ယံုၾကည္မႈဟူေသာ စကားကုိ ဘာသာတရားတုိင္းက အထူးအေလးေပး ေျပာဆုိၾက၏။ ယေန႔ေခတ္တြင္ ထင္ရွားေနသည့္ ဘာသာႀကီးေလးခုတြင္ ဟိႏၵဴဘာသာကလည္း ျဗဟၼာႀကီးကုိ ယံုၾကည္ရန္ ေျပာထား၏။ ဗုဒၶဘာသာကလည္း ရတနာသုံးပါးႏွင့္ ကံကံ၏အက်ိဳးကုိ သက္ဝင္ယံုၾကည္ရန္ ညြန္ၾကားထား၏။ ခရစ္ယန္ဘာသာကလည္း ေယ႐ႈခရစ္ေတာ္ႏွင့္ တမန္ေတာ္ကုိ ယုံၾကည္ၾကရန္ အေလးအနက္ တုိက္တြန္းထား၏။ အစၥလာမ္ဘာသာကလည္း အလႅာအရွင္ျမတ္ႏွင့္ တမန္ေတာ္ကုိ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္ရန္ အထူးတင္းက်ပ္စြာ ေဟာေျပာထား၏။ ဘာသာတရား အားလုံးက ယုံၾကည္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေရးႀကီးေၾကာင္း လမ္းညႊန္ထားေပ၏။ ကုိးကြယ္ရာတြင္ ယုံၾကည္မႈကုိ အေျခခံ၍ လုိက္နာက်င့္သုံးႏုိင္မွ မိမိတုိ႔၏ ဘဝသည္လည္း မွန္ကန္ေကာင္းျမတ္သည့္ ဘဝတစ္ခု ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း သင္ၾကားျပသၾက၏။
သုိ႔ေသာ္ ယုံၾကည္မႈကုိ သင္ၾကားမႈ အပုိင္းတြင္ အျခားအျခား ဘာသာမ်ားက သင္ၾကားမႈ အပုိင္းႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၏ သင္ၾကားမႈအပုိင္း အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ ကဲြျပားေနသည္ကုိ ေတြ႔ရမည္ ျဖစ္၏။ ဗုဒၶဘာသာတြင္ ယုံၾကည္မႈကုိ သဒၶါဟုဆုိၿပီး ထုိသဒၶါဟူသည့္ ယုံၾကည္မႈသည္ “ရတနာသုံးပါးႏွင့္ ကံကံ၏ အက်ိဳးကုိ ယုံၾကည္မႈမ်ိဳး“ ျဖစ္ၿပီး ထုိယုံၾကည္မႈကုိ တည္ေဆာက္မႈသည္ မိမိ၏ ေရြးခ်ယ္မႈျဖင့္သာ တည္ေဆာက္ရျခင္း ျဖစ္၏။ “ရတနာသုံးပါးကုိ ယုံၾကည္ျခင္း”ဟူသည္မွာလည္း ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးမ်ားက “ငါဘုရားကုိယုံ၊ ငါဘုရားေဟာသည့္ တရားကုိယုံ၊ ငါဘုရား၏ တပည့္သား သံဃာေတာ္မ်ားကုိ ယုံ”ဟူသည့္ ငါစဲြမ်ားျဖင့္ ယုံၾကည္ေစမႈမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာမ်ား၏ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကုိသာ ယုံၾကည္ေစျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္၏။ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္ရာတြင္ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္ထုိက္သည့္ ဂုဏ္အဂၤါမ်ား ရွိမွသာ မွန္ကန္သည့္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကုိ ျဖစ္ေစၿပီး ထုိသက္ေရာက္မႈကုိ ရတနာသုံးပါး၏ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားအား ဆည္းကပ္ပူေဇာ္ျခင္းျဖင့္ ရရွိႏုိင္သျဖင့္ ရတနာသုံးပါး၏ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကုိ ယုံၾကည္ေစျခင္း ျဖစ္ကာ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ပုဂၢိဳလ္ျဒပ္မ်ားကုိ ယုံၾကည္ေစျခင္း မဟုတ္ေပ။ “ကံကံ၏ အက်ိဳးကုိ ယုံၾကည္ျခင္း”သည္လည္း တစ္စုံတစ္ဦး၊ တစ္စုံတစ္ခုႏွင့္ သက္ဆုိင္ျခင္း မရွိဘဲ မိမိ၏ ေစတနာပါသည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္သာ သက္ဆုိင္ေနသျဖင့္ ဘဝတစ္ခု တည္ေဆာက္မႈတြင္ အခရာက်သည့္ အခ်က္အျဖစ္ ယုံၾကည္ေစျခင္း ျဖစ္၏။
အခ်ိဳ႔ဘာသာမ်ားတြင္ မည္သည့္အေၾကာင္း အရာပင္ျဖစ္ေစ ဟိႏၵဴကလည္း ျဗဟၼာႀကီးကုိ အျပည့္အဝယုံၾကည္ရန္၊ ခရစ္ယန္ကလည္း ထာဝရ ဘုရားသခင္ကုိ အခုိင္အမာ ယုံၾကည္ရန္ႏွင့္ အစၥလာမ္ကလည္း အလႅာမ္ အရွင္ျမတ္ကုိ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အလုံးစုံ ယုံၾကည္ရန္ တုိက္တြန္းၾက၏။ ထုိသုိ႔ တုိက္တြန္းျခင္းမွာလည္း ထုိအရွင္ျမတ္မ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ သက္ရွိသက္မဲ့ အရာအားလုံး ဘဝတစ္ခုလုံးကုိ ဖန္ဆင္းေပးထားသည့္ ဖန္ဆင္းရွင္မ်ား ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေကာက္ခ်က္ခ်ႏုိင္မည္ ျဖစ္၏။
ဗုဒၶဘာသာတြင္ကား ယုံၾကည္မႈသည္ အေရးႀကီးသည့္ အခ်က္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ မ်က္စိမွိတ္ၿပီး ယုံၾကည္ရမည့္ ယုံၾကည္မႈမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ မိမိ၏ ေဝဘန္ပုိင္းျခား စိစစ္လက္ခံမႈျဖင့္သာ ယုံၾကည္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မိမိကုိယ္တုိင္၏ လက္ေတြ႔လုိက္နာ က်င့္သုံးျခင္းျဖင့္ ရရွိလာသည့္ အေတြ႔အႀကဳံ အသိဉာဏ္ျဖင့္သာ မွားလ်င္ပယ္ၿပီး မွန္လ်င္လက္ခံကာ ယုံၾကည္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္ေတာ္ဗုဒၶက လမ္းညႊန္ျပသေတာ္မူျခင္း ျဖစ္၏။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္သည္ လူသားမွ ဘုရားျဖစ္လာသည့္ မဟာလူသား တစ္ပါးသာျဖစ္သျဖင့္ လူသားမ်ား လက္ေတြ႔က်င့္သုံးၿပီး အမွန္တကယ္ ရရွိႏုိင္သည့္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကုိသာ ယုတၱိက်က် သင္ျပေတာ္မူ၏။ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ကုိယ္တုိင္ပင္ မ်က္စိမွိတ္ယုံၾကည္သည့္ မ်က္ကန္းယုံၾကည္မႈမ်ိဳးကုိ အားမေပးဘဲ အရာအားလုံးကုိ တစ္စုံတစ္ခု၊ တစ္စုံတစ္ေယာက္က ဖန္ဆင္းေပးသည္ဟူသည့္ အယူအဆကုိလည္း မွန္ကန္ေၾကာင္း ေထာက္ခံေတာ္မမူေပ။
အကယ္၍ မျဖစ္မေန ဖန္ဆင္းရွင္ဟူသည့္ စကားလုံးျဖင့္ သုံးႏႈန္းေျပာဆုိရမည္ ဆုိလ်င္ကား ဗုဒၶအလုိေတာ္အရ မိမိသည္သာ မိမိ၏ ဖန္ဆင္းရွင္ျဖစ္ၿပီး မိမိ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္သာ မိမိဘဝကုိ ဖန္ဆင္းေပးသည့္ ဖန္ဆင္းရွင္အျဖစ္ ညြန္ျပရမည္သာ ျဖစ္၏။ မိမိ၏ ကံ ဉာဏ္ ဝီရိယ သုံးမ်ိဳးသည္သာ မိမိဘဝ၏ အေကာင္းအဆုိးကုိ ပုံေဖာ္ေပးမည့္ ဖန္ဆင္းရွင္ (creator) အျဖစ္ စိစစ္လက္ခံၾကရမည္သာ ျဖစ္၏။ အႏႈိင္းမဲ့ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္သည္ပင္ သတၱဝါတစ္ဦးဦး၏ ဘဝကုိ ပုံေဖာ္ဖန္တီးေပးေလ့ မရွိဘဲ “ဤသည္က ေကာင္းသည့္အရာ၊ ဤသည္က မေကာင္းသည့္အရာ၊ မေကာင္းသည္ကုိေရွာင္ၿပီး ေကာင္းသည္ကုိ ေဆာင္ရန္” ဟုသာ လမ္းညႊန္ေပးေလ့ရွိ၏။ ဗုဒၶသည္ ဖန္ဆင္းရွင္မဟုတ္ဘဲ၊ လမ္းညႊန္သူ သက္သက္သာ ျဖစ္သည္။
ထုိသုိ႔ အေကာင္းအဆုိးကုိ ညႊန္ျပေလ့ရွိသည့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ယုံၾကည္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ယုံၾကည္ေလ့ရွိသည့္ မ်က္ကန္းယုံၾကည္မႈကုိ အားမေပးဘဲ မိမိယုံၾကည္ ကုိးကြယ္ရာတစ္ခုသည္ “မွန္လား၊ မွားလား၊ ကုိးကြယ္သင့္သလား၊ မကုိးကြယ္သင့္သလား” ဟူသည့္အခ်က္ကုိ မိမိကုိယ္တုိင္သာလွွ်င္ အသိဉာဏ္ႏွင့္ ယွဥ္ကာ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္ရန္ တုိက္တြန္းေတာ္မူေလ့ရွိ၏။ သဒၶါဟူသည့္ ယုံၾကည္မႈကုိ ပညာဟူသည့္ စူးစမ္းဆင္ျခင္တတ္သည့္ ဉာဏ္ပညာျဖင့္ တဲြဖက္ကာ က်င့္သုံးရန္ မိန္႔ေတာ္မူေလ့ရွိ၏။ ယုံၾကည္မႈအားေကာင္းၿပီး ဉာဏ္မပါလ်င္ အလဲြမ်ားကုိ ကုိးကြယ္မိတတ္ၿပီး ယုံၾကည္မႈ မပါသည့္ ဉာဏ္ပညာသက္သက္ ျဖစ္ေနျပန္လ်င္လည္း ေကာက္က်စ္စဥ္းလဲ သြားတတ္သျဖင့္ သဒၶါႏွင့္ပညာ အညီအမွ်ပါေအာင္ ႀကိဳးစားရန္ ေဟာျပေတာ္မူ၏။ ထုိအခ်က္ကုိ အခုိင္အမာ တည္ေဆာက္ႏုိင္ရန္အတြက္ အေရးႀကီးသည့္ အရာမွာ မေမ့မေလ်ာ့ျခင္းဟူသည့္ သတိပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္က အထပ္ထပ္ မိန္႔မွာေတာ္မူခဲ့၏။
မည္သူမဆုိ မိမိတုိ႔၏ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ယုံၾကည္မႈကုိ အေျခခံထားကာ တည္ေဆာက္ရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ထုိအေျခခံ ေဆာက္တည္မႈ အားလုံး၏ အခ်ဳပ္မွာ သတိသာျဖစ္သျဖင့္ သတိတရားသာ လက္ကုိင္ထားလ်င္ မွန္ကန္သည့္ ယုံၾကည္မႈ၊ မွန္ကန္သည့္ ေရြးခ်ယ္မႈႏွင့္ မွန္ကန္သည့္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ျဖစ္ေနၾကမည္ျဖစ္ၿပီး ထုိမွန္ကန္မႈမ်ားကပင္ မိမိတုိ႔၏ ဘဝကုိ မွန္ကန္သည့္ ဘဝမ်ားအျဖစ္ ပုံေဖာ္ေပးသြားျခင္း ျဖစ္၏။ သတိရွိေနသူသည္ အမွားကုိ မလုပ္မိေစဘဲ အမွန္ကုိသာ လုပ္မိေနသျဖင့္ မွန္ကန္သည့္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကုိ ျဖစ္ေနေစၿပီး ထုိအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈသည္ မွန္ကန္သည့္ ဘဝအဆက္ဆက္ကုိ ျဖစ္ေပၚေစကာ ေနာက္ဆုံးပန္းတုိင္ျဖစ္သည့္ နိဗၺာန္အထိပင္ ေရာက္ေစႏုိင္ၾကမည္သာ ျဖစ္၏။
ဆုိလုိသည္မွာ ဘဝတြင္ မည္သည့္ကိစၥမဆုိ ယုံၾကည္မႈသည္ အဓိကက်သျဖင့္ ကုိးကြယ္မႈအပုိင္းတြင္လည္း ယုံၾကည္မႈကုိ အေျခခံကာ မွန္ကန္သည့္ ဆည္းကပ္ကုိးကြယ္မႈ ျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ၾကရာတြင္ အရာရာကုိ ယုံၾကည္လက္ခံသည့္ မ်က္ကန္းယုံၾကည္မႈမ်ိဳး မျဖစ္ေစဘဲ စူးစမ္းဆင္ျခင္၊ ခဲြျခမ္းေဝဘန္တတ္သည့္ ဉာဏ္ပညာႏွင့္ ေပါင္းစပ္ထားသည့္ ယုံၾကည္မႈမ်ိဳးျဖင့္ တည္ေဆာက္ၾကရမည္ ျဖစ္ၿပီးထုိသုိ႔မွန္ကန္သည့္ တည္ေဆာက္မႈမ်ိဳး ျဖစ္ေစရန္မွာလည္း သဒၶါႏွင့္ပညာကို အလြန္အကြၽံ မျဖစ္ေအာင္ သတိတရား လက္ကုိင္ထားကာ ထိန္းညွိၾကရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆုိလုိရင္း ျဖစ္၏။ သတိရွိေနလ်င္ သဒၶါလည္းမွန္၊ ပညာမွန္ၿပီး ကုိးကြယ္ရာအမွန္ကုိပါ တည္ေဆာက္ႏုိင္မည္ျဖစ္သျဖင့္ သတိပညာပါသည့္ ယုံၾကည္မႈမ်ိဳးျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတိျပဳရမည္ ျဖစ္၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ယုံၾကည္မႈျဖင့္ ဘဝကုိ တည္ေဆာက္လုိၾကေသာ သူမ်ားသည္ မွန္ကန္သည့္ ယုံၾကည္မႈျဖင့္ မွန္ကန္သည့္ ဆည္းကပ္ကုိးကြယ္မႈ ျဖစ္ေစရန္ မိမိတုိ႔၏ ယုံၾကည္မႈကုိ သတိပညာတရားမ်ားျဖင့္ ထိန္းညွိကာ အစြန္းမေရာက္သည့္ ယုံၾကည္မႈမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရမည္သာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း အသိေပးတင္ျပရင္း ဗုဒၶဘာသာ ႐ႈေထာင့္မွ ဖြင့္ဆုိျပသည့္ သဒၶါအေၾကာင္း တစ္ေစ့တေစာင္းကုိ ဗဟုသုတအျဖစ္ ျပန္လည္မွ်ေဝလုိက္ရပါသည္။
အားလုံး မွန္ကန္သည့္ ယုံၾကည္မႈျဖင့္ ဘဝမွန္ကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ၾကပါေစ။
ေမတၱာျဖင့္
မနာပဒါယီ အရွင္ဝိစိတၱ (ဒုိက္ဦး)
