ရာဟုလာဆုိတဲ့ အမည္ကုိ ဗုဒၶဘာသာအမ်ား ရင္းႏွီးၿပီး ျဖစ္ၾကမွာပါ။ သားေတာ္ရာဟုလာလုိ႔လည္း သိေနၾကပါတယ္။ ရာဟုလာ (၇)ႏွစ္သားအရြယ္မွာ မယ္ေတာ္ရဲ႕ ခုိင္းေစမႈနဲ႔ အဖဘုရားထံမွာ ေလာကီအေမြ လာေတာင္းတာကုိ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶက ေလာကီအေမြ မေပးဘဲ ေလာကုတၱရာအေမြ ေပးခဲ့ပါတယ္။ အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ကုိ ဥပဇၥ်ာယ္ျပဳကာ ရွင္သာမေဏ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ သာသနာ့ေဘာင္မွာ ေရာက္ေနတဲ့ သားေတာ္ရာဟုလာကုိ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ ႀကဳံရင္ႀကဳံသလုိ ဆုံးမၾသ၀ါဒ ေပးေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ပိဋကတ္ေတာ္မွာ ရာဟုလာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဟာၾကားခ်က္မ်ား၊ ဆုံးမၾသ၀ါဒမ်ား အမ်ားအျပား ရွိေနၿပီး ဒီအထဲက အထင္ရွားဆုံးကေတာ့ ရာဟုေလာ၀ါဒသုတ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ျပည့္လုိ႔ ရဟန္းငယ္ဘ၀ကုိ ရရွိလာတဲ့အခါမွာလည္း ျမတ္ဗုဒၶက အရွင္ရာဟုလာကုိ ဆုံးမၾသ၀ါဒေပးကာ သင္ၾကားေဟာေျပာ ေပးေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ထုိေဟာေျပာမႈေတြထဲမွာ စူဠရာဟုေလာ၀ါဒသုတ္ကေတာ့ အရွင္ရာဟုလာကုိ အာသာေ၀ါကုန္ခမ္း ရဟႏၲာအျဖစ္ကုိ ေရာက္ေစခဲ့တဲ့ သုတ္ေတာ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသုတ္ေတာ္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က အရွင္ရာဟုလာကုိ ဆပဥၥကနည္းျဖင့္ ႏွလုံးသြင္းႏုိင္ေအာင္ သြန္သင္ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ စူဠရာဟုေလာ၀ါဒသုတ္မွာ ျမတ္ဗုဒၶက အရွင္ရာဟုလာကုိ အေမးအေျဖသေဘာနဲ႔ တရားအႏွစ္ကုိ ထုတ္ျပေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ျမတ္ဗုဒၶ = ခ်စ္သား ရဟုလာ… စကၡဳပသာဒလုိ႔ေခၚတဲ့ မ်က္စိအၾကည္႐ုပ္ဟာ ျမဲသေလာ…၊ မၿမဲသေလာ…
ရာဟုလာ = မၿမဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲတဲ့ မ်က္စိအၾကည္႐ုပ္ဟာ ဆင္းရဲသေလာ…၊ ခ်မ္းသာသေလာ…
ရာဟုလာ = ဆင္းရဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲဆင္းရဲ ေဖာက္လဲြေဖာက္ျပန္ ျဖစ္တတ္တဲ့ မ်က္စိအၾကည္႐ုပ္ကုိ ငါ့ဥစၥာဟု တဏွာျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါဟု မာနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါ့အတၱလိပ္ျပာဟု ဒိ႒ိျဖင့္လည္းေကာင္း အလဲြလဲြ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ ႐ႈေမွ်ာ္သင့္သေလာ…၊ မသင့္သေလာ…
ရာဟုလာ = မသင့္ပါ ျမတ္စြာဘုရား..
ျမတ္ဗုဒၶ = ခ်စ္သား ရာဟုလာ… ႐ူပလုိ႔ေခၚတဲ့ ႐ုပ္အဆင္းဟာ ၿမဲကုန္သေလာ…၊ မၿမဲကုန္သေလာ…
ရာဟုလာ = မၿမဲကုန္ပါ ျမတ္စြာဘုရား..
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲတဲ့ အဆင္း႐ုပ္ဟာ ဆင္းရဲသေလာ…၊ ခ်မ္းသာသေလာ…
ရာဟုလာ = ဆင္းရဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲဆင္းရဲ ေဖာက္လဲြေဖာက္ျပန္ ျဖစ္တတ္တဲ့ အဆင္း႐ုပ္ကုိ ငါ့ဥစၥာဟု တဏွာျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါဟု မာနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါ့အတၱလိပ္ျပာဟု ဒိ႒ိျဖင့္လည္းေကာင္း အလဲြလဲြ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ ႐ႈေမွ်ာ္သင့္သေလာ…၊ မသင့္သေလာ…
ရာဟုလာ = မသင့္ပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ခ်စ္သား ရာဟုလာ… စကၡဳ၀ိညာဏလုိ႔ ေခၚတဲ့ မ်က္စိမွာမွီေနတဲ့ ၀ိညာဏ္ အျမင္ဓာတ္သေဘာဟာ ၿမဲသေလာ…၊ မၿမဲသေလာ…
ရာဟုလာ = မၿမဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲတဲ့ မ်က္စိမွာမွီေနတဲ့ အျမင္ဓာတ္သေဘာဟာ ဆင္းရဲသေလာ…၊ ခ်မ္းသာသေလာ…
ရာဟုလာ = ဆင္းရဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲဆင္းရဲ ေဖာက္လဲြေဖာက္ျပန္ ျဖစ္တတ္တဲ့ မ်က္စိမွာမွီေနတဲ့ အျမင္ဓာတ္သေဘာကုိ ငါ့ဥစၥာဟု တဏွာျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါဟု မာနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါ့အတၱလိပ္ျပာဟု ဒိ႒ိျဖင့္လည္းေကာင္း အလဲြလဲြ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ ႐ႈေမွ်ာ္သင့္သေလာ…၊ မသင့္သေလာ…
ရာဟုလာ = မသင့္ပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ခ်စ္သား ရာဟုလာ…စကၡဳသမၹႆေခၚ မ်က္စိမွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕ဟာ ၿမဲသေလာ…၊ မၿမဲသေလာ…
ၿမဲသေလာ…၊ မၿမဲသေလာ…
ရာဟုလာ = မၿမဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲတဲ့ မ်က္စိမွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕ဟာ ဆင္းရဲသေလာ…၊ ခ်မ္းသာသေလာ…
ရာဟုလာ = ဆင္းရဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲဆင္းရဲ ေဖာက္လဲြေဖာက္ျပန္ ျဖစ္တတ္တဲ့ မ်က္စိမွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕ကုိ ငါ့ဥစၥာဟု တဏွာျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါဟု မာနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါ့အတၱလိပ္ျပာဟု ဒိ႒ိျဖင့္လည္းေကာင္း အလဲြလဲြ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ ႐ႈေမွ်ာ္သင့္သေလာ…၊ မသင့္သေလာ…
ရာဟုလာ = မသင့္ပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ခ်စ္သား ရာဟုလာ… မ်က္စိအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာသမွ်ေသာ ခံစားမႈ ေ၀ဒနာသေဘာ၊ မွတ္သားမႈ သညာသေဘာ၊ ျပဳျပင္စီရင္မႈ သခၤါရသေဘာ၊ အထူးသိမႈ ၀ိညာဏ္သေဘာ လုိ႔ေခၚတဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစုဟာ ၿမဲသေလာ…၊ မၿမဲသေလာ…
ရာဟုလာ = မၿမဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲတဲ့ မ်က္စိအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစုဟာ ဆင္းရဲသေလာ…၊ ခ်မ္းသာသေလာ…
ရာဟုလာ = ဆင္းရဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲဆင္းရဲ ေဖာက္လဲြေဖာက္ျပန္ ျဖစ္တတ္တဲ့ မ်က္စိအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစုကုိ ငါ့ဥစၥာဟု တဏွာျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါဟု မာနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါ့အတၱလိပ္ျပာဟု ဒိ႒ိျဖင့္လည္းေကာင္း အလဲြလဲြ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ ႐ႈေမွ်ာ္သင့္သေလာ…၊ မသင့္သေလာ…
ရာဟုလာ = မသင့္ပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ဒီအေမးအေျဖ ေဟာၾကားခ်က္ဟာ စကၡဳဆုိတဲ့ မ်က္စိနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဟာၾကားခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶက အရွင္ရာဟုလာအား မ်က္စိနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္ငါးခ်က္ကုိ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ ဆုိတဲ့ လကၡဏာေရးသုံးပါး တင္ကာ ထပ္ကာထပ္ကာ ေဟာၾကားေတာ္မူပါတယ္။ ဒီလုိ ငါးမ်ိဳးငါးခ်က္တင္ၿပီး ေဟာၾကားေပးတာကုိ ပဥၥကနည္းလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ မ်က္စိနဲ႔ပတ္သက္တာျဖစ္လုိ႔ စကၡဳပဥၥကလုိ႔ သီးသန္႔အမည္ ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒီေဟာၾကားခ်က္အရ ျမင္တယ္ဆုိတဲ့ ျမင္သိစိတ္ တစ္ခုဟာ အဆင္းကုိ ျမင္ႏုိင္တဲ့ စကၡဳပသာဒေခၚ မ်က္စိအၾကည္ဓာတ္ရယ္၊ ပစၥဳပၸန္ ႐ူပါ႐ုံလုိ႔ ေခၚတဲ့ မ်က္ေမွာက္ေရွ႕တဲ့တဲ့မွာ ရွိေနတဲ့ ႐ုပ္အဆင္းရယ္ ေပါင္းစုံမိမွပဲ စကၡဳ၀ိညာဏ္လုိ႔ ေခၚတဲ့ ျမင္သိစိတ္ ျဖစ္ေပၚလာတယ္ဆုိတာ သေဘာေပါက္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီမွာ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးက ခ်ိဳ႕တဲ့ေနရင္ ျမင္တယ္ဆုိတဲ့ ျမင္သိစိတ္ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ မ်က္စိအျမင္ခ်ိဳ႕တဲ့လု႔ိ မ်က္စိ မျမင္တဲ့အခါ၊ ျမင္ႏုိင္ေပမယ့္ ျမင္စရာ အဆင္းမရွိတဲ့အခါ ေတြမွာ ျမင္တယ္ဆုိတဲ့ ျမင္သိစိတ္ မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီအေၾကာင္းႏွစ္ပါးစုံလုိ႔ ျမင္တယ္ဆုိတဲ့ ျမင္သိစိတ္ျဖစ္ေပမယ့္ ျမင္တဲ့အခုိက္မွာ ျမင္တယ္ဆုိတာ သိေနရင္ အဲဒီျမင္မႈအေပၚမွာ လွတယ္၊ မလွဘူးစတဲ့ အစဲြတရား မျဖစ္ႏုိင္တာကုိ နားလည္ႏုိင္ပါတယ္။ ၾကားတာ၊ နံတာစတာေတြမွာလည္း ဒီအတုိင္းပါပဲ။ ပသာဒနဲ႔ အာ႐ံုေပါင္းစုံမိမွ ၀ိညာဏ္ျဖစ္လာတဲ့ သေဘာပါပဲ။
ဆက္လက္ၿပီး ျမတ္ဗုဒၶက ေသာတပဥၥကနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ေသာတပသာဒလုိ႔ ေခၚတဲ့ နားအၾကည္႐ုပ္၊ သဒၵလုိ႔ေခၚတဲ့ အသံ၊ ေသာတ၀ိညာဏ္လုိ႔ေခၚတဲ့ နားမွာမွီေနတဲ့ အျမင္ဓာတ္သေဘာ၊ နားမွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕၊ နားအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါးတရားအစု တုိ႔ကုိလည္း မၿမဲျခင္း အနိစၥ၊ ဆင္းရဲျခင္းဒုကၡ၊ အစုိးမရျခင္းအနတၱ သုံးခ်က္ျဖင့္ ထပ္ခါထပ္ခါ ေမးေျဖကာ ေဟာၾကားေပးေတာ္မူပါတယ္။ ဃာနပဥၥကနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ဃာနပသာဒလုိ႔ ေခၚတဲ့ ႏွာေခါင္းအၾကည္႐ုပ္၊ ဂႏၶဆုိတဲ့ အနံ႔၊ ဃာန၀ိညာဏ္လုိ႔ေခၚတဲ့ ႏွာေခါင္းမွာမီွေနတဲ့ နံျခင္းဓာတ္သေဘာ၊ ႏွာေခါင္းမွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕၊ ႏွာေခါင္းအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစုတုိ႔ကုိလည္း အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱဆုိတဲ့ လကၡဏာေရး သုံးမ်ိဳးျဖင့္ ေမးေျဖေဟာၾကားပါတယ္။ ဇိ၀ွါပဥၥကနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ဇိ၀ွါပသာဒလုိ႔ ေခၚတဲ့ လွ်ာအၾကည္႐ုပ္၊ ရသဆုိတဲ့ အရသာ၊ ဇိ၀ွါ၀ိညာဏ္လုိ႔ေခၚတဲ့ လွ်ာမွာမွီေနတဲ့ အရသာကုိ ခံစားတဲ့ဓာတ္သေဘာ၊ လွ်ာမွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕၊ လွ်ာအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစုတုိ႔ကုိလည္း လကၡဏာေရး သုံးခ်က္ျဖင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူပါတယ္။ ကာယပဥၥကနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ကာယပသာဒလုိ႔ ေခၚတဲ့ ကုိယ္အၾကည္႐ုပ္၊ ေဗာ႒ဗၺလုိ႔ေခၚတဲ့ အေတြ႕၊ ကာယ၀ိညာဏ္လုိ႔ ေခၚတဲ့့ ကုိယ္မွာမွီေနတဲ့ ထိေတြ႕မႈဓာတ္သေဘာ၊ ကုိယ္မွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕၊ ကုိယ္အေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစုတုိ႔ကုိ လကၡဏာေရးသုံးမ်ိဳးျဖင့္ ေဟာျပေပးပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး မေနာပဥၥကနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း မေနာလုိ႔ေခၚတဲ့ စိတ္အၾကည္၊ ဓမၼာ႐ုံလုိ႔ေခၚတဲ့ ႐ုပ္နာမ္၊ မေနာ၀ိညာဏ္လုိ႔ေခၚတဲ့ အထူးသိမႈသေဘာ၊ စိတ္မွာမွီတဲ့ အေတြ႕၊ စိတ္အေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါး တရားအစုတုိ႔ကုိ မၿမဲျခင္း အနိစၥ၊ ဆင္းရဲျခင္း ဒုကၡ၊ အစုိးမရျခင္း အနတၱသုံးခ်က္ျဖင့္ အရွင္ရာဟုလာအား ေမးရင္း ေျဖေစရင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ထပ္ခါထပ္ခါ ေဟာၾကားေပးေတာ္ မူပါတယ္။
နိဂုံးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ျမတ္ဗုဒၶက “ခ်စ္သားရာဟုလာ… အၾကားအျမင္မ်ားတဲ့ ငါဘုရား၏ တပည့္သာ၀ကသည္ ဤနည္းအတုိင္း ႐ႈျမင္သည္ရွိေသာ္ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာ၊ လွ်ာ၊ ကုိယ္၊ မေနာအၾကည္တုိ႔၌ ၿငိီးေငြ႕၏။ အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အေတြ႕၊ ႐ုပ္နာမ္အစု ဓမၼာရုံတုိ႔၌ ၿငီးေငြ႕၏။ စကၡဳ၀ိညာဏ္၊ ေသာတ၀ိညာဏ္၊ ဃာန၀ိညာဏ္၊ ဇိ၀ွါ၀ိညာဏ္၊ ကာယ၀ိညာဏ္၊ မေနာ၀ိညာဏ္တုိ႔၌ ၿငီးေငြ႕၏။ မ်က္စိအေတြ႕၊ နားအေတြ႕၊ ႏွာေခါင္းအေတြ႕၊ လွ်ာအေတြ႕၊ ကုိယ္အေတြ႕၊ စိတ္အေတြ႕တုိ႔၌ ၿငီးေငြ႕၏။ မ်က္စိအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစု၊ နားအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါး တရားအစု၊ ႏွာေခါင္းအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါး တရားအစု၊ လွ်ာအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါး တရားအစု၊ ကုိယ္အေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါး တရားအစု၊ စိတ္အေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါး တရားအစုတုိ႔၌ ၿငီးေငြ႕၏။ ၿငီးေငြ႕သည္ရွိေသာ္ တပ္မက္ျခင္းကင္း၏။ တပ္မက္ျခင္း ကင္းျခင္းေၾကာင့္ ကိေလသာမွလြတ္၏။ ကိေလသာမွ လြတ္ၿပီးေသာ္ ဒီလြတ္ေျမာက္မႈကုိ ဆင္ျခင္ျခင္း ပစၥေ၀ကၡဏာဉာဏ္ျဖစ္၏။ “ပဋိသေႏၶေနရမႈ ကုန္ၿပီ၊ ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ က်င့္သုံးၿပီးၿပီ၊ ျပဳဖြယ္မဂ္ကိစၥကုိ ျပဳၿပီးၿပီ၊ ေနာက္ထပ္ျပဳဖြယ္ မရွိေတာ့ၿပီ”ဟု အထပ္ထပ္ ဆင္ျခင္ေသာ ပစၥေ၀ကၡဏဉာဏ္ျဖင့္ သိ၏။”ဟု ေဟာၾကားေတာ္မူၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာ အရွင္ရာဟုလာ မေထရ္သည္ ကိေလသာကုန္ခမ္း ရဟႏၲာအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူခဲ့ေလ၏။
သူေတာ္ေကာင္းမ်ား အေနနဲ႔ ဒီစူဠရာဟုေလာ၀ါဒ သုတ္ေတာ္လာ ျမတ္ဗုဒၶက အရွင္ရာဟုလာအား အရဟတၱဖုိလ္ကုိ ဆုိက္ေစတဲ့ ဆပဥၥကနည္းကုိ ေကာင္းစြာနာယူ မွတ္သားႏုိင္ပါတယ္။ ဒီနည္းဟာ အရွင္ရာဟုလာမွမဟုတ္ ဘယ္သူမဆုိ လုိက္နာက်င့္သုံးႏုိင္တဲ့ နည္းျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ့္ရဲ႕ စိတ္နဲ႔၊ ခႏၶာ ၿပီးေတာ့ အာ႐ုံအေတြ႕မွန္သမွ်ကုိ သတိတရား လက္ကုိင္ထားလုိ႔ ဒီနည္းကုိ အသုံးျပဳကာ ေလ့က်င့္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီဆပဥၥကနည္းကုိပဲ မင္းကြန္းတိပိဋက ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက လုိက္နာက်င့္သုံးသူမ်ား အလြယ္တကူ သိရွိနားလည္ႏုိင္ဖုိ႔ ျမန္မာဘာသာ ဓမၼလကၤာျဖင့္ သီကုံးေပးထားခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ဒီဓမၼလကၤာကုိလည္း အလုိရွိသူမ်ား က်က္မွတ္ေဆာင္ထား ႏွလုံးသြင္းႏုိင္ရန္ ေအာက္ပါအတုိင္း တင္ျပေပးလုိက္ရပါေတာ့ေၾကာင္း…
စကၡဳပဥၥက
(က) မ်က္စိတြင္မည္၊ ႐ုပ္အၾကည္ကား၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ၊ ခဏျဖစ္လ်က္၊ ခဏပ်က္၏။ ျဖစ္ပ်က္ႏွစ္တန္၊ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ျဖင့္၊ တရံမစဲ၊ လြန္ဆင္းရဲ၏။ ခုိင္ၿမဲေက်ာမာ၊ ႏွစ္မပါဘူး။ ပညာစကၡဳ၊ ေမွ်ာ္ေထာက္႐ႈေသာ္၊ သူ႔သဘာ၀၊ အနိစၥသည္၊ ဒုကၡ အနတၱပါတကား…။
(ခ) အဆင္းတြင္မည္၊ ႐ုပ္ထုိဤလည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ၊ ခဏျဖစ္လ်က္၊ ခဏပ်က္၏။ ျဖစ္ပ်က္ႏွစ္တန္၊ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ျဖင့္၊ တရံမစဲ၊ လြန္ဆင္းရဲ၏။ ခုိင္ၿမဲေက်ာမာ၊ ႏွစ္မပါဘူး။ ပညာစကၡဳ၊ ေမွ်ာ္ေထာက္႐ႈေသာ္၊ သူ႔သဘာ၀၊ အနိစၥသည္၊ ဒုကၡ အနတၱပါတကား…။
(ဂ) မ်က္စိ၌မွီ၊ ၀ိညာဏ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ၊ ခဏျဖစ္လ်က္၊ ခဏပ်က္၏။ ျဖစ္ပ်က္ႏွစ္တန္၊ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ျဖင့္၊ တရံမစဲ၊ လြန္ဆင္းရဲ၏။ ခုိင္ၿမဲေက်ာမာ၊ ႏွစ္မပါဘူး။ ပညာစကၡဳ၊ ေမွ်ာ္ေထာက္႐ႈေသာ္၊ သူ႔သဘာ၀၊ အနိစၥသည္၊ ဒုကၡ အနတၱပါတကား…။
(ဃ) မ်က္စိ၌မွီ၊ အေတြ႕သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ၊ ခဏျဖစ္လ်က္၊ ခဏပ်က္၏။ ျဖစ္ပ်က္ႏွစ္တန္၊ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ျဖင့္၊ တရံမစဲ၊ လြန္ဆင္းရဲ၏။ ခုိင္ၿမဲေက်ာမာ၊ ႏွစ္မပါဘူး။ ပညာစကၡဳ၊ ေမွ်ာ္ေထာက္႐ႈေသာ္၊ သူ႔သဘာ၀၊ အနိစၥသည္၊ ဒုကၡ အနတၱပါတကား…။
(င) မ်က္စိအေတြ႕၊ ေၾကာင္းျပဳ၍လွ်င္၊ ျဖစ္ေလ့မ်ားစြာ၊ ေ၀ဒနာႏွင့္၊ သညာသခၤါရ၊ ၀ိညာဏဟု၊ အစုေလးမည္၊ ခႏၶာသည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ၊ ခဏျဖစ္လ်က္၊ ခဏပ်က္၏။ ျဖစ္ပ်က္ႏွစ္တန္၊ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ျဖင့္၊ တရံမစဲ၊ လြန္ဆင္းရဲ၏။ ခုိင္ၿမဲေက်ာမာ၊ ႏွစ္မပါဘူး။ ပညာစကၡဳ၊ ေမွ်ာ္ေထာက္႐ႈေသာ္၊ သူ႔သဘာ၀၊ အနိစၥသည္၊ ဒုကၡ အနတၱပါတကား…။
ေသာတပဥၥက
(က) နားဟုတြင္မည္၊ ႐ုပ္အၾကည္ကား၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ခ) အသံတြင္မည္၊ ႐ုပ္ထုိဤလည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဂ) နား၌စဲြမွီ၊ ၀ိညာဏ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဃ) နား၌စဲြမွီ၊ အေတြ႕သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတထပဲ….
(င) နား၌အေတြ႕၊ ေၾကာင္းျပဳ၍လွ်င္၊ ျဖစ္ေလ့မ်ားစြာ….
ဃာနပဥၥက
(က) ႏွာေခါင္းတြင္္မည္၊ ႐ုပ္အၾကည္ကား၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ခ) အနံ႔တြင္မည္၊ ႐ုပ္ထုိဤလည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဂ) ႏွာေခါင္း၌မွီ၊ ၀ိညာဏ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဃ) ႏွာေခါင္း၌မွီ၊ အေတြ႕သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတထပဲ….
(င) ႏွာေခါင္းအေတြ႕၊ ေၾကာင္းျပဳ၍လွ်င္၊ ျဖစ္ေလ့မ်ားစြာ….
ဇိ၀ွါပဥၥက
(က) လွ်ာဟုတြင္္မည္၊ ႐ုပ္အၾကည္ကား၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ခ) ရသာတြင္မည္၊ ႐ုပ္ထုိဤလည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဂ) လွ်ာ၌စဲြမွီ၊ ၀ိညာဏ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဃ) လွ်ာ၌စဲြမွီ၊ အေတြ႕သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတထပဲ….
(င) လွ်ာ၌အေတြ႕၊ ေၾကာင္းျပဳ၍လွ်င္၊ ျဖစ္ေလ့မ်ားစြာ….
ကာယပဥၥက
(က) ကုိယ္ဟုတြင္္မည္၊ ႐ုပ္အၾကည္ကား၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ခ) အေတြ႕တြင္မည္၊ ႐ုပ္ထုိဤလည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဂ) ကုိယ္၌စဲြမွီ၊ ၀ိညာဏ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဃ) ကုိယ္၌စဲြမွီ၊ အေတြ႕သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတထပဲ….
(င) ကုိယ္၌အေတြ႕၊ ေၾကာင္းျပဳ၍လွ်င္၊ ျဖစ္ေလ့မ်ားစြာ….
မေနာပဥၥက
(က) မေနာတြင္္မည္၊ စိတ္အၾကည္ကား၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ခ) ဓမၼတြင္မည္၊ ႐ုပ္နာမ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဂ) မေနာတြင္မည္၊ ၀ိညာဏ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဃ) မေနာ၌မွီ၊ အေတြ႕သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတထပဲ….
(င) မေနာအေတြ႕၊ ေၾကာင္းျပဳ၍လွ်င္၊ ျဖစ္ေလ့မ်ားစြာ၊ ေ၀ဒနာႏွင့္၊ သညာသခၤါရ၊ ၀ိညာဏဟု၊ အစုေလးမည္၊ ခႏၶာသည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ၊ ခဏျဖစ္လ်က္၊ ခဏပ်က္၏။ ျဖစ္ပ်က္ႏွစ္တန္၊ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ျဖင့္၊ တရံမစဲ၊ လြန္ဆင္းရဲ၏။ ခုိင္ၿမဲေက်ာမာ၊ ႏွစ္မပါဘူး။ ပညာစကၡဳ၊ ေမွ်ာ္ေထာက္႐ႈေသာ္၊ သူ႔သဘာ၀၊ အနိစၥသည္၊ ဒုကၡ အနတၱပါတကား…။
ျမတ္ဗုဒၶ = ခ်စ္သား ရဟုလာ… စကၡဳပသာဒလုိ႔ေခၚတဲ့ မ်က္စိအၾကည္႐ုပ္ဟာ ျမဲသေလာ…၊ မၿမဲသေလာ…
ရာဟုလာ = မၿမဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲတဲ့ မ်က္စိအၾကည္႐ုပ္ဟာ ဆင္းရဲသေလာ…၊ ခ်မ္းသာသေလာ…
ရာဟုလာ = ဆင္းရဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲဆင္းရဲ ေဖာက္လဲြေဖာက္ျပန္ ျဖစ္တတ္တဲ့ မ်က္စိအၾကည္႐ုပ္ကုိ ငါ့ဥစၥာဟု တဏွာျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါဟု မာနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါ့အတၱလိပ္ျပာဟု ဒိ႒ိျဖင့္လည္းေကာင္း အလဲြလဲြ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ ႐ႈေမွ်ာ္သင့္သေလာ…၊ မသင့္သေလာ…
ရာဟုလာ = မသင့္ပါ ျမတ္စြာဘုရား..
ျမတ္ဗုဒၶ = ခ်စ္သား ရာဟုလာ… ႐ူပလုိ႔ေခၚတဲ့ ႐ုပ္အဆင္းဟာ ၿမဲကုန္သေလာ…၊ မၿမဲကုန္သေလာ…
ရာဟုလာ = မၿမဲကုန္ပါ ျမတ္စြာဘုရား..
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲတဲ့ အဆင္း႐ုပ္ဟာ ဆင္းရဲသေလာ…၊ ခ်မ္းသာသေလာ…
ရာဟုလာ = ဆင္းရဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲဆင္းရဲ ေဖာက္လဲြေဖာက္ျပန္ ျဖစ္တတ္တဲ့ အဆင္း႐ုပ္ကုိ ငါ့ဥစၥာဟု တဏွာျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါဟု မာနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါ့အတၱလိပ္ျပာဟု ဒိ႒ိျဖင့္လည္းေကာင္း အလဲြလဲြ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ ႐ႈေမွ်ာ္သင့္သေလာ…၊ မသင့္သေလာ…
ရာဟုလာ = မသင့္ပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ခ်စ္သား ရာဟုလာ… စကၡဳ၀ိညာဏလုိ႔ ေခၚတဲ့ မ်က္စိမွာမွီေနတဲ့ ၀ိညာဏ္ အျမင္ဓာတ္သေဘာဟာ ၿမဲသေလာ…၊ မၿမဲသေလာ…
ရာဟုလာ = မၿမဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲတဲ့ မ်က္စိမွာမွီေနတဲ့ အျမင္ဓာတ္သေဘာဟာ ဆင္းရဲသေလာ…၊ ခ်မ္းသာသေလာ…
ရာဟုလာ = ဆင္းရဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲဆင္းရဲ ေဖာက္လဲြေဖာက္ျပန္ ျဖစ္တတ္တဲ့ မ်က္စိမွာမွီေနတဲ့ အျမင္ဓာတ္သေဘာကုိ ငါ့ဥစၥာဟု တဏွာျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါဟု မာနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါ့အတၱလိပ္ျပာဟု ဒိ႒ိျဖင့္လည္းေကာင္း အလဲြလဲြ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ ႐ႈေမွ်ာ္သင့္သေလာ…၊ မသင့္သေလာ…
ရာဟုလာ = မသင့္ပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ခ်စ္သား ရာဟုလာ…စကၡဳသမၹႆေခၚ မ်က္စိမွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕ဟာ ၿမဲသေလာ…၊ မၿမဲသေလာ…
ၿမဲသေလာ…၊ မၿမဲသေလာ…
ရာဟုလာ = မၿမဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲတဲ့ မ်က္စိမွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕ဟာ ဆင္းရဲသေလာ…၊ ခ်မ္းသာသေလာ…
ရာဟုလာ = ဆင္းရဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲဆင္းရဲ ေဖာက္လဲြေဖာက္ျပန္ ျဖစ္တတ္တဲ့ မ်က္စိမွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕ကုိ ငါ့ဥစၥာဟု တဏွာျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါဟု မာနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါ့အတၱလိပ္ျပာဟု ဒိ႒ိျဖင့္လည္းေကာင္း အလဲြလဲြ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ ႐ႈေမွ်ာ္သင့္သေလာ…၊ မသင့္သေလာ…
ရာဟုလာ = မသင့္ပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ခ်စ္သား ရာဟုလာ… မ်က္စိအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာသမွ်ေသာ ခံစားမႈ ေ၀ဒနာသေဘာ၊ မွတ္သားမႈ သညာသေဘာ၊ ျပဳျပင္စီရင္မႈ သခၤါရသေဘာ၊ အထူးသိမႈ ၀ိညာဏ္သေဘာ လုိ႔ေခၚတဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစုဟာ ၿမဲသေလာ…၊ မၿမဲသေလာ…
ရာဟုလာ = မၿမဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲတဲ့ မ်က္စိအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစုဟာ ဆင္းရဲသေလာ…၊ ခ်မ္းသာသေလာ…
ရာဟုလာ = ဆင္းရဲပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ျမတ္ဗုဒၶ = ဒီမၿမဲဆင္းရဲ ေဖာက္လဲြေဖာက္ျပန္ ျဖစ္တတ္တဲ့ မ်က္စိအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစုကုိ ငါ့ဥစၥာဟု တဏွာျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါဟု မာနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ငါ့အတၱလိပ္ျပာဟု ဒိ႒ိျဖင့္လည္းေကာင္း အလဲြလဲြ အေခ်ာ္ေခ်ာ္ ႐ႈေမွ်ာ္သင့္သေလာ…၊ မသင့္သေလာ…
ရာဟုလာ = မသင့္ပါ ျမတ္စြာဘုရား…
ဒီအေမးအေျဖ ေဟာၾကားခ်က္ဟာ စကၡဳဆုိတဲ့ မ်က္စိနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဟာၾကားခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶက အရွင္ရာဟုလာအား မ်က္စိနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္ငါးခ်က္ကုိ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ ဆုိတဲ့ လကၡဏာေရးသုံးပါး တင္ကာ ထပ္ကာထပ္ကာ ေဟာၾကားေတာ္မူပါတယ္။ ဒီလုိ ငါးမ်ိဳးငါးခ်က္တင္ၿပီး ေဟာၾကားေပးတာကုိ ပဥၥကနည္းလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ မ်က္စိနဲ႔ပတ္သက္တာျဖစ္လုိ႔ စကၡဳပဥၥကလုိ႔ သီးသန္႔အမည္ ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒီေဟာၾကားခ်က္အရ ျမင္တယ္ဆုိတဲ့ ျမင္သိစိတ္ တစ္ခုဟာ အဆင္းကုိ ျမင္ႏုိင္တဲ့ စကၡဳပသာဒေခၚ မ်က္စိအၾကည္ဓာတ္ရယ္၊ ပစၥဳပၸန္ ႐ူပါ႐ုံလုိ႔ ေခၚတဲ့ မ်က္ေမွာက္ေရွ႕တဲ့တဲ့မွာ ရွိေနတဲ့ ႐ုပ္အဆင္းရယ္ ေပါင္းစုံမိမွပဲ စကၡဳ၀ိညာဏ္လုိ႔ ေခၚတဲ့ ျမင္သိစိတ္ ျဖစ္ေပၚလာတယ္ဆုိတာ သေဘာေပါက္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီမွာ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးက ခ်ိဳ႕တဲ့ေနရင္ ျမင္တယ္ဆုိတဲ့ ျမင္သိစိတ္ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ မ်က္စိအျမင္ခ်ိဳ႕တဲ့လု႔ိ မ်က္စိ မျမင္တဲ့အခါ၊ ျမင္ႏုိင္ေပမယ့္ ျမင္စရာ အဆင္းမရွိတဲ့အခါ ေတြမွာ ျမင္တယ္ဆုိတဲ့ ျမင္သိစိတ္ မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီအေၾကာင္းႏွစ္ပါးစုံလုိ႔ ျမင္တယ္ဆုိတဲ့ ျမင္သိစိတ္ျဖစ္ေပမယ့္ ျမင္တဲ့အခုိက္မွာ ျမင္တယ္ဆုိတာ သိေနရင္ အဲဒီျမင္မႈအေပၚမွာ လွတယ္၊ မလွဘူးစတဲ့ အစဲြတရား မျဖစ္ႏုိင္တာကုိ နားလည္ႏုိင္ပါတယ္။ ၾကားတာ၊ နံတာစတာေတြမွာလည္း ဒီအတုိင္းပါပဲ။ ပသာဒနဲ႔ အာ႐ံုေပါင္းစုံမိမွ ၀ိညာဏ္ျဖစ္လာတဲ့ သေဘာပါပဲ။
ဆက္လက္ၿပီး ျမတ္ဗုဒၶက ေသာတပဥၥကနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ေသာတပသာဒလုိ႔ ေခၚတဲ့ နားအၾကည္႐ုပ္၊ သဒၵလုိ႔ေခၚတဲ့ အသံ၊ ေသာတ၀ိညာဏ္လုိ႔ေခၚတဲ့ နားမွာမွီေနတဲ့ အျမင္ဓာတ္သေဘာ၊ နားမွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕၊ နားအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါးတရားအစု တုိ႔ကုိလည္း မၿမဲျခင္း အနိစၥ၊ ဆင္းရဲျခင္းဒုကၡ၊ အစုိးမရျခင္းအနတၱ သုံးခ်က္ျဖင့္ ထပ္ခါထပ္ခါ ေမးေျဖကာ ေဟာၾကားေပးေတာ္မူပါတယ္။ ဃာနပဥၥကနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ဃာနပသာဒလုိ႔ ေခၚတဲ့ ႏွာေခါင္းအၾကည္႐ုပ္၊ ဂႏၶဆုိတဲ့ အနံ႔၊ ဃာန၀ိညာဏ္လုိ႔ေခၚတဲ့ ႏွာေခါင္းမွာမီွေနတဲ့ နံျခင္းဓာတ္သေဘာ၊ ႏွာေခါင္းမွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕၊ ႏွာေခါင္းအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစုတုိ႔ကုိလည္း အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱဆုိတဲ့ လကၡဏာေရး သုံးမ်ိဳးျဖင့္ ေမးေျဖေဟာၾကားပါတယ္။ ဇိ၀ွါပဥၥကနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ဇိ၀ွါပသာဒလုိ႔ ေခၚတဲ့ လွ်ာအၾကည္႐ုပ္၊ ရသဆုိတဲ့ အရသာ၊ ဇိ၀ွါ၀ိညာဏ္လုိ႔ေခၚတဲ့ လွ်ာမွာမွီေနတဲ့ အရသာကုိ ခံစားတဲ့ဓာတ္သေဘာ၊ လွ်ာမွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕၊ လွ်ာအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစုတုိ႔ကုိလည္း လကၡဏာေရး သုံးခ်က္ျဖင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူပါတယ္။ ကာယပဥၥကနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ကာယပသာဒလုိ႔ ေခၚတဲ့ ကုိယ္အၾကည္႐ုပ္၊ ေဗာ႒ဗၺလုိ႔ေခၚတဲ့ အေတြ႕၊ ကာယ၀ိညာဏ္လုိ႔ ေခၚတဲ့့ ကုိယ္မွာမွီေနတဲ့ ထိေတြ႕မႈဓာတ္သေဘာ၊ ကုိယ္မွာမွီေနတဲ့ အေတြ႕၊ ကုိယ္အေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစုတုိ႔ကုိ လကၡဏာေရးသုံးမ်ိဳးျဖင့္ ေဟာျပေပးပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး မေနာပဥၥကနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း မေနာလုိ႔ေခၚတဲ့ စိတ္အၾကည္၊ ဓမၼာ႐ုံလုိ႔ေခၚတဲ့ ႐ုပ္နာမ္၊ မေနာ၀ိညာဏ္လုိ႔ေခၚတဲ့ အထူးသိမႈသေဘာ၊ စိတ္မွာမွီတဲ့ အေတြ႕၊ စိတ္အေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါး တရားအစုတုိ႔ကုိ မၿမဲျခင္း အနိစၥ၊ ဆင္းရဲျခင္း ဒုကၡ၊ အစုိးမရျခင္း အနတၱသုံးခ်က္ျဖင့္ အရွင္ရာဟုလာအား ေမးရင္း ေျဖေစရင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ထပ္ခါထပ္ခါ ေဟာၾကားေပးေတာ္ မူပါတယ္။
နိဂုံးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ျမတ္ဗုဒၶက “ခ်စ္သားရာဟုလာ… အၾကားအျမင္မ်ားတဲ့ ငါဘုရား၏ တပည့္သာ၀ကသည္ ဤနည္းအတုိင္း ႐ႈျမင္သည္ရွိေသာ္ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာ၊ လွ်ာ၊ ကုိယ္၊ မေနာအၾကည္တုိ႔၌ ၿငိီးေငြ႕၏။ အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အေတြ႕၊ ႐ုပ္နာမ္အစု ဓမၼာရုံတုိ႔၌ ၿငီးေငြ႕၏။ စကၡဳ၀ိညာဏ္၊ ေသာတ၀ိညာဏ္၊ ဃာန၀ိညာဏ္၊ ဇိ၀ွါ၀ိညာဏ္၊ ကာယ၀ိညာဏ္၊ မေနာ၀ိညာဏ္တုိ႔၌ ၿငီးေငြ႕၏။ မ်က္စိအေတြ႕၊ နားအေတြ႕၊ ႏွာေခါင္းအေတြ႕၊ လွ်ာအေတြ႕၊ ကုိယ္အေတြ႕၊ စိတ္အေတြ႕တုိ႔၌ ၿငီးေငြ႕၏။ မ်က္စိအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶာေလးပါး တရားအစု၊ နားအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါး တရားအစု၊ ႏွာေခါင္းအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါး တရားအစု၊ လွ်ာအေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါး တရားအစု၊ ကုိယ္အေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါး တရားအစု၊ စိတ္အေတြ႕ကုိ အေၾကာင္းျပဳ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ နာမ္ခႏၶေလးပါး တရားအစုတုိ႔၌ ၿငီးေငြ႕၏။ ၿငီးေငြ႕သည္ရွိေသာ္ တပ္မက္ျခင္းကင္း၏။ တပ္မက္ျခင္း ကင္းျခင္းေၾကာင့္ ကိေလသာမွလြတ္၏။ ကိေလသာမွ လြတ္ၿပီးေသာ္ ဒီလြတ္ေျမာက္မႈကုိ ဆင္ျခင္ျခင္း ပစၥေ၀ကၡဏာဉာဏ္ျဖစ္၏။ “ပဋိသေႏၶေနရမႈ ကုန္ၿပီ၊ ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ က်င့္သုံးၿပီးၿပီ၊ ျပဳဖြယ္မဂ္ကိစၥကုိ ျပဳၿပီးၿပီ၊ ေနာက္ထပ္ျပဳဖြယ္ မရွိေတာ့ၿပီ”ဟု အထပ္ထပ္ ဆင္ျခင္ေသာ ပစၥေ၀ကၡဏဉာဏ္ျဖင့္ သိ၏။”ဟု ေဟာၾကားေတာ္မူၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာ အရွင္ရာဟုလာ မေထရ္သည္ ကိေလသာကုန္ခမ္း ရဟႏၲာအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူခဲ့ေလ၏။
သူေတာ္ေကာင္းမ်ား အေနနဲ႔ ဒီစူဠရာဟုေလာ၀ါဒ သုတ္ေတာ္လာ ျမတ္ဗုဒၶက အရွင္ရာဟုလာအား အရဟတၱဖုိလ္ကုိ ဆုိက္ေစတဲ့ ဆပဥၥကနည္းကုိ ေကာင္းစြာနာယူ မွတ္သားႏုိင္ပါတယ္။ ဒီနည္းဟာ အရွင္ရာဟုလာမွမဟုတ္ ဘယ္သူမဆုိ လုိက္နာက်င့္သုံးႏုိင္တဲ့ နည္းျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ့္ရဲ႕ စိတ္နဲ႔၊ ခႏၶာ ၿပီးေတာ့ အာ႐ုံအေတြ႕မွန္သမွ်ကုိ သတိတရား လက္ကုိင္ထားလုိ႔ ဒီနည္းကုိ အသုံးျပဳကာ ေလ့က်င့္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီဆပဥၥကနည္းကုိပဲ မင္းကြန္းတိပိဋက ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက လုိက္နာက်င့္သုံးသူမ်ား အလြယ္တကူ သိရွိနားလည္ႏုိင္ဖုိ႔ ျမန္မာဘာသာ ဓမၼလကၤာျဖင့္ သီကုံးေပးထားခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ဒီဓမၼလကၤာကုိလည္း အလုိရွိသူမ်ား က်က္မွတ္ေဆာင္ထား ႏွလုံးသြင္းႏုိင္ရန္ ေအာက္ပါအတုိင္း တင္ျပေပးလုိက္ရပါေတာ့ေၾကာင္း…
စကၡဳပဥၥက
(က) မ်က္စိတြင္မည္၊ ႐ုပ္အၾကည္ကား၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ၊ ခဏျဖစ္လ်က္၊ ခဏပ်က္၏။ ျဖစ္ပ်က္ႏွစ္တန္၊ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ျဖင့္၊ တရံမစဲ၊ လြန္ဆင္းရဲ၏။ ခုိင္ၿမဲေက်ာမာ၊ ႏွစ္မပါဘူး။ ပညာစကၡဳ၊ ေမွ်ာ္ေထာက္႐ႈေသာ္၊ သူ႔သဘာ၀၊ အနိစၥသည္၊ ဒုကၡ အနတၱပါတကား…။
(ခ) အဆင္းတြင္မည္၊ ႐ုပ္ထုိဤလည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ၊ ခဏျဖစ္လ်က္၊ ခဏပ်က္၏။ ျဖစ္ပ်က္ႏွစ္တန္၊ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ျဖင့္၊ တရံမစဲ၊ လြန္ဆင္းရဲ၏။ ခုိင္ၿမဲေက်ာမာ၊ ႏွစ္မပါဘူး။ ပညာစကၡဳ၊ ေမွ်ာ္ေထာက္႐ႈေသာ္၊ သူ႔သဘာ၀၊ အနိစၥသည္၊ ဒုကၡ အနတၱပါတကား…။
(ဂ) မ်က္စိ၌မွီ၊ ၀ိညာဏ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ၊ ခဏျဖစ္လ်က္၊ ခဏပ်က္၏။ ျဖစ္ပ်က္ႏွစ္တန္၊ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ျဖင့္၊ တရံမစဲ၊ လြန္ဆင္းရဲ၏။ ခုိင္ၿမဲေက်ာမာ၊ ႏွစ္မပါဘူး။ ပညာစကၡဳ၊ ေမွ်ာ္ေထာက္႐ႈေသာ္၊ သူ႔သဘာ၀၊ အနိစၥသည္၊ ဒုကၡ အနတၱပါတကား…။
(ဃ) မ်က္စိ၌မွီ၊ အေတြ႕သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ၊ ခဏျဖစ္လ်က္၊ ခဏပ်က္၏။ ျဖစ္ပ်က္ႏွစ္တန္၊ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ျဖင့္၊ တရံမစဲ၊ လြန္ဆင္းရဲ၏။ ခုိင္ၿမဲေက်ာမာ၊ ႏွစ္မပါဘူး။ ပညာစကၡဳ၊ ေမွ်ာ္ေထာက္႐ႈေသာ္၊ သူ႔သဘာ၀၊ အနိစၥသည္၊ ဒုကၡ အနတၱပါတကား…။
(င) မ်က္စိအေတြ႕၊ ေၾကာင္းျပဳ၍လွ်င္၊ ျဖစ္ေလ့မ်ားစြာ၊ ေ၀ဒနာႏွင့္၊ သညာသခၤါရ၊ ၀ိညာဏဟု၊ အစုေလးမည္၊ ခႏၶာသည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ၊ ခဏျဖစ္လ်က္၊ ခဏပ်က္၏။ ျဖစ္ပ်က္ႏွစ္တန္၊ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ျဖင့္၊ တရံမစဲ၊ လြန္ဆင္းရဲ၏။ ခုိင္ၿမဲေက်ာမာ၊ ႏွစ္မပါဘူး။ ပညာစကၡဳ၊ ေမွ်ာ္ေထာက္႐ႈေသာ္၊ သူ႔သဘာ၀၊ အနိစၥသည္၊ ဒုကၡ အနတၱပါတကား…။
ေသာတပဥၥက
(က) နားဟုတြင္မည္၊ ႐ုပ္အၾကည္ကား၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ခ) အသံတြင္မည္၊ ႐ုပ္ထုိဤလည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဂ) နား၌စဲြမွီ၊ ၀ိညာဏ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဃ) နား၌စဲြမွီ၊ အေတြ႕သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတထပဲ….
(င) နား၌အေတြ႕၊ ေၾကာင္းျပဳ၍လွ်င္၊ ျဖစ္ေလ့မ်ားစြာ….
ဃာနပဥၥက
(က) ႏွာေခါင္းတြင္္မည္၊ ႐ုပ္အၾကည္ကား၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ခ) အနံ႔တြင္မည္၊ ႐ုပ္ထုိဤလည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဂ) ႏွာေခါင္း၌မွီ၊ ၀ိညာဏ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဃ) ႏွာေခါင္း၌မွီ၊ အေတြ႕သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတထပဲ….
(င) ႏွာေခါင္းအေတြ႕၊ ေၾကာင္းျပဳ၍လွ်င္၊ ျဖစ္ေလ့မ်ားစြာ….
ဇိ၀ွါပဥၥက
(က) လွ်ာဟုတြင္္မည္၊ ႐ုပ္အၾကည္ကား၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ခ) ရသာတြင္မည္၊ ႐ုပ္ထုိဤလည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဂ) လွ်ာ၌စဲြမွီ၊ ၀ိညာဏ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဃ) လွ်ာ၌စဲြမွီ၊ အေတြ႕သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတထပဲ….
(င) လွ်ာ၌အေတြ႕၊ ေၾကာင္းျပဳ၍လွ်င္၊ ျဖစ္ေလ့မ်ားစြာ….
ကာယပဥၥက
(က) ကုိယ္ဟုတြင္္မည္၊ ႐ုပ္အၾကည္ကား၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ခ) အေတြ႕တြင္မည္၊ ႐ုပ္ထုိဤလည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဂ) ကုိယ္၌စဲြမွီ၊ ၀ိညာဏ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဃ) ကုိယ္၌စဲြမွီ၊ အေတြ႕သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတထပဲ….
(င) ကုိယ္၌အေတြ႕၊ ေၾကာင္းျပဳ၍လွ်င္၊ ျဖစ္ေလ့မ်ားစြာ….
မေနာပဥၥက
(က) မေနာတြင္္မည္၊ စိတ္အၾကည္ကား၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ခ) ဓမၼတြင္မည္၊ ႐ုပ္နာမ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဂ) မေနာတြင္မည္၊ ၀ိညာဏ္သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ….
(ဃ) မေနာ၌မွီ၊ အေတြ႕သည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတထပဲ….
(င) မေနာအေတြ႕၊ ေၾကာင္းျပဳ၍လွ်င္၊ ျဖစ္ေလ့မ်ားစြာ၊ ေ၀ဒနာႏွင့္၊ သညာသခၤါရ၊ ၀ိညာဏဟု၊ အစုေလးမည္၊ ခႏၶာသည္လည္း၊ ျမင့္ရွည္ကာလ၊ မတည္ထပဲ၊ ခဏျဖစ္လ်က္၊ ခဏပ်က္၏။ ျဖစ္ပ်က္ႏွစ္တန္၊ ႏွိပ္စက္ဒဏ္ျဖင့္၊ တရံမစဲ၊ လြန္ဆင္းရဲ၏။ ခုိင္ၿမဲေက်ာမာ၊ ႏွစ္မပါဘူး။ ပညာစကၡဳ၊ ေမွ်ာ္ေထာက္႐ႈေသာ္၊ သူ႔သဘာ၀၊ အနိစၥသည္၊ ဒုကၡ အနတၱပါတကား…။
