“အစမလုပ္နဲ႔ အဆုံးမရွိ ျဖစ္တတ္တယ္” ဆုိတဲ့ ဒီဆုံးမစကားေလးကုိ စာသင္သား ဘ၀ကတည္းက စာခ်ဆရာေတာ္တစ္ပါး ဆုံးမၾသ၀ါဒေပးလုိ႔ အၿမဲအမွတ္ရေနမိတာပါ။ ဒီစကားေလးဟာ မေကာင္းတဲ့ အလုပ္ကုိ အစျပဳၿပီး မလုပ္မိေစဖုိ႔ သတိေပးထားတာပါ။ လုပ္မိရင္ ျဖတ္ဖုိ႔ခက္တဲ့အတြက္ အစကတည္းက မလုပ္ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနထုိင္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိလည္း မေကာင္းတဲ့ အက်င့္ေလးေတြ၊ မေကာင္းတဲ့ အလုပ္ေလးေတြ လုပ္ျဖစ္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ ဒီစကားေလးနဲ႔ မလုပ္ျဖစ္ေအာင္ ထိန္းေနမိၿပီး တစ္ျခားသူမ်ားကုိလည္း မလုပ္ျဖစ္ေအာင္ ဒီစကားေလးကုိ အသုံးျပဳၿပီး သတိေပး တုိက္တြန္းျဖစ္ေနပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္။ စိတ္ဆုိတာကလည္း သိတဲ့အတုိင္း မေကာင္းတဲ့ဘက္မွာပဲ ေပ်ာ္ေမြ႕တတ္ပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့အလုပ္ကုိ လုပ္ဖုိ႔ခက္သေလာက္ မေကာင္းတဲ့အလုပ္က်ေတာ့ အခ်ိန္မေရြး အလြယ္တကူ ထလုပ္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မေကာင္းတဲ့ အလုပ္၊ မေကာင္းတဲ့ အက်င့္ဟာ လုပ္ဖုိ႔လြယ္၊ ျဖစ္ဖုိ႔လြယ္တဲ့ အတြက္ စၿပီးမလုပ္မိေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔နဲ႔ ေကာင္းတဲ့အလုပ္၊ ေကာင္းတဲ့အက်င့္ကေတာ့ လုပ္ဖုိ႔ျဖစ္ဖုိ႔ ခက္တဲ့အတြက္ ခ်က္ခ်င္းထလုပ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ မေကာင္းတဲ့အလုပ္၊ မေကာင္းတဲ့ အက်င့္ဟာ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဘူး ဆုိၿပီး စမ္းသပ္တဲ့ သေဘာနဲ႔ေတာင္ မလုပ္မိၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူမ်ားလုပ္တာေတြ႕လုိ႔ လုပ္ၾကည့္တာမ်ိဳး၊ သူမ်ိဳးတုိက္တြန္းလုိ႔ လုပ္ၾကည့္တာမ်ိဳးကအစ ဘယ္လုိသေဘာမ်ိဳးနဲ႔မွကုိ မလုပ္မိၾကဖုိ႔ သတိေပးၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ အဲဒီလုိ စမ္းသပ္တာ၊ စမ္းလုပ္တာကစၿပီး ေနာက္ပုိင္းျဖတ္ဖုိ႔ ခက္လာကာ ဘ၀ကုိ ဒုကၡျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့အထိ ျဖစ္သြားတတ္လုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ခ်ိဳ႕ရွိပါတယ္။ အစက ေဆးလိပ္လည္း မေသာက္တတ္၊ အရက္လည္း မေသာက္တတ္၊ ဖဲလည္းမ႐ုိက္တတ္ေပမယ့္ သူမ်ားကတုိက္တြန္းလုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္က စမ္းသပ္ၾကည့္ခ်င္လုိ႔ လုပ္ၾကည့္ရင္း ျဖတ္ဖုိ႔ခက္ေအာင္ စဲြကုန္တဲ့အထိ ျဖစ္ကုန္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္မေသာက္ရ မေနႏုိင္ေအာင္၊ အရက္မေသာက္ရ မေနႏုိင္ေအာင္၊ ဖဲမ႐ုိက္ရ မေနႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ကုန္ပါေတာ့တယ္။ အဲလုိ မေနႏုိင္လုိ႔ လုပ္ရင္းလုပ္ရင္း သူ႔လုပ္ရပ္က သူ႔ကုိျပန္ဒုကၡ ေရာက္ေစတဲ့အထိ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေဆးလိပ္ျဖတ္ခ်င္လုိ႔ ေဆးလိပ္အစား ကြမ္းေလးစားၿပီး ျဖတ္ၾကည့္ပါတယ္၊ ေဆးလိပ္လည္းမျပတ္ ကြမ္းပါစဲြတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အရက္ေသာက္တာ မေကာင္းမွန္းသိလုိ႔ အရက္ျဖတ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားျပန္ေတာ့လည္း အခ်ိန္တန္ မေသာက္ရမေနႏုိင္ျဖစ္လုိ႔ ေဆး႐ုံတက္ျဖတ္တဲ့အထိ လုပ္ၾကည့္ေပမယ့္ မရျပန္ပါဘူး။ အဲဒီလုိ ေဆး႐ုံတက္ျဖတ္ၿပီးမွ အရက္ျပန္ေသာက္မိလုိ႔ ႐ူးသလုိေၾကာင္သလုိျဖစ္ၿပီး အရက္ကသတ္လုိ႔ ေသတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဖဲ႐ုိက္တာ မေကာင္းမွန္းသိလုိ႔ ျဖတ္ဖုိ႔ႀကိဳးစားေပမယ့္ ႐ႈံးထားတဲ့ ဖဲေၾကြးေတြက ရွိေနေသးေတာ့ အေၾကြးေလးေတြေက်ေအာင္ ႐ုိက္ရင္း႐ုိက္ရင္း တစ္ႏွစ္လုံးလုပ္တဲ့ လစာ ကုိယ္မသုံးရဘဲ ဖဲေၾကြးဆပ္ေနရတဲ့ သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဘူးဆုိၿပီး စမ္းသပ္အစလုပ္မိရာက အဆုံးမရွိျဖစ္ကာ ဘ၀ပ်က္တဲ့အထိ ျဖစ္သြားတတ္တာေလးေတြပါ။ ဒီလုိ ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ ဖဲ စတာေတြမွ မဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ျခား မေကာင္းတဲ့ ဘယ္လုိအလုပ္မ်ိဳး မဆုိ စမိလုိက္ရင္ မဆုံးႏုိင္ေတာ့ဘဲ ဆက္ကာဆက္ကာသာ လုပ္မိေနတတ္ပါတယ္။ ဒီလုိလုပ္မိတဲ့ အတြက္လည္း ဘ၀မွာ ဆုိးက်ိဳးေတြနဲ႔ ႀကဳံေတြေနရၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ဆုိ ဘ၀အေျခအေန မေကာင္းတဲ့အထိကုိ ျဖစ္သြားကုန္တာေတြ ရွိပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ျဖစ္သြားၾကတာေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ျဖစ္ကုိ ျဖစ္ေနတာေတြပါ။ ဘုန္းဘုန္းတုိ႔နဲ႔ သိတဲ့ တစ္ခ်ိဳ႕ကေလးေတြဆုိရင္ အေလာင္းအစားေလးေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ဖဲကစားတာေလးေတြကုိ အပ်င္းေျပ အေပ်ာ္သေဘာ စၿပီးစမ္းသပ္မိရာက အ႐ႈံးေတြေပၚလုိ႔ အႏုိင္ရလုိ႔ရျငား လုိက္ရင္းလုိက္ရင္းနဲ႔ အေၾကြးေတြ တင္ကုန္တဲ့အထိ ျဖစ္ေနတာကုိ ၾကားသိေတြ႕ေနရပါတယ္။ အေၾကြးေတြမ်ားလာေတာ့ အလုပ္ကရသမွ် လခကုိ အိမ္မပုိ႔ႏုိင္ဘဲ ဖဲေၾကြးေတြဆပ္ေနရလုိ႔ သူ႔လုပ္စာ ေမွ်ာ္စားေနရတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက မိသားစုမွာ ဒုကၡေတြ ျဖစ္ကုန္တယ္ဆုိတာလည္း ၾကားရျပန္ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ အဆင္မေျပမႈေတြ မ်ားလာၿပီး စိတ္ဓာတ္ေတြပါ က်လာတဲ့အထိ ျဖစ္တဲ့ကေလးေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးအရင္းစစ္ေတာ့ ဒီလုိမေကာင္းတဲ့ အက်င့္၊ မေကာင္းတဲ့အလုပ္ေလးေတြကုိ စမိလုိက္လုိ႔ အဆုံးမရွိေအာင္ ျဖစ္ေနၾကျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ေလးေတြ ႀကိဳက္မႀကိဳက္မသိဘူး။ ဘုန္းဘုန္းကေတာ့ ႀကဳံရင္ႀကဳံသလုိေတာ့ ဒီလုိအရက္ေသာက္၊ ဖဲကစားတဲ့ အလုပ္ေတြ မလုပ္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းမိေနပါတယ္။ ဒါေတာင္ အပ်င္းေျပေသာက္တယ္၊ အေပ်ာ္သေဘာ ကစားၾကတယ္ဆုိတာ ၾကားေနရျပန္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလ ဒီလုိဆုိးက်ိဳးေတြကုိ ၾကားသိေနရတဲ့အတြက္ မလုပ္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းေန၊ ေဟာေျပာဆုံးမေနေပမယ့္ ေရွ႕မွာေတာ့ နားေထာင္သလုိရွိၿပီး ကြယ္ရာမွာ လုပ္ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ၾကားရျပန္ေတာ့ ရင္ထဲက သူတုိ႔ေလးေတြအေပၚ ေကာင္းေစခ်င္တဲ့ ေစတနာ အစစ္အမွန္နဲ႔ ေျပာတဲ့ကုိယ္ေတာင္မွ ေနာက္တစ္ခါ ေျပာဖုိ႔စိတ္ဓာတ္က်မိလာပါတယ္။ ေကာင္းေစခ်င္လုိ႔ ေျပာတာေလးေတြ အေပၚမွာ အဆုိးေလးေတြ ေတြးမိရင္ သူတုိ႔ေတြအတြက္ ပုိၿပီးအျပစ္ႀကီးမွာကုိ စုိးရိမ္မိျပန္ပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတုိ႔ေကာင္းဖုိ႔ ေျပာေနတာဆုိေတာ့ ႀကဳံရင္ေတာ့ ေျပာရမွာပဲေလလုိ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ျပန္ေျဖသိမ့္ရပါတယ္။
ထားပါေတာ့။ ဒီေနရာမွာ ေျပာခ်င္တာက မေကာင္းတဲ့အလုပ္၊ မေကာင္းတဲ့အက်င့္ေလးေတြကုိ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အစမလုပ္မိၾကဖုိ႔နဲ႔ အစလုပ္မိရင္ အဆုံးမရွိ ျဖစ္တတ္တယ္ဆုိတာေလးကုိ သတိေပးခ်င္တာပါ။ ၿပီးေတာ့ မေကာင္းတဲ့ အလုပ္ေလးေတြကုိလည္း အေသးအဖဲြေလးပဲ၊ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဘူးဆုိၿပီး အထင္မေသးဖုိ႔ အေသးေလးေတြမ်ားလာရင္ အႀကီးႀကီးျဖစ္လာတတ္တယ္ဆုိတာ သိေစခ်င္တာပါ။ ဗုဒၶကလည္း ဒီအတုိင္း ေဟာထားတာရွိပါတယ္။ ဘုရားရွင္က “အနည္းငယ္ေသာ မေကာင္းမႈသည္ ငါ့အားအက်ိဳးေရာက္လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု မေကာင္းမႈကုိ မထီမဲ့ျမင္ မေအာက္ေမ့ရာ။ မုိးေရေပါက္သည္ က်ဖန္မ်ားေသာ္ ေရအုိးသည္ ျပည့္လာဘိသကဲ့သုိ႔ သူမုိက္သည္ အနည္းငယ္ အနည္းငယ္မွ်ေသာ မေကာင္းမႈကုိ ျပဳဖူးဖန္မ်ားလာေသာ္ မေကာင္းမႈျဖင့္ ျပည့္၏” (ဓမၼပဒ၊ အသညတ ပရိကၡာရ၀တၳဳ)လုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။
ဒီတရားေတာ္ကုိ ျမတ္စြာဘုရား သာ၀တၳိျပည္၊ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းမွာ သီတင္းသုံးေတာ္မူစဥ္က ရဟန္းအသုံးအေဆာင္ ပရိကၡရာမ်ားကုိ သုိမွီးသိမ္းဆည္းျခင္းမျပဳ အမွတ္မဲ့ ထားေလ့ရွိေသာ ရဟန္းတစ္ပါးကုိ အေၾကာင္းျပဳကာ ေဟာေတာ္မူပါတယ္။ အဲဒီရဟန္းဟာ အမွတ္သညာမရွိဘဲ ေညာင္ေစာင္းအင္းပ်ဥ္ စတဲ့ပရိကၡရာေတြကုိ အျပင္မွာ အသုံးျပဳၿပီး ျပန္လည္သိမ္းဆည္းျခင္း မရွိ ျဖစ္သလုိ ပစ္ထားေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီလုိ ျဖစ္သလုိ ထားေလ့ရွိတဲ့အတြက္ အဲဒီအသုံးအေဆာင္ မ်ားဟာ မုိးေၾကာင့္လည္း ပ်က္ဆီးကုန္တတ္၊ ေနေၾကာင့္လည္း ပ်က္ဆီးကုန္တတ္၊ ပုိး႐ြျခပုန္းမ်ားေၾကာင့္လည္း ပ်က္ဆီးကုန္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တျခားရဟန္းေတြက အဲဒီလုိ အမွတ္မဲ့ လုပ္ေလ့ရွိတဲ့ ရဟန္းကုိ “အရွင္ဘုရား… အသုံးအေဆာင္ ပရိကၡရာေတြကုိ အသုံးျပဳၿပီးရင္ သိမ္းဆည္းသြားဖို႔ မေမ့ပါနဲ႔၊ ျဖစ္သလုိ အမွတ္မဲ့ မထားပါနဲ႔“ စသျဖင့္ ဆုံးမေျပာဆုိတဲ့အခါ သူက “အရွင္ဘုရားတုိ႔ တပည့္ေတာ္ျပဳတဲ့ အမႈဟာ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဘူး၊ ဒီပစၥည္းေတြကုိ ပ်က္လုိပ်က္ဆီး လုပ္လုိတဲ့စိတ္လည္း မရွိပါတဲ့အျပင္ ျဖစ္သလုိ အမွတ္မဲ့လုပ္တာလည္း မဟုတ္ပါဘူး..“ စသျဖင့္ ျပန္လည္တုန္႔ျပန္ ေျပာဆုိၿပီး ထုံးစံအတုိင္းပဲ အမွတ္သညာမဲ့ ျပဳလုပ္ၿပီး ေနပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ အဲဒီရဟန္းအေၾကာင္းကုိ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ထံ ေလွ်ာက္ၾကားပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က အဲဒီရဟန္းကုိ ေခၚေတာ္မူၿပီး အက်ိဳးအေၾကာင္း ေမးတဲ့အခါမွာလည္း ထုံးစံအတုိင္း မထီမဲ့ျမင္ ျပန္လည္ေလွ်ာက္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ျမတ္ဗုဒၶက ကုိယ့္ရဲ႕အျပဳအမူဟာ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဘူး၊ အေသးအဖဲြေလးပါလုိ႔ ထင္ေနတဲ့ ဒီရဟန္းကုိ “ခ်စ္သားရဟန္း... ရဟန္းတုိ႔ မည္သည္ကား ဤသုိ႔ျပဳျခင္းငွါ မသင့္၊ မေကာင္းမႈမည္သည္ကုိ အနည္းငယ္ဟူ၍ မထီမဲ့ျမင္ မေအာက္ေမ့အပ္၊ လြင္တီးေခါင္၌ ထားအပ္ေသာ ဟင္လင္းပြင့္ေသာ အ၀ရွိေသာ အုိးသည္ မုိးေရစက္မ်ား တစ္ေပါက္တစ္ေပါက္ ၀င္ပါမ်ားလွ်င္ ျပည့္လွ်ံသြားသကဲ့သုိ႔ မေကာင္းမႈကုိ ျပဳေသာပုဂၢိဳလ္သည္ အနည္းငယ္သာ၊ အေသးအဖဲြသာ၊ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဟူေသာ အေတြးျဖင့္ ျပဳဖန္မ်ားလာသည္ရွိေသာ္ မေကာင္းမႈသည္လည္း အစုိင္အခဲျဖစ္ကာ မေကာင္းမႈအစုႀကီး ျဖစ္လာတတ္ေၾကာင္း…“ ျဖင့္ တရားစကား ေဟာၾကားေတာ္မူလုိက္ပါတယ္။
မွန္ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူတဲ့အတုိင္း မေကာင္းတဲ့အလုပ္၊ မေကာင္းတဲ့အက်င့္ဆုိတာ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဘူး၊ စမ္းၾကည့္တဲ့သေဘာပါပဲ စတဲ့သေဘာနဲ႔ နဲနဲလုပ္ရာက ဆက္တုိက္ဆက္တုိက္ လုပ္ျဖစ္လာၿပီး ေနာက္ဆုံးျဖတ္မရတဲ့အထိ စဲြလန္းသြားတတ္ပါတယ္။ အရက္ေသာက္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အေလာင္းအစားလုပ္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္သူမွ အရမ္းလုပ္ခ်င္လုိ႔ ၀ါသနာပါလုိ႔ လုပ္ေနၾကတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သူမ်ားလုပ္လုိ႔၊ အေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ျဖစ္ေစခ်င္လုိ႔၊ တစ္ခါမွ မလုပ္ဖူးလုိ႔ စတဲ့သေဘာမ်ားနဲ႔ အေပ်ာ္သေဘာ စမ္းသပ္လုပ္မိရာက ျဖတ္မရေအာင္ျဖစ္ၿပီး စြဲလန္းသြားမိတတ္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ေတာ့ျဖတ္မယ္၊ ဘာၿပီးရင္ ျဖတ္မယ္၊ ဘာျဖစ္ရင္ျဖစ္မယ္ဆုိတဲ့ အေတြးေတြနဲ႔ ျဖတ္ဖုိ႔ႀကိဳးစားၾကရင္းနဲ႔ပဲ ေနာက္ဆုံးေတာ့ မထူးပါဘူးဆုိၿပီး မထူးဇာတ္ခင္းမိေနၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ မေကာင္းမႈရဲ႕ သေဘာပါပဲ။ မေကာင္းတဲ့အက်င့္ရဲ႕ သဘာ၀ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ မေကာင္းတဲ့အက်င့္ေတြ၊ မေကာင္းတဲ့အလုပ္ေတြကုိ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အစမလုပ္မိၾကဖုိ႔၊ စမိၿပီဆုိရင္ အဆုံးမရွိျဖစ္တတ္တဲ့ အတြက္ မစမိေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
သုိ႔ေသာ္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ္သာလွ်င္ အဓိကျဖစ္တဲ့အတြက္ မေကာင္းတဲ့ အက်င့္၊ မေကာင္းတဲ့အလုပ္ဟာ ျဖတ္ဖုိ႔ခက္ေပမယ့္ စခဲ့တာလည္း ကုိယ္ပဲျဖစ္လုိ႔ အဆုံးသပ္ေအာင္လည္း ကုိယ္ပဲလုပ္ႏုိင္ရမယ္ ဆုိတဲ့စိတ္ဆႏၵနဲ႔ ျဖတ္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆုိတာ မရွိပါဘူး။ ေလာကမွာ လူသားေတြ မလုပ္ႏုိင္တဲ့အရာ မရွိဘူးလုိ႔ ဆုိၾကတဲ့အတုိင္း လူတစ္ေယာက္ျဖစ္ေနတဲ့ ကုိယ့္အေနနဲ႔လည္း မျဖစ္ႏုိင္တာ မရွိဘူးဆုိတဲ့ အားမာန္အျပည့္နဲ႔ စမိလုိက္တဲ့ မေကာင္းတဲ့အလုပ္၊ မေကာင္းတဲ့အက်င့္ကုိ ဆုံးေအာင္လုပ္ႏုိင္ရပါတယ္။ အေကာင္းဆုံးကေတာ့ မစမိရင္ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေပမယ့္ စမိသြားရင္လည္း အဆုံးရွိေအာင္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ဆုံးမပဲ့ျပင္ၿပီး ျပဳျပင္လုိက္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေနာက္မက်ေသးပါဘူး။ အဲဒီလုိ အသိတရားရလုိ႔ စမိတဲ့မေကာင္းက်င့္ကုိ ျဖတ္ၿပီး ေကာင္းေအာင္ႀကိဳးစားသြားတဲ့ ကေလးေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ျပဳျပင္ၾကည့္မယ္ဆုိတဲ့ စိတ္ကေလးနဲ႔သာ စတင္အေကာင္ထည္ ေဖာ္ၾကည့္ၾကဖုိ႔နဲ႔၊ ေကာင္းတဲ့စိတ္၊ ေကာင္းတဲ့အေတြး၊ ေကာင္းတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ျပဳျပင္ဖုိ႔ စတင္ႏုိင္ၿပီဆုိရင္ ျဖတ္ဖုိ႔ခက္တဲ့၊ အဆုံးမရွိဘူးဆုိတဲ့ မေကာင္းတဲ့အက်င့္၊ မေကာင္းတဲ့အလုပ္ေတြဟာလည္း အဆုံးသပ္သြားမွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ အစမလုပ္နဲ႔ အဆုံးမရွိ ျဖစ္တတ္တယ္ဆုိေပမယ့္ စမိၿပီးတဲ့ မေကာင္းက်င့္ေတြအတြက္ အသိ၀င္တဲ့အခ်ိန္ ျပဳျပင္ႏုိင္ရင္ ေနာက္မက်ေသးတဲ့အေၾကာင္း၊ အစေကာင္းမွ အေႏွာင္းေသခ်ာတယ္လုိ႔ ဆုိၾကေပမယ့္ အစမေကာင္းေပမယ့္ အေႏွာင္းေသခ်ာေအာင္၊ အေႏွာင္းေကာင္းေအာင္ အခုပဲ ျမန္ျမန္အသိ၀င္ၿပီး ကိုယ္ကုိယ္ကုိ ဆုံးမပဲ့ျပင္ ျပဳျပင္ၾကည့္ၾကဖုိ႔ လုိေၾကာင္း ေစတနာစကားနဲ႔ တုိက္တြန္းေျပာဆုိရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အားလုံးအျမန္အသိ၀င္ၿပီး မေကာင္းတဲ့အက်င့္မ်ားမွ ျမန္ျမန္အဆုံးသပ္ႏုိင္ၾကပါေစဟု ဆႏၵျပဳရင္း “အစမလုပ္နဲ႔ အဆုံးမရွိ ျဖစ္တတ္တယ္“ဆုိတဲ့ အဆုံးအမစကားကုိပဲ ထပ္ေျပာလုိက္ရပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္။ စိတ္ဆုိတာကလည္း သိတဲ့အတုိင္း မေကာင္းတဲ့ဘက္မွာပဲ ေပ်ာ္ေမြ႕တတ္ပါတယ္။ ေကာင္းတဲ့အလုပ္ကုိ လုပ္ဖုိ႔ခက္သေလာက္ မေကာင္းတဲ့အလုပ္က်ေတာ့ အခ်ိန္မေရြး အလြယ္တကူ ထလုပ္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မေကာင္းတဲ့ အလုပ္၊ မေကာင္းတဲ့ အက်င့္ဟာ လုပ္ဖုိ႔လြယ္၊ ျဖစ္ဖုိ႔လြယ္တဲ့ အတြက္ စၿပီးမလုပ္မိေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔နဲ႔ ေကာင္းတဲ့အလုပ္၊ ေကာင္းတဲ့အက်င့္ကေတာ့ လုပ္ဖုိ႔ျဖစ္ဖုိ႔ ခက္တဲ့အတြက္ ခ်က္ခ်င္းထလုပ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ မေကာင္းတဲ့အလုပ္၊ မေကာင္းတဲ့ အက်င့္ဟာ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဘူး ဆုိၿပီး စမ္းသပ္တဲ့ သေဘာနဲ႔ေတာင္ မလုပ္မိၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူမ်ားလုပ္တာေတြ႕လုိ႔ လုပ္ၾကည့္တာမ်ိဳး၊ သူမ်ိဳးတုိက္တြန္းလုိ႔ လုပ္ၾကည့္တာမ်ိဳးကအစ ဘယ္လုိသေဘာမ်ိဳးနဲ႔မွကုိ မလုပ္မိၾကဖုိ႔ သတိေပးၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ အဲဒီလုိ စမ္းသပ္တာ၊ စမ္းလုပ္တာကစၿပီး ေနာက္ပုိင္းျဖတ္ဖုိ႔ ခက္လာကာ ဘ၀ကုိ ဒုကၡျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့အထိ ျဖစ္သြားတတ္လုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ခ်ိဳ႕ရွိပါတယ္။ အစက ေဆးလိပ္လည္း မေသာက္တတ္၊ အရက္လည္း မေသာက္တတ္၊ ဖဲလည္းမ႐ုိက္တတ္ေပမယ့္ သူမ်ားကတုိက္တြန္းလုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္က စမ္းသပ္ၾကည့္ခ်င္လုိ႔ လုပ္ၾကည့္ရင္း ျဖတ္ဖုိ႔ခက္ေအာင္ စဲြကုန္တဲ့အထိ ျဖစ္ကုန္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္မေသာက္ရ မေနႏုိင္ေအာင္၊ အရက္မေသာက္ရ မေနႏုိင္ေအာင္၊ ဖဲမ႐ုိက္ရ မေနႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ကုန္ပါေတာ့တယ္။ အဲလုိ မေနႏုိင္လုိ႔ လုပ္ရင္းလုပ္ရင္း သူ႔လုပ္ရပ္က သူ႔ကုိျပန္ဒုကၡ ေရာက္ေစတဲ့အထိ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေဆးလိပ္ျဖတ္ခ်င္လုိ႔ ေဆးလိပ္အစား ကြမ္းေလးစားၿပီး ျဖတ္ၾကည့္ပါတယ္၊ ေဆးလိပ္လည္းမျပတ္ ကြမ္းပါစဲြတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အရက္ေသာက္တာ မေကာင္းမွန္းသိလုိ႔ အရက္ျဖတ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားျပန္ေတာ့လည္း အခ်ိန္တန္ မေသာက္ရမေနႏုိင္ျဖစ္လုိ႔ ေဆး႐ုံတက္ျဖတ္တဲ့အထိ လုပ္ၾကည့္ေပမယ့္ မရျပန္ပါဘူး။ အဲဒီလုိ ေဆး႐ုံတက္ျဖတ္ၿပီးမွ အရက္ျပန္ေသာက္မိလုိ႔ ႐ူးသလုိေၾကာင္သလုိျဖစ္ၿပီး အရက္ကသတ္လုိ႔ ေသတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဖဲ႐ုိက္တာ မေကာင္းမွန္းသိလုိ႔ ျဖတ္ဖုိ႔ႀကိဳးစားေပမယ့္ ႐ႈံးထားတဲ့ ဖဲေၾကြးေတြက ရွိေနေသးေတာ့ အေၾကြးေလးေတြေက်ေအာင္ ႐ုိက္ရင္း႐ုိက္ရင္း တစ္ႏွစ္လုံးလုပ္တဲ့ လစာ ကုိယ္မသုံးရဘဲ ဖဲေၾကြးဆပ္ေနရတဲ့ သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဘူးဆုိၿပီး စမ္းသပ္အစလုပ္မိရာက အဆုံးမရွိျဖစ္ကာ ဘ၀ပ်က္တဲ့အထိ ျဖစ္သြားတတ္တာေလးေတြပါ။ ဒီလုိ ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ ဖဲ စတာေတြမွ မဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ျခား မေကာင္းတဲ့ ဘယ္လုိအလုပ္မ်ိဳး မဆုိ စမိလုိက္ရင္ မဆုံးႏုိင္ေတာ့ဘဲ ဆက္ကာဆက္ကာသာ လုပ္မိေနတတ္ပါတယ္။ ဒီလုိလုပ္မိတဲ့ အတြက္လည္း ဘ၀မွာ ဆုိးက်ိဳးေတြနဲ႔ ႀကဳံေတြေနရၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ဆုိ ဘ၀အေျခအေန မေကာင္းတဲ့အထိကုိ ျဖစ္သြားကုန္တာေတြ ရွိပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ျဖစ္သြားၾကတာေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ျဖစ္ကုိ ျဖစ္ေနတာေတြပါ။ ဘုန္းဘုန္းတုိ႔နဲ႔ သိတဲ့ တစ္ခ်ိဳ႕ကေလးေတြဆုိရင္ အေလာင္းအစားေလးေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ဖဲကစားတာေလးေတြကုိ အပ်င္းေျပ အေပ်ာ္သေဘာ စၿပီးစမ္းသပ္မိရာက အ႐ႈံးေတြေပၚလုိ႔ အႏုိင္ရလုိ႔ရျငား လုိက္ရင္းလုိက္ရင္းနဲ႔ အေၾကြးေတြ တင္ကုန္တဲ့အထိ ျဖစ္ေနတာကုိ ၾကားသိေတြ႕ေနရပါတယ္။ အေၾကြးေတြမ်ားလာေတာ့ အလုပ္ကရသမွ် လခကုိ အိမ္မပုိ႔ႏုိင္ဘဲ ဖဲေၾကြးေတြဆပ္ေနရလုိ႔ သူ႔လုပ္စာ ေမွ်ာ္စားေနရတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက မိသားစုမွာ ဒုကၡေတြ ျဖစ္ကုန္တယ္ဆုိတာလည္း ၾကားရျပန္ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ အဆင္မေျပမႈေတြ မ်ားလာၿပီး စိတ္ဓာတ္ေတြပါ က်လာတဲ့အထိ ျဖစ္တဲ့ကေလးေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးအရင္းစစ္ေတာ့ ဒီလုိမေကာင္းတဲ့ အက်င့္၊ မေကာင္းတဲ့အလုပ္ေလးေတြကုိ စမိလုိက္လုိ႔ အဆုံးမရွိေအာင္ ျဖစ္ေနၾကျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ေလးေတြ ႀကိဳက္မႀကိဳက္မသိဘူး။ ဘုန္းဘုန္းကေတာ့ ႀကဳံရင္ႀကဳံသလုိေတာ့ ဒီလုိအရက္ေသာက္၊ ဖဲကစားတဲ့ အလုပ္ေတြ မလုပ္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းမိေနပါတယ္။ ဒါေတာင္ အပ်င္းေျပေသာက္တယ္၊ အေပ်ာ္သေဘာ ကစားၾကတယ္ဆုိတာ ၾကားေနရျပန္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလ ဒီလုိဆုိးက်ိဳးေတြကုိ ၾကားသိေနရတဲ့အတြက္ မလုပ္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းေန၊ ေဟာေျပာဆုံးမေနေပမယ့္ ေရွ႕မွာေတာ့ နားေထာင္သလုိရွိၿပီး ကြယ္ရာမွာ လုပ္ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ၾကားရျပန္ေတာ့ ရင္ထဲက သူတုိ႔ေလးေတြအေပၚ ေကာင္းေစခ်င္တဲ့ ေစတနာ အစစ္အမွန္နဲ႔ ေျပာတဲ့ကုိယ္ေတာင္မွ ေနာက္တစ္ခါ ေျပာဖုိ႔စိတ္ဓာတ္က်မိလာပါတယ္။ ေကာင္းေစခ်င္လုိ႔ ေျပာတာေလးေတြ အေပၚမွာ အဆုိးေလးေတြ ေတြးမိရင္ သူတုိ႔ေတြအတြက္ ပုိၿပီးအျပစ္ႀကီးမွာကုိ စုိးရိမ္မိျပန္ပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတုိ႔ေကာင္းဖုိ႔ ေျပာေနတာဆုိေတာ့ ႀကဳံရင္ေတာ့ ေျပာရမွာပဲေလလုိ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ျပန္ေျဖသိမ့္ရပါတယ္။
ထားပါေတာ့။ ဒီေနရာမွာ ေျပာခ်င္တာက မေကာင္းတဲ့အလုပ္၊ မေကာင္းတဲ့အက်င့္ေလးေတြကုိ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အစမလုပ္မိၾကဖုိ႔နဲ႔ အစလုပ္မိရင္ အဆုံးမရွိ ျဖစ္တတ္တယ္ဆုိတာေလးကုိ သတိေပးခ်င္တာပါ။ ၿပီးေတာ့ မေကာင္းတဲ့ အလုပ္ေလးေတြကုိလည္း အေသးအဖဲြေလးပဲ၊ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဘူးဆုိၿပီး အထင္မေသးဖုိ႔ အေသးေလးေတြမ်ားလာရင္ အႀကီးႀကီးျဖစ္လာတတ္တယ္ဆုိတာ သိေစခ်င္တာပါ။ ဗုဒၶကလည္း ဒီအတုိင္း ေဟာထားတာရွိပါတယ္။ ဘုရားရွင္က “အနည္းငယ္ေသာ မေကာင္းမႈသည္ ငါ့အားအက်ိဳးေရာက္လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု မေကာင္းမႈကုိ မထီမဲ့ျမင္ မေအာက္ေမ့ရာ။ မုိးေရေပါက္သည္ က်ဖန္မ်ားေသာ္ ေရအုိးသည္ ျပည့္လာဘိသကဲ့သုိ႔ သူမုိက္သည္ အနည္းငယ္ အနည္းငယ္မွ်ေသာ မေကာင္းမႈကုိ ျပဳဖူးဖန္မ်ားလာေသာ္ မေကာင္းမႈျဖင့္ ျပည့္၏” (ဓမၼပဒ၊ အသညတ ပရိကၡာရ၀တၳဳ)လုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။
ဒီတရားေတာ္ကုိ ျမတ္စြာဘုရား သာ၀တၳိျပည္၊ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းမွာ သီတင္းသုံးေတာ္မူစဥ္က ရဟန္းအသုံးအေဆာင္ ပရိကၡရာမ်ားကုိ သုိမွီးသိမ္းဆည္းျခင္းမျပဳ အမွတ္မဲ့ ထားေလ့ရွိေသာ ရဟန္းတစ္ပါးကုိ အေၾကာင္းျပဳကာ ေဟာေတာ္မူပါတယ္။ အဲဒီရဟန္းဟာ အမွတ္သညာမရွိဘဲ ေညာင္ေစာင္းအင္းပ်ဥ္ စတဲ့ပရိကၡရာေတြကုိ အျပင္မွာ အသုံးျပဳၿပီး ျပန္လည္သိမ္းဆည္းျခင္း မရွိ ျဖစ္သလုိ ပစ္ထားေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီလုိ ျဖစ္သလုိ ထားေလ့ရွိတဲ့အတြက္ အဲဒီအသုံးအေဆာင္ မ်ားဟာ မုိးေၾကာင့္လည္း ပ်က္ဆီးကုန္တတ္၊ ေနေၾကာင့္လည္း ပ်က္ဆီးကုန္တတ္၊ ပုိး႐ြျခပုန္းမ်ားေၾကာင့္လည္း ပ်က္ဆီးကုန္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တျခားရဟန္းေတြက အဲဒီလုိ အမွတ္မဲ့ လုပ္ေလ့ရွိတဲ့ ရဟန္းကုိ “အရွင္ဘုရား… အသုံးအေဆာင္ ပရိကၡရာေတြကုိ အသုံးျပဳၿပီးရင္ သိမ္းဆည္းသြားဖို႔ မေမ့ပါနဲ႔၊ ျဖစ္သလုိ အမွတ္မဲ့ မထားပါနဲ႔“ စသျဖင့္ ဆုံးမေျပာဆုိတဲ့အခါ သူက “အရွင္ဘုရားတုိ႔ တပည့္ေတာ္ျပဳတဲ့ အမႈဟာ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဘူး၊ ဒီပစၥည္းေတြကုိ ပ်က္လုိပ်က္ဆီး လုပ္လုိတဲ့စိတ္လည္း မရွိပါတဲ့အျပင္ ျဖစ္သလုိ အမွတ္မဲ့လုပ္တာလည္း မဟုတ္ပါဘူး..“ စသျဖင့္ ျပန္လည္တုန္႔ျပန္ ေျပာဆုိၿပီး ထုံးစံအတုိင္းပဲ အမွတ္သညာမဲ့ ျပဳလုပ္ၿပီး ေနပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ အဲဒီရဟန္းအေၾကာင္းကုိ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ထံ ေလွ်ာက္ၾကားပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က အဲဒီရဟန္းကုိ ေခၚေတာ္မူၿပီး အက်ိဳးအေၾကာင္း ေမးတဲ့အခါမွာလည္း ထုံးစံအတုိင္း မထီမဲ့ျမင္ ျပန္လည္ေလွ်ာက္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ျမတ္ဗုဒၶက ကုိယ့္ရဲ႕အျပဳအမူဟာ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဘူး၊ အေသးအဖဲြေလးပါလုိ႔ ထင္ေနတဲ့ ဒီရဟန္းကုိ “ခ်စ္သားရဟန္း... ရဟန္းတုိ႔ မည္သည္ကား ဤသုိ႔ျပဳျခင္းငွါ မသင့္၊ မေကာင္းမႈမည္သည္ကုိ အနည္းငယ္ဟူ၍ မထီမဲ့ျမင္ မေအာက္ေမ့အပ္၊ လြင္တီးေခါင္၌ ထားအပ္ေသာ ဟင္လင္းပြင့္ေသာ အ၀ရွိေသာ အုိးသည္ မုိးေရစက္မ်ား တစ္ေပါက္တစ္ေပါက္ ၀င္ပါမ်ားလွ်င္ ျပည့္လွ်ံသြားသကဲ့သုိ႔ မေကာင္းမႈကုိ ျပဳေသာပုဂၢိဳလ္သည္ အနည္းငယ္သာ၊ အေသးအဖဲြသာ၊ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဟူေသာ အေတြးျဖင့္ ျပဳဖန္မ်ားလာသည္ရွိေသာ္ မေကာင္းမႈသည္လည္း အစုိင္အခဲျဖစ္ကာ မေကာင္းမႈအစုႀကီး ျဖစ္လာတတ္ေၾကာင္း…“ ျဖင့္ တရားစကား ေဟာၾကားေတာ္မူလုိက္ပါတယ္။
မွန္ပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူတဲ့အတုိင္း မေကာင္းတဲ့အလုပ္၊ မေကာင္းတဲ့အက်င့္ဆုိတာ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ပါဘူး၊ စမ္းၾကည့္တဲ့သေဘာပါပဲ စတဲ့သေဘာနဲ႔ နဲနဲလုပ္ရာက ဆက္တုိက္ဆက္တုိက္ လုပ္ျဖစ္လာၿပီး ေနာက္ဆုံးျဖတ္မရတဲ့အထိ စဲြလန္းသြားတတ္ပါတယ္။ အရက္ေသာက္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အေလာင္းအစားလုပ္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္သူမွ အရမ္းလုပ္ခ်င္လုိ႔ ၀ါသနာပါလုိ႔ လုပ္ေနၾကတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သူမ်ားလုပ္လုိ႔၊ အေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ျဖစ္ေစခ်င္လုိ႔၊ တစ္ခါမွ မလုပ္ဖူးလုိ႔ စတဲ့သေဘာမ်ားနဲ႔ အေပ်ာ္သေဘာ စမ္းသပ္လုပ္မိရာက ျဖတ္မရေအာင္ျဖစ္ၿပီး စြဲလန္းသြားမိတတ္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ေတာ့ျဖတ္မယ္၊ ဘာၿပီးရင္ ျဖတ္မယ္၊ ဘာျဖစ္ရင္ျဖစ္မယ္ဆုိတဲ့ အေတြးေတြနဲ႔ ျဖတ္ဖုိ႔ႀကိဳးစားၾကရင္းနဲ႔ပဲ ေနာက္ဆုံးေတာ့ မထူးပါဘူးဆုိၿပီး မထူးဇာတ္ခင္းမိေနၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ မေကာင္းမႈရဲ႕ သေဘာပါပဲ။ မေကာင္းတဲ့အက်င့္ရဲ႕ သဘာ၀ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ မေကာင္းတဲ့အက်င့္ေတြ၊ မေကာင္းတဲ့အလုပ္ေတြကုိ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အစမလုပ္မိၾကဖုိ႔၊ စမိၿပီဆုိရင္ အဆုံးမရွိျဖစ္တတ္တဲ့ အတြက္ မစမိေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
သုိ႔ေသာ္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ္သာလွ်င္ အဓိကျဖစ္တဲ့အတြက္ မေကာင္းတဲ့ အက်င့္၊ မေကာင္းတဲ့အလုပ္ဟာ ျဖတ္ဖုိ႔ခက္ေပမယ့္ စခဲ့တာလည္း ကုိယ္ပဲျဖစ္လုိ႔ အဆုံးသပ္ေအာင္လည္း ကုိယ္ပဲလုပ္ႏုိင္ရမယ္ ဆုိတဲ့စိတ္ဆႏၵနဲ႔ ျဖတ္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆုိတာ မရွိပါဘူး။ ေလာကမွာ လူသားေတြ မလုပ္ႏုိင္တဲ့အရာ မရွိဘူးလုိ႔ ဆုိၾကတဲ့အတုိင္း လူတစ္ေယာက္ျဖစ္ေနတဲ့ ကုိယ့္အေနနဲ႔လည္း မျဖစ္ႏုိင္တာ မရွိဘူးဆုိတဲ့ အားမာန္အျပည့္နဲ႔ စမိလုိက္တဲ့ မေကာင္းတဲ့အလုပ္၊ မေကာင္းတဲ့အက်င့္ကုိ ဆုံးေအာင္လုပ္ႏုိင္ရပါတယ္။ အေကာင္းဆုံးကေတာ့ မစမိရင္ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေပမယ့္ စမိသြားရင္လည္း အဆုံးရွိေအာင္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ဆုံးမပဲ့ျပင္ၿပီး ျပဳျပင္လုိက္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေနာက္မက်ေသးပါဘူး။ အဲဒီလုိ အသိတရားရလုိ႔ စမိတဲ့မေကာင္းက်င့္ကုိ ျဖတ္ၿပီး ေကာင္းေအာင္ႀကိဳးစားသြားတဲ့ ကေလးေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ျပဳျပင္ၾကည့္မယ္ဆုိတဲ့ စိတ္ကေလးနဲ႔သာ စတင္အေကာင္ထည္ ေဖာ္ၾကည့္ၾကဖုိ႔နဲ႔၊ ေကာင္းတဲ့စိတ္၊ ေကာင္းတဲ့အေတြး၊ ေကာင္းတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ျပဳျပင္ဖုိ႔ စတင္ႏုိင္ၿပီဆုိရင္ ျဖတ္ဖုိ႔ခက္တဲ့၊ အဆုံးမရွိဘူးဆုိတဲ့ မေကာင္းတဲ့အက်င့္၊ မေကာင္းတဲ့အလုပ္ေတြဟာလည္း အဆုံးသပ္သြားမွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ အစမလုပ္နဲ႔ အဆုံးမရွိ ျဖစ္တတ္တယ္ဆုိေပမယ့္ စမိၿပီးတဲ့ မေကာင္းက်င့္ေတြအတြက္ အသိ၀င္တဲ့အခ်ိန္ ျပဳျပင္ႏုိင္ရင္ ေနာက္မက်ေသးတဲ့အေၾကာင္း၊ အစေကာင္းမွ အေႏွာင္းေသခ်ာတယ္လုိ႔ ဆုိၾကေပမယ့္ အစမေကာင္းေပမယ့္ အေႏွာင္းေသခ်ာေအာင္၊ အေႏွာင္းေကာင္းေအာင္ အခုပဲ ျမန္ျမန္အသိ၀င္ၿပီး ကိုယ္ကုိယ္ကုိ ဆုံးမပဲ့ျပင္ ျပဳျပင္ၾကည့္ၾကဖုိ႔ လုိေၾကာင္း ေစတနာစကားနဲ႔ တုိက္တြန္းေျပာဆုိရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အားလုံးအျမန္အသိ၀င္ၿပီး မေကာင္းတဲ့အက်င့္မ်ားမွ ျမန္ျမန္အဆုံးသပ္ႏုိင္ၾကပါေစဟု ဆႏၵျပဳရင္း “အစမလုပ္နဲ႔ အဆုံးမရွိ ျဖစ္တတ္တယ္“ဆုိတဲ့ အဆုံးအမစကားကုိပဲ ထပ္ေျပာလုိက္ရပါတယ္။
