သတၱဝါမွန္သမွ် မိမိတုိ႔၏ ဘဝကုိ လွပလုိၾက၏။ လွပသည့္ ဘဝကုိတည္ေဆာက္လုိၾက၏။ သာယာသည့္ဘဝ၊ ေအးခ်မ္းသည့္ဘဝ၊ ေဘးမသန္းသည့္ဘဝကုိ လုိလားၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း ထုိထုိဘဝ လွပေစရန္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ပုံေဖာ္ၾက၊ တည္ေဆာက္ၾက၊ ဖန္တီးၾကျခင္း ျဖစ္၏။ အခ်ိဳ႕က ဘဝကုိ ကာယျဖင့္ တည္ေဆာက္ၾက၏။ အခ်ိဳ႕က ဓနျဖင့္ တည္ေဆာက္ၾက၏။ အခ်ိဳ႕က ဉာဏျဖင့္ တည္ေဆာက္ၾက၏။ အခ်ိဳ႕က အရွိန္အဝါျဖင့္ တည္ေဆာက္ၾက၏။ အခ်ိဳ႕က ဂုဏ္ပကာသနျဖင့္ တည္ေဆာက္ၾက၏။ မည္သည့္နည္းျဖင့္ မည္သုိ႔ပင္ တည္ေဆာက္ထားေသာ္လည္း ထုိတည္ေဆာက္မႈမ်ားတြင္ ဓမၼမပါလွ်င္ကား အခိုက္အတန္႔မွ်သာ တည္ေဆာက္ႏုိင္၏။ ဓမၼ“အား”ျဖင့္ ပံ့ပုိးမထား၊ ထိန္းခ်ဳပ္မထားလွ်င္ ထုိထုိနည္းျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဘဝအမ်ိဳးမ်ိဳးသည္ ေရရွည္တည္တ့ံရန္ မလြယ္ကူလွေပ။ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ လွပေစရန္ တည္ေဆာက္ထားမႈ မျဖစ္ႏုိင္လွေပ။ ဓမၼပါမွ ဘဝသာယာၿပီး အလွျဖာႏုိင္မည္ ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယခုမ်က္ေမွာက္ဘဝမွသည္ ေနာင္သံသရာ၊ ထုိမွနိဗၺာန္တုိင္ေအာင္ သာယာလွပသည့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္လုိသူမ်ားသည္ ဓမၼျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္သင့္ေၾကာင္း ဆုိျခင္း ျဖစ္၏။
လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ဓမၼဟုဆုိလာလွ်င္ အသက္ႀကီးသူမ်ား၊ ေသခါနီးသူမ်ား၊ ဘဝကူးေကာင္းလုိသူမ်ား စသူတုိ႔ အတြက္သာ လုိအပ္သည္ဟု ထင္မွတ္တတ္၏။ အထူးသျဖင့္ ပညာရွာေနၾကသည့္ ပထမအရြယ္ လူငယ္မ်ား၊ ဥစၥာရွာေနၾကသည့္ ဒုတိယအရြယ္ လူရြယ္မ်ားက မိမိတုိ႔၏ အရြယ္မ်ားသည္ ဓမၼရွာရမည့္အရြယ္ မဟုတ္၊ ဓမၼရွာရမည့္ အရြယ္သည္ အုိမင္းမစြမ္းျဖစ္လာသည့္ တတိယအရြယ္သာ ျဖစ္သည္ဟု ခံယူထားတတ္ၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း ပညာရွာေနသည့္အခ်ိန္၊ ဥစၥာရွာေနသည့္ အခ်ိန္မ်ားတြင္ ဓမၼျဖင့္ ေဝးေနၾကၿပီး ဓမၼအားမပါဘဲ မိမိတုိ႔၏ အရြယ္မ်ားကုိ တည္ေဆာက္ေနၾကျခင္း ျဖစ္၏။ ျပႆနာမွာ ဓမၼမပါဘဲ တည္ေဆာက္ထားသျဖင့္ ပထမအရြယ္တြင္လည္း ဘဝကုိ ေကာင္းစြာတည္ေဆာက္ႏုိင္ျခင္း မရွိသကဲ့သုိ႔ ဒုတိယအရြယ္တြင္လည္း ဘဝမွာ ဖ႐ုိဖရဲ ျပန္႔ႀကဲေနၿမဲသာ ျဖစ္ေနသည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္၏။ တတိယအရြယ္ေရာက္လာမွ ဘဝကုိ ဓမၼျဖင့္ တည္ေဆာက္ၾကစုိ႔ဟု ဆုိျပန္ေသာ္လည္း အုိမင္းမစြမ္း ျဖစ္လာမႈက “အုိရင္မင္း မစြမ္းေတာ့ဘူး”ဟု ဆုိသကဲ့ျဖစ္ကာ အႏွစ္ရွာမရဘဲ ျဖစ္ေနတတ္ၾကေပ၏။
စင္စစ္ဓမၼသည္ ဘဝသာျဖစ္၏။ ဓမၼပါမွ ဘဝသာယာမည္ျဖစ္ၿပီး အလွျဖာႏုိင္မည္ ျဖစ္၏။ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ဓမၼကုိ အေျချပဳမွ ဘဝလူေနမႈတြင္လည္း အစစအရာရာ အဆင္ေျပမႈမ်ား ျဖစ္ေစႏုိင္ေပ၏။ ဘဝထဲတြင္ ဓမၼတဲြေနမွ ဘဝလည္း မလဲြမေသြ တည့္မတ္ေနမည္ ျဖစ္၏။ ဤ၌ဆုိလုိသည့္ ဓမၼဟူသည္ အက်င့္သိကၡာ၊ တည္ၾကည္မႈႏွင့္ ပညာဉာဏ္ရွိမႈမ်ားကုိ ဆုိလုိျခင္း ျဖစ္၏။ စာစကားျဖင့္ ေျပာလွ်င္ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ဟူသည့္ သိကၡာသုံးရပ္ အက်င့္ျမတ္ တရားမ်ားပင္ျဖစ္၏။ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ကုိယ္က်င့္တရားသည္ အလြန္အေရးႀကီးလွ၏။ ထုိအတူ စိတ္ကုိတည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ျဖစ္ေစမည့္ တည္ၾကည္မႈ သမာဓိတရားႏွင့္ အေၾကာင္းအက်ိဳး၊ အေကာင္းအဆုိး၊ အမွားအမွန္ကုိ ႏႈိင္းခ်ိန္ႏုိင္သည့္ ပညာဉာဏ္သည္လည္း အထူးလုိအပ္လွ၏။ ထုိသုိ႔ေသာ အက်င့္တရား၊ တည္ၾကည္မႈအားႏွင့္ ဆင္ျခင္မႈအားကုိ အေျခခံကာ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ထားသင့္၏။ ထုိတရားမ်ားကုိ လက္ကုိင္ထားၿပီး တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဘဝသည္ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ မည္သုိ႔ပင္ ေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္ေသာ္လည္း တုန္လႈပ္မႈမရွိ၊ ေၾကာက္ရြံ႕မႈမရွိဘဲ အရာအားလုံးကုိ ေက်ာ္လႊားကာ အေကာင္းဆုံး အေနအထားတြင္ ရွိေနတတ္ေပ၏။ ဓမၼကုိ အေျခခံကာ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဘဝသည္ အတက္အက် အနိမ့္အျမင့္ဟူသည့္ ေလာကဓံဒီလႈိင္း၏ ႐ုိက္ပုတ္မႈဒဏ္ကုိ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံကာ လုိရာပန္းတုိင္ အေရာက္လွမ္းႏုိင္၏။ ေလာကဓံႏွင့္ ႀကဳံလာလွ်င္ တုန္လႈပ္မႈမရွိသည့္ ဘဝသည္ ႀကံ႕ခုိင္သည့္ဘဝ၊ အားရွိသည့္ဘဝ၊ တည္ၿငိမ္သည့္ ဘဝသာ ျဖစ္သျဖင့္ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ ဘဝမ်ိဳးကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ရန္ ဓမၼကုိသာ အေျခခံၾကရမည္ ျဖစ္ပါ၏။
သုိ႔ေသာ္ ခက္သည္မွာ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက လက္ေတြ႕တြင္ ဘဝကုိ ဓမၼမပါဘဲ တည္ေဆာက္ေနၾကျခင္းပင္ျဖစ္၏။ ဓမၼကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈကာ မၿမဲသည့္ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာမ်ားျဖင့္ ဖန္တီးတတ္ၾကျခင္းပင္ျဖစ္၏။ စည္းစိမ္ဥစၥာျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္သူမ်ား၊ ရာထူးဂုဏ္ျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္သူမ်ား၊ ေလာကီပညာရပ္မ်ားျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္သူမ်ားအျဖစ္ တဒဂၤဘဝကုိ တည္ေဆာက္ကာ ဓမၼကုိ ေဘးဖယ္ထားတတ္ၾကျခင္းပင္ျဖစ္၏။ အခ်ိဳ႕မွာ ဓမၼမပါဘဲ ခဏတာျဖစ္သည့္ စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ားျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ေနၾကသျဖင့္ စည္းစိမ္ဥစၥာကုိ အမွီျပဳ၍ မာန္မာနတက္တတ္ၾကသကဲ့သုိ႔ ထုိစည္းစိမ္ဥစၥာမ်ား ပ်က္သြားသည့္ အခါတြင္လည္း အလြန္ေသာက ျဖစ္တတ္ၾကျပန္၏။ အခ်ိဳ႕လည္း ဘဝကုိ ဓမၼမပါဘဲ ရာထူးပါဝါမ်ား၊ ေလာကီအတတ္ပညာမ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ေနၾကသျဖင့္ ထုိဂုဏ္မ်ားကုိ အမွီျပဳ၍ ဂုဏ္ေမာက္ကာ အမွန္ေပ်ာက္ေန တတ္ၾကသကဲ့သုိ႔ ထုိဂုဏ္မ်ားေပ်ာက္သည့္ အခါတြင္လည္း ဓမၼမရွိသျဖင့္ ေျဖဆည္ရာလည္း မရွိဘဲ ျဖစ္တတ္ၾကျပန္၏။
အမွန္အားျဖင့္ ဘဝတြင္ စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ား၊ အတတ္ပညာမ်ား၊ ရာထူးဂုဏ္သိန္မ်ား မည္မွ်ပင္ ျမင့္မားမ်ားျပား ေနေသာ္လည္း သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာဟူသည့္ သိကၡာသုံးပါး အက်င့္တရား ရွားပါးလွ်င္ကား ထုိျမင့္မားသည့္ အရာမ်ားဟု ထင္ေနတတ္သည့္ ရာထူးဂုဏ္သိန္ စည္းစိမ္ဥစၥာစသည္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဘဝသည္ အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္ေနေပ၏။ သိကၡာသုံးပါးျဖင့္ အားျဖည့္ထားမႈ မရွိသည့္ ဘဝသည္ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ ျဖစ္တတ္သကဲ့သုိ႔ ဖ႐ုိဖရဲလည္းျဖစ္တတ္ကာ အမွားအမွန္လည္း မခဲြျခားတတ္ဘဲ ျဖစ္ေနတတ္ေပ၏။ မွန္၏။ ဘဝတစ္ခုကုိ တည္ေဆာက္ရာတြင္ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ မျဖစ္ေရးအတြက္ သီလသိကၡာသည္ အထူးလုိအပ္လွ၏။ သီလဟုဆုိလွ်င္ အေတာ္မ်ားမ်ားက ငါးပါးရွစ္ပါး ကုိးပါးဆယ္ပါးစသည့္ သိကၡာပုဒ္မ်ားကုိသာ ေျပးျမင္တတ္၏။ စင္စစ္ မိမိတုိ႔ က်င္လည္ေနၾကရသည့္ ေန႔စဥ္ဘဝမ်ားတြင္ ကုိယ္အမူအရာမ်ားျဖင့္ မိမိသူတပါး မထိခုိက္ေအာင္၊ ႏႈတ္စကားျဖင့္ မိမိသူတပါး မထိပါးေအာင္ ထိန္းသိမ္းေနထုိင္ျခင္း၊ သူ႔ေက်ာင္းေန သူ႔စာအံ ဆုိသကဲ့သုိ႔ ေနရာဌာနအသီးသီးတြင္ ခ်မွတ္ထားသည့္ စည္းကမ္းမ်ားကုိ ေစာင့္စည္းေနထုိင္ျခင္း စသည္မ်ားသည္လည္း သီလတရားမ်ားပင္ ျဖစ္ပါ၏။ ထုိသုိ႔ ကုိယ္ႏႈတ္အမူအရာမ်ားႏွင့္ မိမိသူတပါး မထိခုိက္ေအာင္ ခ်မွတ္ထားသည့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကုိ ေစာင့္ထိန္းေနထုိင္ျခင္းသည္ ဓမၼကုိ အေျခခံထားသည့္ ဘဝတည္ေဆာက္မႈပင္ ျဖစ္ေပ၏။
ထုိ႔အတူ ဘဝကုိတည္ေဆာက္ရာတြင္ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ျဖင့္ ခုိင္မာမႈ ရွိေစရန္ သမာဓိသိကၡာကုိ အားျပဳေပးရန္ လုိအပ္လွ၏။ သမာဓိ၏ သေဘာသည္ တည္ၾကည္ျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ သမာဓိကုိ အေျခခံထားသည့္ ဘဝတည္ေဆာက္မႈသည္ ဟုိလုိလုိဒီလုိလုိ ဟုိမေရာက္ဒီမေရာက္ ျဖစ္တတ္သည့္ စိတ္အစဥ္ကုိ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ျဖစ္ေစရန္ ေထာက္ပံ့ေပးႏုိင္မည္ ျဖစ္၏။ ခုိင္မာသည့္ စိတ္ျဖင့္ မယိမ္းမယိုင္သည့္ ဘဝတည္ေဆာက္မႈ ျဖစ္ရန္ သမာဓိက အေထာက္အကူ ေပးႏုိင္မည္ျဖစ္၏။ ဘဝတည္ေဆာက္ရာတြင္ အာ႐ုံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေနသည့္ စိတ္အစဥ္ကုိ အာ႐ုံတစ္ခုတည္းတြင္ စူးစုိက္မႈေပးႏုိင္ရန္ သမာဓိျဖင့္ အားျပဳေပးရမည္ ျဖစ္၏။ ထုိသုိ႔ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ဣေျႏၵရွိရွိ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဘဝသည္ ဓမၼကုိ အေျချပဳကာ တည္ေဆာက္ထားျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ ဓမၼကုိ လက္ေတြ႕ဘဝတြင္ အသုံးခ်လုိက္ျခင္းမ်ိဳးလည္းျဖစ္ကာ ဓမၼျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ျခင္းမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ေနေပ၏။
ထုိ႔အျပင္ ဓမၼျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ရာတြင္ စည္းကမ္းတက်၊ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ရွိ႐ုံျဖင့္ မလုံေလာက္ေသးဘဲ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္ရန္လည္း လုိအပ္လွ၏။ ထုိသုိ႔ မွန္ကန္သည့္ ေရြးခ်ယ္မႈျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ေစရန္ ပညာသိကၡာကုိ အားျပဳေပးရမည္ ျဖစ္၏။ ပညာသည္ ေလာကီပညာ၊ ေလာကုတၱရာ ပညာဟု ႏွစ္မ်ိဳးရွိရာတြင္ ဉာဏ္ႏွင့္ယွဥ္သည့္ ပညာသည္ အေကာင္းအဆုိး၊ အေၾကာင္းအက်ိဳးႏွင့္ အမွားအမွန္ကုိ ခဲြျခားစိစစ္ေပးႏုိင္သျဖင့္ မွန္ကန္သည့္ ဘဝတစ္ခု တည္ေဆာက္ႏုိင္ေရးအတြက္ ပညာတရားသည္ အေရးႀကီးသည့္ အခန္းက႑တြင္ ပါဝင္ေနေပ၏။ ထုိ႔ထက္ တစ္ဆင့္တက္၍ တရားဘာဝနာ အားထုတ္သျဖင့္ ရရွိလာသည့္ အသိဉာဏ္ပညာ ဆုိလွ်င္ကား ဘဝတြင္အေကာင္းဆုံး အေထာက္အပံ့ကုိ ေပးႏုိင္မည္ျဖစ္ၿပီး မည္သုိ႔ေသာ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္ပါေစ အလြယ္တကူ ေက်ာ္လႊားကာ မိမိစိတ္ကုိ မိမိအႏုိင္ယူႏုိင္သည္အထိ ပံ့ပုိးေပးႏုိင္မည္ ျဖစ္၏။
မွန္၏။ ကုိယ္က်င့္တရားကုိ ထိန္းသိမ္းထားျခင္း၊ တရားအလုပ္ကုိ အားထုတ္ထားျခင္းျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ ထားသူမ်ားသည္ ဘဝတြင္ ေတြ႕ႀကဳံရတတ္သည့္ အတက္အက်၊ အနိမ့္အျမင့္၊ အေကာင္းအဆုိး၊ ခ်ီးမြန္းကဲ့ရဲ႕၊ ရွိျခင္းမရွိျခင္း စသည့္ ေလာကဓံမ်ားကုိ ဓမၼအားျဖင့္ တုန္လႈပ္ျခင္းမရွိ အလြယ္တကူ ေက်ာ္လႊားႏုိင္၊ ဘဝ၏ အခက္အခဲမ်ားကုိ ႀကံႀကံခံႏုိင္ၾကၿပီး အရာရာသည္ အၿမဲမရွိျခင္းဟူေသာ သေဘာအမွန္ကုိ သိရွိထားသျဖင့္လည္း မိမိတုိ႔၏ စိတ္မ်ားကုိ အေကာင္းဆုံး ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏုိင္ၾက၏။ အကယ္၍ ဘဝကုိ ဓမၼျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားျခင္း မရွိပါက ေလာကဓံတရားမ်ားေၾကာင့္ အမွားမ်ားေရာက္ကာ ဘဝဟာလည္း အစစအရာရာ အဆင္မေျပဘဲ ျဖစ္ေနတတ္၏။ မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ အေကာင္းဆုံးကား ဓမၼျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ျခင္းသည္သာ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ပါ၏။
ဆုိလုိသည္မွာ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ဘဝအမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ တည္ေဆာက္ၾကရာတြင္ မွန္ကန္သည့္ ဘဝတည္ေဆာက္မႈ ျဖစ္ေစရန္ ဘဝတြင္ ဓမၼျဖင့္ အလွဆင္ကာ ဓမၼျဖင့္အားျပဳၿပီး ဓမၼကုိ အေျခခံထားရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဓမၼမပါသည့္ ဘဝသည္ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ျဖစ္ကာ ဖ႐ုိဖရဲႏုိင္လွၿပီး အမွားအမွန္ကုိ ခဲြျခားႏုိင္ျခင္း မရွိသျဖင့္ ထုိသုိ႔ေသာ ဘဝမ်ိဳးမျဖစ္ရေအာင္ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာဟူသည့္ သိကၡာသုံးပါး အက်င့္တရားမ်ား လက္ကုိင္ထားကာ လက္ေတြ႕ဘဝထဲမွာ ဓမၼကုိတဲြ၍ တည္ေဆာက္ၾကရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ၾကရာတြင္ အက်င့္သီလပုိင္း၊ စိတ္တည္ၾကည္မႈအပိုင္း၊ အေၾကာင္းအက်ိဳး အေကာင္းအဆုိးကုိ ခဲြျခားေဝဘန္ႏုိင္မႈ အပုိင္းမ်ားမွာ အလြန္အေရးႀကီးသည့္ အခန္းက႑မ်ားျဖစ္ၿပီး ထုိက႑မ်ားသည္ ဓမၼကတဲြေပးႏုိင္သည့္ အပုိင္းမ်ားျဖစ္သျဖင့္ ဓမၼကုိ အေျခခံကာ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ဆုိလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ သာယာသည့္ဘဝ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္ဘဝ၊ အျပစ္ကင္းသည့္ဘဝ စသည္ျဖင့္ ဘဝအမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တည္ေဆာက္ၾကသူမ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ ဘဝတြင္ အမွန္ပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္ ဘဝတစ္ခု၊ သာယာသည့္ ဘဝတစ္ခု၊ အျပစ္ကင္းသည့္ ဘဝတစ္ခုကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ရန္ ကာယအား၊ ဓနအား၊ ဂုဏ္ပကာသန အားမ်ားထက္ ဓမၼအားကုိ အသုံးျပဳကာ ဓမၼအားျဖင့္ အားျပဳၿပီး ဓမၼကုိ အေျခခံသည့္ ဘဝအျဖစ္ တည္ေဆာက္ၾကရမည္ ျဖစ္သျဖင့္ ဘဝကုိ ဓမၼျဖင့္ တည္ေဆာက္ႏုိင္ေအာင္သာ ႀကိဳးစားသင့္ပါေၾကာင္း အသိေပး တုိက္တြန္းရင္း လက္ေတြ႕ဘဝကုိ ဓမၼျဖင့္တဲြကာ ဖန္တီးတည္ေဆာက္ႏုိင္ၾကေစရန္လည္း ဆႏၵျပဳလုိက္ရပါသည္။
လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ဓမၼဟုဆုိလာလွ်င္ အသက္ႀကီးသူမ်ား၊ ေသခါနီးသူမ်ား၊ ဘဝကူးေကာင္းလုိသူမ်ား စသူတုိ႔ အတြက္သာ လုိအပ္သည္ဟု ထင္မွတ္တတ္၏။ အထူးသျဖင့္ ပညာရွာေနၾကသည့္ ပထမအရြယ္ လူငယ္မ်ား၊ ဥစၥာရွာေနၾကသည့္ ဒုတိယအရြယ္ လူရြယ္မ်ားက မိမိတုိ႔၏ အရြယ္မ်ားသည္ ဓမၼရွာရမည့္အရြယ္ မဟုတ္၊ ဓမၼရွာရမည့္ အရြယ္သည္ အုိမင္းမစြမ္းျဖစ္လာသည့္ တတိယအရြယ္သာ ျဖစ္သည္ဟု ခံယူထားတတ္ၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း ပညာရွာေနသည့္အခ်ိန္၊ ဥစၥာရွာေနသည့္ အခ်ိန္မ်ားတြင္ ဓမၼျဖင့္ ေဝးေနၾကၿပီး ဓမၼအားမပါဘဲ မိမိတုိ႔၏ အရြယ္မ်ားကုိ တည္ေဆာက္ေနၾကျခင္း ျဖစ္၏။ ျပႆနာမွာ ဓမၼမပါဘဲ တည္ေဆာက္ထားသျဖင့္ ပထမအရြယ္တြင္လည္း ဘဝကုိ ေကာင္းစြာတည္ေဆာက္ႏုိင္ျခင္း မရွိသကဲ့သုိ႔ ဒုတိယအရြယ္တြင္လည္း ဘဝမွာ ဖ႐ုိဖရဲ ျပန္႔ႀကဲေနၿမဲသာ ျဖစ္ေနသည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္၏။ တတိယအရြယ္ေရာက္လာမွ ဘဝကုိ ဓမၼျဖင့္ တည္ေဆာက္ၾကစုိ႔ဟု ဆုိျပန္ေသာ္လည္း အုိမင္းမစြမ္း ျဖစ္လာမႈက “အုိရင္မင္း မစြမ္းေတာ့ဘူး”ဟု ဆုိသကဲ့ျဖစ္ကာ အႏွစ္ရွာမရဘဲ ျဖစ္ေနတတ္ၾကေပ၏။
စင္စစ္ဓမၼသည္ ဘဝသာျဖစ္၏။ ဓမၼပါမွ ဘဝသာယာမည္ျဖစ္ၿပီး အလွျဖာႏုိင္မည္ ျဖစ္၏။ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ဓမၼကုိ အေျချပဳမွ ဘဝလူေနမႈတြင္လည္း အစစအရာရာ အဆင္ေျပမႈမ်ား ျဖစ္ေစႏုိင္ေပ၏။ ဘဝထဲတြင္ ဓမၼတဲြေနမွ ဘဝလည္း မလဲြမေသြ တည့္မတ္ေနမည္ ျဖစ္၏။ ဤ၌ဆုိလုိသည့္ ဓမၼဟူသည္ အက်င့္သိကၡာ၊ တည္ၾကည္မႈႏွင့္ ပညာဉာဏ္ရွိမႈမ်ားကုိ ဆုိလုိျခင္း ျဖစ္၏။ စာစကားျဖင့္ ေျပာလွ်င္ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ဟူသည့္ သိကၡာသုံးရပ္ အက်င့္ျမတ္ တရားမ်ားပင္ျဖစ္၏။ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ကုိယ္က်င့္တရားသည္ အလြန္အေရးႀကီးလွ၏။ ထုိအတူ စိတ္ကုိတည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ျဖစ္ေစမည့္ တည္ၾကည္မႈ သမာဓိတရားႏွင့္ အေၾကာင္းအက်ိဳး၊ အေကာင္းအဆုိး၊ အမွားအမွန္ကုိ ႏႈိင္းခ်ိန္ႏုိင္သည့္ ပညာဉာဏ္သည္လည္း အထူးလုိအပ္လွ၏။ ထုိသုိ႔ေသာ အက်င့္တရား၊ တည္ၾကည္မႈအားႏွင့္ ဆင္ျခင္မႈအားကုိ အေျခခံကာ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ထားသင့္၏။ ထုိတရားမ်ားကုိ လက္ကုိင္ထားၿပီး တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဘဝသည္ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ မည္သုိ႔ပင္ ေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္ေသာ္လည္း တုန္လႈပ္မႈမရွိ၊ ေၾကာက္ရြံ႕မႈမရွိဘဲ အရာအားလုံးကုိ ေက်ာ္လႊားကာ အေကာင္းဆုံး အေနအထားတြင္ ရွိေနတတ္ေပ၏။ ဓမၼကုိ အေျခခံကာ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဘဝသည္ အတက္အက် အနိမ့္အျမင့္ဟူသည့္ ေလာကဓံဒီလႈိင္း၏ ႐ုိက္ပုတ္မႈဒဏ္ကုိ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံကာ လုိရာပန္းတုိင္ အေရာက္လွမ္းႏုိင္၏။ ေလာကဓံႏွင့္ ႀကဳံလာလွ်င္ တုန္လႈပ္မႈမရွိသည့္ ဘဝသည္ ႀကံ႕ခုိင္သည့္ဘဝ၊ အားရွိသည့္ဘဝ၊ တည္ၿငိမ္သည့္ ဘဝသာ ျဖစ္သျဖင့္ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ ဘဝမ်ိဳးကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ရန္ ဓမၼကုိသာ အေျခခံၾကရမည္ ျဖစ္ပါ၏။
သုိ႔ေသာ္ ခက္သည္မွာ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက လက္ေတြ႕တြင္ ဘဝကုိ ဓမၼမပါဘဲ တည္ေဆာက္ေနၾကျခင္းပင္ျဖစ္၏။ ဓမၼကုိ လစ္လ်ဴ႐ႈကာ မၿမဲသည့္ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာမ်ားျဖင့္ ဖန္တီးတတ္ၾကျခင္းပင္ျဖစ္၏။ စည္းစိမ္ဥစၥာျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္သူမ်ား၊ ရာထူးဂုဏ္ျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္သူမ်ား၊ ေလာကီပညာရပ္မ်ားျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္သူမ်ားအျဖစ္ တဒဂၤဘဝကုိ တည္ေဆာက္ကာ ဓမၼကုိ ေဘးဖယ္ထားတတ္ၾကျခင္းပင္ျဖစ္၏။ အခ်ိဳ႕မွာ ဓမၼမပါဘဲ ခဏတာျဖစ္သည့္ စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ားျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ေနၾကသျဖင့္ စည္းစိမ္ဥစၥာကုိ အမွီျပဳ၍ မာန္မာနတက္တတ္ၾကသကဲ့သုိ႔ ထုိစည္းစိမ္ဥစၥာမ်ား ပ်က္သြားသည့္ အခါတြင္လည္း အလြန္ေသာက ျဖစ္တတ္ၾကျပန္၏။ အခ်ိဳ႕လည္း ဘဝကုိ ဓမၼမပါဘဲ ရာထူးပါဝါမ်ား၊ ေလာကီအတတ္ပညာမ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ေနၾကသျဖင့္ ထုိဂုဏ္မ်ားကုိ အမွီျပဳ၍ ဂုဏ္ေမာက္ကာ အမွန္ေပ်ာက္ေန တတ္ၾကသကဲ့သုိ႔ ထုိဂုဏ္မ်ားေပ်ာက္သည့္ အခါတြင္လည္း ဓမၼမရွိသျဖင့္ ေျဖဆည္ရာလည္း မရွိဘဲ ျဖစ္တတ္ၾကျပန္၏။
အမွန္အားျဖင့္ ဘဝတြင္ စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ား၊ အတတ္ပညာမ်ား၊ ရာထူးဂုဏ္သိန္မ်ား မည္မွ်ပင္ ျမင့္မားမ်ားျပား ေနေသာ္လည္း သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာဟူသည့္ သိကၡာသုံးပါး အက်င့္တရား ရွားပါးလွ်င္ကား ထုိျမင့္မားသည့္ အရာမ်ားဟု ထင္ေနတတ္သည့္ ရာထူးဂုဏ္သိန္ စည္းစိမ္ဥစၥာစသည္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဘဝသည္ အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္ေနေပ၏။ သိကၡာသုံးပါးျဖင့္ အားျဖည့္ထားမႈ မရွိသည့္ ဘဝသည္ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ ျဖစ္တတ္သကဲ့သုိ႔ ဖ႐ုိဖရဲလည္းျဖစ္တတ္ကာ အမွားအမွန္လည္း မခဲြျခားတတ္ဘဲ ျဖစ္ေနတတ္ေပ၏။ မွန္၏။ ဘဝတစ္ခုကုိ တည္ေဆာက္ရာတြင္ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ မျဖစ္ေရးအတြက္ သီလသိကၡာသည္ အထူးလုိအပ္လွ၏။ သီလဟုဆုိလွ်င္ အေတာ္မ်ားမ်ားက ငါးပါးရွစ္ပါး ကုိးပါးဆယ္ပါးစသည့္ သိကၡာပုဒ္မ်ားကုိသာ ေျပးျမင္တတ္၏။ စင္စစ္ မိမိတုိ႔ က်င္လည္ေနၾကရသည့္ ေန႔စဥ္ဘဝမ်ားတြင္ ကုိယ္အမူအရာမ်ားျဖင့္ မိမိသူတပါး မထိခုိက္ေအာင္၊ ႏႈတ္စကားျဖင့္ မိမိသူတပါး မထိပါးေအာင္ ထိန္းသိမ္းေနထုိင္ျခင္း၊ သူ႔ေက်ာင္းေန သူ႔စာအံ ဆုိသကဲ့သုိ႔ ေနရာဌာနအသီးသီးတြင္ ခ်မွတ္ထားသည့္ စည္းကမ္းမ်ားကုိ ေစာင့္စည္းေနထုိင္ျခင္း စသည္မ်ားသည္လည္း သီလတရားမ်ားပင္ ျဖစ္ပါ၏။ ထုိသုိ႔ ကုိယ္ႏႈတ္အမူအရာမ်ားႏွင့္ မိမိသူတပါး မထိခုိက္ေအာင္ ခ်မွတ္ထားသည့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကုိ ေစာင့္ထိန္းေနထုိင္ျခင္းသည္ ဓမၼကုိ အေျခခံထားသည့္ ဘဝတည္ေဆာက္မႈပင္ ျဖစ္ေပ၏။
ထုိ႔အတူ ဘဝကုိတည္ေဆာက္ရာတြင္ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ျဖင့္ ခုိင္မာမႈ ရွိေစရန္ သမာဓိသိကၡာကုိ အားျပဳေပးရန္ လုိအပ္လွ၏။ သမာဓိ၏ သေဘာသည္ တည္ၾကည္ျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ သမာဓိကုိ အေျခခံထားသည့္ ဘဝတည္ေဆာက္မႈသည္ ဟုိလုိလုိဒီလုိလုိ ဟုိမေရာက္ဒီမေရာက္ ျဖစ္တတ္သည့္ စိတ္အစဥ္ကုိ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ျဖစ္ေစရန္ ေထာက္ပံ့ေပးႏုိင္မည္ ျဖစ္၏။ ခုိင္မာသည့္ စိတ္ျဖင့္ မယိမ္းမယိုင္သည့္ ဘဝတည္ေဆာက္မႈ ျဖစ္ရန္ သမာဓိက အေထာက္အကူ ေပးႏုိင္မည္ျဖစ္၏။ ဘဝတည္ေဆာက္ရာတြင္ အာ႐ုံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေနသည့္ စိတ္အစဥ္ကုိ အာ႐ုံတစ္ခုတည္းတြင္ စူးစုိက္မႈေပးႏုိင္ရန္ သမာဓိျဖင့္ အားျပဳေပးရမည္ ျဖစ္၏။ ထုိသုိ႔ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ဣေျႏၵရွိရွိ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဘဝသည္ ဓမၼကုိ အေျချပဳကာ တည္ေဆာက္ထားျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ ဓမၼကုိ လက္ေတြ႕ဘဝတြင္ အသုံးခ်လုိက္ျခင္းမ်ိဳးလည္းျဖစ္ကာ ဓမၼျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ျခင္းမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ေနေပ၏။
ထုိ႔အျပင္ ဓမၼျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ရာတြင္ စည္းကမ္းတက်၊ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ရွိ႐ုံျဖင့္ မလုံေလာက္ေသးဘဲ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္ရန္လည္း လုိအပ္လွ၏။ ထုိသုိ႔ မွန္ကန္သည့္ ေရြးခ်ယ္မႈျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ေစရန္ ပညာသိကၡာကုိ အားျပဳေပးရမည္ ျဖစ္၏။ ပညာသည္ ေလာကီပညာ၊ ေလာကုတၱရာ ပညာဟု ႏွစ္မ်ိဳးရွိရာတြင္ ဉာဏ္ႏွင့္ယွဥ္သည့္ ပညာသည္ အေကာင္းအဆုိး၊ အေၾကာင္းအက်ိဳးႏွင့္ အမွားအမွန္ကုိ ခဲြျခားစိစစ္ေပးႏုိင္သျဖင့္ မွန္ကန္သည့္ ဘဝတစ္ခု တည္ေဆာက္ႏုိင္ေရးအတြက္ ပညာတရားသည္ အေရးႀကီးသည့္ အခန္းက႑တြင္ ပါဝင္ေနေပ၏။ ထုိ႔ထက္ တစ္ဆင့္တက္၍ တရားဘာဝနာ အားထုတ္သျဖင့္ ရရွိလာသည့္ အသိဉာဏ္ပညာ ဆုိလွ်င္ကား ဘဝတြင္အေကာင္းဆုံး အေထာက္အပံ့ကုိ ေပးႏုိင္မည္ျဖစ္ၿပီး မည္သုိ႔ေသာ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္ပါေစ အလြယ္တကူ ေက်ာ္လႊားကာ မိမိစိတ္ကုိ မိမိအႏုိင္ယူႏုိင္သည္အထိ ပံ့ပုိးေပးႏုိင္မည္ ျဖစ္၏။
မွန္၏။ ကုိယ္က်င့္တရားကုိ ထိန္းသိမ္းထားျခင္း၊ တရားအလုပ္ကုိ အားထုတ္ထားျခင္းျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ ထားသူမ်ားသည္ ဘဝတြင္ ေတြ႕ႀကဳံရတတ္သည့္ အတက္အက်၊ အနိမ့္အျမင့္၊ အေကာင္းအဆုိး၊ ခ်ီးမြန္းကဲ့ရဲ႕၊ ရွိျခင္းမရွိျခင္း စသည့္ ေလာကဓံမ်ားကုိ ဓမၼအားျဖင့္ တုန္လႈပ္ျခင္းမရွိ အလြယ္တကူ ေက်ာ္လႊားႏုိင္၊ ဘဝ၏ အခက္အခဲမ်ားကုိ ႀကံႀကံခံႏုိင္ၾကၿပီး အရာရာသည္ အၿမဲမရွိျခင္းဟူေသာ သေဘာအမွန္ကုိ သိရွိထားသျဖင့္လည္း မိမိတုိ႔၏ စိတ္မ်ားကုိ အေကာင္းဆုံး ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏုိင္ၾက၏။ အကယ္၍ ဘဝကုိ ဓမၼျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားျခင္း မရွိပါက ေလာကဓံတရားမ်ားေၾကာင့္ အမွားမ်ားေရာက္ကာ ဘဝဟာလည္း အစစအရာရာ အဆင္မေျပဘဲ ျဖစ္ေနတတ္၏။ မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ အေကာင္းဆုံးကား ဓမၼျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ျခင္းသည္သာ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ပါ၏။
ဆုိလုိသည္မွာ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ဘဝအမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ တည္ေဆာက္ၾကရာတြင္ မွန္ကန္သည့္ ဘဝတည္ေဆာက္မႈ ျဖစ္ေစရန္ ဘဝတြင္ ဓမၼျဖင့္ အလွဆင္ကာ ဓမၼျဖင့္အားျပဳၿပီး ဓမၼကုိ အေျခခံထားရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဓမၼမပါသည့္ ဘဝသည္ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ျဖစ္ကာ ဖ႐ုိဖရဲႏုိင္လွၿပီး အမွားအမွန္ကုိ ခဲြျခားႏုိင္ျခင္း မရွိသျဖင့္ ထုိသုိ႔ေသာ ဘဝမ်ိဳးမျဖစ္ရေအာင္ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာဟူသည့္ သိကၡာသုံးပါး အက်င့္တရားမ်ား လက္ကုိင္ထားကာ လက္ေတြ႕ဘဝထဲမွာ ဓမၼကုိတဲြ၍ တည္ေဆာက္ၾကရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ၾကရာတြင္ အက်င့္သီလပုိင္း၊ စိတ္တည္ၾကည္မႈအပိုင္း၊ အေၾကာင္းအက်ိဳး အေကာင္းအဆုိးကုိ ခဲြျခားေဝဘန္ႏုိင္မႈ အပုိင္းမ်ားမွာ အလြန္အေရးႀကီးသည့္ အခန္းက႑မ်ားျဖစ္ၿပီး ထုိက႑မ်ားသည္ ဓမၼကတဲြေပးႏုိင္သည့္ အပုိင္းမ်ားျဖစ္သျဖင့္ ဓမၼကုိ အေျခခံကာ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ဆုိလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ သာယာသည့္ဘဝ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္ဘဝ၊ အျပစ္ကင္းသည့္ဘဝ စသည္ျဖင့္ ဘဝအမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တည္ေဆာက္ၾကသူမ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ ဘဝတြင္ အမွန္ပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္ ဘဝတစ္ခု၊ သာယာသည့္ ဘဝတစ္ခု၊ အျပစ္ကင္းသည့္ ဘဝတစ္ခုကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ရန္ ကာယအား၊ ဓနအား၊ ဂုဏ္ပကာသန အားမ်ားထက္ ဓမၼအားကုိ အသုံးျပဳကာ ဓမၼအားျဖင့္ အားျပဳၿပီး ဓမၼကုိ အေျခခံသည့္ ဘဝအျဖစ္ တည္ေဆာက္ၾကရမည္ ျဖစ္သျဖင့္ ဘဝကုိ ဓမၼျဖင့္ တည္ေဆာက္ႏုိင္ေအာင္သာ ႀကိဳးစားသင့္ပါေၾကာင္း အသိေပး တုိက္တြန္းရင္း လက္ေတြ႕ဘဝကုိ ဓမၼျဖင့္တဲြကာ ဖန္တီးတည္ေဆာက္ႏုိင္ၾကေစရန္လည္း ဆႏၵျပဳလုိက္ရပါသည္။
