ပုထုဇဥ္ ဆုုိတာ ကာမဂုုဏ္ အာ႐ုုံေတြမွာ ေပ်ာ္ေမြ႕တတ္တဲ့ သတၱဝါေတြပါ။ အဲဒီ ပုုထုုဇဥ္ေတြရဲ႕ စိတ္အစဥ္ဟာလည္း ကုုသုုိလ္တရားထက္ အကုုသုုိလ္တရားေတြမွာ၊ မေကာင္းတဲ့ အာရုုံေတြမွာပဲ ေပ်ာ္ေမြ႕တတ္တဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ ဒီလုုိဆုုိေတာ့ ငါတုုိ႔ေတြဟာ ပုုထုုဇဥ္ေတြပဲဆုုိၿပီး ကာမဂုုဏ္ေတြမွာပဲ လုုိက္စားေနတာ၊ မေကာင္းတဲ့ အာ႐ုုံေတြမွာပဲ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနတာမ်ိဳးေတာ့ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ တတ္ႏုုိင္သမွ် ဒီအာ႐ုုံေတြက ရုုန္းထြက္ႏုုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမွာပါ။ ႐ုုန္းထြက္တယ္ဆုုိတာ အဲဒီလုုိ မေကာင္းတဲ့ စိတ္အေတြးကစၿပီး ရုုန္းထြက္ႏုုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မေကာင္းတဲ့ အေတြးေတြ၊ မေကာင္းတဲ့ အေျပာေတြ၊ မေကာင္းတဲ့ အလုပ္ေတြကေန ရုုန္းထြက္ႏုုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပုုထုုဇဥ္သဘာဝ စိတ္မွာ မေကာင္းတဲ့ အေတြးအႀကံေတြ ျဖစ္ေနတာကုုိ မပယ္ႏုုိင္ေသးရင္ေတာင္မွ အဲဒီ စိတ္အေတြးကေန ပါးစပ္နဲ႔ ေျပာျဖစ္တဲ့အထိ၊ လက္ေတြ႕ လုုပ္ျဖစ္သြားတဲ့အထိ မေရာက္ေအာင္ေတာ့ ေလ့က်င့္ၾကည့္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုုိ ကုုိယ့္ကိုုယ္ကုုိ မေကာင္းတဲ့ အလုုပ္ေတြကေန ရုုန္းထြက္ႏုုိင္ေအာင္ ေလ့က်င့္တာဟာ ဗုုဒၶအလုုိအက် ႀကိဳးစားေလ့က်င့္နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုုဒၶဘုုရားရွင္က ႀကိဳးစားအားထုုတ္မႈ ဝိရီယ တရားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး
မျဖစ္ေပၚေသးတဲ့ အကုုသုုိလ္တရားေတြ မျဖစ္ေပၚေအာင္
ျဖစ္ၿပီးသား အကုုသုုိလ္တရားေတြ ထပ္ၿပီးမျဖစ္ေအာင္
မျဖစ္ေပၚေသးတဲ့ ကုုသုုိလ္တရားေတြ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္
ျဖစ္ေပၚၿပီး ကုုသုုိလ္တရားေတြ ပုုိၿပီးတုုိးပြားေအာင္ ႀကိဳးစားေလ့က်င့္ျခင္းဟာ သမၼာဝါယမ - မွန္ကန္တဲ့ ႀကိဳးစားအားထုုတ္မႈလုုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ပုုထုုဇဥ္မုုိ႔ ဒီလုုိ ျဖစ္ပါတယ္ဆုုိတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ ကာမဂုုဏ္အာရုုံေတြမွာ အလြန္အက်ဴး လုုိက္စားတာေတြ မေကာင္းတဲ့ အာရုုံေတြမွာ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနတာေတြ၊ မေကာင္းမႈ အကုုသုုိလ္ အလုုပ္ေတြမွာ ဆက္ကာဆက္ကာ လုုပ္ျဖစ္ေနတာေတြဟာ သံသရာကုုိ ရွည္ေစၿပီး ဒုုကၡကုုိ ေဝေစတတ္တဲ့အတြက္ ေပ်ာ္ေပမယ့္၊ ႀကိဳက္ေပမယ့္၊ တပ္မက္ေနေပမယ့္ ဒီအလုုပ္ေတြကေန တျဖည္းျဖည္း ရုုန္းထြက္ႏုုိင္ေအာင္ေတာ့ ႀကိဳးစားၾကည့္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း လြတ္ေျမာက္မႈဆုုိတာကုုိ ရရိွခံစားႏုုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ အရိယာဆုုိတာ ပုထုုဇဥ္အျဖစ္ကေန ရုုန္းထြက္သြားႏုုိင္တဲ့ ပုုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ပုုထုုဇဥ္မ်ား လုုပ္ေလ့ရွိတဲ့ အလုုပ္ေတြကေန ရုုန္းထြက္သြားၾကတဲ့ ပုုဂၢိဳလ္ျမတ္ေတြပဲ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အရိယာအစစ္ မျဖစ္ႏုုိင္ေသးေတာင္မွ ပုုထုုဇဥ္အလုုပ္ေတြကေန ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ႐ုုန္းထြက္ႏုုိင္ေအာင္ေတာ့ ႀကိဳးစားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
