ေလာကတြင္ အခ်ိဳ႕သူမ်ားသည္ အေၾကာက္တရား နည္းပါးတတ္၏။ အယုံအၾကည္လည္း နည္းပါးတတ္၏။ လက္ေတြ႕မဟုတ္လွ်င္ မယုံသည္မ်ားလည္း ရွိတတ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕ဆုိလွ်င္ မည္သည့္ကိစၥမ်ားတြင္ မဆုိ ေပါ့ေပါ့တန္တန္ပင္ ေျပာဆုိျပဳမူ တုံ႔ျပန္တတ္၏။ အခ်ိဳ႕ကား ယုံၾကည္မႈႏွင့္ အေၾကာက္တရား မရွိ႐ုံမွ်မက အေတြးအေခၚမ်ားပင္ မွားယြင္းသြားကာ ကံတရား၏ သေဘာတရားမ်ား အေပၚတြင္လည္း အေပ်ာ္အျပက္ ကဲ့ရဲ႕တတ္သည္အထိ ျဖစ္တတ္ေပ၏။ ကံကံ၏အက်ိဳးတရားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍လည္း လက္ေတြ႕ မခံရေသးသည့္အခါ ကေလးကလား သေဘာထားတတ္၏။ အခ်ိန္တန္မွ အက်ိဳးေပးတတ္သည့္ ကံတရား၏ သက္ေရာက္မႈတြင္ လက္ေတြ႕မခံ ရေသးသည့္အခါ အယုံအၾကည္ နည္းေနတတ္၏။ ထုိ႔အတူ မိမိ၏လုပ္ရပ္မ်ားတြင္ လက္ယဥ္လာသည့္အခါ အေၾကာက္တရားပါ ေခါင္းပါးလာတတ္၏။
ထုိ႔သုိ႔ေသာသူမ်ားကုိ အျခားသူမ်ားက မေကာင္းသည့္ လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ “ေဟ့…ေဟ့… အဲဒီလုိ မလုပ္နဲ႔ ငရဲႀကီးလိမ့္မယ္” ဟု ေျပာဆုိသည့္အခါ “ငရဲႀကီးေတာ့ ငရဲေလးကုိ ႏုိင္တာေပါ့..” စသည္ျဖင့္ ျပန္လွန္တုံ႔ျပန္ တတ္သကဲ့သုိ႔ အခ်ိဳ႕က “ဒီလုိမေကာင္းတဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ရင္ ၀ဋ္လုိက္တတ္တယ္..”ဟု ေျပာလာလွ်င္လည္း “၀ပ္လုိက္ရင္ ထေျပးတာေပ့ါ…” စသည္ျဖင့္ သံတူေၾကာင္းကဲြ စကားလုံးမ်ားျဖင့္ ျပန္လည္ေျပာဆုိတတ္၏။ ထုိသူတုိ႔ ဆုိခ်င္သည္မွာ ေလးဘက္ေထာက္ကာ ၀ပ္ၿပီးလုိက္ေနသည့္သူထက္ မတ္တပ္ရပ္ၿပီး ေျပးေနသူက ပုိ၍အလ်င္အျမန္ ေျပးႏုိင္သည့္ သေဘာကုိ ရည္ရြယ္လ်က္ အေပ်ာ္အျပက္ ေျပာလုိဟန္ ရွိေပ၏။
အေပ်ာ္ျဖစ္ေစ၊ အမွန္အကန္ျဖစ္ေစ ထုိသူတုိ႔ ေျပာဆုိၾကသည့္ “ငရဲႀကီးေတာ့ ငရဲေလးကုိ ႏုိင္တာေပါ့၊ ၀ပ္လုိက္ရင္ ထေျပးတာေပါ့” စသည့္ စကားမ်ားသည္ မေကာင္းမႈ၏ တန္ျပန္သက္ေရာက္မႈ အေပၚတြင္ အမွန္တကယ္ ေၾကာက္ရြံ႕မႈမရွိ၊ ယုံၾကည္မႈမရွိသည့္ သေဘာကုိ ျပသေနသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနေပ၏။ မခံရေသးသည့္အခါ အေပ်ာ္အျပက္ ျပက္ရဲ႕ျပဳႏုိင္ေသာ္လည္း မေကာင္းမႈ၏ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ား အမွန္လက္ေတြ႕ ေရာက္လာသည့္ အခါတြင္ကား ဘုရားပင္ မကယ္ႏုိင္သည္ကုိ သတိမျပဳမိၾကဟန္ ရွိေပ၏။ ဘုရားလည္း မကယ္ႏုိင္၊ သိၾကားလည္း မ မႏုိင္သည့္ သူမ်ားတြင္ အကုသုိလ္ႀကီးသူမ်ား၊ ၀ဋ္ႀကီးသူမ်ား ပါေနသည္ကုိ သတိမျပဳမိၾကဟန္ ရွိေပ၏။ အထူးသျဖင့္ မေကာင္းမႈ ဒုစ႐ုိက္အမႈမ်ားတြင္ လက္ယဥ္ေနသူမ်ားသည္ မည္သုိ႔ေသာပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ မည္သုိ႔ေသာ အရာမ်ားျဖင့္ ျပသေျပာဆုိ ဆုံးမေစကာမႈ သတိသံေ၀ဂ ရရန္၊ ေနာင္တရရန္ ခက္ခဲေနတတ္ၿပီး တစ္ခါတစ္ရံ သတိသံေ၀ဂ ရသေယာင္ရွိတတ္ေသာ္လည္း မထူးဇာတ္ ခင္းတတ္သည္မ်ားလည္း ရွိေနတတ္၏။ ထုိသုိ႔ မေကာင္းမႈဒုစ႐ုိက္အမႈမ်ားတြင္ လက္ယဥ္ကာ မထူးဇာတ္ခင္းေနမိလွ်င္ကား မည္သူကယ္၍မွ် ရမည္မဟုတ္သကဲ့သုိ႔ ဘုရားလည္း ကယ္၍ရႏုိင္မည္မဟုတ္သည္မွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္ပါေပ၏။
အခ်ိဳ႕က မေကာင္းမႈ အလုပ္မ်ားကုိ မည္မွ်ပင္ လုပ္ေနပါေသာ္လည္း ႀကီးပြားေနသူမ်ား၊ အစစ အရာရာ အဆင္ေျပေနသူမ်ား၊ မေကာင္းသည့္ အလုပ္မ်ားျဖင့္ အက်ိဳးေပးေနသူမ်ားကုိ ၾကည့္ကာ “ဒီလုိလူေတြက်ေတာ့ ဘယ္လုိလုပ္မလဲ..”ဟူသည့္ အေမးမ်ိဳးျဖင့္ ေစာဒကတက္သည္မ်ား ရွိတတ္၏။ စင္စစ္ ထုိသုိ႔ မေကာင္းမႈျဖင့္ ႀကီးပြားေနသူမ်ားသည္ကား ဘုရားကယ္ထား၍ ႀကီးပြားေနသူမ်ား မဟုတ္ၾကေပ။ အတိတ္ကံ တစ္ခုခုက ျပဳခဲ့သည့္ ေကာင္းသည့္ကံမ်ား၏ အက်ိဳးေပးေကာင္းခ်ိန္ႏွင့္ ယခုဘ၀ ျပဳလုပ္ထားၾကသည့္ အကုသုိလ္ကံမ်ား၏ အက်ိဳးေပးခ်ိန္ မတန္ေသး၍သာ ျဖစ္ပါ၏။ ျမတ္ဗုဒၶက “မေကာင္းမႈျပဳေသာသူပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း မေကာင္းမႈ အက်ိဳးမေပးေသးေသာ ကာလပတ္လုံး ေကာင္းျမတ္ေသာ အာ႐ုံကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ေသးေၾကာင္း၊ မေကာင္းမႈ အက်ိဳးေပးေသာ အခါ၌မူကား မေကာင္းမႈျပဳေသာသူသည္ မေကာင္းက်ိဳးကုိ ခံစားရေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ မိန္႔ေတာ္မူထား၏။ ဤစကားေတာ္အရ ေကာင္းမႈ၊ မေကာင္းမႈတုိ႔၏ အက်ိဳးေပးမႈသည္ အခ်ိန္ကာလႏွင့္ သက္ဆုိင္ေနၿပီး အခ်ိန္တန္လွ်င္ကား မိမိတုိ႔ လုပ္သည့္ကံမ်ား၏ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားသည္ မိမိတိုထံသုိ႔ ဧကန္မုခ် ေရာက္လာမည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိႏုိင္မည္ ျဖစ္၏။ အထူးသျဖင့္ အကုသုိလ္ကံမ်ား၏ အက်ိဳးေပးခ်ိန္သည္ကား အထူးပင္ သိသားထင္ရွားလွ၏။ အကုသုိလ္ အလုပ္၏ အက်ိဳးေပးခ်ိန္ ေရာက္လာလွ်င္ကား မည္သည့္တံခုိးရွင္မွ် ကယ္မ,၍ ေပးႏုိင္မည္မဟုတ္သည္မွာ ေသခ်ာလွ၏။
မွန္၏။ အကုသုိလ္အလုပ္မ်ားကုိ လုပ္ရင္း အကုသုိလ္ကံ၏ အက်ိဳးေပးခ်ိန္သုိ႔ ေရာက္လာေသာ သူမ်ားသည္ကား အကုသုိလ္အလုပ္မ်ားတြင္ သာယာေပ်ာ္ေမြ႕ကာ အကုသုိလ္အလုပ္ကုိ အကုသုိလ္ အလုပ္ဟု မသိဘဲ ထုိမေကာင္းမႈမ်ားေနာက္ကုိ မွားမွန္းမသိ လုိက္ေနမိတတ္၏။ ထုိသုိ႔ မေကာင္းမႈကုိ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး လုပ္ေနသူမ်ားသည္ ၾကာလာသည့္အခါ ပညာ၊ သတိတရားမ်ား ခၽြတ္ယြင္းလာကာ အေျပာအဆုိ အလုပ္အကုိင္မ်ားတြင္လည္း အမွားမွား အယြင္းယြင္းျဖစ္လာၿပီး ေနာက္ဆုံးတြင္ ထုိမေကာင္းသည့္ လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ဘုရားပင္ မကယ္ႏုိင္သည့္ သူမ်ားအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိသြားတတ္၏။
မန္လည္ဆရာေတာ္ႀကီးက အကုသုိလ္အလုပ္မ်ားေၾကာင့္ ပ်က္စီးခ်ိန္တန္လာသူမ်ားသည္ ပညာသတိ မရွိျဖစ္ကာ မိမိတုိ႔၏ အေျပာအဆုိ၊ အသြားအလာမ်ားတြင္ အမွားမွား အယြင္းယြင္းျဖင့္ ဘုရားပင္ မကယ္ႏုိင္သူမ်ား အျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရတတ္ေၾကာင္း မဃေဒ၀ လကၤာႀကီးတြင္ စပ္ဆုိထားသည္ကုိ သံေ၀ဂယူဖြယ္ ဖတ္မွတ္ဖူးပါ၏။ ဆရာေတာ္ႀကီးက “ၾကမၼာၿငိဳးမွိန္၊ ပ်က္စီးခ်ိန္၌၊ ပညိၿႏိၵ၊ သတိေမွာက္မွား၊ တရားမက်င့္၊ က်င့္ယြင္းခၽြတ္၏။ က်င့္ခၽြတ္ေသာခါ၊ ပညာ အမ်ိဳး၊ တန္ခုိးထိန္ညီး၊ ဘုန္းတန္းႀကီးလည္း၊ ပ်က္စီးၿမဲလွ်င္၊ မခၽြတ္ပင္တည္း။ အၾကင္လူမ်ား၊ ေယာက်္ားမိန္းမ၊ စသည္ထုိထုိ၊ ပ်က္စီးလုိက၊ အဆုိအသြား၊ အမွားမွားျဖင့္ ဘုရားေသာ္မွ၊ ေဟာမရဘူး။” (မန္လည္ဆရာေတာ္)ဟု စပ္ဆုိေတာ္မူထား၏။
ဆရာေတာ္ႀကီး၏ အဆုိအရ ကံၾကမၼာ တစ္လွည့္ေျပာင္း၍ ပ်က္စီးခ်ိန္ ေစာင္းလာသည့္ သူမ်ားသည္ စူးစမ္းဆင္ျခင္တတ္သည့္ ဉာဏ္၊ မေမ့မေလ်ာ့ မေပါ့မဆသည့္ သတိတရားမ်ား ယုတ္ေလ်ာ့လာၿပီး ကုိယ္က်င့္တရားမ်ားပါ ပ်က္စီးခၽြတ္ယြင္းလာကာ ဘုန္းကံမ်ားနည္းပါးလ်က္ ေျပာသမွ်စကား၊ လုပ္သမွ်အလုပ္၊ ႀကံသမွ်အေတြးမ်ားတြင္ အမွားမ်ားျဖင့္သာ မေကာင္းသည့္ ဒုစ႐ုိက္မ်ားတြင္ ဇြတ္တုိး၀င္၍ က်င္လည္ေနမိတတ္ေၾကာင္း၊ ထုိသုိ႔ မေကာင္းမႈမ်ားျဖင့္ က်င္လည္ေနသူမ်ားသည္ ထုိဒုစ႐ုိက္အမႈမ်ားေၾကာင့္ ၾကာလာသည့္အခါ ဘုရားပင္ မကယ္ႏုိင္သည့္ သူမ်ားအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိသြားတတ္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္ နားလည္ႏုိင္မည္ျဖစ္၏။
အမွန္အားျဖင့္ အကုသုိလ္ ဒုစ႐ုိက္အမႈမ်ားသည္ အခ်ိန္တန္ အက်ိဳးေပးခ်ိန္ ေရာက္လာလွ်င္ကား ယခုမ်က္ေမွာက္ဘ၀မွာပင္ အက်ိဳးေပးကာ ျပဳလုပ္သူကုိ တစ္ဖန္ပူေလာင္မႈျဖင့္ သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေစတတ္၏။ ထုိသုိ႔ မေကာင္းမႈ အက်ိဳးေပးကုိ ခံရမည့္သူ ျဖစ္လွ်င္ကား ဘုရားရွင္ အနားမွာပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဘုရားမကယ္ႏုိင္သူမ်ား အျဖစ္ အကုသုိလ္ အျပစ္ကုိ ခံသြားရတတ္၏။ ထုိအကုသုိလ္ အျပစ္ကုိ ၀ဋ္တစ္ခုအျဖစ္ ခံစားရကာ ေသၿပီးေနာက္မွာလည္း အပါယ္ဘုံသုိ႔ ေရာက္ရတတ္၏။
ဗုဒၶလက္ထပ္က စုႏၵအမည္ရွိသည့္ သူတစ္ေယာက္ရွိ၏။ စုႏၵသည္ ၀က္ေမြးျမဴကာ သတ္ျဖတ္ေရာင္းခ် စားေသာက္ျခင္းျဖင့္ အသက္ေမြးေလ့ရွိ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သူ႔ကုိ စုႏၵသူကရိက စုႏၵ၀က္သတ္သမားဟု ေခၚေလ့ရွိၾက၏။ စုႏၵ၀က္သတ္သမားသည္ လယ္သမားမ်ား အစားအေသာက္ ရွားပါးခ်ိန္မ်ားတြင္ ေတာရြာဇနပုဒ္မ်ားသုိ႔ စပါးမ်ားကုိ လွည္းအျပည့္တင္ကာ စပါးအနည္းငယ္ျဖင့္ ေတာရြာမ်ားမွ ၀က္ငယ္မ်ားကုိ လွည္းအျပည့္၀ယ္ယူကာ မိမိအိမ္သုိ႔ ေရာက္သည့္အခါ အိမ္ေနာက္ေဖး ၀က္ၿခံတြင္ ၀က္မ်ားအသားတုိးေစရန္ ေမြးျမဴေလ့ရွိ၏။ ၀က္မ်ား အသားတုိးလာသည့္ အခါတြင္လည္း ထုိ၀က္မ်ားကုိ မသတ္မီ လက္ေျခေလးဘက္တုိ႔ကုိ တုိင္ေလးတုိင္တြင္ ႀကိဳးျဖင့္တုတ္ကာ အသားအေရ ဆူၿဖိဳးေအာင္ တစ္ကုိယ္လုံး ဖူးေရာင္သည္အထိ ႐ုိက္ပုတ္ေလ့ရွိ၏။ ၀က္မ်ားသည္ ႐ုိက္ပုတ္သည့္ဒဏ္မ်ားေၾကာင့္ ဖူးဖူးေရာင္ေရာင္ ျဖစ္လာသည့္အခါ ပါးစပ္တြင္ ပိတ္မရေအာင္ သံျဖင့္ေထာက္၍ ပြတ္ပြတ္ဆူေနသည့္ ေရေႏြးျဖင့္ ပါးစပ္အတြင္းမွ ေလာင္းထည့္ေလ၏။ ထုိေလာင္းထည့္သည့္ ေရေႏြးသည္ ၀က္၏အူအတြင္း ပူေလာင္ေပ်ာ္ဆင္းကာ စအုိ၀မွ အညစ္အေၾကးမ်ားသည္ ေရေႏြးေရႏွင့္အတူ ထြက္က်လာသည္အထိ ပါးစပ္မွ ေလာင္းခ်ေလ၏။ စအုိမွဆင္းလာသည့္ ေရေႏြးမ်ား၏ အေရာင္သည္ အညစ္အေၾကးကင္းၿပီး သန္႔ရွင္းသည့္ အေရာင္အျဖစ္ ေရာက္သည့္အထိ ပါးစပ္မွ ေရေႏြးမ်ားကုိ ေလာင္ထည့္ေလ့ရွိ၏။ စုႏၵ၏ လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ နာက်င္ပူေလာင္လွသျဖင့္ ေအာ္ဟစ္ၾကသည့္ ၀က္တုိ႔၏ အသံမ်ားမွာ အလြန္စူညံ က်ယ္ေလာင္လွၿပီး ေနာက္ဆုံးတြင္ မခံမရပ္ႏုိင္ဘဲ ေသဆုံးၾကရ၏။ စုႏၵသည္ ၀က္တုိ႔၏ ေအာ္ဟစ္သံကုိ အေလးမထားႏုိင္ဘဲ ေနာက္ထပ္ေရေႏြးပူမ်ားျဖင့္ ၀က္၏ေက်ာကုန္းထက္မွ ေလာင္းခ်ကာ မည္းနက္ေသာ သားေရတုိ႔ကုိ ကၽြတ္ကြာေစ၏။ ထုိ႔ေနာက္ ျမက္မီးျဖင့္ အေမြးအျမင္တုိ႔ကုိ ေလာင္ၿမိဳက္ေစကာ အေမြးခြာၿပီး ထက္လွစြာေသာ ဓားသန္လ်က္ျဖင့္ အသားမ်ားကုိ လွီးျဖတ္ကာ ခ်က္ျပဳတ္လ်က္ မိသားစုႏွင့္အတူ ၿမိန္ေရရွက္ေရ စားေသာက္၍ က်န္သည့္အသားမ်ားကုိ ေရာင္းခ်ေလ၏။ ဤနည္းျဖင့္ စုႏၵသည္ ၀က္မ်ားကုိ ေမြးျမဴသတ္ျဖတ္ စားေသာက္ေရာင္းခ် လာခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း (၅၅)ႏွစ္အထိ ၾကာျမင့္ခဲ့၏။
တစ္ေန႔တြင္ စုႏၵ၀က္သတ္သမားတြင္ အနားေရာဂါ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့၏။ အနာျဖစ္လာသည့္ စုႏၵ၀က္သတ္သမားသည္ ထုိအနာေၾကာင့္ အရွင္လတ္လတ္ ငရဲခံရသကဲ့သုိ႔ အလြန္ပူေလာင္သည့္ ဒဏ္ကုိခံစားေနရ၏။ တစ္ကုိလုံး ပူေလာင္လြန္းသျဖင့္ ေနမထိ ထုိင္မထိျဖစ္ကာ အိပ္မရ စားမရျဖစ္ၿပီး အိမ္၏ေလးဘက္ ေလးတန္တြင္ ေရွ႕ေနာက္ေလးဘက္ေထာက္ကာ ၀က္ကဲ့သုိ႔ ေျပးလႊာရင္း ၀က္ေအာ္သံအတုိင္း ေအာ္ဟစ္ေနရ၏။ မိသားစုမ်ားက အမ်ိဳးမ်ိဳးသက္သာေအာင္ လုပ္ေပးေသာ္လည္း မရဘဲ ပါးစပ္ကုိ ပိတ္မရျဖစ္ကာ ပူေလာင္စြာ ေအာ္ဟစ္ေနခဲ့ရ၏။ စုႏၵ၏ ေအာ္ဟစ္သံကုိ အနီးမွာရွိသည့္ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္းတြင္ သီတင္းသုံးေနၾကသည့္ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ဆြမ္းခံသြားစဥ္ ၾကားခဲ့ရ၏။ ရဟန္းေတာ္မ်ားကား ၀က္ေအာ္သံဟုထင္ကာ စုႏၵအိမ္တြင္ရွိသည့္ ၀က္တုိ႔၏ အသံမွာ ဆူညံလွေၾကာင္း ေျပာဆုိၾက၏။ ထုိအခါ ဘုရားရွင္က ယင္းအသံသည္ ၀က္တုိ႔၏ အသံမဟုတ္ေၾကာင္း စုႏၵ၏ အသံသာ ျဖစ္ေၾကာင္း မိန္႔ၾကားကာ တရားစကား ေဟာၾကားေတာ္မူ၏။ ျမတ္ဗုဒၶက “မေကာင္းမႈ ျပဳလုပ္သူသည္ ဤဘ၀တြင္လည္း စုိးရိမ္ပူေလာင္ရ၏၊ ေနာင္ဘ၀တြင္လည္း စုိးရိမ္ပူေလာင္ရ၏၊ ပစၥဳပၸန္၊ တမလြန္ ဘ၀ႏွစ္ခုလံုးတြင္လည္း စုိးရိမ္ပူေလာင္ရ၏၊ ထုိသူသည္ မိမိ၏ ညစ္ညဴးသည့္ အကုသုိလ္ကံကုိ ျမင္ရ၍လည္း စုိးရိမ္ရ၏၊ ပင္ပန္းရ၏” စသျဖင့္ တရားစကား ေဟာၾကားေတာ္မူ၏။ ဘုရားစကားေၾကာင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာ တရားရသြားၾကေသာ္လည္း စုႏၵ၀က္သတ္သမားသည္ကား ခုႏွစ္ရက္ပတ္လုံး ၀က္ကုိသတ္စဥ္က ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အကုသုိလ္ကံအတုိင္း ၀က္ကဲ့သုိ႔ ပူေလာင္ျပင္းထန္စြာ ေအာ္ဟစ္ၿပီး ေနာက္ဆုံးတြင္ အသက္ကုန္ကာ အ၀ီစီငရဲသုိ႔ က်ေရာက္သြားခဲ့ရ၏။
ဤကား ဓမၼပဒ၊ ယမက၀ဂ္လာ စုႏၵ၀က္သတ္သမား၏ အကုသုိလ္ အက်ိဳးခံစားရပုံ အေၾကာင္း တစ္စိပ္တစ္ေဒသ ျဖစ္ပါ၏။ စုႏၵသည္ ဘုရားလက္ထပ္၊ ဘုရားအနီးမွာ ရွိေနခဲ့ေသာ္လည္း ဘုရားမကယ္ႏုိင္သည့္ အကုသုိလ္ အလုပ္ျဖင့္သာ မိမိဘ၀ကုိ မိမိဖန္တီးသြားခဲ့ရ၏။ ဘုရားကယ္သည္ မကယ္သည္မွာ ပုဂၢိဳလ္ေရးႏွင့္ မဆုိင္ဘဲ မိမိျပဳသည့္ ကံႏွင့္သာ ဆုိင္သည္ကုိ စုႏၵက သက္ေသျပေနခဲ့၏။ မွန္၏။ အကုသုိလ္အလုပ္မ်ား၊ ဒုစ႐ုိက္အမႈမ်ားျဖင့္ ေနသူမ်ားသည္ မည္မွ်ပင္ ပုဂၢိဳလ္ေရး ရင္းႏွီးမႈရွိေနေစကာမႈ ဘုရားမကယ္ႏုိင္သည့္ သူမ်ားသာ ျဖစ္ပါ၏။ ေဒ၀ဒတ္ထက္ ဘုရားႏွင့္နီးသူ ဘုရားႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ေရး ဆက္စပ္မႈရွိသူ တစ္စုံတစ္ေယာက္မွ် ရွိမည္မဟုတ္ေပ။ ထုိေဒ၀ဒတ္လုိ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးကုိလည္း ဘုရားရွင္က မကယ္မႏုိင္ခဲ့ေပ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ ေဒ၀ဒတ္ကုိ ေဒ၀ဒတ္၏ လုပ္ရပ္မ်ားက သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေစခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါ၏။
ဆုိလုိသည္မွာ ဘုရားမကယ္ႏုိင္သူမ်ားဟူသည္ မေကာင္းမႈ ဒုစ႐ုိက္အမႈမ်ားျဖင့္ က်င္လည္ေနသူမ်ားကုိ ဆုိျခင္းျဖစ္သျဖင့္ မေကာင္းမႈလုပ္ကာ ဘုရားတေနၾကသည္ထက္ ဘုရားမ, ႏုိင္ေအာင္၊ ဘုရားကယ္ႏုိင္ေအာင္ မေကာင္းမႈကုိ ေရွာင္ၿပီး ေကာင္မႈကုိသာ ေဆာင္ၾကရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းဆုိလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။ ေကာင္းမႈရွိသူကုိ ဘုရားစေသာ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားက ေစာင့္ေရွာက္ ကယ္မတတ္ေသာ္လည္း မေကာင္းမႈ ရွိသူကုိကား ဘုရားစေသာ အရိယ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားက မကယ္မႏုိင္သျဖင့္ မိမိဘ၀ကုိ မိမိ၏ အလုပ္မ်ားကသာ ကယ္မႏုိင္ၾကမည္ကုိ သတိျပဳဆင္ျခင္ၿပီး မေကာင္းမႈမွ ေရွာင္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရန္လုိေၾကာင္း အသိေပးလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ စုႏၵကဲ့သုိ႔ ဘုရားရွင္ႏွင့္ႀကဳံ၊ ဘုရားရွင္ အနားမွာျဖစ္ေသာ္လည္း ဘုရားမကယ္ႏုိင္သူ အျဖစ္ ဘ၀နိဂုံး အဆုံးသပ္သြားရသည့္ သူမ်ား မျဖစ္ၾကေစရန္ မိမိတုိ႔၏ အသိ၊ သတိမ်ားျဖင့္ ဘုရားမကယ္ႏုိင္သည့္ အကုသုိလ္အလုပ္မ်ားကုိ မလုပ္မိေအာင္ မိမိကုိယ္ကုိ မိမိထိန္းသိမ္းကာ ေကာင္းသည့္အလုပ္မ်ားကုိ လုပ္ရင္း ဘုရားကယ္ႏုိင္သူ ျဖစ္ေအာင္သာ ႀကိဳးစားၾကပါဟု ေစတနာစကား ေမတၱာအားျဖင့္ တုိက္တြန္းစကား ပါးလုိက္ရပါသည္။
ထုိ႔သုိ႔ေသာသူမ်ားကုိ အျခားသူမ်ားက မေကာင္းသည့္ လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ “ေဟ့…ေဟ့… အဲဒီလုိ မလုပ္နဲ႔ ငရဲႀကီးလိမ့္မယ္” ဟု ေျပာဆုိသည့္အခါ “ငရဲႀကီးေတာ့ ငရဲေလးကုိ ႏုိင္တာေပါ့..” စသည္ျဖင့္ ျပန္လွန္တုံ႔ျပန္ တတ္သကဲ့သုိ႔ အခ်ိဳ႕က “ဒီလုိမေကာင္းတဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ရင္ ၀ဋ္လုိက္တတ္တယ္..”ဟု ေျပာလာလွ်င္လည္း “၀ပ္လုိက္ရင္ ထေျပးတာေပ့ါ…” စသည္ျဖင့္ သံတူေၾကာင္းကဲြ စကားလုံးမ်ားျဖင့္ ျပန္လည္ေျပာဆုိတတ္၏။ ထုိသူတုိ႔ ဆုိခ်င္သည္မွာ ေလးဘက္ေထာက္ကာ ၀ပ္ၿပီးလုိက္ေနသည့္သူထက္ မတ္တပ္ရပ္ၿပီး ေျပးေနသူက ပုိ၍အလ်င္အျမန္ ေျပးႏုိင္သည့္ သေဘာကုိ ရည္ရြယ္လ်က္ အေပ်ာ္အျပက္ ေျပာလုိဟန္ ရွိေပ၏။
အေပ်ာ္ျဖစ္ေစ၊ အမွန္အကန္ျဖစ္ေစ ထုိသူတုိ႔ ေျပာဆုိၾကသည့္ “ငရဲႀကီးေတာ့ ငရဲေလးကုိ ႏုိင္တာေပါ့၊ ၀ပ္လုိက္ရင္ ထေျပးတာေပါ့” စသည့္ စကားမ်ားသည္ မေကာင္းမႈ၏ တန္ျပန္သက္ေရာက္မႈ အေပၚတြင္ အမွန္တကယ္ ေၾကာက္ရြံ႕မႈမရွိ၊ ယုံၾကည္မႈမရွိသည့္ သေဘာကုိ ျပသေနသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနေပ၏။ မခံရေသးသည့္အခါ အေပ်ာ္အျပက္ ျပက္ရဲ႕ျပဳႏုိင္ေသာ္လည္း မေကာင္းမႈ၏ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ား အမွန္လက္ေတြ႕ ေရာက္လာသည့္ အခါတြင္ကား ဘုရားပင္ မကယ္ႏုိင္သည္ကုိ သတိမျပဳမိၾကဟန္ ရွိေပ၏။ ဘုရားလည္း မကယ္ႏုိင္၊ သိၾကားလည္း မ မႏုိင္သည့္ သူမ်ားတြင္ အကုသုိလ္ႀကီးသူမ်ား၊ ၀ဋ္ႀကီးသူမ်ား ပါေနသည္ကုိ သတိမျပဳမိၾကဟန္ ရွိေပ၏။ အထူးသျဖင့္ မေကာင္းမႈ ဒုစ႐ုိက္အမႈမ်ားတြင္ လက္ယဥ္ေနသူမ်ားသည္ မည္သုိ႔ေသာပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ မည္သုိ႔ေသာ အရာမ်ားျဖင့္ ျပသေျပာဆုိ ဆုံးမေစကာမႈ သတိသံေ၀ဂ ရရန္၊ ေနာင္တရရန္ ခက္ခဲေနတတ္ၿပီး တစ္ခါတစ္ရံ သတိသံေ၀ဂ ရသေယာင္ရွိတတ္ေသာ္လည္း မထူးဇာတ္ ခင္းတတ္သည္မ်ားလည္း ရွိေနတတ္၏။ ထုိသုိ႔ မေကာင္းမႈဒုစ႐ုိက္အမႈမ်ားတြင္ လက္ယဥ္ကာ မထူးဇာတ္ခင္းေနမိလွ်င္ကား မည္သူကယ္၍မွ် ရမည္မဟုတ္သကဲ့သုိ႔ ဘုရားလည္း ကယ္၍ရႏုိင္မည္မဟုတ္သည္မွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္ပါေပ၏။
အခ်ိဳ႕က မေကာင္းမႈ အလုပ္မ်ားကုိ မည္မွ်ပင္ လုပ္ေနပါေသာ္လည္း ႀကီးပြားေနသူမ်ား၊ အစစ အရာရာ အဆင္ေျပေနသူမ်ား၊ မေကာင္းသည့္ အလုပ္မ်ားျဖင့္ အက်ိဳးေပးေနသူမ်ားကုိ ၾကည့္ကာ “ဒီလုိလူေတြက်ေတာ့ ဘယ္လုိလုပ္မလဲ..”ဟူသည့္ အေမးမ်ိဳးျဖင့္ ေစာဒကတက္သည္မ်ား ရွိတတ္၏။ စင္စစ္ ထုိသုိ႔ မေကာင္းမႈျဖင့္ ႀကီးပြားေနသူမ်ားသည္ကား ဘုရားကယ္ထား၍ ႀကီးပြားေနသူမ်ား မဟုတ္ၾကေပ။ အတိတ္ကံ တစ္ခုခုက ျပဳခဲ့သည့္ ေကာင္းသည့္ကံမ်ား၏ အက်ိဳးေပးေကာင္းခ်ိန္ႏွင့္ ယခုဘ၀ ျပဳလုပ္ထားၾကသည့္ အကုသုိလ္ကံမ်ား၏ အက်ိဳးေပးခ်ိန္ မတန္ေသး၍သာ ျဖစ္ပါ၏။ ျမတ္ဗုဒၶက “မေကာင္းမႈျပဳေသာသူပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း မေကာင္းမႈ အက်ိဳးမေပးေသးေသာ ကာလပတ္လုံး ေကာင္းျမတ္ေသာ အာ႐ုံကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ေသးေၾကာင္း၊ မေကာင္းမႈ အက်ိဳးေပးေသာ အခါ၌မူကား မေကာင္းမႈျပဳေသာသူသည္ မေကာင္းက်ိဳးကုိ ခံစားရေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ မိန္႔ေတာ္မူထား၏။ ဤစကားေတာ္အရ ေကာင္းမႈ၊ မေကာင္းမႈတုိ႔၏ အက်ိဳးေပးမႈသည္ အခ်ိန္ကာလႏွင့္ သက္ဆုိင္ေနၿပီး အခ်ိန္တန္လွ်င္ကား မိမိတုိ႔ လုပ္သည့္ကံမ်ား၏ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားသည္ မိမိတိုထံသုိ႔ ဧကန္မုခ် ေရာက္လာမည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိႏုိင္မည္ ျဖစ္၏။ အထူးသျဖင့္ အကုသုိလ္ကံမ်ား၏ အက်ိဳးေပးခ်ိန္သည္ကား အထူးပင္ သိသားထင္ရွားလွ၏။ အကုသုိလ္ အလုပ္၏ အက်ိဳးေပးခ်ိန္ ေရာက္လာလွ်င္ကား မည္သည့္တံခုိးရွင္မွ် ကယ္မ,၍ ေပးႏုိင္မည္မဟုတ္သည္မွာ ေသခ်ာလွ၏။
မွန္၏။ အကုသုိလ္အလုပ္မ်ားကုိ လုပ္ရင္း အကုသုိလ္ကံ၏ အက်ိဳးေပးခ်ိန္သုိ႔ ေရာက္လာေသာ သူမ်ားသည္ကား အကုသုိလ္အလုပ္မ်ားတြင္ သာယာေပ်ာ္ေမြ႕ကာ အကုသုိလ္အလုပ္ကုိ အကုသုိလ္ အလုပ္ဟု မသိဘဲ ထုိမေကာင္းမႈမ်ားေနာက္ကုိ မွားမွန္းမသိ လုိက္ေနမိတတ္၏။ ထုိသုိ႔ မေကာင္းမႈကုိ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး လုပ္ေနသူမ်ားသည္ ၾကာလာသည့္အခါ ပညာ၊ သတိတရားမ်ား ခၽြတ္ယြင္းလာကာ အေျပာအဆုိ အလုပ္အကုိင္မ်ားတြင္လည္း အမွားမွား အယြင္းယြင္းျဖစ္လာၿပီး ေနာက္ဆုံးတြင္ ထုိမေကာင္းသည့္ လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ဘုရားပင္ မကယ္ႏုိင္သည့္ သူမ်ားအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိသြားတတ္၏။
မန္လည္ဆရာေတာ္ႀကီးက အကုသုိလ္အလုပ္မ်ားေၾကာင့္ ပ်က္စီးခ်ိန္တန္လာသူမ်ားသည္ ပညာသတိ မရွိျဖစ္ကာ မိမိတုိ႔၏ အေျပာအဆုိ၊ အသြားအလာမ်ားတြင္ အမွားမွား အယြင္းယြင္းျဖင့္ ဘုရားပင္ မကယ္ႏုိင္သူမ်ား အျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရတတ္ေၾကာင္း မဃေဒ၀ လကၤာႀကီးတြင္ စပ္ဆုိထားသည္ကုိ သံေ၀ဂယူဖြယ္ ဖတ္မွတ္ဖူးပါ၏။ ဆရာေတာ္ႀကီးက “ၾကမၼာၿငိဳးမွိန္၊ ပ်က္စီးခ်ိန္၌၊ ပညိၿႏိၵ၊ သတိေမွာက္မွား၊ တရားမက်င့္၊ က်င့္ယြင္းခၽြတ္၏။ က်င့္ခၽြတ္ေသာခါ၊ ပညာ အမ်ိဳး၊ တန္ခုိးထိန္ညီး၊ ဘုန္းတန္းႀကီးလည္း၊ ပ်က္စီးၿမဲလွ်င္၊ မခၽြတ္ပင္တည္း။ အၾကင္လူမ်ား၊ ေယာက်္ားမိန္းမ၊ စသည္ထုိထုိ၊ ပ်က္စီးလုိက၊ အဆုိအသြား၊ အမွားမွားျဖင့္ ဘုရားေသာ္မွ၊ ေဟာမရဘူး။” (မန္လည္ဆရာေတာ္)ဟု စပ္ဆုိေတာ္မူထား၏။
ဆရာေတာ္ႀကီး၏ အဆုိအရ ကံၾကမၼာ တစ္လွည့္ေျပာင္း၍ ပ်က္စီးခ်ိန္ ေစာင္းလာသည့္ သူမ်ားသည္ စူးစမ္းဆင္ျခင္တတ္သည့္ ဉာဏ္၊ မေမ့မေလ်ာ့ မေပါ့မဆသည့္ သတိတရားမ်ား ယုတ္ေလ်ာ့လာၿပီး ကုိယ္က်င့္တရားမ်ားပါ ပ်က္စီးခၽြတ္ယြင္းလာကာ ဘုန္းကံမ်ားနည္းပါးလ်က္ ေျပာသမွ်စကား၊ လုပ္သမွ်အလုပ္၊ ႀကံသမွ်အေတြးမ်ားတြင္ အမွားမ်ားျဖင့္သာ မေကာင္းသည့္ ဒုစ႐ုိက္မ်ားတြင္ ဇြတ္တုိး၀င္၍ က်င္လည္ေနမိတတ္ေၾကာင္း၊ ထုိသုိ႔ မေကာင္းမႈမ်ားျဖင့္ က်င္လည္ေနသူမ်ားသည္ ထုိဒုစ႐ုိက္အမႈမ်ားေၾကာင့္ ၾကာလာသည့္အခါ ဘုရားပင္ မကယ္ႏုိင္သည့္ သူမ်ားအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိသြားတတ္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္ နားလည္ႏုိင္မည္ျဖစ္၏။
အမွန္အားျဖင့္ အကုသုိလ္ ဒုစ႐ုိက္အမႈမ်ားသည္ အခ်ိန္တန္ အက်ိဳးေပးခ်ိန္ ေရာက္လာလွ်င္ကား ယခုမ်က္ေမွာက္ဘ၀မွာပင္ အက်ိဳးေပးကာ ျပဳလုပ္သူကုိ တစ္ဖန္ပူေလာင္မႈျဖင့္ သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေစတတ္၏။ ထုိသုိ႔ မေကာင္းမႈ အက်ိဳးေပးကုိ ခံရမည့္သူ ျဖစ္လွ်င္ကား ဘုရားရွင္ အနားမွာပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဘုရားမကယ္ႏုိင္သူမ်ား အျဖစ္ အကုသုိလ္ အျပစ္ကုိ ခံသြားရတတ္၏။ ထုိအကုသုိလ္ အျပစ္ကုိ ၀ဋ္တစ္ခုအျဖစ္ ခံစားရကာ ေသၿပီးေနာက္မွာလည္း အပါယ္ဘုံသုိ႔ ေရာက္ရတတ္၏။
ဗုဒၶလက္ထပ္က စုႏၵအမည္ရွိသည့္ သူတစ္ေယာက္ရွိ၏။ စုႏၵသည္ ၀က္ေမြးျမဴကာ သတ္ျဖတ္ေရာင္းခ် စားေသာက္ျခင္းျဖင့္ အသက္ေမြးေလ့ရွိ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သူ႔ကုိ စုႏၵသူကရိက စုႏၵ၀က္သတ္သမားဟု ေခၚေလ့ရွိၾက၏။ စုႏၵ၀က္သတ္သမားသည္ လယ္သမားမ်ား အစားအေသာက္ ရွားပါးခ်ိန္မ်ားတြင္ ေတာရြာဇနပုဒ္မ်ားသုိ႔ စပါးမ်ားကုိ လွည္းအျပည့္တင္ကာ စပါးအနည္းငယ္ျဖင့္ ေတာရြာမ်ားမွ ၀က္ငယ္မ်ားကုိ လွည္းအျပည့္၀ယ္ယူကာ မိမိအိမ္သုိ႔ ေရာက္သည့္အခါ အိမ္ေနာက္ေဖး ၀က္ၿခံတြင္ ၀က္မ်ားအသားတုိးေစရန္ ေမြးျမဴေလ့ရွိ၏။ ၀က္မ်ား အသားတုိးလာသည့္ အခါတြင္လည္း ထုိ၀က္မ်ားကုိ မသတ္မီ လက္ေျခေလးဘက္တုိ႔ကုိ တုိင္ေလးတုိင္တြင္ ႀကိဳးျဖင့္တုတ္ကာ အသားအေရ ဆူၿဖိဳးေအာင္ တစ္ကုိယ္လုံး ဖူးေရာင္သည္အထိ ႐ုိက္ပုတ္ေလ့ရွိ၏။ ၀က္မ်ားသည္ ႐ုိက္ပုတ္သည့္ဒဏ္မ်ားေၾကာင့္ ဖူးဖူးေရာင္ေရာင္ ျဖစ္လာသည့္အခါ ပါးစပ္တြင္ ပိတ္မရေအာင္ သံျဖင့္ေထာက္၍ ပြတ္ပြတ္ဆူေနသည့္ ေရေႏြးျဖင့္ ပါးစပ္အတြင္းမွ ေလာင္းထည့္ေလ၏။ ထုိေလာင္းထည့္သည့္ ေရေႏြးသည္ ၀က္၏အူအတြင္း ပူေလာင္ေပ်ာ္ဆင္းကာ စအုိ၀မွ အညစ္အေၾကးမ်ားသည္ ေရေႏြးေရႏွင့္အတူ ထြက္က်လာသည္အထိ ပါးစပ္မွ ေလာင္းခ်ေလ၏။ စအုိမွဆင္းလာသည့္ ေရေႏြးမ်ား၏ အေရာင္သည္ အညစ္အေၾကးကင္းၿပီး သန္႔ရွင္းသည့္ အေရာင္အျဖစ္ ေရာက္သည့္အထိ ပါးစပ္မွ ေရေႏြးမ်ားကုိ ေလာင္ထည့္ေလ့ရွိ၏။ စုႏၵ၏ လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ နာက်င္ပူေလာင္လွသျဖင့္ ေအာ္ဟစ္ၾကသည့္ ၀က္တုိ႔၏ အသံမ်ားမွာ အလြန္စူညံ က်ယ္ေလာင္လွၿပီး ေနာက္ဆုံးတြင္ မခံမရပ္ႏုိင္ဘဲ ေသဆုံးၾကရ၏။ စုႏၵသည္ ၀က္တုိ႔၏ ေအာ္ဟစ္သံကုိ အေလးမထားႏုိင္ဘဲ ေနာက္ထပ္ေရေႏြးပူမ်ားျဖင့္ ၀က္၏ေက်ာကုန္းထက္မွ ေလာင္းခ်ကာ မည္းနက္ေသာ သားေရတုိ႔ကုိ ကၽြတ္ကြာေစ၏။ ထုိ႔ေနာက္ ျမက္မီးျဖင့္ အေမြးအျမင္တုိ႔ကုိ ေလာင္ၿမိဳက္ေစကာ အေမြးခြာၿပီး ထက္လွစြာေသာ ဓားသန္လ်က္ျဖင့္ အသားမ်ားကုိ လွီးျဖတ္ကာ ခ်က္ျပဳတ္လ်က္ မိသားစုႏွင့္အတူ ၿမိန္ေရရွက္ေရ စားေသာက္၍ က်န္သည့္အသားမ်ားကုိ ေရာင္းခ်ေလ၏။ ဤနည္းျဖင့္ စုႏၵသည္ ၀က္မ်ားကုိ ေမြးျမဴသတ္ျဖတ္ စားေသာက္ေရာင္းခ် လာခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း (၅၅)ႏွစ္အထိ ၾကာျမင့္ခဲ့၏။
တစ္ေန႔တြင္ စုႏၵ၀က္သတ္သမားတြင္ အနားေရာဂါ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့၏။ အနာျဖစ္လာသည့္ စုႏၵ၀က္သတ္သမားသည္ ထုိအနာေၾကာင့္ အရွင္လတ္လတ္ ငရဲခံရသကဲ့သုိ႔ အလြန္ပူေလာင္သည့္ ဒဏ္ကုိခံစားေနရ၏။ တစ္ကုိလုံး ပူေလာင္လြန္းသျဖင့္ ေနမထိ ထုိင္မထိျဖစ္ကာ အိပ္မရ စားမရျဖစ္ၿပီး အိမ္၏ေလးဘက္ ေလးတန္တြင္ ေရွ႕ေနာက္ေလးဘက္ေထာက္ကာ ၀က္ကဲ့သုိ႔ ေျပးလႊာရင္း ၀က္ေအာ္သံအတုိင္း ေအာ္ဟစ္ေနရ၏။ မိသားစုမ်ားက အမ်ိဳးမ်ိဳးသက္သာေအာင္ လုပ္ေပးေသာ္လည္း မရဘဲ ပါးစပ္ကုိ ပိတ္မရျဖစ္ကာ ပူေလာင္စြာ ေအာ္ဟစ္ေနခဲ့ရ၏။ စုႏၵ၏ ေအာ္ဟစ္သံကုိ အနီးမွာရွိသည့္ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္းတြင္ သီတင္းသုံးေနၾကသည့္ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ဆြမ္းခံသြားစဥ္ ၾကားခဲ့ရ၏။ ရဟန္းေတာ္မ်ားကား ၀က္ေအာ္သံဟုထင္ကာ စုႏၵအိမ္တြင္ရွိသည့္ ၀က္တုိ႔၏ အသံမွာ ဆူညံလွေၾကာင္း ေျပာဆုိၾက၏။ ထုိအခါ ဘုရားရွင္က ယင္းအသံသည္ ၀က္တုိ႔၏ အသံမဟုတ္ေၾကာင္း စုႏၵ၏ အသံသာ ျဖစ္ေၾကာင္း မိန္႔ၾကားကာ တရားစကား ေဟာၾကားေတာ္မူ၏။ ျမတ္ဗုဒၶက “မေကာင္းမႈ ျပဳလုပ္သူသည္ ဤဘ၀တြင္လည္း စုိးရိမ္ပူေလာင္ရ၏၊ ေနာင္ဘ၀တြင္လည္း စုိးရိမ္ပူေလာင္ရ၏၊ ပစၥဳပၸန္၊ တမလြန္ ဘ၀ႏွစ္ခုလံုးတြင္လည္း စုိးရိမ္ပူေလာင္ရ၏၊ ထုိသူသည္ မိမိ၏ ညစ္ညဴးသည့္ အကုသုိလ္ကံကုိ ျမင္ရ၍လည္း စုိးရိမ္ရ၏၊ ပင္ပန္းရ၏” စသျဖင့္ တရားစကား ေဟာၾကားေတာ္မူ၏။ ဘုရားစကားေၾကာင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာ တရားရသြားၾကေသာ္လည္း စုႏၵ၀က္သတ္သမားသည္ကား ခုႏွစ္ရက္ပတ္လုံး ၀က္ကုိသတ္စဥ္က ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အကုသုိလ္ကံအတုိင္း ၀က္ကဲ့သုိ႔ ပူေလာင္ျပင္းထန္စြာ ေအာ္ဟစ္ၿပီး ေနာက္ဆုံးတြင္ အသက္ကုန္ကာ အ၀ီစီငရဲသုိ႔ က်ေရာက္သြားခဲ့ရ၏။
ဤကား ဓမၼပဒ၊ ယမက၀ဂ္လာ စုႏၵ၀က္သတ္သမား၏ အကုသုိလ္ အက်ိဳးခံစားရပုံ အေၾကာင္း တစ္စိပ္တစ္ေဒသ ျဖစ္ပါ၏။ စုႏၵသည္ ဘုရားလက္ထပ္၊ ဘုရားအနီးမွာ ရွိေနခဲ့ေသာ္လည္း ဘုရားမကယ္ႏုိင္သည့္ အကုသုိလ္ အလုပ္ျဖင့္သာ မိမိဘ၀ကုိ မိမိဖန္တီးသြားခဲ့ရ၏။ ဘုရားကယ္သည္ မကယ္သည္မွာ ပုဂၢိဳလ္ေရးႏွင့္ မဆုိင္ဘဲ မိမိျပဳသည့္ ကံႏွင့္သာ ဆုိင္သည္ကုိ စုႏၵက သက္ေသျပေနခဲ့၏။ မွန္၏။ အကုသုိလ္အလုပ္မ်ား၊ ဒုစ႐ုိက္အမႈမ်ားျဖင့္ ေနသူမ်ားသည္ မည္မွ်ပင္ ပုဂၢိဳလ္ေရး ရင္းႏွီးမႈရွိေနေစကာမႈ ဘုရားမကယ္ႏုိင္သည့္ သူမ်ားသာ ျဖစ္ပါ၏။ ေဒ၀ဒတ္ထက္ ဘုရားႏွင့္နီးသူ ဘုရားႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ေရး ဆက္စပ္မႈရွိသူ တစ္စုံတစ္ေယာက္မွ် ရွိမည္မဟုတ္ေပ။ ထုိေဒ၀ဒတ္လုိ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးကုိလည္း ဘုရားရွင္က မကယ္မႏုိင္ခဲ့ေပ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ ေဒ၀ဒတ္ကုိ ေဒ၀ဒတ္၏ လုပ္ရပ္မ်ားက သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေစခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါ၏။
ဆုိလုိသည္မွာ ဘုရားမကယ္ႏုိင္သူမ်ားဟူသည္ မေကာင္းမႈ ဒုစ႐ုိက္အမႈမ်ားျဖင့္ က်င္လည္ေနသူမ်ားကုိ ဆုိျခင္းျဖစ္သျဖင့္ မေကာင္းမႈလုပ္ကာ ဘုရားတေနၾကသည္ထက္ ဘုရားမ, ႏုိင္ေအာင္၊ ဘုရားကယ္ႏုိင္ေအာင္ မေကာင္းမႈကုိ ေရွာင္ၿပီး ေကာင္မႈကုိသာ ေဆာင္ၾကရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းဆုိလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။ ေကာင္းမႈရွိသူကုိ ဘုရားစေသာ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားက ေစာင့္ေရွာက္ ကယ္မတတ္ေသာ္လည္း မေကာင္းမႈ ရွိသူကုိကား ဘုရားစေသာ အရိယ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားက မကယ္မႏုိင္သျဖင့္ မိမိဘ၀ကုိ မိမိ၏ အလုပ္မ်ားကသာ ကယ္မႏုိင္ၾကမည္ကုိ သတိျပဳဆင္ျခင္ၿပီး မေကာင္းမႈမွ ေရွာင္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရန္လုိေၾကာင္း အသိေပးလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ စုႏၵကဲ့သုိ႔ ဘုရားရွင္ႏွင့္ႀကဳံ၊ ဘုရားရွင္ အနားမွာျဖစ္ေသာ္လည္း ဘုရားမကယ္ႏုိင္သူ အျဖစ္ ဘ၀နိဂုံး အဆုံးသပ္သြားရသည့္ သူမ်ား မျဖစ္ၾကေစရန္ မိမိတုိ႔၏ အသိ၊ သတိမ်ားျဖင့္ ဘုရားမကယ္ႏုိင္သည့္ အကုသုိလ္အလုပ္မ်ားကုိ မလုပ္မိေအာင္ မိမိကုိယ္ကုိ မိမိထိန္းသိမ္းကာ ေကာင္းသည့္အလုပ္မ်ားကုိ လုပ္ရင္း ဘုရားကယ္ႏုိင္သူ ျဖစ္ေအာင္သာ ႀကိဳးစားၾကပါဟု ေစတနာစကား ေမတၱာအားျဖင့္ တုိက္တြန္းစကား ပါးလုိက္ရပါသည္။
