တစ္ေလာက ဘုန္းဘုန္းတုိ႔ အသိဒကာေလးေတြ တရားေဆြးေႏြးၾကတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ပထမေတာ့ ေဆြးေႏြးၾကတာပါပဲ။ ေနာက္ေတာ့ ေဆြးေႏြးရင္းနဲ႔ အားပါလာၿပီး သူမွန္ကုိယ္မွန္ ေျပာဆုိၾကရင္း မနက္ (၃)နာရီ ေက်ာ္သြားတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ တရားေဆြးေႏြးတာေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ တရားျငင္းတာေတာ့ မေကာင္းပါဘူး။ ေဆြးေႏြးလုိ႔ အေျဖမေပၚရင္ေတာ့ သိတဲ့တတ္တဲ့ သူေတြကုိ ေမးၾကည့္တာက ပုိေကာင္းပါတယ္။ အဲလုိမွမဟုတ္ဘဲ ကုိယ္သိသေလာက္ေလးကုိ အတည္ယူၿပီး အမွန္ပဲလုိ႔ ဇြတ္ျငင္းရင္ မမွန္ဘဲ ပုိလဲြသြားတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ သူတုိ႔ေတြ ဘုန္းဘုန္းဆီေရာက္လာၿပီး ညကသူတုိ႔ ေဆြးေႏြးၾကတာေလးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေလွ်ာက္ျပပါတယ္။ သူတုိ႔ေျပာၾကတာက သတိပ႒ာန္နဲ႔ ဝိပႆနာ အေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ထဲက တစ္ေယာက္က “ဒီေန႔ေခတ္ႀကီးမွာ ကိေလသာကုန္ခမ္းၿပီး နိဗၺာန္ေရာက္ဖုိ႔ဆုိတာ ဝိပႆနာ အက်င့္တစ္ခုတည္းပဲ ရွိေၾကာင္း” ေဆြးေႏြးပါတယ္။ အဲဒါကုိ တစ္ေယာက္က “ဝိပႆနာအလုပ္ကုိ အခ်ိန္ေပးၿပီး အားမထုတ္ႏုိင္ေသးေပမယ့္ အေရးႀကီးတာက အခုလက္ရွိ အခ်ိန္မွာပဲ သတိပ႒ာန္နဲ႔ ေနႏုိင္ရင္လည္း တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ေၾကာင္း” စသျဖင့္ ေဆြးေႏြးျဖစ္ၾကတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ တရားေဆြးေႏြးပဲြဟာ ေျပာရင္းေျပာရင္းနဲ႔ အေျဖမထြက္ဘဲ အဆုံးသတ္ သြားၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကုိ တစ္ေယာက္က ဘုန္းဘုန္းကုိ ေလွ်ာက္ျပေတာ့ “ဒကာေလးတုိ႔က စကားလုံး ေဝါဟာရေတြနဲ႔ ျငင္းခုံၾကသလုိ ျဖစ္ေနတာပဲ”လုိ႔ ဘုန္းဘုန္းက ေျပာျပရင္း သူတုိ႔ေျပာတဲ့ သတိပ႒ာန္နဲ႔ ဝိပႆနာ အေၾကာင္းကုိ ရွင္းျပလုိက္ရပါေသးတယ္။ သူတုိ႔ေျပာသလုိ ဝိပႆနာ အက်င့္နဲ႔မွ ကိေလသာကုိ ခြာႏုိင္တာ၊ သတိပ႒ာန္နဲ႔မွ ကိေလသာကုိ ခြာႏုိင္တာ စတဲ့ စကားေတြအရ ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကည့္ရင္ အက်င့္တရားကုိ ဦးစားေပးၾကရမယ္ဆုိတာကုိ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝိပႆနာပဲ အားထုတ္အားထုတ္၊ သတိပ႒ာန္နဲ႔ပဲ ေနေန အခ်ဳပ္ၾကည့္ေတာ့ အလုပ္ရွိေနဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိကပ္ထားတဲ့ အလုပ္ရွိေနၾကဖုိ႔ပါ။ ဒီေတာ့ကား သတိက အေရးႀကီးတယ္ဆုိတာကုိလည္း သေဘာေပါက္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဝိပႆနာဆုိတဲ့ စကားနဲ႔ သတိပ႒ာန္ဆုိတဲ့ စကားေတြရဲ႕ အခ်ဳပ္က သတိပဲျဖစ္ပါတယ္။ သတိပ႒ာန္ဆုိတဲ့ စကားလုံးကုိ တုိက္႐ုိက္အဓိပၸါယ္ေျပာရရင္ “သတိ၏ ျမဲျမံစြာ တည္ျခင္း၊ သတိရွိျခင္း”လုိ႔ ေျပာရမွာျဖစ္ၿပီး ဝိပႆနာဆုိတဲ့ စကားလုံးကုိလည္း “အထူးထူး အျပားျပားအားျဖင့္ ႐ႈျခင္း၊ အထူးထူး အျပားျပားကုိ ျမင္ျခင္း၊ ၾကည့္ျခင္း”လုိ႔ ေျပာရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးထူးအျပားျပားကုိ ျမင္တယ္ဆုိတာ စိတ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႐ုပ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္သမွ်၊ ေပၚသမွ် အရာေတြကုိ အရွိအတုိင္း မ်က္စိနဲ႔ျမင္သလုိ စိတ္နဲ႔ျမင္ေနျခင္း၊ သိေနျခင္းကုိ ဆုိလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိျမင္သိေနဖုိ႔ဆုိတာကလည္း သတိရွိေနမွပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိမရွိရင္ ဒီအရာေတြကုိ အရွိအတုိင္း ျမင္ဖုိ႔မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဝိပႆနာ အလုပ္ရဲ႕ အခ်ဳပ္ဟာလည္း သတိပဲလုိ႔ ဆုိရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ ဝိပႆနာအက်င့္၊ သတိပ႒ာန္ အက်င့္၊ ဘာဝနာအက်င့္၊ ကမၼ႒ာန္းအက်င့္ စသျဖင့္ ဘယ္လုိပဲ အမည္ေဝါဟာရေတြနဲ႔ ေျပာေနၾကပါေစ အေရးအႀကီးဆုံးက သတိရွိေနဖုိ႔ပါပဲ။ ဘယ္ဆရာေတာ္က ဘယ္နည္းေတြနဲ႔ ဘယ္လုိပဲျပျပ အားလုံးဟာ ဘုရားေဟာထားတဲ့ မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ကုိ အေျခခံၿပီး ျပသေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ကုိ အေျခခံထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီသုတ္ေတာ္မွာ လာတဲ့အတုိင္း ႐ုပ္တရားအေပၚမွာ အရွိအတုိင္း ႐ႈရတဲ့ ကာယာႏုပႆနာ၊ ခံစားမႈ မွန္သမွ်ကုိ အရွိအတုိင္း ႐ႈရတဲ့ ေဝဒနာႏုပႆနာ၊ ဘယ္လုိစိတ္မ်ိဳးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အဲဒီစိတ္ကုိ အရွိအတုိင္း သိမွတ္ေပးရတဲ့ စိတၱာႏုပႆနာ၊ အမည္ပညတ္မရွိ သေဘာတရား သက္သက္ကုိ ႐ႈမွတ္ရတဲ့ ဓမၼာႏုပႆနာဆုိတဲ့ ဒီေလးမ်ိဳးကုိပဲ မွတ္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေလးမ်ိဳးလုံးမွတ္ႏုိင္ဖုိ႔က သတိရွိေနမွ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သတိကုိသာ အပုိင္ထိန္းထားႏုိင္ရင္ ဒီမွတ္နည္းေလးမ်ိဳးလုံးကုိ ႐ႈမွတ္ၿပီး ျဖစ္ေနေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ႈမွတ္တဲ့ အခုိက္မွာ ကုိယ္႐ႈလုိက္တဲ့ အမွတ္အာ႐ုံကုိ လုိက္ၿပီးေတာ့သာ ကာယာႏုပႆနာ၊ ေဝဒနာႏုပႆနာ စတဲ့ အမည္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ရွိေနေပမယ့္ အားလုံးဟာ သတိပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ႐ႈမွတ္နည္းေလးမ်ိဳးကုိ အခ်ဳပ္အေနနဲ႔ သတိပ႒ာန္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိသတိပ႒ာနသုတ္မွာ လာတဲ့အတုိင္း ႐ႈမွတ္ေနတာကုိပဲ သတိပ႒ာန္နဲ႔ေနျခင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ဒီေန႔ေခတ္ အသုံးျပဳေနတဲ့ စကားနဲ႔ေျပာရရင္ ဝိပႆနာအားထုတ္ၿပီး ေနျခင္းလုိ႔ ေျပာဆုိၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီလုိ သတိပ႒ာနသုတ္မွာလာတဲ့ နည္းအတုိင္း ဝိပႆနာ တရားအားထုတ္ႏုိင္ရင္ ဝိပႆနာဉာဏ္ေတြ တျဖည္းျဖည္း ရင့္သန္တုိးတက္လာမွာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ဆုံး မဂ္ဉာဏ္အထိဆုိက္ေရာက္ကာ ေသာတာပတၱိမဂ္ဉာဏ္ကုိ ရတဲ့ပုဂၢိဳလ္ကုိ ေသာတာပန္၊ သကာဒါဂါမိမဂ္ဉာဏ္ကုိ ရတဲ့ပုဂၢိဳလ္ကုိ သကာဒါဂါမ္ စသျဖင့္ ေျပာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိဉာဏ္ေတြကုိ ရသြားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကုိ အရိယမဂ္ဉာဏ္ရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္၊ အရိယာပုဂၢိဳလ္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အရိယာျဖစ္သြားၿပီဆုိရင္ ကိေလသာေတြကုိလည္း သူ႔ဉာဏ္အဆင့္အလုိက္ ပယ္ခြာသြားၿပီး ျဖစ္တဲ့အတြက္ နိဗၺာန္နဲ႔လည္း တျဖည္းျဖည္း နီးလာေနေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ သတိကုိ အေျခခံထားတဲ့ ဘာဝနာအက်င့္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ သတိပ႒ာန္ အက်င့္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဝိပႆနာအက်င့္ေတြကုိ နည္းမွန္လမ္းမွန္ က်င့္ႀကံႏုိင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆုိေတာ့ကား ဘုန္းဘုန္းတုိ႔ ဒကာေလးေတြ ေဆြးေႏြးၾကသလုိ ကိေလသာ ပယ္ခြာႏုိင္ေရးဟာ ဝိပႆနာ အက်င့္နဲ႔မွ ရမယ္၊ သတိပ႒ာန္ အက်င့္နဲ႔လည္း ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္ၾကေပမယ့္ အခ်ဳပ္ကေတာ့ သတိကပ္ထားတဲ့ အမွတ္တရားနဲ႔ လက္ေတြ႕ႀကိဳးစား က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈနဲ႔ပဲ ပယ္ခြာရမွာ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ သတိျပဳနားလည္ ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝိပႆနာအက်င့္ေတြကုိ ဘယ္လုိပဲ အားထုတ္အားထုတ္ သတိမရွိဘူးဆုိရင္၊ သတိပ႒ာန္ဆုိတဲ့ စကားကုိ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေျပာေျပာ သတိမပါဘူးဆုိရင္ အားထုတ္တာနဲ႔ ေျပာေနတာပဲရွိၿပီး လက္ေတြ႕ပုိင္းမွာ ဉာဏ္အဆင့္အတန္း တုိးတက္ဖုိ႔ မလြယ္လွပါဘူး။ သတိကုိ အေျခခံထားတဲ့ သဒၶါ၊ ပညာ၊ သမာဓိ၊ ဝီရိယ တရားေတြကုိ ညီမွ်ေအာင္ ႀကိဳးစားႏုိင္မွပဲ ဉာဏ္အဆင့္အတန္း တုိးတက္ကာ ပယ္ရမယ့္ ကိေလသာေတြကုိ ပယ္ႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အေျပာလြယ္သေလာက္ အလုပ္ခက္ ဆုိသလုိ ဝိပႆနာအလုပ္ အားထုတ္ဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေန႔စဥ္အလုပ္ေတြမွာ သတိကပ္ၿပီး ေနၾကည့္ၾကဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တကယ္လုပ္ၾကည့္ၾကတဲ့အခါ ထင္သေလာက္ မလြယ္ဘူးဆုိတာ သတိျပဳမိၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္ အေနအထား၊ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာေတြရဲ႕ လႊမ္းမုိးမႈ အေနအထား၊ ဟုိအလုပ္ဒီအ႐ႈပ္ေတြနဲ႔ အာ႐ုံေတြ မ်ားေနတဲ့ အေျခအေနမ်ားက ရွိေနၾကေတာ့ ဒီေန႔ေခတ္မွာ အေျပာနဲ႔အလုပ္ ထပ္တူထုတ္ဖုိ႔က မလြတ္လွတဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အိမ္မွာေနရင္၊ စက္႐ုံမွာေနရင္၊ အလုပ္မွာေနရင္ အားမထုတ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ တရားအားထုတ္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ သြားေရာက္ၿပီး တရားအလုပ္ အားထုတ္ၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါရမီအားေကာင္းလွတဲ့ သူေတြမွာ တရားစကားတစ္ခြန္း၊ သံေဝဂဉာဏ္ တစ္ခဏေလာက္နဲ႔ ေသာတာပန္တည္သြား၊ ရဟႏၲာျဖစ္သြားတာေတြ ရွိေနၾကေပမယ့္ ဒီေန႔လုိ ေခတ္မ်ိဳးမွာေတာ့ တရားအလုပ္ အားထုတ္ႏုိင္မယ့္ ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနကုိ ေရြးခ်ယ္ၿပီး အားထုတ္ႏုိင္မွပဲ အထုိက္အေလ်ာက္ လုပ္ျဖစ္ၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ ကုိယ့္ေနရာမွာ ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ဆုိရင္ေတာ့ စိတ္ရွိေပမယ့္ မျဖစ္ႏုိင္တာေတြက ပုိမ်ားလွပါတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အဓိကကေတာ့ တစ္စတစ္စ အားထုတ္ႏုိင္သေလာက္ အားထုတ္ၾကၿပီး အခ်ိန္ေပးႏုိင္တဲ့ အခါဆုိရင္ေတာ့ ဒီအလုပ္ကုိပဲ တစ္စုိက္မတ္မတ္ က်င့္ႀကံႏုိင္တဲ့ ေနရာေတြကုိ သြားေရာက္ကာ ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ဆုိရင္ေတာ့ အထုိက္အေလ်ာက္ တရားအားေတြ တုိးတက္လာႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆုိလုိတာက ကိေလသာပယ္ခြာၿပီး နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳေရးမွာ ဝိပႆနာအက်င့္ကသာ အဓိကက်တယ္၊ သတိပ႒ာန္ အက်င့္ကသာ အဓိကက်တယ္ဆုိတဲ့ အမည္အသုံးအႏႈန္းေတြနဲ႔ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးၾကတာထက္ သတိတရား လက္ကုိင္ထားတဲ့ သဒၶါ၊ ပညာ၊ သမာဓိ၊ ဝိရီယ တရားေတြနဲ႔ လက္ေတြ႕က်င့္ႀကံ အားထုတ္မႈကသာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကုိ အျမန္ဆုံး ျဖစ္ေစေၾကာင္း၊ သတိပ႒ာန္အက်င့္ကုိပဲ က်င့္က်င့္၊ ဝိပႆနာအက်င့္ကုိပဲ က်င့္က်င့္ အားလုံးဟာ အတူတူပဲ ျဖစ္ၿပီး အခ်ဳပ္ကေတာ့ သတိပဲျဖစ္တဲ့အတြက္ ရိပ္သာသြားၿပီးပဲ အားထုတ္အားထုတ္၊ ေန႔စဥ္အလုပ္ေတြကုိ လုပ္ေနရင္းပဲ ေလ့က်င့္ေလ့က်င့္ လက္ေတြ႕က်င့္ႀကံႏုိင္မႈကသာ ကိေလသာေတြကုိ တစ္စတစ္စ ပယ္ခြာလာႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘယ္လုိ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္ျဖစ္ ရသေလာက္ေတာ့ အားထုတ္ေနၾကရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း စသျဖင့္ ဆုိလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ သတိပ႒ာန္နဲ႔ ဝိပႆနာဆုိတာ အမည္နာမ အေနနဲ႔ တစ္မ်ိဳးစီလုိ႔ ထင္ေနၾကေပမယ့္ အမွန္ေတာ့ က်င့္စဥ္အေနနဲ႔ သတိကုိအခ်ဳပ္ထားတဲ့ က်င့္စဥ္ပဲျဖစ္တဲ့အတြက္ ဟုိအမည္ဒီအမည္ေတြနဲ႔ ဇေဝဇဝါျဖစ္မေနၾကပဲ လက္ေတြ႕အေနနဲ႔ သတိတရား လက္ကုိင္ထားၿပီး စိတ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႐ုပ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္သမွ်၊ ေပၚသမွ်အာ႐ုံေတြကုိ အရွိအတုိင္း သိမွတ္ကာ ကိေလသာကုိ ခြာႏုိင္ေအာင္သာ ႀကိဳးစားၾကရမွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း အသိေပးတင္ျပရင္း ေန႔စဥ္အလုပ္ေတြမွာပဲ သတိကပ္ႏုိင္ေအာင္ တစ္စတစ္စ က်င့္ႀကံၾကဖုိ႔ အေလးအနက္ တုိက္တြန္းလုိက္ရပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ တရားေဆြးေႏြးပဲြဟာ ေျပာရင္းေျပာရင္းနဲ႔ အေျဖမထြက္ဘဲ အဆုံးသတ္ သြားၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကုိ တစ္ေယာက္က ဘုန္းဘုန္းကုိ ေလွ်ာက္ျပေတာ့ “ဒကာေလးတုိ႔က စကားလုံး ေဝါဟာရေတြနဲ႔ ျငင္းခုံၾကသလုိ ျဖစ္ေနတာပဲ”လုိ႔ ဘုန္းဘုန္းက ေျပာျပရင္း သူတုိ႔ေျပာတဲ့ သတိပ႒ာန္နဲ႔ ဝိပႆနာ အေၾကာင္းကုိ ရွင္းျပလုိက္ရပါေသးတယ္။ သူတုိ႔ေျပာသလုိ ဝိပႆနာ အက်င့္နဲ႔မွ ကိေလသာကုိ ခြာႏုိင္တာ၊ သတိပ႒ာန္နဲ႔မွ ကိေလသာကုိ ခြာႏုိင္တာ စတဲ့ စကားေတြအရ ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကည့္ရင္ အက်င့္တရားကုိ ဦးစားေပးၾကရမယ္ဆုိတာကုိ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝိပႆနာပဲ အားထုတ္အားထုတ္၊ သတိပ႒ာန္နဲ႔ပဲ ေနေန အခ်ဳပ္ၾကည့္ေတာ့ အလုပ္ရွိေနဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိကပ္ထားတဲ့ အလုပ္ရွိေနၾကဖုိ႔ပါ။ ဒီေတာ့ကား သတိက အေရးႀကီးတယ္ဆုိတာကုိလည္း သေဘာေပါက္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဝိပႆနာဆုိတဲ့ စကားနဲ႔ သတိပ႒ာန္ဆုိတဲ့ စကားေတြရဲ႕ အခ်ဳပ္က သတိပဲျဖစ္ပါတယ္။ သတိပ႒ာန္ဆုိတဲ့ စကားလုံးကုိ တုိက္႐ုိက္အဓိပၸါယ္ေျပာရရင္ “သတိ၏ ျမဲျမံစြာ တည္ျခင္း၊ သတိရွိျခင္း”လုိ႔ ေျပာရမွာျဖစ္ၿပီး ဝိပႆနာဆုိတဲ့ စကားလုံးကုိလည္း “အထူးထူး အျပားျပားအားျဖင့္ ႐ႈျခင္း၊ အထူးထူး အျပားျပားကုိ ျမင္ျခင္း၊ ၾကည့္ျခင္း”လုိ႔ ေျပာရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးထူးအျပားျပားကုိ ျမင္တယ္ဆုိတာ စိတ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႐ုပ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္သမွ်၊ ေပၚသမွ် အရာေတြကုိ အရွိအတုိင္း မ်က္စိနဲ႔ျမင္သလုိ စိတ္နဲ႔ျမင္ေနျခင္း၊ သိေနျခင္းကုိ ဆုိလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိျမင္သိေနဖုိ႔ဆုိတာကလည္း သတိရွိေနမွပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သတိမရွိရင္ ဒီအရာေတြကုိ အရွိအတုိင္း ျမင္ဖုိ႔မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဝိပႆနာ အလုပ္ရဲ႕ အခ်ဳပ္ဟာလည္း သတိပဲလုိ႔ ဆုိရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ ဝိပႆနာအက်င့္၊ သတိပ႒ာန္ အက်င့္၊ ဘာဝနာအက်င့္၊ ကမၼ႒ာန္းအက်င့္ စသျဖင့္ ဘယ္လုိပဲ အမည္ေဝါဟာရေတြနဲ႔ ေျပာေနၾကပါေစ အေရးအႀကီးဆုံးက သတိရွိေနဖုိ႔ပါပဲ။ ဘယ္ဆရာေတာ္က ဘယ္နည္းေတြနဲ႔ ဘယ္လုိပဲျပျပ အားလုံးဟာ ဘုရားေဟာထားတဲ့ မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ကုိ အေျခခံၿပီး ျပသေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ကုိ အေျခခံထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီသုတ္ေတာ္မွာ လာတဲ့အတုိင္း ႐ုပ္တရားအေပၚမွာ အရွိအတုိင္း ႐ႈရတဲ့ ကာယာႏုပႆနာ၊ ခံစားမႈ မွန္သမွ်ကုိ အရွိအတုိင္း ႐ႈရတဲ့ ေဝဒနာႏုပႆနာ၊ ဘယ္လုိစိတ္မ်ိဳးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အဲဒီစိတ္ကုိ အရွိအတုိင္း သိမွတ္ေပးရတဲ့ စိတၱာႏုပႆနာ၊ အမည္ပညတ္မရွိ သေဘာတရား သက္သက္ကုိ ႐ႈမွတ္ရတဲ့ ဓမၼာႏုပႆနာဆုိတဲ့ ဒီေလးမ်ိဳးကုိပဲ မွတ္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေလးမ်ိဳးလုံးမွတ္ႏုိင္ဖုိ႔က သတိရွိေနမွ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သတိကုိသာ အပုိင္ထိန္းထားႏုိင္ရင္ ဒီမွတ္နည္းေလးမ်ိဳးလုံးကုိ ႐ႈမွတ္ၿပီး ျဖစ္ေနေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ႈမွတ္တဲ့ အခုိက္မွာ ကုိယ္႐ႈလုိက္တဲ့ အမွတ္အာ႐ုံကုိ လုိက္ၿပီးေတာ့သာ ကာယာႏုပႆနာ၊ ေဝဒနာႏုပႆနာ စတဲ့ အမည္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ရွိေနေပမယ့္ အားလုံးဟာ သတိပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ႐ႈမွတ္နည္းေလးမ်ိဳးကုိ အခ်ဳပ္အေနနဲ႔ သတိပ႒ာန္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိသတိပ႒ာနသုတ္မွာ လာတဲ့အတုိင္း ႐ႈမွတ္ေနတာကုိပဲ သတိပ႒ာန္နဲ႔ေနျခင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ဒီေန႔ေခတ္ အသုံးျပဳေနတဲ့ စကားနဲ႔ေျပာရရင္ ဝိပႆနာအားထုတ္ၿပီး ေနျခင္းလုိ႔ ေျပာဆုိၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီလုိ သတိပ႒ာနသုတ္မွာလာတဲ့ နည္းအတုိင္း ဝိပႆနာ တရားအားထုတ္ႏုိင္ရင္ ဝိပႆနာဉာဏ္ေတြ တျဖည္းျဖည္း ရင့္သန္တုိးတက္လာမွာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ဆုံး မဂ္ဉာဏ္အထိဆုိက္ေရာက္ကာ ေသာတာပတၱိမဂ္ဉာဏ္ကုိ ရတဲ့ပုဂၢိဳလ္ကုိ ေသာတာပန္၊ သကာဒါဂါမိမဂ္ဉာဏ္ကုိ ရတဲ့ပုဂၢိဳလ္ကုိ သကာဒါဂါမ္ စသျဖင့္ ေျပာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိဉာဏ္ေတြကုိ ရသြားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကုိ အရိယမဂ္ဉာဏ္ရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္၊ အရိယာပုဂၢိဳလ္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အရိယာျဖစ္သြားၿပီဆုိရင္ ကိေလသာေတြကုိလည္း သူ႔ဉာဏ္အဆင့္အလုိက္ ပယ္ခြာသြားၿပီး ျဖစ္တဲ့အတြက္ နိဗၺာန္နဲ႔လည္း တျဖည္းျဖည္း နီးလာေနေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ သတိကုိ အေျခခံထားတဲ့ ဘာဝနာအက်င့္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ သတိပ႒ာန္ အက်င့္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဝိပႆနာအက်င့္ေတြကုိ နည္းမွန္လမ္းမွန္ က်င့္ႀကံႏုိင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆုိေတာ့ကား ဘုန္းဘုန္းတုိ႔ ဒကာေလးေတြ ေဆြးေႏြးၾကသလုိ ကိေလသာ ပယ္ခြာႏုိင္ေရးဟာ ဝိပႆနာ အက်င့္နဲ႔မွ ရမယ္၊ သတိပ႒ာန္ အက်င့္နဲ႔လည္း ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိႏုိင္ၾကေပမယ့္ အခ်ဳပ္ကေတာ့ သတိကပ္ထားတဲ့ အမွတ္တရားနဲ႔ လက္ေတြ႕ႀကိဳးစား က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈနဲ႔ပဲ ပယ္ခြာရမွာ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ သတိျပဳနားလည္ ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝိပႆနာအက်င့္ေတြကုိ ဘယ္လုိပဲ အားထုတ္အားထုတ္ သတိမရွိဘူးဆုိရင္၊ သတိပ႒ာန္ဆုိတဲ့ စကားကုိ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေျပာေျပာ သတိမပါဘူးဆုိရင္ အားထုတ္တာနဲ႔ ေျပာေနတာပဲရွိၿပီး လက္ေတြ႕ပုိင္းမွာ ဉာဏ္အဆင့္အတန္း တုိးတက္ဖုိ႔ မလြယ္လွပါဘူး။ သတိကုိ အေျခခံထားတဲ့ သဒၶါ၊ ပညာ၊ သမာဓိ၊ ဝီရိယ တရားေတြကုိ ညီမွ်ေအာင္ ႀကိဳးစားႏုိင္မွပဲ ဉာဏ္အဆင့္အတန္း တုိးတက္ကာ ပယ္ရမယ့္ ကိေလသာေတြကုိ ပယ္ႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အေျပာလြယ္သေလာက္ အလုပ္ခက္ ဆုိသလုိ ဝိပႆနာအလုပ္ အားထုတ္ဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေန႔စဥ္အလုပ္ေတြမွာ သတိကပ္ၿပီး ေနၾကည့္ၾကဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တကယ္လုပ္ၾကည့္ၾကတဲ့အခါ ထင္သေလာက္ မလြယ္ဘူးဆုိတာ သတိျပဳမိၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္ အေနအထား၊ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာေတြရဲ႕ လႊမ္းမုိးမႈ အေနအထား၊ ဟုိအလုပ္ဒီအ႐ႈပ္ေတြနဲ႔ အာ႐ုံေတြ မ်ားေနတဲ့ အေျခအေနမ်ားက ရွိေနၾကေတာ့ ဒီေန႔ေခတ္မွာ အေျပာနဲ႔အလုပ္ ထပ္တူထုတ္ဖုိ႔က မလြတ္လွတဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အိမ္မွာေနရင္၊ စက္႐ုံမွာေနရင္၊ အလုပ္မွာေနရင္ အားမထုတ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ တရားအားထုတ္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ သြားေရာက္ၿပီး တရားအလုပ္ အားထုတ္ၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါရမီအားေကာင္းလွတဲ့ သူေတြမွာ တရားစကားတစ္ခြန္း၊ သံေဝဂဉာဏ္ တစ္ခဏေလာက္နဲ႔ ေသာတာပန္တည္သြား၊ ရဟႏၲာျဖစ္သြားတာေတြ ရွိေနၾကေပမယ့္ ဒီေန႔လုိ ေခတ္မ်ိဳးမွာေတာ့ တရားအလုပ္ အားထုတ္ႏုိင္မယ့္ ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနကုိ ေရြးခ်ယ္ၿပီး အားထုတ္ႏုိင္မွပဲ အထုိက္အေလ်ာက္ လုပ္ျဖစ္ၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ ကုိယ့္ေနရာမွာ ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ဆုိရင္ေတာ့ စိတ္ရွိေပမယ့္ မျဖစ္ႏုိင္တာေတြက ပုိမ်ားလွပါတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အဓိကကေတာ့ တစ္စတစ္စ အားထုတ္ႏုိင္သေလာက္ အားထုတ္ၾကၿပီး အခ်ိန္ေပးႏုိင္တဲ့ အခါဆုိရင္ေတာ့ ဒီအလုပ္ကုိပဲ တစ္စုိက္မတ္မတ္ က်င့္ႀကံႏုိင္တဲ့ ေနရာေတြကုိ သြားေရာက္ကာ ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ဆုိရင္ေတာ့ အထုိက္အေလ်ာက္ တရားအားေတြ တုိးတက္လာႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆုိလုိတာက ကိေလသာပယ္ခြာၿပီး နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳေရးမွာ ဝိပႆနာအက်င့္ကသာ အဓိကက်တယ္၊ သတိပ႒ာန္ အက်င့္ကသာ အဓိကက်တယ္ဆုိတဲ့ အမည္အသုံးအႏႈန္းေတြနဲ႔ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးၾကတာထက္ သတိတရား လက္ကုိင္ထားတဲ့ သဒၶါ၊ ပညာ၊ သမာဓိ၊ ဝိရီယ တရားေတြနဲ႔ လက္ေတြ႕က်င့္ႀကံ အားထုတ္မႈကသာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကုိ အျမန္ဆုံး ျဖစ္ေစေၾကာင္း၊ သတိပ႒ာန္အက်င့္ကုိပဲ က်င့္က်င့္၊ ဝိပႆနာအက်င့္ကုိပဲ က်င့္က်င့္ အားလုံးဟာ အတူတူပဲ ျဖစ္ၿပီး အခ်ဳပ္ကေတာ့ သတိပဲျဖစ္တဲ့အတြက္ ရိပ္သာသြားၿပီးပဲ အားထုတ္အားထုတ္၊ ေန႔စဥ္အလုပ္ေတြကုိ လုပ္ေနရင္းပဲ ေလ့က်င့္ေလ့က်င့္ လက္ေတြ႕က်င့္ႀကံႏုိင္မႈကသာ ကိေလသာေတြကုိ တစ္စတစ္စ ပယ္ခြာလာႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘယ္လုိ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္ျဖစ္ ရသေလာက္ေတာ့ အားထုတ္ေနၾကရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း စသျဖင့္ ဆုိလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ သတိပ႒ာန္နဲ႔ ဝိပႆနာဆုိတာ အမည္နာမ အေနနဲ႔ တစ္မ်ိဳးစီလုိ႔ ထင္ေနၾကေပမယ့္ အမွန္ေတာ့ က်င့္စဥ္အေနနဲ႔ သတိကုိအခ်ဳပ္ထားတဲ့ က်င့္စဥ္ပဲျဖစ္တဲ့အတြက္ ဟုိအမည္ဒီအမည္ေတြနဲ႔ ဇေဝဇဝါျဖစ္မေနၾကပဲ လက္ေတြ႕အေနနဲ႔ သတိတရား လက္ကုိင္ထားၿပီး စိတ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႐ုပ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္သမွ်၊ ေပၚသမွ်အာ႐ုံေတြကုိ အရွိအတုိင္း သိမွတ္ကာ ကိေလသာကုိ ခြာႏုိင္ေအာင္သာ ႀကိဳးစားၾကရမွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း အသိေပးတင္ျပရင္း ေန႔စဥ္အလုပ္ေတြမွာပဲ သတိကပ္ႏုိင္ေအာင္ တစ္စတစ္စ က်င့္ႀကံၾကဖုိ႔ အေလးအနက္ တုိက္တြန္းလုိက္ရပါတယ္။
