မၾကာေသးခင္က ဘုန္းဘုန္းတုိ႔ စိတၱသုခ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း (ဒယ္ဂူး၊ ကုိရီးယား)ရဲ႕ ေက်ာင္းအက်ိဳးေဆာင္ ဒကာတစ္ေယာက္ ဆုိင္ကယ္ေမွာက္ၿပီး အရမ္းျပင္းထန္တဲ့ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ေဆး႐ုံေပၚကုိ ေရာက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းအတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူမႈေရး ကိစၥမ်ားမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ျမန္မာမ်ားအတြက္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အေကာင္းဆုံး ႀကိဳးစားေဆာင္ရြတ္ေပးၿပီး အေသာက္အစားကင္းကာ လူႀကီးလူေကာင္း ပီသတဲ့ သူတစ္ေယာက္ အခုလုိ အျဖစ္ဆုိးနဲ႔ ႀကဳံံံခဲ့ရေတာ့ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ၾကရတဲ့အျပင္ မေကာင္းတဲ့ အလုပ္ေတြနဲ႔ ကုိယ့္အတြက္လည္း အက်ိဳးမရွိ၊ အမ်ားအတြက္လည္း အက်ိဳးမရွိဘဲ ကုိယ့္အခ်င္းခ်င္း ဒုကၡေပးေနေလ့ ရွိတတ္ေပမယ့္ ဘာမွမျဖစ္ဘဲ ဒုကၡေပးၿမဲ ေပးေနတဲ့ သူအခ်ိဳ႕နဲ႔ပါ ခ်ိန္းထုိးၿပီး “ကံတရားကလည္း မေကာင္းတဲ့ သူေတြက်ေတာ့ ဘာမွမျဖစ္ဘဲ သူလုိေကာင္းတဲ့သူမ်ိဳးမွ အခုလုိ လာျဖစ္ရတယ္လုိ႔၊ သူ႔ကံကလည္း ဆုိးလြန္းလွပါတယ္၊ ျဖစ္သင့္တာက သူလုိလူမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ၊ မေကာင္းတဲ့သူေတြမွာ ျဖစ္ရမွာပါ” စသျဖင့္ အားမလုိအားမရ ႏွေမ်ာတသနဲ႔ ေျပာၾကဆုိၾကပါတယ္။
သူတုိ႔သူတုိ႔ေတြရဲ႕ အဲဒီလုိ အသံေလးေတြၾကားရေတာ့ ပုထုဇဥ္ျဖစ္တဲ့ ဘုန္းဘုန္းမွာလည္း ကုိယ့္ဒကာအတြက္ အတုိင္းထက္အလြန္ ခံစားရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ခံစားမႈရဲ႕ေနာက္မွာလည္း သံေဝဂရမႈေတြ၊ တရားရမႈေတြ၊ ႏွေမ်ာတသမႈေတြနဲ႔ စိတ္ထဲမွာ အေတာ္အလုပ္႐ႈပ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလုိကိစၥမ်ိဳးက ခံစားေန႐ုံနဲ႔ ၿပီးသြားမယ့္ ကိစၥမ်ိဳးမဟုတ္ေလေတာ့ သူ႔အတြက္ လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တာကုိပဲ တစ္ခါျပန္ၿပီး အားစုိက္ရျပန္ပါတယ္။ သူနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရ၊ ခံစားရတဲ့ သူေတြကုိလည္း သူတုိ႔စိတ္အစဥ္ေတြ သက္သာေစဖုိ႔ ဓမၼေလးေတြနဲ႔ ေျဖေဖ်ာက္ေပးရျပန္ပါတယ္။ ေက်ာင္းအက်ိဳးေဆာင္ တစ္ေယာက္ အခုလုိ အျဖစ္ဆုိးနဲ႔ ႀကဳံရတဲ့အေပၚမွာ အဆုိးထဲက အေကာင္းကုိထုတ္ၿပီး “ဒါဟာ ကံးဆုိျခင္းထက္၊ ကံေကာင္းသြားျခင္းပဲ ျဖစ္ေၾကာင္း” စသျဖင့္ ေဟာေျပာေပးရျပန္ပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္။ ဒီဒကာ အခုလုိျဖစ္သြားတာဟာ သာမန္အားျဖင့္ ၾကည့္ရင္ေတာ့ ကံဆုိးတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သံသရာနဲ႔ ခ်ီလာခဲ့တဲ့ မျမင္ႏုိင္တဲ့ သူ႔အတိတ္အတိတ္ ကံေတြအရ ၾကည့္ရင္ေတာ့ ဒါဟာ ကံဆုိးတာထက္ ကံေကာင္းတာလုိ႔ပဲ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတိတ္ တစ္ခ်ိန္က သူလုပ္ခဲ့တဲ့ မေကာင္းကံရဲ႕ အက်ိဳးေပးခ်ိန္ဟာ အခုအခ်ိန္မွာ အရမ္းအားေကာင္းေနၿပီး အက်ိဳးေပးခ်ိန္ တုိက္ဆုိင္လာတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ ပုံမွန္သြားလာ လႈပ္ရွားေနတုန္းမွာပဲ အခုလုိ အျဖစ္ေတြနဲ႔ ႀကဳံေတြ႔ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔အျဖစ္ကုိ လက္ေတြ႕ျမင္ေတြၾကရတဲ့ သူေတြရဲ႕ ေျပာျပခ်က္အရ သူျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဆုိင္ကယ္ေမွာက္တဲ့ေနရာနဲ႔၊ ေမွာက္သြားတဲ့ အေနအထားေတြအရ အဲဒီေနရာမွာပဲ ဘယ္သူမွမသိလုိက္ဘဲ ေသသြားႏုိင္တဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးဆုိတာ သိလုိက္ရပါတယ္။ အဲဒီလုိ ေသရမယ့္ အေနအထားကေန ခုလုိ မေသဘဲ ထိခုိက္ဒဏ္ရာ ရတဲ့အဆင့္ေလာက္ပဲ ျဖစ္သြားတာဆုိေတာ့ ဒါဟာ အခုဘဝမွာ သူလုပ္ခဲ့တဲ့ ေကာင္းတဲ့ကုသုိလ္ကံေတြရဲ႕ ေထာက္တည္ေပးမႈေၾကာင့္ ဆုိတာ ထင္ရွားတဲ့အခ်က္ပဲလုိ႔ ဘာသာတရား႐ႈေထာင့္၊ ကံတရား႐ႈေထာင့္ေတြအရ ေျဖဆည္ႏုိင္ၾကရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါဟာ အမွန္ပါပဲ။ ကံတရားရဲ႕ အက်ိဳးေပးခ်ိန္ ေရာက္လာတဲ့အခါ သိပ္ၿပီးတန္ခုိးၾကီးပါတယ္ဆုိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ေတြေတာင္မွ ဝဋ္ေကၽြးတစ္ခုအျဖစ္ ေပးဆပ္ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းကံပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဆုိးကံပဲျဖစ္ျဖစ္ အခ်ိန္တန္မွ၊ အခြင့္ႀကဳံမွ အက်ိဳးေပးတတ္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီအက်ိဳးေပးခ်ိန္မွာ ကုိယ့္ဘက္က ျပင္ဆင္ထားဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မေကာင္းကံအက်ိဳးေပးခ်ိန္ ေရာက္လာတဲ့အခါ အဆုိးဆုံးမျဖစ္ဖုိ႔ ေကာင္းကံေတြနဲ႔ ေထာက္ပံ့ေပးထားရမွာ ျဖစ္သလုိ ေကာင္းကံအက်ိဳးေပးခ်ိန္ ေရာက္လာတဲ့အခါလည္း ဒီကံအက်ိဳးေပး အားေကာင္းေအာင္၊ အက်ိဳးေပးခြင့္သာေအာင္ ေကာင္းတာေတြနဲ႔ လမ္းဖြင့္ေပးထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း မေကာင္းကံဆုိရင္ အက်ိဳးေပးအားနည္းၿပီး၊ ေကာင္းကံဆုိရင္ အက်ိဳးေပးအားႀကီးလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မူတဲ့ တရားစကားေတာ္ကုိ သတိရဆင္ျခင္မိပါတယ္။ ဘုရားစကားေတာ္ဟာ သိပ္မွန္ၿပီး အရမ္းကုိ မွတ္သားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္က ေကာင္းကံမေကာင္းကံေတြရဲ႕ အက်ိဳးေပးခ်ိန္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး “မေကာင္းမႈကုိ ျပဳေသာသူပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း မေကာင္းမႈ အက်ိဳးမေပးေသးေသာ ကာလပတ္လုံး ေကာင္းျမတ္ေသာ အာ႐ုံကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ေသး၏။ မေကာင္းမႈ အက်ိဳးေပးေသာ အခါ၌မူကား မေကာင္းမႈျပဳေသာသူသည္ မေကာင္းက်ိဳးကုိ ခံစားရ၏။ ေကာင္းမႈျပဳေသာ သူပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေကာင္းမႈအက်ိဳး မေပးေသးေသာ ကာလပတ္လုံး မေကာင္းေသာ အာ႐ုံကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ေသး၏။ ေကာင္းမႈအက်ိဳးေပးေသာ အခါ၌မူကား ေကာင္းမႈျပဳေသာသူသည္ ေကာင္းက်ိဳးတုိ႔ကုိသာ ေတြ႕ျမင္ရေလေတာ့၏” လုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။
ဘုရားရွင္ မိန္႔ေတာ္မူတဲ့ တရားစကားေတာ္လုိပါပဲ ေကာင္းတဲ့အလုပ္၊ မေကာင္းတဲ့အလုပ္ေတြရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈဆုိတာ အခ်ိန္တန္ အခြင့္ႀကဳံမွ အက်ိဳးေပးတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေကာင္းတာေတြ လုပ္ေနရဲ႕သားနဲ႔ မေကာင္းတာေတြပဲ ျဖစ္ေနရတဲ့သူေတြ၊ မေကာင္းတာေတြ လုပ္ေနေပမယ့္ ေကာင္းက်ိဳးေတြကုိ ေတြ႕ေနရတဲ့သူေတြ အေနနဲ႔ ေကာင္းကံမေကာင္းကံေတြရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ အက်ိဳးေပးခ်ိန္ဟာ အခ်ိန္တန္လာရင္ ဘယ္သူမွ တားမရဘူးဆုိတာ သေဘာေပါက္ သိျမင္ၿပီး မေကာင္းမႈေတြကုိ ေရွာင္ကာ ေကာင္းမႈေတြကုိ ေဆာင္ထားၾကဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းမႈေတြကုိ ေဆာင္ထားတဲ့သူေတြမွာ အတိတ္တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္က မေကာင္းက်ိဳးေတြ အက်ိဳးေပးခ်ိန္တန္လုိ႔ ကုိယ့္ဆီကုိ ေရာက္လာတာေတာင္မွ အဆုိးဝါးႀကီး ျဖစ္မသြားဘူးဆုိတာ သိရွိနားလည္ၿပီး ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ တတ္ႏုိင္သမွ် ႀကိဳးစားျပဳလုပ္ထားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆုိလုိတာက ဒီေလာက္ေကာင္းတာေတြ လုပ္တဲ့သူကုိမွ ဒီလုိ မေကာင္းက်ိဳးေတြ ျဖစ္ရတယ္ရယ္လုိ႔ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ၾကရတဲ့သူေတြ အေနနဲ႔ ဒါဟာ ကံတရားရဲ႕ မ်က္ႏွာလုိက္မႈ မဟုတ္ဘဲ အားႀကီးတဲ့ ကံတစ္ခုခုရဲ႕ အက်ိဳးေပးခ်ိန္တန္လုိ႔ ေရာက္လာခဲ့တဲ့ ကမၼနိယာမရဲ႕ သေဘာပဲ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ သိရွိထားၾကရမွာ ျဖစ္ၿပီး အဆုိးထဲက အေကာင္းအေနနဲ႔ အဆုံးစြန္ျဖစ္ရမယ့္ ဆုိးက်ိဳးကေန အမ်ားႀကီး ေကာင္းမြန္လာတဲ့ အေပၚမွာလည္း ဒါဟာ အတိတ္ဘဝ တစ္ခုခုက ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ မေကာင္းမႈဟာ အားႀကီးေပမယ့္ ဒီဘဝရဲ႕ ေကာင္းမႈအားေတြရဲ႕ ေထာက္ပ့ံေပးမႈက အားႀကီးတဲ့ မေကာင္းမႈကုိ အားနည္းေအာင္ ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါလားဆုိတာ ျဖည္ဆည္ၾကရမွာျဖစ္ကာ မျမင္ႏုိင္တဲ့ ကံတရားရဲ႕ သက္ေရာက္မႈေတြ ဘယ္လုိပဲ ရွိေနပါေစ ကုိယ့္ဘက္ကေတာ့ ေကာင္းမႈေတြနဲ႔ အားျဖည့္ထားၾကရမယ္ဆုိတာ သေဘာေပါက္သိျမင္ နားလည္ထားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေကာင္းတာေတြ လုပ္ေနေပမယ့္ မေကာင္းက်ိဳးနဲ႔ ႀကဳံေတြ႕ရၿပီး မေကာင္းတာေတြ လုပ္ေနေပမယ့္ ေကာင္းက်ိဳးေတြ ရေနတဲ့သူေတြကုိ ၾကည့္ကာ “ကံဆုိးလုိက္တာ၊ ကံေကာင္းလုိက္တာ” စသျဖင့္ ဆုိတတ္ၾကတဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ “ကံဆုိးကံေကာင္းဆုိတာ ျပဳလုပ္သူရဲ႕ ေစတနာရယ္၊ အက်ိဳးေပးခ်ိန္တန္မွ အက်ိဳးေပးတတ္တဲ့ ကံတရားရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရယ္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အက်ိဳးရလာဘ္ တစ္ခုသာ ျဖစ္ေၾကာင္း” သေဘာေပါက္သိျမင္ကာ မျမင္ႏုိင္တဲ့ ကံတရားရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ေရာက္လာတဲ့အခါ မေကာင္းက်ိဳးဆုိရင္လည္း အက်ိဳးေပးအားနည္းေအာင္၊ ေကာင္းက်ိဳးဆုိရင္လည္း အက်ိဳးေပး အားေကာင္းေအာင္ အခုလက္ရွိအခ်ိန္မွာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိသာ ေကာင္းတဲ့အလုပ္ေတြကုိ ထပ္ကာထပ္ကာ လုပ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရင္း ကံဆုိးတဲ့အခါ ကံေကာင္းေစဖုိ႔ ေကာင္းကံေတြကုိသာ လုပ္ၾကည့္ၾကဖုိ႔ ေစတနာထား ေမတၱာအားနဲ႔ တုိက္တြန္းသမႈ ျပဳလုိက္ရပါတယ္။
သူတုိ႔သူတုိ႔ေတြရဲ႕ အဲဒီလုိ အသံေလးေတြၾကားရေတာ့ ပုထုဇဥ္ျဖစ္တဲ့ ဘုန္းဘုန္းမွာလည္း ကုိယ့္ဒကာအတြက္ အတုိင္းထက္အလြန္ ခံစားရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ခံစားမႈရဲ႕ေနာက္မွာလည္း သံေဝဂရမႈေတြ၊ တရားရမႈေတြ၊ ႏွေမ်ာတသမႈေတြနဲ႔ စိတ္ထဲမွာ အေတာ္အလုပ္႐ႈပ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလုိကိစၥမ်ိဳးက ခံစားေန႐ုံနဲ႔ ၿပီးသြားမယ့္ ကိစၥမ်ိဳးမဟုတ္ေလေတာ့ သူ႔အတြက္ လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တာကုိပဲ တစ္ခါျပန္ၿပီး အားစုိက္ရျပန္ပါတယ္။ သူနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရ၊ ခံစားရတဲ့ သူေတြကုိလည္း သူတုိ႔စိတ္အစဥ္ေတြ သက္သာေစဖုိ႔ ဓမၼေလးေတြနဲ႔ ေျဖေဖ်ာက္ေပးရျပန္ပါတယ္။ ေက်ာင္းအက်ိဳးေဆာင္ တစ္ေယာက္ အခုလုိ အျဖစ္ဆုိးနဲ႔ ႀကဳံရတဲ့အေပၚမွာ အဆုိးထဲက အေကာင္းကုိထုတ္ၿပီး “ဒါဟာ ကံးဆုိျခင္းထက္၊ ကံေကာင္းသြားျခင္းပဲ ျဖစ္ေၾကာင္း” စသျဖင့္ ေဟာေျပာေပးရျပန္ပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္။ ဒီဒကာ အခုလုိျဖစ္သြားတာဟာ သာမန္အားျဖင့္ ၾကည့္ရင္ေတာ့ ကံဆုိးတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သံသရာနဲ႔ ခ်ီလာခဲ့တဲ့ မျမင္ႏုိင္တဲ့ သူ႔အတိတ္အတိတ္ ကံေတြအရ ၾကည့္ရင္ေတာ့ ဒါဟာ ကံဆုိးတာထက္ ကံေကာင္းတာလုိ႔ပဲ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတိတ္ တစ္ခ်ိန္က သူလုပ္ခဲ့တဲ့ မေကာင္းကံရဲ႕ အက်ိဳးေပးခ်ိန္ဟာ အခုအခ်ိန္မွာ အရမ္းအားေကာင္းေနၿပီး အက်ိဳးေပးခ်ိန္ တုိက္ဆုိင္လာတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ ပုံမွန္သြားလာ လႈပ္ရွားေနတုန္းမွာပဲ အခုလုိ အျဖစ္ေတြနဲ႔ ႀကဳံေတြ႔ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔အျဖစ္ကုိ လက္ေတြ႕ျမင္ေတြၾကရတဲ့ သူေတြရဲ႕ ေျပာျပခ်က္အရ သူျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဆုိင္ကယ္ေမွာက္တဲ့ေနရာနဲ႔၊ ေမွာက္သြားတဲ့ အေနအထားေတြအရ အဲဒီေနရာမွာပဲ ဘယ္သူမွမသိလုိက္ဘဲ ေသသြားႏုိင္တဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးဆုိတာ သိလုိက္ရပါတယ္။ အဲဒီလုိ ေသရမယ့္ အေနအထားကေန ခုလုိ မေသဘဲ ထိခုိက္ဒဏ္ရာ ရတဲ့အဆင့္ေလာက္ပဲ ျဖစ္သြားတာဆုိေတာ့ ဒါဟာ အခုဘဝမွာ သူလုပ္ခဲ့တဲ့ ေကာင္းတဲ့ကုသုိလ္ကံေတြရဲ႕ ေထာက္တည္ေပးမႈေၾကာင့္ ဆုိတာ ထင္ရွားတဲ့အခ်က္ပဲလုိ႔ ဘာသာတရား႐ႈေထာင့္၊ ကံတရား႐ႈေထာင့္ေတြအရ ေျဖဆည္ႏုိင္ၾကရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါဟာ အမွန္ပါပဲ။ ကံတရားရဲ႕ အက်ိဳးေပးခ်ိန္ ေရာက္လာတဲ့အခါ သိပ္ၿပီးတန္ခုိးၾကီးပါတယ္ဆုိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ေတြေတာင္မွ ဝဋ္ေကၽြးတစ္ခုအျဖစ္ ေပးဆပ္ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းကံပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဆုိးကံပဲျဖစ္ျဖစ္ အခ်ိန္တန္မွ၊ အခြင့္ႀကဳံမွ အက်ိဳးေပးတတ္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီအက်ိဳးေပးခ်ိန္မွာ ကုိယ့္ဘက္က ျပင္ဆင္ထားဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မေကာင္းကံအက်ိဳးေပးခ်ိန္ ေရာက္လာတဲ့အခါ အဆုိးဆုံးမျဖစ္ဖုိ႔ ေကာင္းကံေတြနဲ႔ ေထာက္ပံ့ေပးထားရမွာ ျဖစ္သလုိ ေကာင္းကံအက်ိဳးေပးခ်ိန္ ေရာက္လာတဲ့အခါလည္း ဒီကံအက်ိဳးေပး အားေကာင္းေအာင္၊ အက်ိဳးေပးခြင့္သာေအာင္ ေကာင္းတာေတြနဲ႔ လမ္းဖြင့္ေပးထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း မေကာင္းကံဆုိရင္ အက်ိဳးေပးအားနည္းၿပီး၊ ေကာင္းကံဆုိရင္ အက်ိဳးေပးအားႀကီးလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မူတဲ့ တရားစကားေတာ္ကုိ သတိရဆင္ျခင္မိပါတယ္။ ဘုရားစကားေတာ္ဟာ သိပ္မွန္ၿပီး အရမ္းကုိ မွတ္သားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္က ေကာင္းကံမေကာင္းကံေတြရဲ႕ အက်ိဳးေပးခ်ိန္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး “မေကာင္းမႈကုိ ျပဳေသာသူပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း မေကာင္းမႈ အက်ိဳးမေပးေသးေသာ ကာလပတ္လုံး ေကာင္းျမတ္ေသာ အာ႐ုံကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ေသး၏။ မေကာင္းမႈ အက်ိဳးေပးေသာ အခါ၌မူကား မေကာင္းမႈျပဳေသာသူသည္ မေကာင္းက်ိဳးကုိ ခံစားရ၏။ ေကာင္းမႈျပဳေသာ သူပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေကာင္းမႈအက်ိဳး မေပးေသးေသာ ကာလပတ္လုံး မေကာင္းေသာ အာ႐ုံကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ေသး၏။ ေကာင္းမႈအက်ိဳးေပးေသာ အခါ၌မူကား ေကာင္းမႈျပဳေသာသူသည္ ေကာင္းက်ိဳးတုိ႔ကုိသာ ေတြ႕ျမင္ရေလေတာ့၏” လုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။
ဘုရားရွင္ မိန္႔ေတာ္မူတဲ့ တရားစကားေတာ္လုိပါပဲ ေကာင္းတဲ့အလုပ္၊ မေကာင္းတဲ့အလုပ္ေတြရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈဆုိတာ အခ်ိန္တန္ အခြင့္ႀကဳံမွ အက်ိဳးေပးတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေကာင္းတာေတြ လုပ္ေနရဲ႕သားနဲ႔ မေကာင္းတာေတြပဲ ျဖစ္ေနရတဲ့သူေတြ၊ မေကာင္းတာေတြ လုပ္ေနေပမယ့္ ေကာင္းက်ိဳးေတြကုိ ေတြ႕ေနရတဲ့သူေတြ အေနနဲ႔ ေကာင္းကံမေကာင္းကံေတြရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ အက်ိဳးေပးခ်ိန္ဟာ အခ်ိန္တန္လာရင္ ဘယ္သူမွ တားမရဘူးဆုိတာ သေဘာေပါက္ သိျမင္ၿပီး မေကာင္းမႈေတြကုိ ေရွာင္ကာ ေကာင္းမႈေတြကုိ ေဆာင္ထားၾကဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းမႈေတြကုိ ေဆာင္ထားတဲ့သူေတြမွာ အတိတ္တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္က မေကာင္းက်ိဳးေတြ အက်ိဳးေပးခ်ိန္တန္လုိ႔ ကုိယ့္ဆီကုိ ေရာက္လာတာေတာင္မွ အဆုိးဝါးႀကီး ျဖစ္မသြားဘူးဆုိတာ သိရွိနားလည္ၿပီး ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ တတ္ႏုိင္သမွ် ႀကိဳးစားျပဳလုပ္ထားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆုိလုိတာက ဒီေလာက္ေကာင္းတာေတြ လုပ္တဲ့သူကုိမွ ဒီလုိ မေကာင္းက်ိဳးေတြ ျဖစ္ရတယ္ရယ္လုိ႔ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ၾကရတဲ့သူေတြ အေနနဲ႔ ဒါဟာ ကံတရားရဲ႕ မ်က္ႏွာလုိက္မႈ မဟုတ္ဘဲ အားႀကီးတဲ့ ကံတစ္ခုခုရဲ႕ အက်ိဳးေပးခ်ိန္တန္လုိ႔ ေရာက္လာခဲ့တဲ့ ကမၼနိယာမရဲ႕ သေဘာပဲ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ သိရွိထားၾကရမွာ ျဖစ္ၿပီး အဆုိးထဲက အေကာင္းအေနနဲ႔ အဆုံးစြန္ျဖစ္ရမယ့္ ဆုိးက်ိဳးကေန အမ်ားႀကီး ေကာင္းမြန္လာတဲ့ အေပၚမွာလည္း ဒါဟာ အတိတ္ဘဝ တစ္ခုခုက ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ မေကာင္းမႈဟာ အားႀကီးေပမယ့္ ဒီဘဝရဲ႕ ေကာင္းမႈအားေတြရဲ႕ ေထာက္ပ့ံေပးမႈက အားႀကီးတဲ့ မေကာင္းမႈကုိ အားနည္းေအာင္ ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါလားဆုိတာ ျဖည္ဆည္ၾကရမွာျဖစ္ကာ မျမင္ႏုိင္တဲ့ ကံတရားရဲ႕ သက္ေရာက္မႈေတြ ဘယ္လုိပဲ ရွိေနပါေစ ကုိယ့္ဘက္ကေတာ့ ေကာင္းမႈေတြနဲ႔ အားျဖည့္ထားၾကရမယ္ဆုိတာ သေဘာေပါက္သိျမင္ နားလည္ထားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေကာင္းတာေတြ လုပ္ေနေပမယ့္ မေကာင္းက်ိဳးနဲ႔ ႀကဳံေတြ႕ရၿပီး မေကာင္းတာေတြ လုပ္ေနေပမယ့္ ေကာင္းက်ိဳးေတြ ရေနတဲ့သူေတြကုိ ၾကည့္ကာ “ကံဆုိးလုိက္တာ၊ ကံေကာင္းလုိက္တာ” စသျဖင့္ ဆုိတတ္ၾကတဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ “ကံဆုိးကံေကာင္းဆုိတာ ျပဳလုပ္သူရဲ႕ ေစတနာရယ္၊ အက်ိဳးေပးခ်ိန္တန္မွ အက်ိဳးေပးတတ္တဲ့ ကံတရားရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရယ္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အက်ိဳးရလာဘ္ တစ္ခုသာ ျဖစ္ေၾကာင္း” သေဘာေပါက္သိျမင္ကာ မျမင္ႏုိင္တဲ့ ကံတရားရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ေရာက္လာတဲ့အခါ မေကာင္းက်ိဳးဆုိရင္လည္း အက်ိဳးေပးအားနည္းေအာင္၊ ေကာင္းက်ိဳးဆုိရင္လည္း အက်ိဳးေပး အားေကာင္းေအာင္ အခုလက္ရွိအခ်ိန္မွာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိသာ ေကာင္းတဲ့အလုပ္ေတြကုိ ထပ္ကာထပ္ကာ လုပ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရင္း ကံဆုိးတဲ့အခါ ကံေကာင္းေစဖုိ႔ ေကာင္းကံေတြကုိသာ လုပ္ၾကည့္ၾကဖုိ႔ ေစတနာထား ေမတၱာအားနဲ႔ တုိက္တြန္းသမႈ ျပဳလုိက္ရပါတယ္။
