ၿပိတၱာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေမးထားတဲ့ အေမးေလးေတြကုိ ျပန္ေျဖေပးဖုိ႔ အေၾကြးတင္ေနတာ အေတာ္ၾကာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုေတာ့ မျဖစ္ေတာ့ဘူးဆုိၿပီး အခ်ိန္ယူကာ ေရးသားတင္ျပရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာမ်ားနဲ႔ အလြန္ရင္းႏွီးေနၿပီးျဖစ္တဲ့ ဒီၿပိတၱာမ်ားအေၾကာင္းကုိ ပိဋကတ္သုံးပုံ ေပတဝတၳဳပါဠိေတာ္မွာ သဂၤါယနာတင္ မေထရ္မ်ားက မွတ္တမ္းတင္ထားတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဝိမာနဝတၳဳ၊ ေပတဝတၳဳအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့ ဒီပါဠိေတာ္မွာ ေပတဆုိတဲ့ စကားနဲ႔ ၿပိတၱာေတြအေၾကာင္းကုိ ဖြင့္ဆုိရွင္းျပထားပါတယ္။ လူ႔ခႏၶာကုိယ္ အတၱေဘာမွ ကင္းကြာသြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေပတလုိ႔ေခၚကာ ဒီေပတအရ ၿပိတၱာဘုံကုိ ေရာက္သြားသူတုိ႔ကုိဆုိေၾကာင္း စာေပမ်ားက ဖြင့္ဆုိျပပါတယ္။
စာေပအဖြင့္ေတြအရ ၿပိတၱာဆုိတာ ငရဲ၊ တိရစၧာန္၊ ၿပိတၱာ၊ အသူရကာယ္လုိ႔ေခၚတဲ့ အပါယ္သတၱဝါ ေလးပါးထဲမွာပါဝင္တဲ့ လူ႔ျပည္ေလာကအတြင္းမွာပဲ ေတာၿခဳံပိေပၸါင္း ေတာင္ေစာင္းဂူလႈိဏ္ စတဲ့အရပ္ေတြမွာ မွီခုိၿပီး ဆင္းရဲထူေျပာစြာ ခံစားေနရတဲ့ သတၱဝါတစ္မ်ိဳးကုိဆုိေၾကာင္း မွတ္သားႏုိင္ပါတယ္။ လူ႔ျပည္ေလာကမွာ လူျဖစ္စဥ္က ျငဴစူဝန္တုိျခင္း မ်ားျပားၿပီး ကုိယ္ကုိယ္တုိင္လည္း ေပးကမ္းလွဴဒါန္းျခင္းမရွိ၊ သူတပါး ေပးကမ္းလွဴဒါန္းတာကုိလည္း တာျမစ္ကာ ကုသုိလ္ မလုပ္ျဖစ္ေအာင္ အႏၲရာယ္ျပဳခဲ့ၾကတဲ့ သူေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ၿပိတၱာဘဝမွာ အျဖစ္မ်ားၾကတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ၿပိတၱာဘဝကုိ ေရာက္ရွိသြားၾကတ့ဲ သတၱဝါေတြဟာ မိမိတုိ႔လုပ္ခဲ့တဲ့ မေကာင္းမႈကံေၾကာင့္ အစာေရစာ ငတ္မြတ္ျခင္း ဒုကၡကုိ ခံစားကာ ႏွစ္ေပါင္းရာေထာင္း သိန္းသန္းမက ခံစားၾကရသလုိ ဘုရားတစ္ဆူနဲ႔ တစ္ဆူၾကားကာလအထိ မကၽြတ္မလြတ္ႏုိင္ဘဲ ရွိေနတတ္ၾကတဲ့ ၿပိတၱာမ်ားလည္း အမ်ားအျပား ရွိေေၾကာင္းဆုိပါတယ္။ အဲဒီလုိ အခ်ိန္ကာလ ၾကာျမင့္စြာ အစာေရစာ မစားမေသာက္ရဘဲ ဆင္းရဲဒုကၡကုိ ခံစားၾကရေပမယ့္ အကုသုိလ္ကံ အရွိန္မကုန္ေသးတဲ့အတြက္ ကြယ္လြန္ေသဆုံး၊ ဘဝတုံးျခင္း မရွိေသးဘဲ အသားအေသြးမရွိ အေရအေၾကာ အ႐ုိးမွ်သာရွိကာ အလြန္ဆုိးဝါးတဲ့ အဆင္းနဲ႔ ေၾကာက္ရြ႔ံ႕ထိတ္လန္႔ဖြယ္ရာ တည္ရွိေနရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ၿပိတၱာတစ္ဦးရဲ႕ အဆင္းဆုိးဝါးပုံကုိ ေပတဝတၳဳအ႒ကထာ ဓနပါလေသ႒ိ ေပတဝတၳဳမွာ ဖြင့္ျပထားတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီအဖြင့္အရ “ၿပိတၱာတစ္ဦးရဲ႕ ကုိယ္ပမာဏဟာ ထန္းပင္လုံးပမာဏရွိၿပီး ကုိယ္အေရဟာလည္း အလြန္ၾကမ္းတမ္းေၾကာင္း၊ ေဖာက္ျပန္တဲ့ဆံအေမြးရွိၿပီး ေၾကာက္မက္ဖြယ္အဆင္းရွိကာ အလြန္ေဖာက္ျပန္ ဆုိးဝါးလ်က္ စက္ဆုတ္ရြံရွာဖြယ္ အျမင္ရွိေၾကာင္း၊ ထုိၿပိတၱာသည္ ငါးဆယ့္ငါးႏွစ္လုံးလုံး ထမင္းတစ္လုံး ေရတစ္ေပါက္ကုိမွ် မရရွိဘဲ ေျခာက္ကပ္ေသာ လည္ေခ်ာင္းႏႈတ္ခမ္းရွိလ်က္ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ျခင္း ႏွိပ္စက္ကာ ဟုိဟုိဒီဒီ ေျပးလႊားေနရတတ္ေၾကာင္း” စသျဖင့္ သိရပါတယ္။ ဒါက ဒီဝတၳဳမွာပါတဲ့ ၿပိတၱာအေၾကာင္း ဖြင့္ဆုိခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား မ်ားသေလာက္ ခံစားရပုံခ်င္းလည္း မတူညီလွပါဘူး။
သဂၤါယနာတင္ အ႒ကထာ ဋီကာက်မ္းအဖြင့္မ်ားအရ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား ေလးမ်ိဳးရွိေၾကာင္းလည္း မွတ္သားရပါတယ္။ အဲဒီေလးမ်ိဳးက
၁။ သူတပါးတုိ႔ ေပးအပ္တဲ့ အစားအစာကုိ အမွီျပဳၿပီး အသက္ရွင္ရေသာ ပရဒတၱဴပဇီဝိကၿပိတၱာ
၂။ ထမင္းငတ္ျခင္း၊ ေရမြတ္သိပ္ျခင္းတုိ႔ မျပတ္ႏွိပ္စက္ခံေနရတဲ့ ခုပၸိပါသိကၿပိတၱာ
၃။ အၿမဲအၾကြင္းမဲ့ ေလာင္ကၽြမ္းခံေနရတဲ့အတြက္ ပူပန္ျခင္းရွိေနရေသာ နိဇၥ်ာမတဏွိကၿပိတၱာ
၄။ အသုရကာယ္လုိ႔ သီးသန္႔ေခၚဆုိအပ္တဲ့ အသုရာကာယေခၚ ကာလကဥၥိကၿပိတၱာ တုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီၿပိတၱာေလးမ်ိဳးမွာ နံပါတ္တစ္အမ်ိဳးအစား ၿပိတၱာကေတာ့ လူ႔ဘဝက ေဆြမ်ိဳးဉာတကာ စသူေတြရဲ႕ ရည္စူးၿပီး လွဴဒါန္းေပးတဲ့ အလွဴကုိ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ သာဓုေခၚဆုိႏုိင္ပါက စားဖြယ္ေသာက္ဖြယ္မ်ားကုိ ရရွိခံစားႏုိင္ေၾကာင္း ဆုိပါတယ္။
ဒီၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား ေလးမ်ိဳးအျပင္ ေလာကပညတၱိက်မ္း၊ ဆဂတိဒီပနီက်မ္းေတြမွာလည္း ၿပိတၱာအမ်ိဳးမ်ိဳး အေၾကာင္းကုိ ဖြင့္ျပထားတာကုိ ေတြရျပန္ပါတယ္။ အဲဒီက်မ္းမ်ားအရ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား (၁၂)မ်ိဳးကုိ မွတ္သားရပါတယ္။ ဟိမဝႏၲာေတာင္ေဘးရွိ ဂိဇၥ်ကုဋ္ေတာင္မွာ ၿပိတၱာအမ်ိဳးမ်ိဳး တည္ရွိေနၿပီး အေရအတြက္အားျဖင့္ (၁၂)မ်ိဳးအထိ ရွိေနေၾကာင္း ဖြင့္ျပပါတယ္။ အဲဒီ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစားမ်ားက
၁။ အစာေရစာ အလြန္ငတ္မြတ္ကာ ဘယ္ေသာအခါမွ ထမင္းေဘာဇဥ္ စတဲ့အစားအစာမ်ားကုိ စားေသာက္ရျခင္း မရွိဘဲ သူတပါးတုိ႔ စြန္႔ပစ္ထားတဲ့ တံေတြးႏွပ္အန္ဖတ္ေတြကုိသာ စားေသာက္ရတဲ့ ဝႏၲာသၿပိတၱာမ်ိဳး
၂။ လူေကာင္ပုတ္၊ ေခြးေကာင္ပုတ္၊ ေျမြေကာင္ပုတ္စတဲ့ အေကာင္ပုတ္မ်ားကုိ ရတဲ့အခါ စားရၿပီး မရတဲ့အခါ မစားရဘဲ ငတ္မြတ္ေနရတတ္တဲ့ ကုဏပါသၿပိတၱာမ်ိဳး
၃။ မစင္ကုိသာ စားသုံးရတဲ့ ဂူထခါဒကၿပိတၱာမ်ိဳး
၄။ ေန႔ညဥ္႔ပတ္လုံး ခံတြင္းမွ မီးလွ်ံမ်ားထြက္ကာ အပူေလာင္ခံေနရတဲ့ အဂိၢဇာလမုခၿပိတၱာမ်ိဳး
၅။ ခႏၶာကုိ အလြန္ႀကီးၿပီး ပါးစပ္မွာ အပ္နဖားေပါက္ေလာက္ပဲရွိကာ အစာေရစာကုိ ပါးစပ္က မသြင္းႏုိင္ဘဲ ႏွာေခါင္းနားရြက္စတဲ့ အေပါက္ေတြက သြင္းေနရေပမယ့္ အၿမဲမျပတ္ စာေလာင္မြတ္သိပ္ေနရတဲ့ သူစိမုခၿပိတၱာမ်ိဳး
၆။ ေရငတ္မြတ္မႈ တဏွာျဖင့္ ႏွိပ္စက္ခံရသည့္ တဏွာဋၬိတၿပိတၱာမ်ိဳး (ထုိၿပိတၱာမ်ိဳးသည္ တစ္ခါတစ္ရံမွ် ေသာက္ေရကုိမရဘဲ ေရငတ္လြန္းလွသျဖင့္ ေရတြင္းေရကန္ ထုံးအုိင္ျမစ္ေခ်ာင္း သမုဒၵရာ ရွိရာအရပ္သုိ႔ ကပ္ေရာက္သြားတဲ့အခါ ထုိေရကန္စသည္တုိ႔သည္ ျပည္ေသြးက်င္ႀကီးက်င္ငယ္အသြင္ အထင္ေရာက္ကုန္တတ္၏)
၇။ အလြန္ျပင္းထန္စြာ ေလာင္ကၽြမ္းခံေနရတဲ့ မီးေလာင္ငုတ္နဲ႔တူတဲ့ သုနိဇၥ်ာမကၿပိတၱာမ်ိဳး
၈။ ဓားသြား၊ ငါးမွ်ားခ်ိတ္ကဲ့သုိ႔ေသာ ေျခသည္းလက္သည္းမ်ားနဲ႔ မိမိကုိယ္အဂၤါတုိ႔ကုိ ကုတ္ဖဲ့ျဖတ္ေကာ္ကာ အသားအေသြးတုိ႔ကုိ စားေနရတဲ့ သတၳဂၤၿပိတၱာမ်ိဳး
၉။ ေန႔ညဥ္ပတ္လုံး ေလာင္ၿမိဳက္ကာ အခုိးၿပိဳက္ၿပိဳက္ထြက္ေနေသာ ေတာင္ပမာဏေလာက္ ခႏၶာကုိယ္ရွိသည့္ ပဗၺတဂၤၿပိတၱာမ်ိဳး
၁၀။ အလွ်ံတေျပာင္ေျပာင္ ေတာက္ေလာင္ေသာ စပါးႀကီးေျမြႏွင့္တူေသာ ကုိယ္ျဖင့္ ညဥ့္၌ လွည့္လည္သြားလာကာ ေန႔၌ ဒုကၡအမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ခံစားရသည့္ အဇဂရဂၤၿပိတၱာမ်ိဳး
၁၁။ ကုသုိလ္၊ အကုသုိလ္ကံ ေရာျပြန္းခဲ့သည့္ ကံေၾကာင့္ ရံခါကုသုိလ္အက်ိဳး အျဖစ္နတ္စည္းစိမ္ကုိ ခံစားရၿပီး ရံခါအကုသုိလ္အက်ိဳးအျဖစ္ ဒုကၡကုိ ခံစားရသည့္ ေဝမာနိကၿပိတၱာမ်ိဳး
၁၂။ ကံ၏အက်ိဳးေၾကာင့္ တန္ခုိးႀကိးမား၍ ၿပိတၱာအားလုံးတုိ႔ရဲ႕ အႀကီးအမႈဴးသဖြယ္ျဖစ္ကာ အလြန္အဆင္းလွ၊ အလြန္စည္းစိမ္ႀကီးလွသည္ဟု ထင္ရေသာ္လည္း ေဘာဇဥ္ကုိမစားရ၊ ရံခါထမင္းအေဖ်ာ္ စသည္ကုိ ရေသာ္လည္း သုံးေဆာင္ခံစားခြင့္မရ၊ အလြန္ဒုကၡႀကီးလွသည့္ မဟိဒၶိကၿပိတၱာမ်ိဳး ဆုိၿပီး အမ်ိဳးအစား (၁၂)မ်ိဳးကုိ ျပဆုိထားတာကုိ ေတြ႕ရျပန္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ပါရာဇိကဏ္ပါဠိေတာ္၊ သံယုတ္ပါဠိေတာ္မ်ားမွာ ၿပိတၱာအမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ဖြင့္ဆုိျပထားၿပီး အမ်ိဳးအစား (၂၁)မ်ိဳးအထိ ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ စာေပအဖြင့္ေတြအရ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား အမ်ားအျပား ရွိေပမယ့္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ၾကည့္တဲ့အခါ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား (၄)မ်ိဳးထဲမွာပဲ အက်ဳံးဝင္သြားတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီေလးမ်ိဳးထဲမွာေတာ့ အျဖစ္အမ်ားဆုံးနဲ႔ အခြင့္အေရး အရွိဆုံး ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစားကေတာ့ “သူတပါးတုိ႔ ေပးအပ္တဲ့ အစားအစာကုိ အမွီျပဳၿပီး အသက္ရွင္ရေသာ ပရဒတၱဴပဇီဝိကၿပိတၱာ” ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီၿပိတၱာမ်ိဳးကေတာ့ ဘယ္လုိပဲ ဆင္းရဲဒုကၡကုိ ခံစားေနရေပမယ့္ မိမိအား ရည္စူးလွဴဒါန္းၿပီး အမွ်ေပးေဝတဲ့အခါ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ သာဓုေခၚဆုိႏုိင္တဲ့အခါ ခံစားေနရတဲ့ ဆင္းရဲဒုကၡမ်ား ခ်က္ခ်င္းကြယ္ေပ်ာက္ၿပီး ခ်မ္းသာအမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ရရွိခံစားရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိအက်ိဳးဆက္မ်ိဳးကုိ ေမွ်ာ္ကုိးၿပီး မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာ မိမိတုိ႔နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သူတစ္ေယာက္ေယာက္ ေသဆုံးသြားတဲ့အခါ အဲဒီသူကုိ ရည္စူးၿပီး ကုသုိလ္ေကာင္းမႈလုပ္ကာ အမွ်အတမ္း ေပးေဝၾကရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ အ႒ကထာ အဖြင့္မ်ားအရ အထူးမွတ္သားသင့္တဲ့ အခ်က္က ေသဆုံးသူဟာ သူတပါးတုိ႔ ေပးအပ္တဲ့ အစားအစာကုိ အမွီျပဳၿပီး အသက္ရွင္ရတဲ့ ပရဒတၱဴပဇီဝိကၿပိတၱာမ်ိဳးမွာ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး က်န္ခဲ့တဲ့သူေတြရဲ႕ အလွဴကုိ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားေနေပမယ့္ က်န္ခဲ့တဲ့ လွဴဒါန္းၿပီး အမွ်ေပးေဝေပးမယ့္သူက ျမင့္ျမတ္တဲ့ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ထံမွာ ျမင့္ျမတ္တဲ့စိတ္ထားနဲ႔ ထက္သန္စြာ ေပးလွဴကာ အမွ်ေပးေဝႏုိင္မွသာ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားရက်ိဳးနပ္ကာ မြန္ျမတ္တဲ့ စည္းစိမ္မ်ိဳးကုိ ရရွိခံစားႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေပတဝတၳဳ၊ စူဠေသ႒ိေပတဝတၳဳ အဆုိအရ ေသသူကုိ ရည္စူးၿပီး လွဴဒါန္းေပမယ့္ သီလမရွိတဲ့ ဒုႆီတုိ႔ကုိ လွဴဒါန္းခဲ့တဲ့အတြက္ အလွဴရဲ႕ အက်ိဳးကုိ ေသသူက မခံစားရေၾကာင္း သာဓကတစ္ခုအျဖစ္ ေတြ႕ရပါတယ္။
ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ထူးျခားတဲ့အခ်က္တစ္ခုက ေသသူကုိ ရည္စူးၿပီး လွဴဒါန္းတဲ့ ကုသုိလ္ဟာ ေသသူက ပရဒတၱဴပဇီဝိကၿပိတၱာမ်ိဳးမွာ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အလွဴရဲ႕ အက်ိဳးကုိ ရရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ အျခားၿပိတၱာမ်ိဳး၊ ငရဲ၊ တိရစၧာန္စတဲ့ ဘဝမ်ိဳးမွာ ေရာက္ရွိသြားတဲ့အတြက္ အလွဴရဲ႕ အက်ိဳးကုိ မရရွိသည္ျဖစ္ေစ အလွဴရွင္ အေနနဲ႔ အက်ိဳးမဲ့ အခ်ည္းႏွီးမျဖစ္ဘဲ ကုသုိလ္အက်ိဳးကုိ ရရွိတယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ဇာဏုေႆာဏိသုတ္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္တုိင္ မိန္႔ေတာ္မူထားခ်က္ ရွိပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ၿပိတၱာမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တစ္ေစ့တစ္ေစာင္း တင္ျပခဲ့တဲ့ ဒီစာစုမွာ ေနာက္ဆုံးေကာက္ခ်က္ခ် မွတ္သားသင့္တဲ့အခ်က္က အစဲြတစ္ခုခု၊ ဝန္တုိမႈတစ္ခုခု၊ သူတပါးရဲ႕ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ ဖ်က္စီးမႈ တစ္ခုခုကုိ ျပဳလုပ္တဲ့သူေတြဟာ ၿပိတၱာဘဝကုိ ေရာက္ရတတ္ၿပီး အဲဒီၿပိတၱာဘဝမွာလည္း သာဓုေခၚႏုိင္တဲ့ ၿပိတၱာရွိသလုိ မေခၚႏုိင္တဲ့ ၿပိတၱာမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္တဲ့အတြက္ အေသခ်ာဆုံးက ရခဲတဲ့လူ႔ဘဝကုိ ရရွိေနၿပီးမွ ၿပိတၱာဘဝ၊ ငရဲတိရိစၧာန္ဘဝ စတဲ့ေအာက္ေအာက္ဘဝေတြကုိ ေရာက္မသြားရေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီး သုဂတိဘဝကုိ ရရွိေအာင္ အားထုတ္ျခင္းကသာ အေသခ်ာဆုံး ျဖစ္တဲ့အတြက္ ၿပိတၱာဘဝရဲ႕ ေၾကာက္စရာေကာင္းပုံကုိ သံေဝဂယူကာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈမ်ားကုိ မ်ားမ်ားလုပ္ကာ သုဂတိဘဝကုိသာ အေရာက္သြားၾကဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေစတနာစကား ေမတၱာအားျဖင့္ အေလးအနက္ တုိက္တြန္းလုိက္ရပါတယ္။
စာေပအဖြင့္ေတြအရ ၿပိတၱာဆုိတာ ငရဲ၊ တိရစၧာန္၊ ၿပိတၱာ၊ အသူရကာယ္လုိ႔ေခၚတဲ့ အပါယ္သတၱဝါ ေလးပါးထဲမွာပါဝင္တဲ့ လူ႔ျပည္ေလာကအတြင္းမွာပဲ ေတာၿခဳံပိေပၸါင္း ေတာင္ေစာင္းဂူလႈိဏ္ စတဲ့အရပ္ေတြမွာ မွီခုိၿပီး ဆင္းရဲထူေျပာစြာ ခံစားေနရတဲ့ သတၱဝါတစ္မ်ိဳးကုိဆုိေၾကာင္း မွတ္သားႏုိင္ပါတယ္။ လူ႔ျပည္ေလာကမွာ လူျဖစ္စဥ္က ျငဴစူဝန္တုိျခင္း မ်ားျပားၿပီး ကုိယ္ကုိယ္တုိင္လည္း ေပးကမ္းလွဴဒါန္းျခင္းမရွိ၊ သူတပါး ေပးကမ္းလွဴဒါန္းတာကုိလည္း တာျမစ္ကာ ကုသုိလ္ မလုပ္ျဖစ္ေအာင္ အႏၲရာယ္ျပဳခဲ့ၾကတဲ့ သူေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ၿပိတၱာဘဝမွာ အျဖစ္မ်ားၾကတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ၿပိတၱာဘဝကုိ ေရာက္ရွိသြားၾကတ့ဲ သတၱဝါေတြဟာ မိမိတုိ႔လုပ္ခဲ့တဲ့ မေကာင္းမႈကံေၾကာင့္ အစာေရစာ ငတ္မြတ္ျခင္း ဒုကၡကုိ ခံစားကာ ႏွစ္ေပါင္းရာေထာင္း သိန္းသန္းမက ခံစားၾကရသလုိ ဘုရားတစ္ဆူနဲ႔ တစ္ဆူၾကားကာလအထိ မကၽြတ္မလြတ္ႏုိင္ဘဲ ရွိေနတတ္ၾကတဲ့ ၿပိတၱာမ်ားလည္း အမ်ားအျပား ရွိေေၾကာင္းဆုိပါတယ္။ အဲဒီလုိ အခ်ိန္ကာလ ၾကာျမင့္စြာ အစာေရစာ မစားမေသာက္ရဘဲ ဆင္းရဲဒုကၡကုိ ခံစားၾကရေပမယ့္ အကုသုိလ္ကံ အရွိန္မကုန္ေသးတဲ့အတြက္ ကြယ္လြန္ေသဆုံး၊ ဘဝတုံးျခင္း မရွိေသးဘဲ အသားအေသြးမရွိ အေရအေၾကာ အ႐ုိးမွ်သာရွိကာ အလြန္ဆုိးဝါးတဲ့ အဆင္းနဲ႔ ေၾကာက္ရြ႔ံ႕ထိတ္လန္႔ဖြယ္ရာ တည္ရွိေနရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ၿပိတၱာတစ္ဦးရဲ႕ အဆင္းဆုိးဝါးပုံကုိ ေပတဝတၳဳအ႒ကထာ ဓနပါလေသ႒ိ ေပတဝတၳဳမွာ ဖြင့္ျပထားတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီအဖြင့္အရ “ၿပိတၱာတစ္ဦးရဲ႕ ကုိယ္ပမာဏဟာ ထန္းပင္လုံးပမာဏရွိၿပီး ကုိယ္အေရဟာလည္း အလြန္ၾကမ္းတမ္းေၾကာင္း၊ ေဖာက္ျပန္တဲ့ဆံအေမြးရွိၿပီး ေၾကာက္မက္ဖြယ္အဆင္းရွိကာ အလြန္ေဖာက္ျပန္ ဆုိးဝါးလ်က္ စက္ဆုတ္ရြံရွာဖြယ္ အျမင္ရွိေၾကာင္း၊ ထုိၿပိတၱာသည္ ငါးဆယ့္ငါးႏွစ္လုံးလုံး ထမင္းတစ္လုံး ေရတစ္ေပါက္ကုိမွ် မရရွိဘဲ ေျခာက္ကပ္ေသာ လည္ေခ်ာင္းႏႈတ္ခမ္းရွိလ်က္ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ျခင္း ႏွိပ္စက္ကာ ဟုိဟုိဒီဒီ ေျပးလႊားေနရတတ္ေၾကာင္း” စသျဖင့္ သိရပါတယ္။ ဒါက ဒီဝတၳဳမွာပါတဲ့ ၿပိတၱာအေၾကာင္း ဖြင့္ဆုိခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား မ်ားသေလာက္ ခံစားရပုံခ်င္းလည္း မတူညီလွပါဘူး။
သဂၤါယနာတင္ အ႒ကထာ ဋီကာက်မ္းအဖြင့္မ်ားအရ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား ေလးမ်ိဳးရွိေၾကာင္းလည္း မွတ္သားရပါတယ္။ အဲဒီေလးမ်ိဳးက
၁။ သူတပါးတုိ႔ ေပးအပ္တဲ့ အစားအစာကုိ အမွီျပဳၿပီး အသက္ရွင္ရေသာ ပရဒတၱဴပဇီဝိကၿပိတၱာ
၂။ ထမင္းငတ္ျခင္း၊ ေရမြတ္သိပ္ျခင္းတုိ႔ မျပတ္ႏွိပ္စက္ခံေနရတဲ့ ခုပၸိပါသိကၿပိတၱာ
၃။ အၿမဲအၾကြင္းမဲ့ ေလာင္ကၽြမ္းခံေနရတဲ့အတြက္ ပူပန္ျခင္းရွိေနရေသာ နိဇၥ်ာမတဏွိကၿပိတၱာ
၄။ အသုရကာယ္လုိ႔ သီးသန္႔ေခၚဆုိအပ္တဲ့ အသုရာကာယေခၚ ကာလကဥၥိကၿပိတၱာ တုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီၿပိတၱာေလးမ်ိဳးမွာ နံပါတ္တစ္အမ်ိဳးအစား ၿပိတၱာကေတာ့ လူ႔ဘဝက ေဆြမ်ိဳးဉာတကာ စသူေတြရဲ႕ ရည္စူးၿပီး လွဴဒါန္းေပးတဲ့ အလွဴကုိ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ သာဓုေခၚဆုိႏုိင္ပါက စားဖြယ္ေသာက္ဖြယ္မ်ားကုိ ရရွိခံစားႏုိင္ေၾကာင္း ဆုိပါတယ္။
ဒီၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား ေလးမ်ိဳးအျပင္ ေလာကပညတၱိက်မ္း၊ ဆဂတိဒီပနီက်မ္းေတြမွာလည္း ၿပိတၱာအမ်ိဳးမ်ိဳး အေၾကာင္းကုိ ဖြင့္ျပထားတာကုိ ေတြရျပန္ပါတယ္။ အဲဒီက်မ္းမ်ားအရ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား (၁၂)မ်ိဳးကုိ မွတ္သားရပါတယ္။ ဟိမဝႏၲာေတာင္ေဘးရွိ ဂိဇၥ်ကုဋ္ေတာင္မွာ ၿပိတၱာအမ်ိဳးမ်ိဳး တည္ရွိေနၿပီး အေရအတြက္အားျဖင့္ (၁၂)မ်ိဳးအထိ ရွိေနေၾကာင္း ဖြင့္ျပပါတယ္။ အဲဒီ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစားမ်ားက
၁။ အစာေရစာ အလြန္ငတ္မြတ္ကာ ဘယ္ေသာအခါမွ ထမင္းေဘာဇဥ္ စတဲ့အစားအစာမ်ားကုိ စားေသာက္ရျခင္း မရွိဘဲ သူတပါးတုိ႔ စြန္႔ပစ္ထားတဲ့ တံေတြးႏွပ္အန္ဖတ္ေတြကုိသာ စားေသာက္ရတဲ့ ဝႏၲာသၿပိတၱာမ်ိဳး
၂။ လူေကာင္ပုတ္၊ ေခြးေကာင္ပုတ္၊ ေျမြေကာင္ပုတ္စတဲ့ အေကာင္ပုတ္မ်ားကုိ ရတဲ့အခါ စားရၿပီး မရတဲ့အခါ မစားရဘဲ ငတ္မြတ္ေနရတတ္တဲ့ ကုဏပါသၿပိတၱာမ်ိဳး
၃။ မစင္ကုိသာ စားသုံးရတဲ့ ဂူထခါဒကၿပိတၱာမ်ိဳး
၄။ ေန႔ညဥ္႔ပတ္လုံး ခံတြင္းမွ မီးလွ်ံမ်ားထြက္ကာ အပူေလာင္ခံေနရတဲ့ အဂိၢဇာလမုခၿပိတၱာမ်ိဳး
၅။ ခႏၶာကုိ အလြန္ႀကီးၿပီး ပါးစပ္မွာ အပ္နဖားေပါက္ေလာက္ပဲရွိကာ အစာေရစာကုိ ပါးစပ္က မသြင္းႏုိင္ဘဲ ႏွာေခါင္းနားရြက္စတဲ့ အေပါက္ေတြက သြင္းေနရေပမယ့္ အၿမဲမျပတ္ စာေလာင္မြတ္သိပ္ေနရတဲ့ သူစိမုခၿပိတၱာမ်ိဳး
၆။ ေရငတ္မြတ္မႈ တဏွာျဖင့္ ႏွိပ္စက္ခံရသည့္ တဏွာဋၬိတၿပိတၱာမ်ိဳး (ထုိၿပိတၱာမ်ိဳးသည္ တစ္ခါတစ္ရံမွ် ေသာက္ေရကုိမရဘဲ ေရငတ္လြန္းလွသျဖင့္ ေရတြင္းေရကန္ ထုံးအုိင္ျမစ္ေခ်ာင္း သမုဒၵရာ ရွိရာအရပ္သုိ႔ ကပ္ေရာက္သြားတဲ့အခါ ထုိေရကန္စသည္တုိ႔သည္ ျပည္ေသြးက်င္ႀကီးက်င္ငယ္အသြင္ အထင္ေရာက္ကုန္တတ္၏)
၇။ အလြန္ျပင္းထန္စြာ ေလာင္ကၽြမ္းခံေနရတဲ့ မီးေလာင္ငုတ္နဲ႔တူတဲ့ သုနိဇၥ်ာမကၿပိတၱာမ်ိဳး
၈။ ဓားသြား၊ ငါးမွ်ားခ်ိတ္ကဲ့သုိ႔ေသာ ေျခသည္းလက္သည္းမ်ားနဲ႔ မိမိကုိယ္အဂၤါတုိ႔ကုိ ကုတ္ဖဲ့ျဖတ္ေကာ္ကာ အသားအေသြးတုိ႔ကုိ စားေနရတဲ့ သတၳဂၤၿပိတၱာမ်ိဳး
၉။ ေန႔ညဥ္ပတ္လုံး ေလာင္ၿမိဳက္ကာ အခုိးၿပိဳက္ၿပိဳက္ထြက္ေနေသာ ေတာင္ပမာဏေလာက္ ခႏၶာကုိယ္ရွိသည့္ ပဗၺတဂၤၿပိတၱာမ်ိဳး
၁၀။ အလွ်ံတေျပာင္ေျပာင္ ေတာက္ေလာင္ေသာ စပါးႀကီးေျမြႏွင့္တူေသာ ကုိယ္ျဖင့္ ညဥ့္၌ လွည့္လည္သြားလာကာ ေန႔၌ ဒုကၡအမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ခံစားရသည့္ အဇဂရဂၤၿပိတၱာမ်ိဳး
၁၁။ ကုသုိလ္၊ အကုသုိလ္ကံ ေရာျပြန္းခဲ့သည့္ ကံေၾကာင့္ ရံခါကုသုိလ္အက်ိဳး အျဖစ္နတ္စည္းစိမ္ကုိ ခံစားရၿပီး ရံခါအကုသုိလ္အက်ိဳးအျဖစ္ ဒုကၡကုိ ခံစားရသည့္ ေဝမာနိကၿပိတၱာမ်ိဳး
၁၂။ ကံ၏အက်ိဳးေၾကာင့္ တန္ခုိးႀကိးမား၍ ၿပိတၱာအားလုံးတုိ႔ရဲ႕ အႀကီးအမႈဴးသဖြယ္ျဖစ္ကာ အလြန္အဆင္းလွ၊ အလြန္စည္းစိမ္ႀကီးလွသည္ဟု ထင္ရေသာ္လည္း ေဘာဇဥ္ကုိမစားရ၊ ရံခါထမင္းအေဖ်ာ္ စသည္ကုိ ရေသာ္လည္း သုံးေဆာင္ခံစားခြင့္မရ၊ အလြန္ဒုကၡႀကီးလွသည့္ မဟိဒၶိကၿပိတၱာမ်ိဳး ဆုိၿပီး အမ်ိဳးအစား (၁၂)မ်ိဳးကုိ ျပဆုိထားတာကုိ ေတြ႕ရျပန္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ပါရာဇိကဏ္ပါဠိေတာ္၊ သံယုတ္ပါဠိေတာ္မ်ားမွာ ၿပိတၱာအမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ဖြင့္ဆုိျပထားၿပီး အမ်ိဳးအစား (၂၁)မ်ိဳးအထိ ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ စာေပအဖြင့္ေတြအရ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား အမ်ားအျပား ရွိေပမယ့္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ၾကည့္တဲ့အခါ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစား (၄)မ်ိဳးထဲမွာပဲ အက်ဳံးဝင္သြားတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီေလးမ်ိဳးထဲမွာေတာ့ အျဖစ္အမ်ားဆုံးနဲ႔ အခြင့္အေရး အရွိဆုံး ၿပိတၱာအမ်ိဳးအစားကေတာ့ “သူတပါးတုိ႔ ေပးအပ္တဲ့ အစားအစာကုိ အမွီျပဳၿပီး အသက္ရွင္ရေသာ ပရဒတၱဴပဇီဝိကၿပိတၱာ” ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီၿပိတၱာမ်ိဳးကေတာ့ ဘယ္လုိပဲ ဆင္းရဲဒုကၡကုိ ခံစားေနရေပမယ့္ မိမိအား ရည္စူးလွဴဒါန္းၿပီး အမွ်ေပးေဝတဲ့အခါ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ သာဓုေခၚဆုိႏုိင္တဲ့အခါ ခံစားေနရတဲ့ ဆင္းရဲဒုကၡမ်ား ခ်က္ခ်င္းကြယ္ေပ်ာက္ၿပီး ခ်မ္းသာအမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ရရွိခံစားရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိအက်ိဳးဆက္မ်ိဳးကုိ ေမွ်ာ္ကုိးၿပီး မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာ မိမိတုိ႔နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သူတစ္ေယာက္ေယာက္ ေသဆုံးသြားတဲ့အခါ အဲဒီသူကုိ ရည္စူးၿပီး ကုသုိလ္ေကာင္းမႈလုပ္ကာ အမွ်အတမ္း ေပးေဝၾကရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ အ႒ကထာ အဖြင့္မ်ားအရ အထူးမွတ္သားသင့္တဲ့ အခ်က္က ေသဆုံးသူဟာ သူတပါးတုိ႔ ေပးအပ္တဲ့ အစားအစာကုိ အမွီျပဳၿပီး အသက္ရွင္ရတဲ့ ပရဒတၱဴပဇီဝိကၿပိတၱာမ်ိဳးမွာ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး က်န္ခဲ့တဲ့သူေတြရဲ႕ အလွဴကုိ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားေနေပမယ့္ က်န္ခဲ့တဲ့ လွဴဒါန္းၿပီး အမွ်ေပးေဝေပးမယ့္သူက ျမင့္ျမတ္တဲ့ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ထံမွာ ျမင့္ျမတ္တဲ့စိတ္ထားနဲ႔ ထက္သန္စြာ ေပးလွဴကာ အမွ်ေပးေဝႏုိင္မွသာ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားရက်ိဳးနပ္ကာ မြန္ျမတ္တဲ့ စည္းစိမ္မ်ိဳးကုိ ရရွိခံစားႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေပတဝတၳဳ၊ စူဠေသ႒ိေပတဝတၳဳ အဆုိအရ ေသသူကုိ ရည္စူးၿပီး လွဴဒါန္းေပမယ့္ သီလမရွိတဲ့ ဒုႆီတုိ႔ကုိ လွဴဒါန္းခဲ့တဲ့အတြက္ အလွဴရဲ႕ အက်ိဳးကုိ ေသသူက မခံစားရေၾကာင္း သာဓကတစ္ခုအျဖစ္ ေတြ႕ရပါတယ္။
ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ထူးျခားတဲ့အခ်က္တစ္ခုက ေသသူကုိ ရည္စူးၿပီး လွဴဒါန္းတဲ့ ကုသုိလ္ဟာ ေသသူက ပရဒတၱဴပဇီဝိကၿပိတၱာမ်ိဳးမွာ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အလွဴရဲ႕ အက်ိဳးကုိ ရရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ အျခားၿပိတၱာမ်ိဳး၊ ငရဲ၊ တိရစၧာန္စတဲ့ ဘဝမ်ိဳးမွာ ေရာက္ရွိသြားတဲ့အတြက္ အလွဴရဲ႕ အက်ိဳးကုိ မရရွိသည္ျဖစ္ေစ အလွဴရွင္ အေနနဲ႔ အက်ိဳးမဲ့ အခ်ည္းႏွီးမျဖစ္ဘဲ ကုသုိလ္အက်ိဳးကုိ ရရွိတယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ဇာဏုေႆာဏိသုတ္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္တုိင္ မိန္႔ေတာ္မူထားခ်က္ ရွိပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ၿပိတၱာမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တစ္ေစ့တစ္ေစာင္း တင္ျပခဲ့တဲ့ ဒီစာစုမွာ ေနာက္ဆုံးေကာက္ခ်က္ခ် မွတ္သားသင့္တဲ့အခ်က္က အစဲြတစ္ခုခု၊ ဝန္တုိမႈတစ္ခုခု၊ သူတပါးရဲ႕ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ ဖ်က္စီးမႈ တစ္ခုခုကုိ ျပဳလုပ္တဲ့သူေတြဟာ ၿပိတၱာဘဝကုိ ေရာက္ရတတ္ၿပီး အဲဒီၿပိတၱာဘဝမွာလည္း သာဓုေခၚႏုိင္တဲ့ ၿပိတၱာရွိသလုိ မေခၚႏုိင္တဲ့ ၿပိတၱာမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္တဲ့အတြက္ အေသခ်ာဆုံးက ရခဲတဲ့လူ႔ဘဝကုိ ရရွိေနၿပီးမွ ၿပိတၱာဘဝ၊ ငရဲတိရိစၧာန္ဘဝ စတဲ့ေအာက္ေအာက္ဘဝေတြကုိ ေရာက္မသြားရေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီး သုဂတိဘဝကုိ ရရွိေအာင္ အားထုတ္ျခင္းကသာ အေသခ်ာဆုံး ျဖစ္တဲ့အတြက္ ၿပိတၱာဘဝရဲ႕ ေၾကာက္စရာေကာင္းပုံကုိ သံေဝဂယူကာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈမ်ားကုိ မ်ားမ်ားလုပ္ကာ သုဂတိဘဝကုိသာ အေရာက္သြားၾကဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေစတနာစကား ေမတၱာအားျဖင့္ အေလးအနက္ တုိက္တြန္းလုိက္ရပါတယ္။
