အေစာင့္အေရွာက္ဆုိတာ အျပင္အေစာင့္အေရွာက္ အတြင္းအေစာင့္အေရွာက္ဆုိၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ အျပင္ပုိင္း အေစာင့္အေရွာက္ကေတာ့ ျမင္ႏုိင္ေလာက္တ့ဲ အျပင္အႏၲရာယ္ကုိပဲ အကာအကြယ္ေပးႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတြင္းပုိင္း တစ္နည္းအားျဖင့္ ကုိယ့္စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ကုိေတာ့ အသိတရား၊ သတိတရားနဲ႔ပဲ ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ခ်ိဳ႔က အေစာင့္အေရွာက္ထူထပ္စြာ ခ်ထားၿပီး မၿမဲတဲ့ ႐ုပ္တရားနဲ႔ မပုိင္ဆုိင္တဲ့ ဥစၥာတရားေတြကုိ ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားၾကပါတယ္။ ကုိယ့္ကုိေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ ဆုိၿပီးေတာ့လည္း အေစာင့္ေဘာ္ဒီဂတ္ (Body guard) ေတြေတာင္ ထားလုိက္ပါေသးတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲထားထား သြားဖုိ႔အခ်ိန္တန္ရင္ေတာ့ သြားၾကရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္တရားဆုိတာ ခ်ဳပ္ထားလည္းပဲ သြားခ်ိန္တန္သြား၊ ထားခ်ိန္တန္ထား၊ ပ်က္ခ်ိန္တန္ ပ်က္ေနမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ကေတာ့ မၿမဲျခင္းသေဘာရွိေနတဲ့ ႐ုပ္တရားကုိ ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ထက္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ တစ္နည္းအားျဖင့္ ကုိယ့္ရဲ့ စိတ္ဓာတ္ပုိင္းကုိ ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ လမ္းညြန္ေတာ္မူၿပီး တကယ္ေစာင့္သင့္တဲ့ ကုိယ့္ေစာင့္တရား ေလးပါးကုိ ေဟာေတာ္မူပါတယ္။ ဗုဒၶညြန္ျပတဲ့ ကုိယ္ေစာင့္တရားေလးပါးကေတာ့
၁။ ဗုဒၶါႏုႆတိ
(ဘုရားဂုဏ္ကုိ ပြားမ်ားျခင္း)
၂။ ေမတၱာဘာဝနာ
(ေမတၱာတရား ပုိ႔သပြားမ်ားျခင္း)
၃။ အသုဘဘာဝနာ
(အပုတ္ေကာင္အေပၚ ရႈဆင္ျခင္ျခင္း)
၄။ မရဏာႏုႆတိ
(ေသျခင္းတရားကုိ ဆင္ျခင္ျခင္း)
ဆုိတဲ့ တရားေလးပါးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီတရားေလးပါးကုိ က်င့္ႀကံပြားမ်ား အားထုတ္ထားႏုိင္တဲ့သူဟာ တကယ့္ကုိပဲ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္တရားအေပၚ မပ်က္ဆီးေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ရရွိထားတဲ့ ကုိယ့္ရဲ႔ဘဝေလးကုိ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းသေဘာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီတရားေလးပါးသာ ေန႔စဥ္ပြားမ်ား အားထုတ္ႏုိင္ရင္ အဲဒီသူဟာ အမွန္ပဲ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္တဲ့သူ တစ္နည္းအားျဖင့္ ကုိယ့္ေစာင့္တရားမ်ားနဲ႔ အညီၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထုိင္ႏိုင္တဲ့သူလုိ႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကုိယ့္ေစာင့္တရားေလးပါးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နည္းနည္းခ်ဲ့ေျပာရရင္ ဗုဒၶါႏုႆတိလုိ႔ ေခၚတဲ့ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ကုိ ပြားမ်ားတဲ့ အက်င့္ဟာ အားမ်ားတဲ့ ဘုရားရွင္ရဲ႔ အားေတြကုိ ကုိယ့္သႏၲာန္မွာ ပြားယူျခင္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ “ဘုရားကုိးကြယ္ တန္ခုိးၾကြယ္ အပါယ္မက် နိဗၺာန္ရ”လုိ႔ ဆုိတဲ့အတုိင္း ဘုန္းတန္ခုိးႀကီးမားၿပီး ကုိယ္ခံစြမ္းအားေတြ တုိးပြားေစႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႔ ဂုဏ္ေတာ္ေတြကုိ ေန႔စဥ္မျပတ္ ပြားမ်ားအားထုတ္တတ္တ့ဲသူဟာ အဲဒီဂုဏ္ေတာ္ေတြရဲ႔ ေက်းဇူးေၾကာင့္ အႏၲရာယ္ကင္းၿပီး ကုိယ့္သႏၲာန္မွာလည္း တန္ခုိးႀကီးတဲ့ ဘုရားရွင္ရဲ႔ တန္ခုိးေတာ္ေတြနဲ႔ ထုံလႊမ္းထားတဲ့အတြက္ အျပင္အႏၲရာယ္ေတြကလည္း အကာအကြယ္ျပဳထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ဘုရားရွင္ရဲ႔ဂုဏ္ေတာ္ေတြကုိ ပြားမ်ားအားထုတ္ေနတဲ့သူဟာ ဘုရားရွင္အနားမွာ ရွိသလုိျဖစ္ၿပီး ဘုရားရွင္တုိ႔မည္သည္ မေကာင္းမႈအကုသုိလ္ကုိ ဆိတ္ကြယ္ရာ အရပ္မွာေတာင္ ျပဳေတာ္မမူတဲ့အတုိင္း ကုိယ္လည္းပဲ အကုသုိလ္ကုိ မျပဳျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ အကုသုိလ္မျပဳျဖစ္တာဟာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ အေကာင္းဆုံး ေစာင့္ေရွာင္တာပါပဲ။ၿပီးေတာ့ တန္ခုိးႀကီးတဲ့ ဘုရားရွင္ရဲ႔ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကုိ က်င့္ပြားေနတဲ့သူဟာလည္း ဘုန္းကံႀကီးမားတဲ့သူ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘုန္းကံႀကီးတဲ့သူကုိ က်႐ံႈးသြားေအာင္၊ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္သူမွ လုပ္လုိ႔မရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ ေစာင့္ေရွာက္ခ်င္တဲ့ သူေတြဟာ ဗုဒၶါႏုႆတိ ဘာဝနာကုိ ပြားမ်ားက်င့္ႀကံသင့္ေၾကာင္း ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ ေစာင့္ေရွာက္လိုသူေတြ အေနနဲ႔ ေမတၱာဘာဝနာကုိ ပြားမ်ားၿပီးလည္း ေစာင့္ေရွာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမတၱာဆုိတာ အက်ိဳးလုိလားတဲ့ သေဘာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘယ္ေနရာမွာပဲ ေရာက္ေရာက္ ဘယ္သူအေပၚမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အက်ိဳးလုိလားတဲ့ ေမတၱာေလးကုိ အေျခခံၿပီး က်င့္ႀကံပြားမ်ား ေနထုိင္ၾကမယ္ဆုိရင္ အဲဒီေမတၱာဘာဝနာက ကုိယ့္ကုိေစာင့္ေရွာက္ထားၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ေမတၱာၿခဳံမွ လုံတယ္လုိ႔ ဆုိၾကတဲ့အတုိင္း ေမတၱာတံတုိင္း ကာရံထားတဲ့သူဟာ အႏၲရာယ္ကင္းၿပီး ေအးၿငိမ္းမႈကုိ ျဖစ္ေစမွာ အမွန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမတၱာရဲ႔ သေဘာက သူ႔အတြက္ပြားမ်ားရဲ႔ ကုိယ့္အတြက္လည္း အၿငိမ္းဓာတ္၊ အေအးဓာတ္ကုိ ခံစားႏုိင္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ၿငိမ္းေနတဲ့သူ၊ ေအးေနတဲ့သူဟာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေနသူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္ လမ္းစဥ္တစ္ခုက အသုဘဘာဝနာ ပြားမ်ားျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အပုတ္ေကာင္ အသုဘလုိ႔ မထင္ဘဲ သုဘလုိ႔ ထင္ေနၾကတဲ့သူေတြမွာ အဲဒီအထင္မွားေၾကာင့္ပဲ အတၱမာန အစဲြေတြဝင္ၿပီး အလဲြေတြ အသြင္သြင္ လုပ္မိေနတတ္တဲ့အတြက္ အဲဒီအလဲြေတြက ကုိယ့္ကုိ ဒုကၡအျဖစ္ ေရာက္ရွိေစတာလည္း ရွိေနတတ္ၾကပါတယ္။ အသုဘကုိ သုဘလုိ႔ ထင္ေနတတ္တဲ့သူမွာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ထက္ ကုိယ့္အယူကုိ ေျဖာင့္ေအာင္လုပ္ဖုိ႔ေတာင္ အေတာ္ႀကိဳးစားၾကရမယ့္ သေဘာရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိ အလဲြအျမင္နဲ႔ တစ္လဲြထင္ေနၾကတဲ့ သူေတြဟာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ အမွန္တကယ္ အတၱေတြပါယ္ၿပီး အျမင္မွန္နဲ႔ ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အသုဘဘာဝနာကုိလည္း ပြားမ်ားၿပီး ေစာင့္ေရွာက္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘုရားေပးတဲ့ ကုိယ္ေစာင့္နည္းေတြထဲမွာ မရဏာႏုႆတိလုိ႔ ေခၚတဲ့ ေသျခင္းတရားကုိ ဆင္ျခင္တဲ့နည္းဟာလည္း လက္ေတြ႔က်င့္သုံးသင့္တဲ နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပုထုဇဥ္အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေသရမွာကုိ သိၾကေပမယ့္ ေသျခင္းတရားကုိ ေမ့ေနၾကတဲ့ သူေတြအျဖစ္ ဘဝကုိ ျဖတ္သန္းေနၾကတာ သတိျပဳမိၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသျခင္းတရားကုိ အေလမထားဘဲ ေမ့ေနၾကတဲ့သူေတြဟာ တဒဂၤအရွိတရားကုိလည္း ထာဝရအတည္တရား ထင္ကာ မာနေတြဝင္ၿပီး အက်င့္တရားေတြပါ ေပ်ာက္ပ်က္ေနၾကေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္ ေသျခင္းတရားကုိ ဆင္ျခင္ႏုိင္တဲ့သူေတြကေတာ့ ေသရမယ္ဆုိတာ သိေနတဲ့အတြက္ သတိမလြတ္ဘဲ မေကာင္းမႈကုိေရွာင္ကာ ေကာင္းမႈကုိေဆာင္ရင္း ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ၾကေတာ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသျခင္းတရားကုိ ဆင္ျခင္ႏွလုံးသြင္းထားတဲ့အတြက္ ဘဝမွာ အဆုိးဆုံး ဒုကၡလုိ႔ ေျပာရမယ့္ ေသျခင္းတရားအထိ ႀကဳံလာခဲ့ရင္လည္း မတုန္မလႈပ္ ရင္ဆုိင္ၿပီး အသိသတိ ထပ္တူညွိႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အသိသတိကပ္ထားတဲ့သူဟာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ေကာင္းစြာေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္တဲ့သူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆုိလုိတာက ေစာင့္ေရွာက္မႈအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ၾကတဲ့ အပုိင္းမွာ ဗုဒၶအလုိက် ေစာင့္ေရွာက္နည္းျဖစ္တဲ့ ကုိယ့္ေစာင့္တရားေလးပါးနဲ႔ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းကသာ အေကာင္းဆုံး ကုိယ့္ေစာင့္တရားပဲ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ ေန႔စဥ္ဘဝထဲမွာ ဗုဒၶဂုဏ္ကုိ ခုံလႈံရင္း၊ ေမတၱာလည္းထား၊ အသုဘလည္း ပြား၊ ေသျခင္းတရားလည္း ဆင္ျခင္ကာ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗုဒၶဂုဏ္အစြမ္းေၾကာင့္ တန္ခုိးေတြ ထုံလႊမ္းေရာက္ေစ၊ ေမတၱာအစြမ္းနဲ႔ ေအးခ်မ္းၾကေစၿပီး အပုတ္ေကာင္ကုိ ဆင္ျခင္းလ်က္ အတၱဝါဒေဖ်ာက္ကာ ေသျခင္းတရား ႏွလုံးသြင္းထားလုိ႔ မာနေလးေတြ ေလ်ာ့ခ်ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရင္း ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အေကာင္းဆုံး ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရမွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း စသျဖင့္ ဆုိလုိရင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဘဝမွာ ေနရတဲ့အခုိက္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အေကာင္းဆုံး ေစာင့္ေရွာက္မႈနဲ႔ ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ၾကဖုိ႔ ဗုဒၶေပးတဲ့ ကုိယ့္ေစာင့္တရားေလးပါးကုိ ပြားမ်ားအားထုတ္ရင္း ဂုဏ္ေတာ္ၿမဲေစ၊ ေမတၱာတဲြေစ၊ သုဘလဲြေစ၊ ေသျခင္းၿမဲေန ဆုိတဲ့ အခ်က္ေလးေတြကုိ အခက္မေဝးေအာင္ ဆင္ျခင္စဥ္းစား အေစာင့္ထားၾကဖုိ႔ အေလးဂ႐ု တုိက္တြန္းသမႈ ျပဳလုိက္ရပါတယ္။
ေမတၱာျဖင့္
မနာပဒါယီ အရွင္ဝိစိတၱ (ဒုိက္ဦး)
