊ ခံစားမႈကုိ ခံစားမႈအတုိင္း၊ စိတ္ျဖစ္မႈကုိ စိတ္ျဖစ္မႈအတုိင္း သတိထားၿပီး ႀကိဳးစားမွတ္ၾကည့္ၾကဖုိ႔နဲ႔ သမာဓိနည္းလုိ႔ မွတ္မရျဖစ္တဲ့အခါမွာလည္း စိတ္မေလ်ာ့ဘဲ ဝိရိယနဲ႔ ႀကိဳးစားၾကည့္ၾကဖုိ႔ ေျပာခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျပာတဲ့အတုိင္းလည္း လုပ္ၾကည့္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းလုိက္ပါတယ္။
0 မွတ္ခ်က္မ်ား (...ေရးရန္):
Post a Comment