ဗုုဒၶျမတ္စြာဘုုရား သာဝတၳိျပည္၊ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္တြင္ သီတင္းသုံး ေနေတာ္မူစဥ္ ရဟန္းပရိတ္သတ္အေပါင္းတုုိ႔အား ဤအဝိဇၨာတရားကုုိ ေဟာေတာ္မူ၏။
ျမတ္စြာဘုုရားရွင္က “ရဟန္းတို႔ မသိမႈ 'အဝိဇၨာ'သည္ အကုသိုလ္တရားတို႔ျဖစ္ရန္ ေရွ႕သြားေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္၏၊ မရွက္မႈ 'အဟိရိက' မလန္႔မႈ 'အေနာတၱပၸ'သည္ ေနာက္လိုက္သာလွ်င္ ျဖစ္၏။ ရဟန္းတို႔ အဝိဇၨာႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ပညာမဲ့သူအား မွားေသာအျမင္ 'မိစၧာဒိ႒ိ' ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွားေသာအျမင္ရွိသူအား မွားေသာအၾကံ 'မိစၧာသကၤပၸ' ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွားေသာအၾကံရွိသူအား မွားေသာ စကား 'မိစၧာဝါစာ' ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွားေသာ စကားရွိသူအား မွားေသာအလုပ္ 'မိစၧာကမၼႏၲ' ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွားေသာအလုပ္ရွိသူအား မွားေသာအသက္ေမြးမႈ 'မိစၧာဇီဝ' ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွားေသာအသက္ေမြးမႈရွိသူအား မွားေသာအားထုတ္မႈ 'မိစၧာဝါယာမ' ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွားေသာအားထုတ္မႈရွိသူအား မွားေသာ ေအာက္ေမ့မႈ 'မိစၧာသတိ' ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွားေသာ ေအာက္ေမ့မႈရွိသူအား မွားေသာ တည္ၾကည္မႈ 'မိစၧာသမာဓိ' ျဖစ္ႏိုင္၏။
ရဟန္းတို႔ အသိဉာဏ္ 'ဝိဇၨာ'သည္ကား ကုသိုလ္တရားတို႔ ျဖစ္ရန္ ေရွ႕သြားေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္၏၊ ရွက္မႈ 'ဟိရီ' လန္႔မႈ 'ၾသတၱပၸ'သည္ ေနာက္လိုက္သာလွ်င္ ျဖစ္၏။ ရဟန္းတို႔ အသိဉာဏ္ 'ဝိဇၨာ'ႏွင့္ ျပည့္စံုသူ ပညာရွိသူအား မွန္ကန္ေသာအျမင္ 'သမၼာဒိ႒ိ' ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွန္ကန္ေသာအျမင္ရွိသူအား မွန္ကန္ေသာအၾကံ 'သမၼာသကၤပၸ' ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွန္ကန္ေသာအၾကံရွိသူအား မွန္ကန္ေသာ စကား 'သမၼာဝါစာ'ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွန္ကန္ေသာ စကားရွိသူအား မွန္ကန္ေသာအလုပ္ 'သမၼာကမၼႏၲ' ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွန္ကန္ေသာအလုပ္ရွိသူ အား မွန္ကန္ေသာအသက္ေမြးမႈ 'သမၼာအာဇီဝ' ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွန္ကန္ေသာအသက္ေမြးမႈရွိသူအား မွန္ကန္ ေသာအားထုတ္မႈ 'သမၼာဝါယာမ' ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွန္ကန္ေသာအားထုတ္မႈရွိသူအား မွန္ကန္ေသာ ေအာက္ေမ့ မႈ 'သမၼာသတိ' ျဖစ္ႏိုင္၏၊ မွန္ကန္ေသာေအာက္ေမ့မႈရွိသူအား မွန္ကန္ေသာ တည္ၾကည္မႈ 'သမၼာသမာဓိ' ျဖစ္ႏိုင္၏ဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။
ဤကား သံယုုတၱနိကာယ္၊ မဟာဝဂၢသံယုုတ္၊ အဝိဇၨာသုုတ္တြင္ ျမတ္ဗုုဒၶကုုိယ္ေတာ္တုုိင္ ေဟာၾကားေတာ္မူထားသည့္ အဝိဇၨာအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္းပင္ျဖစ္၏။ မသိမႈအဝိဇၨာႏွင့္ အသိဉာဏ္ေခၚ သိမႈ ဝိဇၨာကုုိ ခ်ိန္ထုုိးကာ အက်ိဳးအျပစ္ကုုိလည္း အတိအလင္း ရွင္းလင္းေတာ္မူထား၏။ ဤေဒသနာေတာ္ကုုိ အေသအခ်ာ ေလ့လာမွတ္သား နာယူရင္း ဓမၼအသိ တစ္ခုုခုုကုုိ ရရွိႏုုိင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ တဆင့္ျပန္လည္ မွ်ေဝကာ ပူေဇာ္လုုိက္ရပါသည္။
