ေ၀ါဟာရ တစ္ခု၏ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆုိခ်က္အရ “အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္တတ္သည့္ အေလ့အက်င့္”ကုိ္ အေကာင္းျမင္၀ါဒဟု ဆုိၿပီး “အသင့္အားျဖင့္ ႏွလုံးသြင္းျခင္း” ကုိ ေယာနိေသာ မနသိကာရဟု ဆုိ၏။ အရာရာကုိ ေကာင္းသည့္ဘက္၊ ေကာင္းသည့္႐ႈေထာင့္မွသာ ျမင္တတ္ၾကည့္တတ္သည့္ အေလ့အက်င့္သေဘာကုိ အေကာင္းျမင္၀ါဒဟု ဆုိ၍ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုခုကုိ သင့္ေလ်ာ္ေလ်ာက္ပတ္ေအာင္ ႏွလုံးသြင္းျခင္း၊ စဥ္းစားျခင္း၊ ႐ႈျမင္ျခင္းကုိ ေယာနိေသာ မနသိကာရဟု ဆုိေလ့ရွိ၏။ တုိတုိႏွင့္လုိရင္း အဓိပါၸယ္ အေနျဖင့္ ေျပာရလွ်င္ “အေကာင္းျမင္းျခင္း”ႏွင့္ “ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္ျခင္း”ဟု ဤစကားႏွစ္ရပ္ကုိ အလြယ္မွတ္သားႏုိင္၏။ အေကာင္းျမင္ျခင္းႏွင့္ ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္ျခင္းတုိ႔သည္ ဆက္စပ္မႈ ရွိေန၏။ တစ္နည္းအားျဖင့္ဆုိေသာ္ တူညီသည့္ သေဘာကုိ ေဆာင္ေန၏။ အေကာင္းျမင္တတ္ျခင္းသည္ ႏွလုံးသြင္းမွန္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး ႏွလုံးသြင္းမွန္ျခင္းသည္လည္း အေကာင္းျမင္တတ္သျဖင့္သာ ျဖစ္ေလ့ရွိတတ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေကာင္းျမင္ျခင္းႏွင့္ ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္ျခင္း သုိ႔မဟုတ္ အေကာင္းျမင္၀ါဒႏွင့္ ေယာနိေသာ မနသိကာရတုိ႔သည္ “ကဲြသလုိလုိႏွင့္ တဲြေနတတ္သည့္တရား၊ မတူသလုိလုိႏွင့္ တူေနတတ္သည့္တရား”ဟု ဆုိၾကျခင္း ျဖစ္၏။
ဆုိလုိသည္မွာ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး စ႐ုိက္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံၾကရာတြင္ အဆင္ေျပေျပ ျဖစ္ၾကေစရန္၊ အျပစ္မျမင္ဘဲ အခ်စ္၀င္ၾကေစရန္ အေကာင္းျမင္တတ္သည့္ အေလ့အက်င့္မ်ား ရွိရန္လုိသကဲ့သုိ႔ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ႏွစ္ျဖာေကာင္းမည့္အေရး အေထာက္အကူေပးမည့္ ကုသုိလ္တရား တုိးပြားေရးမွာလည္း ကုသုိလ္ျဖစ္ေၾကာင္း အေထာက္အပံ့ တစ္ခုျဖစ္သည့္ ေယာနိေသာ မနသိကာရေခၚ ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္ေရး သုိ႔မဟုတ္ ကုသုိလ္ျဖစ္ရန္ ႏွလုံးသြင္းတတ္ေရးသည္ အေရးႀကီးေၾကာင္း ဆုိလုိရင္းျဖစ္ပါ၏။ အေကာင္းျမင္တတ္လွ်င္ အျပစ္အျဖစ္ သက္သာၿပီး ႏွလုံးသြင္းမွန္လွ်င္ အကုသုိလ္အျဖစ္ နည္းကာ ကုသုိလ္ျဖစ္ရန္ ပုိအားသန္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္၊ မည္သည့္အရာကုိပဲ ၾကည့္ၾကည့္ အေကာင္းဘက္က ၾကည့္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရန္ႏွင့္ ျမင္သမွ်၊ ၾကားသမွ် အစစ အဖုံဖုံ ထုိထုိအာ႐ုံမ်ားႏွင့္ ၾကဳံေတြ႕သည့္ အခါတြင္လည္း အကုသုိလ္မျဖစ္ဘဲ ကုသုိလ္ျဖစ္ေစရန္အတြက္ ေယာနိေသာမနသိကာရ ထားႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရန္ တုိက္တြန္းၾကျခင္း ျဖစ္၏။
မွန္၏။ လူ႔ေလာကတြင္ ေနထုိင္က်င္လည္ၾကသည့္အခါ ၀ါသနာမတူ၊ အက်င့္စ႐ုိက္မတူ၊ စိတ္သေဘာထား မတူၾကသည့္ လူအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ေတြ႕ႀကဳံေနၾကရသျဖင့္ စိတ္ထားမတတ္လွ်င္ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္း အကုသိုလ္အျပစ္ ျဖစ္ဖြယ္မ်ားႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ရတတ္၏။ တစ္စုံတစ္ဦး၏ အျပဳအမူ၊ အေျပာအဆုိ၊ အေနအထုိင္မ်ားသည္ တစ္ခါတစ္ရံ မိမိတုိ႔အတြက္ အကုသုိလ္ျဖစ္ဖြယ္မ်ား ျဖစ္ေနတတ္သည္ကုိ သတိျပဳမိၾကမည္ ျဖစ္၏။ ထုိသူတုိ႔သည္ မည္သည့္သေဘာ မည္သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ မည္သုိ႔ေနထုိင္ေလ့ရွိသည္ကုိ မသိႏုိင္ေသာ္လည္း ၾကည့္ေနျမင္ေနသည့္ မိမိသည္ အကယ္၍ စိတ္ထားမတတ္၊ ႏွလုံးသြင္း မမွန္လွ်င္ ထုိသူတုိ႔ကုိ အမွီျပဳ၍ မိမိမွာ အလုိလုိ အျပစ္ျဖစ္ေနတတ္၏။ ထုိသုိ႔အျပစ္ျဖစ္တတ္မႈ၏ အေၾကာင္းရင္းမွာ အေကာင္းမျမင္တတ္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ႏွလုံးသြင္းမမွန္ကန္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မည္သူ႔အေပၚပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အေကာင္းျမင္တတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း ဆုိျခင္းျဖစ္၏။
အေကာင္းျမင္တတ္လွ်င္ ထုိအခုိက္အတန္႔တြင္ အကုသုိလ္အျဖစ္ သက္သာမည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္၏။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္တတ္သျဖင့္ မိမိစိတ္တြင္လည္း ေရွးဦးစြာ ေကာင္းသည့္စိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚေနတတ္၏။ အဆုိးျမင္တတ္သည့္ သူတစ္ေယာက္သည္ အရာရာကုိ အဆုိးဘက္ကသာ ၾကည့္ေလ့ရွိတတ္သျဖင့္ သူ၏စိတ္တြင္လည္း အဆုိးမ်ား၊ မေကာင္းသည့္ အေတြးမ်ားက လႊမ္းမုိးထားၿပီး သူကုိယ္တုိင္ပင္ အကုသုိလ္ အျပစ္မ်ား ျဖစ္ေနတတ္သည့္ သေဘာရွိတတ္ေသာ္လည္း အေကာင္းဘက္က ႐ႈတတ္သူသည္ကား အေတြးေကာင္း၊ အျမင္ေကာင္းမ်ားျဖင့္ ျမင္တတ္ၾကည့္တတ္သျဖင့္ သူ၏သႏၲာန္တြင္လည္း ေကာင္းသည့္စိတ္ထားမ်ား ျဖစ္ေနတတ္၏။ အမွားကုိ အမွန္ျဖစ္ေအာင္ ၾကည့္တတ္သည့္ သေဘာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ မိမိကုိယ္ကုိယ္ မိမိအျပစ္မျဖစ္ေစရန္ သူတပါး၏ ေကာင္းကြက္ေလးမ်ားကုိ ရွာ၍ၾကည့္တတ္သည့္ အေလ့အက်င့္မ်ိဳးကုိ ေလ့က်င့္ေလ့ရွိသူသည္ အမွန္ပင္ အေကာင္းျမင္တတ္သူ ျဖစ္ၿပီး အကုသုိလ္ အျဖစ္နည္းသူ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ႏုိင္ေပ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လူတုိင္းလူတုိင္း ေကာင္းကြက္ေလးမ်ား တစ္ခုခုရွိတတ္သျဖင့္ ထုိေကာင္းကြက္ေလးမ်ားကုိ ရွာ၍ မိမိကုိယ္ကုိ အျပစ္မျဖစ္ေအာင္ ၾကည့္တတ္ျမင္တတ္၊ ႏွလုံးသြင္းတတ္ဖုိ႔ လုိေၾကာင္း တုိက္တြန္းၾကျခင္း ျဖစ္ပါ၏။
စကားစပ္၍ ဖတ္ဖူးခဲ့သည့္ စာေပမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ အေကာင္းျမင္တတ္ေစရန္၊ ႏွလုံးသြင္း မွန္ကန္ေစရန္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ လမ္းညြန္ထားခ်က္မ်ားကုိ သတိရမိပါ၏။ “ေလာကတြင္ အခ်ိဳ႕သည္ အေျပာၾကမ္းၿပီး စိတ္ထားေကာင္းသည္ကုိ ေတြ႕ရတတ္ေၾကာင္း၊ ထုိသူမ်ားကုိ အေျပာၾကမ္းသည္ကုိ မၾကည့္ဘဲ စိတ္ထားေကာင္းသည့္ အခ်က္ကုိၾကည့္၍ ဆက္ဆံသင့္ေၾကာင္း၊ အခ်ိဳ႕သည္ အေျပာခ်ိဳေသာ္လည္း စိတ္သေဘာထား ယုတ္ညံ့တတ္ေၾကာင္း၊ ထုိသူမ်ားကုိ စိတ္ဓာတ္မေကာင္းသည္ကုိ မၾကည့္ဘဲ ႏႈတ္ခ်ိဳတတ္သည့္ အခ်က္ကုိပင္ယူ၍ ဆက္ဆံသင့္ေၾကာင္း၊ အခ်ိဳ႕သည္ အေျပာလည္းၾကမ္း၊ စိတ္ထားလည္း မေကာင္းတတ္ေသာ္လည္း တစ္ခါတစ္ရံ ေကာင္းသည့္ အခ်က္ေလးမ်ား ရွိတတ္ေၾကာင္း၊ ထုိသူမ်ားကုိ တစ္ခါတစ္ရံ ေကာင္းသည့္အခ်က္ေလးကုိပင္ ယူ၍ ဆက္ဆံသင့္ေၾကာင္း၊ အခ်ိဳ႕ကား စိတ္ထားလည္းမေကာင္း၊ အေျပာလည္းၾကမ္းသည့္အျပင္ မည္သည့္အခါမွလည္း ေကာင္းလာမည္ မဟုတ္သည့္ သူမ်ားျဖစ္ေနတတ္ေၾကာင္း ထုိသူမ်ားကုိကား အျပစ္အျဖစ္မခံေတာ့ဘဲ ဥေပကၡာျပဳ၍သာ ဆက္ဆံသင့္ေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ တစ္စုံတစ္ေယာက္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မိမိကုိယ္ကုိ အျပစ္မျဖစ္ေစရန္ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္တတ္သည့္ အေလ့အက်င့္မ်ား လုပ္သင့္ပုံကုိ ဖတ္ဖူးခဲ့သည့္ စာေပအခ်ိဳ႕က လမ္းညႊန္ျပသထားေလ၏။
မည္သုိ႔ဆုိေစ။ ေသခ်ာသည္မွာ အေကာင္းျမင္တတ္ျခင္းသည္ အျပစ္အျဖစ္သက္သာသည္မွာ အေသအခ်ာပင္ ျဖစ္ပါ၏။ ေသခ်ာေတြးၾကည့္လွ်င္ လူတုိင္းလူတုိင္း ကုိယ္စီအားနည္းခ်က္မ်ား ရွိတတ္ၾကသည္ျဖစ္ရာ ထုိအားနည္းခ်က္ကုိ ၾကည့္ၿပီး ဆက္ဆံၾကလွ်င္ကား ဆက္ဆံေရး အဆင္ေျပဖြယ္ မရွိတတ္လွေပ။ ထုိ႔အျပင္ အဆုိးျမင္တတ္သည့္ အက်င့္ေလးမ်ား ရွိေနျပန္လွ်င္လည္း မေကာင္းသည့္ အေတြးအျမင္က ေရွးဦးစြာ ေနရာယူထားသျဖင့္ မည္သူ႔ကုိၾကည့္ၾကည့္ မေကာင္းသည့္အခ်က္၊ အားနည္းသည့္ အခ်က္ကုိပင္ ေတြ႕ေနရမည္ျဖစ္၏။ ထုိသုိ႔ အားနည္းခ်က္ႏွင့္ မေကာင္းသည့္အခ်က္ကုိ ၾကည့္မိၿပီဆုိလွ်င္ကား မိမိသႏၲာန္တြင္ ထုိသူအေပၚမွာ အေကာင္းျမင္ေပးရန္ မလြယ္လွဘဲ မေကာင္းသည့္ အေတြးအျမင္မ်ားျဖင့္ အကုသုိလ္ အျပစ္မ်ားသာ ျဖစ္ေပၚတတ္သည့္ သေဘာရွိ၏။ ဤသည္မွာ အေကာင္းျမင္တတ္သည့္ အက်င့္မရွိဘဲ အဆုိးကုိသာ ၾကည့္တတ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေကာင္းျမင္တတ္လွ်င္ အျပစ္အျဖစ္ သက္သာသျဖင့္ အေကာင္းျမင္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း ဆုိျခင္း ျဖစ္၏။
စာေရးသူ ရန္ကုန္မွာရွိစဥ္က အျဖစ္အပ်က္ေလးတစ္ခု ျဖစ္၏။ ေက်ာင္းမွာ အလွဴရွိသျဖင့္ ဧည့္သည္ေပါင္းစုံ လာၾကသည့္အထဲတြင္ အဂၤလိပ္စာ သင္ေပးခဲ့ဖူးသည့္ တပည့္ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ားလည္း ေရာက္လာၾက၏။ ေက်ာင္းေရာက္ေရာက္ခ်င္း ဘုရားႏွင့္ဘုန္းႀကီးကုိ ဦးခ်ၿပီး ဟုိဟုိဒီဒီၾကည့္ကာ ဒကာမေလး တစ္ေယာက္က “ဘုန္းဘုန္းဘုရား… ေက်ာင္းမွာရွိတဲ့ အဲဒီလုိက္ကာေတြကုိ ဘယ္သူလွဴထားတာလဲ…၊ လွဴတဲ့သူကလည္း အဲဒီအေရာင္ႀကီးမွ ေရြးလွဴရတယ္လုိ႔…၊ လွလည္းမလွဘဲနဲ႔၊ ဘယ္လုိမ်က္စိနဲ႔ၾကည့္ၿပီး လွဴထားလဲ မသိပါဘူး၊ အႏုပညာ မ်က္စိမရွိလုိက္တာ…” စသည္ျဖင့္ဆုိၿပီး သူ႔စိတ္ထင္ရာကုိ အသံက်ယ္ႀကီးႏွင့္ ေျပာဆုိ ေလွ်ာက္ထားလုိက္၏။ တုိက္တုိက္ဆုိင္ဆုိင္ပင္ သူေျပာေနသည့္အခ်ိန္တြင္ အလွဴရွင္ ဒကာမႀကီးကလည္း မနီးမနားမွာ ရွိေနခဲ့၏။ လူႀကီးတစ္ေယာက္ျဖစ္သျဖင့္ အေျခအေနကုိ သိေသာ္လည္း ဘာမွမေျပာဘဲ သူတုိ႔ေလးေတြ ျပန္သြားမွ စာေရးသူ အနားကုိေရာက္လာၿပီး “ဆရာေတာ္ဘုရား တပည့္ေတာ္လွဴထားတဲ့ လုိက္ကာေတြက မေကာင္းလုိ႔လားဘုရား…၊ ဒါဆုိ တပည့္ေတာ္ ျပန္လဲလုိက္မယ္ဘုရား..”လုိ႔ စိတ္မေကာင္းသည့္ အမူအရာျဖင့္ ေလွ်ာက္ေလ၏။ စာေရးသူက “ေနပါေစ ဒကာမႀကီး ဒီအတုိင္းပဲ ထားလုိက္ပါ၊ အဆင္ေျပပါတယ္၊ ဒကာမႀကီး အေနနဲ႔ ခုလုိ ဟုိကေျပာ၊ ဒီကေျပာလုိ႔သာ လုိက္ၿပီးလွဴထားတာေတြ လဲေနမယ္ဆုိရင္ ဆုံးမွာမဟုတ္ေတာ့ဘူး၊ လူတစ္ကုိယ္အႀကိဳက္တစ္မ်ိဳး ဆုိေတာ့ သူ႔အႀကိဳက္သူေျပာၾကမွာပဲ၊ အဓိကကေတာ့ ကုိယ့္စိတ္ကုိ သန္႔ရွင္းၿပီး ေစတနာျပတ္ဖုိ႔ အဓိကပါပဲ…”ဟု ေျပာသိမ့္စကား ေျပာေပးခဲ့ရေသး၏။
ဤအျဖစ္အပ်က္ေလးမွာ လက္ေတြ႕ျဖစ္ခဲ့သည့္ အျဖစ္တစ္ခု ျဖစ္ပါ၏။ ေလာကတြင္ ဤကဲ့သုိ႔ေသာ သူမ်ားရွိေနသည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ပါ၏။ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္တတ္သည့္ အေလ့အက်င့္ အားနည္းသျဖင့္ ၎တုိ႔ စိတ္အထင္ ေျပာမိေျပာရာ ေျပာလုိက္မိတတ္ၾက၏။ ထုိသုိ႔ အလြယ္တကူ လက္လြတ္စပါယ္ ေျပာလုိက္မိသျဖင့္ မိမိကုိယ္တုိင္လည္း အျပစ္ကေလးမ်ား ရတတ္သကဲ့သုိ႔ ၾကားရသည့္ သူမ်ားမွာလည္း အေတြးအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ စိတ္မွာေလးလံ သြားတတ္၏။ အကယ္၍ အေကာင္းဘက္က ၾကည့္ျမင္တတ္သူဆုိလွ်င္ အေကာင္းကုိရွာၿပီး ေျပာဆုိတတ္သျဖင့္ မိမိကုိယ္တုိင္လည္း စိတ္အစဥ္ ရႊင္လန္းႏုိင္သကဲ့သုိ႔ ၾကားရသူမွာလည္း ပီတိပြားရမည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ပါ၏။ အေကာင္းမျမင္တတ္သည့္ အေလ့အက်င့္၊ ႏွလုံးသြင္း မမွန္သည့္ အေတြးအျမင္မ်ားသည္ ကုသုိလ္ရေရးထက္ အကုသုိလ္ အျပစ္ျဖစ္ႏုိင္မႈက ပုိမ်ားသျဖင့္ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ အေကာင္းျမင္တတ္ရန္ႏွင့္ ႏွလုံးသြင္းမွန္ေစရန္ ႀကိဳးစားအားထုတ္သင့္ပါေပ၏။
ဆုိလုိသည္မွာ ေလာကတြင္ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အေျခအေနအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ပတ္၀န္းက်င္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ က်င္လည္ေနၾကရသည္ ျဖစ္ရာ အျမင္မတတ္၊ အေတြးမတတ္၊ အၾကည့္မတတ္၊ အေနအထုိင္ မတတ္လွ်င္ အျပစ္ျဖစ္ၿပီး အကုသုိလ္ျဖစ္တတ္သျဖင့္ မည္သည့္အရာ၊ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖင့္ ေတြ႕ဆုံႀကံႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ မိမိတုိ႔အေနျဖင့္ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္တတ္ရန္ႏွင့္ အကုသုိလ္မျဖစ္ေအာင္ ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္ရန္ ႀကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း ဆုိလုိပါ၏။ တစ္စုံတစ္ခုကုိျဖစ္ေစ၊ တစ္စုံတစ္ေရာက္ကုိျဖစ္ေစ မေကာင္းအျမင္ျဖင့္ အဆုိးမ်ားကုိ ၾကည့္တတ္ၾကလွ်င္ အလြယ္တကူ အျပစ္ျမင္ကာ အကုသုိလ္ျဖစ္တတ္သျဖင့္ ေကာင္းကြက္မ်ားကုိရွာ၍ အေကာင္းကုိ ၾကည့္တတ္ရန္ ႀကိဳးစားအားထုတ္သင့္ေၾကာင္း အႀကံျပဳ တုိက္တြန္းလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။ အေကာင္းျမင္ျခင္းႏွင့္ ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္ျခင္းသည္ ကုသုိလ္ရရန္ႏွင့္ အကုသုိလ္အျဖစ္နည္းရန္ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစတတ္သျဖင့္ မိမိတုိ႔၏ စိတ္ကုိ အေကာင္းဘက္က ၾကည့္ျမင္တတ္ရန္ ေလ့က်င့္သင့္ေၾကာင္း အသိေပးလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။ ထုိသုိ႔သာ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္တတ္၊ ေကာင္းသည့္အရာမ်ားတြင္ ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္တတ္ၾကလွ်င္ မိမိအတြက္လည္း အျပစ္ကင္းၿပီး သူတပါးအတြက္လည္း အကုသုိလ္ အျဖစ္နည္းတတ္ၾကမည္မွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္ပါေပ၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ မည္သူမဆုိ မိမိတုိ႔၏ ကုိယ္အမူအရာ၊ ႏႈတ္အမူအရာ၊ စိတ္အမူအရာမ်ားကုိ အမွီျပဳ၍ အကုသုိလ္အျပစ္ အျဖစ္လြယ္တတ္ၾကရာတြင္ အဆုိးျမင္တတ္ျခင္း၊ ႏွလုံးသြင္း မမွန္ကန္ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္လည္း အကုသုိလ္အျပစ္ ျဖစ္ႏုိင္ၾကသျဖင့္ ထုိသုိ႔ေသာ အကုသုိလ္အျပစ္ ျဖစ္ပြားမႈမ်ား နည္းပါးေစရန္ မည္သည့္အရာ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ား အေပၚတြင္မဆုိ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္ႏုိင္ရန္ႏွင့္ ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္ႏုိင္ရန္ မိမိတုိ႔၏ စိတ္အစဥ္ကုိ မေမ့မေလ်ာ့သည့္ သတိတရားျဖင့္ အစဥ္မျပတ္ ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္သင့္ပါေၾကာင္း ေစတနာစကား ေမတၱာအားျဖင့္ ႏွစ္သစ္စရာ ဓမၼတစ္ခုအျဖစ္ ေရးသားတင္ျပလုိက္ရပါသည္။
ဆုိလုိသည္မွာ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး စ႐ုိက္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံၾကရာတြင္ အဆင္ေျပေျပ ျဖစ္ၾကေစရန္၊ အျပစ္မျမင္ဘဲ အခ်စ္၀င္ၾကေစရန္ အေကာင္းျမင္တတ္သည့္ အေလ့အက်င့္မ်ား ရွိရန္လုိသကဲ့သုိ႔ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ႏွစ္ျဖာေကာင္းမည့္အေရး အေထာက္အကူေပးမည့္ ကုသုိလ္တရား တုိးပြားေရးမွာလည္း ကုသုိလ္ျဖစ္ေၾကာင္း အေထာက္အပံ့ တစ္ခုျဖစ္သည့္ ေယာနိေသာ မနသိကာရေခၚ ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္ေရး သုိ႔မဟုတ္ ကုသုိလ္ျဖစ္ရန္ ႏွလုံးသြင္းတတ္ေရးသည္ အေရးႀကီးေၾကာင္း ဆုိလုိရင္းျဖစ္ပါ၏။ အေကာင္းျမင္တတ္လွ်င္ အျပစ္အျဖစ္ သက္သာၿပီး ႏွလုံးသြင္းမွန္လွ်င္ အကုသုိလ္အျဖစ္ နည္းကာ ကုသုိလ္ျဖစ္ရန္ ပုိအားသန္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္၊ မည္သည့္အရာကုိပဲ ၾကည့္ၾကည့္ အေကာင္းဘက္က ၾကည့္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရန္ႏွင့္ ျမင္သမွ်၊ ၾကားသမွ် အစစ အဖုံဖုံ ထုိထုိအာ႐ုံမ်ားႏွင့္ ၾကဳံေတြ႕သည့္ အခါတြင္လည္း အကုသုိလ္မျဖစ္ဘဲ ကုသုိလ္ျဖစ္ေစရန္အတြက္ ေယာနိေသာမနသိကာရ ထားႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရန္ တုိက္တြန္းၾကျခင္း ျဖစ္၏။
မွန္၏။ လူ႔ေလာကတြင္ ေနထုိင္က်င္လည္ၾကသည့္အခါ ၀ါသနာမတူ၊ အက်င့္စ႐ုိက္မတူ၊ စိတ္သေဘာထား မတူၾကသည့္ လူအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ေတြ႕ႀကဳံေနၾကရသျဖင့္ စိတ္ထားမတတ္လွ်င္ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္း အကုသိုလ္အျပစ္ ျဖစ္ဖြယ္မ်ားႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ရတတ္၏။ တစ္စုံတစ္ဦး၏ အျပဳအမူ၊ အေျပာအဆုိ၊ အေနအထုိင္မ်ားသည္ တစ္ခါတစ္ရံ မိမိတုိ႔အတြက္ အကုသုိလ္ျဖစ္ဖြယ္မ်ား ျဖစ္ေနတတ္သည္ကုိ သတိျပဳမိၾကမည္ ျဖစ္၏။ ထုိသူတုိ႔သည္ မည္သည့္သေဘာ မည္သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ မည္သုိ႔ေနထုိင္ေလ့ရွိသည္ကုိ မသိႏုိင္ေသာ္လည္း ၾကည့္ေနျမင္ေနသည့္ မိမိသည္ အကယ္၍ စိတ္ထားမတတ္၊ ႏွလုံးသြင္း မမွန္လွ်င္ ထုိသူတုိ႔ကုိ အမွီျပဳ၍ မိမိမွာ အလုိလုိ အျပစ္ျဖစ္ေနတတ္၏။ ထုိသုိ႔အျပစ္ျဖစ္တတ္မႈ၏ အေၾကာင္းရင္းမွာ အေကာင္းမျမင္တတ္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ႏွလုံးသြင္းမမွန္ကန္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မည္သူ႔အေပၚပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အေကာင္းျမင္တတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း ဆုိျခင္းျဖစ္၏။
အေကာင္းျမင္တတ္လွ်င္ ထုိအခုိက္အတန္႔တြင္ အကုသုိလ္အျဖစ္ သက္သာမည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္၏။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္တတ္သျဖင့္ မိမိစိတ္တြင္လည္း ေရွးဦးစြာ ေကာင္းသည့္စိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚေနတတ္၏။ အဆုိးျမင္တတ္သည့္ သူတစ္ေယာက္သည္ အရာရာကုိ အဆုိးဘက္ကသာ ၾကည့္ေလ့ရွိတတ္သျဖင့္ သူ၏စိတ္တြင္လည္း အဆုိးမ်ား၊ မေကာင္းသည့္ အေတြးမ်ားက လႊမ္းမုိးထားၿပီး သူကုိယ္တုိင္ပင္ အကုသုိလ္ အျပစ္မ်ား ျဖစ္ေနတတ္သည့္ သေဘာရွိတတ္ေသာ္လည္း အေကာင္းဘက္က ႐ႈတတ္သူသည္ကား အေတြးေကာင္း၊ အျမင္ေကာင္းမ်ားျဖင့္ ျမင္တတ္ၾကည့္တတ္သျဖင့္ သူ၏သႏၲာန္တြင္လည္း ေကာင္းသည့္စိတ္ထားမ်ား ျဖစ္ေနတတ္၏။ အမွားကုိ အမွန္ျဖစ္ေအာင္ ၾကည့္တတ္သည့္ သေဘာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ မိမိကုိယ္ကုိယ္ မိမိအျပစ္မျဖစ္ေစရန္ သူတပါး၏ ေကာင္းကြက္ေလးမ်ားကုိ ရွာ၍ၾကည့္တတ္သည့္ အေလ့အက်င့္မ်ိဳးကုိ ေလ့က်င့္ေလ့ရွိသူသည္ အမွန္ပင္ အေကာင္းျမင္တတ္သူ ျဖစ္ၿပီး အကုသုိလ္ အျဖစ္နည္းသူ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ႏုိင္ေပ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လူတုိင္းလူတုိင္း ေကာင္းကြက္ေလးမ်ား တစ္ခုခုရွိတတ္သျဖင့္ ထုိေကာင္းကြက္ေလးမ်ားကုိ ရွာ၍ မိမိကုိယ္ကုိ အျပစ္မျဖစ္ေအာင္ ၾကည့္တတ္ျမင္တတ္၊ ႏွလုံးသြင္းတတ္ဖုိ႔ လုိေၾကာင္း တုိက္တြန္းၾကျခင္း ျဖစ္ပါ၏။
စကားစပ္၍ ဖတ္ဖူးခဲ့သည့္ စာေပမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ အေကာင္းျမင္တတ္ေစရန္၊ ႏွလုံးသြင္း မွန္ကန္ေစရန္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ လမ္းညြန္ထားခ်က္မ်ားကုိ သတိရမိပါ၏။ “ေလာကတြင္ အခ်ိဳ႕သည္ အေျပာၾကမ္းၿပီး စိတ္ထားေကာင္းသည္ကုိ ေတြ႕ရတတ္ေၾကာင္း၊ ထုိသူမ်ားကုိ အေျပာၾကမ္းသည္ကုိ မၾကည့္ဘဲ စိတ္ထားေကာင္းသည့္ အခ်က္ကုိၾကည့္၍ ဆက္ဆံသင့္ေၾကာင္း၊ အခ်ိဳ႕သည္ အေျပာခ်ိဳေသာ္လည္း စိတ္သေဘာထား ယုတ္ညံ့တတ္ေၾကာင္း၊ ထုိသူမ်ားကုိ စိတ္ဓာတ္မေကာင္းသည္ကုိ မၾကည့္ဘဲ ႏႈတ္ခ်ိဳတတ္သည့္ အခ်က္ကုိပင္ယူ၍ ဆက္ဆံသင့္ေၾကာင္း၊ အခ်ိဳ႕သည္ အေျပာလည္းၾကမ္း၊ စိတ္ထားလည္း မေကာင္းတတ္ေသာ္လည္း တစ္ခါတစ္ရံ ေကာင္းသည့္ အခ်က္ေလးမ်ား ရွိတတ္ေၾကာင္း၊ ထုိသူမ်ားကုိ တစ္ခါတစ္ရံ ေကာင္းသည့္အခ်က္ေလးကုိပင္ ယူ၍ ဆက္ဆံသင့္ေၾကာင္း၊ အခ်ိဳ႕ကား စိတ္ထားလည္းမေကာင္း၊ အေျပာလည္းၾကမ္းသည့္အျပင္ မည္သည့္အခါမွလည္း ေကာင္းလာမည္ မဟုတ္သည့္ သူမ်ားျဖစ္ေနတတ္ေၾကာင္း ထုိသူမ်ားကုိကား အျပစ္အျဖစ္မခံေတာ့ဘဲ ဥေပကၡာျပဳ၍သာ ဆက္ဆံသင့္ေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ တစ္စုံတစ္ေယာက္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မိမိကုိယ္ကုိ အျပစ္မျဖစ္ေစရန္ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္တတ္သည့္ အေလ့အက်င့္မ်ား လုပ္သင့္ပုံကုိ ဖတ္ဖူးခဲ့သည့္ စာေပအခ်ိဳ႕က လမ္းညႊန္ျပသထားေလ၏။
မည္သုိ႔ဆုိေစ။ ေသခ်ာသည္မွာ အေကာင္းျမင္တတ္ျခင္းသည္ အျပစ္အျဖစ္သက္သာသည္မွာ အေသအခ်ာပင္ ျဖစ္ပါ၏။ ေသခ်ာေတြးၾကည့္လွ်င္ လူတုိင္းလူတုိင္း ကုိယ္စီအားနည္းခ်က္မ်ား ရွိတတ္ၾကသည္ျဖစ္ရာ ထုိအားနည္းခ်က္ကုိ ၾကည့္ၿပီး ဆက္ဆံၾကလွ်င္ကား ဆက္ဆံေရး အဆင္ေျပဖြယ္ မရွိတတ္လွေပ။ ထုိ႔အျပင္ အဆုိးျမင္တတ္သည့္ အက်င့္ေလးမ်ား ရွိေနျပန္လွ်င္လည္း မေကာင္းသည့္ အေတြးအျမင္က ေရွးဦးစြာ ေနရာယူထားသျဖင့္ မည္သူ႔ကုိၾကည့္ၾကည့္ မေကာင္းသည့္အခ်က္၊ အားနည္းသည့္ အခ်က္ကုိပင္ ေတြ႕ေနရမည္ျဖစ္၏။ ထုိသုိ႔ အားနည္းခ်က္ႏွင့္ မေကာင္းသည့္အခ်က္ကုိ ၾကည့္မိၿပီဆုိလွ်င္ကား မိမိသႏၲာန္တြင္ ထုိသူအေပၚမွာ အေကာင္းျမင္ေပးရန္ မလြယ္လွဘဲ မေကာင္းသည့္ အေတြးအျမင္မ်ားျဖင့္ အကုသုိလ္ အျပစ္မ်ားသာ ျဖစ္ေပၚတတ္သည့္ သေဘာရွိ၏။ ဤသည္မွာ အေကာင္းျမင္တတ္သည့္ အက်င့္မရွိဘဲ အဆုိးကုိသာ ၾကည့္တတ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေကာင္းျမင္တတ္လွ်င္ အျပစ္အျဖစ္ သက္သာသျဖင့္ အေကာင္းျမင္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း ဆုိျခင္း ျဖစ္၏။
စာေရးသူ ရန္ကုန္မွာရွိစဥ္က အျဖစ္အပ်က္ေလးတစ္ခု ျဖစ္၏။ ေက်ာင္းမွာ အလွဴရွိသျဖင့္ ဧည့္သည္ေပါင္းစုံ လာၾကသည့္အထဲတြင္ အဂၤလိပ္စာ သင္ေပးခဲ့ဖူးသည့္ တပည့္ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ားလည္း ေရာက္လာၾက၏။ ေက်ာင္းေရာက္ေရာက္ခ်င္း ဘုရားႏွင့္ဘုန္းႀကီးကုိ ဦးခ်ၿပီး ဟုိဟုိဒီဒီၾကည့္ကာ ဒကာမေလး တစ္ေယာက္က “ဘုန္းဘုန္းဘုရား… ေက်ာင္းမွာရွိတဲ့ အဲဒီလုိက္ကာေတြကုိ ဘယ္သူလွဴထားတာလဲ…၊ လွဴတဲ့သူကလည္း အဲဒီအေရာင္ႀကီးမွ ေရြးလွဴရတယ္လုိ႔…၊ လွလည္းမလွဘဲနဲ႔၊ ဘယ္လုိမ်က္စိနဲ႔ၾကည့္ၿပီး လွဴထားလဲ မသိပါဘူး၊ အႏုပညာ မ်က္စိမရွိလုိက္တာ…” စသည္ျဖင့္ဆုိၿပီး သူ႔စိတ္ထင္ရာကုိ အသံက်ယ္ႀကီးႏွင့္ ေျပာဆုိ ေလွ်ာက္ထားလုိက္၏။ တုိက္တုိက္ဆုိင္ဆုိင္ပင္ သူေျပာေနသည့္အခ်ိန္တြင္ အလွဴရွင္ ဒကာမႀကီးကလည္း မနီးမနားမွာ ရွိေနခဲ့၏။ လူႀကီးတစ္ေယာက္ျဖစ္သျဖင့္ အေျခအေနကုိ သိေသာ္လည္း ဘာမွမေျပာဘဲ သူတုိ႔ေလးေတြ ျပန္သြားမွ စာေရးသူ အနားကုိေရာက္လာၿပီး “ဆရာေတာ္ဘုရား တပည့္ေတာ္လွဴထားတဲ့ လုိက္ကာေတြက မေကာင္းလုိ႔လားဘုရား…၊ ဒါဆုိ တပည့္ေတာ္ ျပန္လဲလုိက္မယ္ဘုရား..”လုိ႔ စိတ္မေကာင္းသည့္ အမူအရာျဖင့္ ေလွ်ာက္ေလ၏။ စာေရးသူက “ေနပါေစ ဒကာမႀကီး ဒီအတုိင္းပဲ ထားလုိက္ပါ၊ အဆင္ေျပပါတယ္၊ ဒကာမႀကီး အေနနဲ႔ ခုလုိ ဟုိကေျပာ၊ ဒီကေျပာလုိ႔သာ လုိက္ၿပီးလွဴထားတာေတြ လဲေနမယ္ဆုိရင္ ဆုံးမွာမဟုတ္ေတာ့ဘူး၊ လူတစ္ကုိယ္အႀကိဳက္တစ္မ်ိဳး ဆုိေတာ့ သူ႔အႀကိဳက္သူေျပာၾကမွာပဲ၊ အဓိကကေတာ့ ကုိယ့္စိတ္ကုိ သန္႔ရွင္းၿပီး ေစတနာျပတ္ဖုိ႔ အဓိကပါပဲ…”ဟု ေျပာသိမ့္စကား ေျပာေပးခဲ့ရေသး၏။
ဤအျဖစ္အပ်က္ေလးမွာ လက္ေတြ႕ျဖစ္ခဲ့သည့္ အျဖစ္တစ္ခု ျဖစ္ပါ၏။ ေလာကတြင္ ဤကဲ့သုိ႔ေသာ သူမ်ားရွိေနသည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ပါ၏။ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္တတ္သည့္ အေလ့အက်င့္ အားနည္းသျဖင့္ ၎တုိ႔ စိတ္အထင္ ေျပာမိေျပာရာ ေျပာလုိက္မိတတ္ၾက၏။ ထုိသုိ႔ အလြယ္တကူ လက္လြတ္စပါယ္ ေျပာလုိက္မိသျဖင့္ မိမိကုိယ္တုိင္လည္း အျပစ္ကေလးမ်ား ရတတ္သကဲ့သုိ႔ ၾကားရသည့္ သူမ်ားမွာလည္း အေတြးအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ စိတ္မွာေလးလံ သြားတတ္၏။ အကယ္၍ အေကာင္းဘက္က ၾကည့္ျမင္တတ္သူဆုိလွ်င္ အေကာင္းကုိရွာၿပီး ေျပာဆုိတတ္သျဖင့္ မိမိကုိယ္တုိင္လည္း စိတ္အစဥ္ ရႊင္လန္းႏုိင္သကဲ့သုိ႔ ၾကားရသူမွာလည္း ပီတိပြားရမည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ပါ၏။ အေကာင္းမျမင္တတ္သည့္ အေလ့အက်င့္၊ ႏွလုံးသြင္း မမွန္သည့္ အေတြးအျမင္မ်ားသည္ ကုသုိလ္ရေရးထက္ အကုသုိလ္ အျပစ္ျဖစ္ႏုိင္မႈက ပုိမ်ားသျဖင့္ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ အေကာင္းျမင္တတ္ရန္ႏွင့္ ႏွလုံးသြင္းမွန္ေစရန္ ႀကိဳးစားအားထုတ္သင့္ပါေပ၏။
ဆုိလုိသည္မွာ ေလာကတြင္ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အေျခအေနအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ပတ္၀န္းက်င္ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ က်င္လည္ေနၾကရသည္ ျဖစ္ရာ အျမင္မတတ္၊ အေတြးမတတ္၊ အၾကည့္မတတ္၊ အေနအထုိင္ မတတ္လွ်င္ အျပစ္ျဖစ္ၿပီး အကုသုိလ္ျဖစ္တတ္သျဖင့္ မည္သည့္အရာ၊ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖင့္ ေတြ႕ဆုံႀကံႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ မိမိတုိ႔အေနျဖင့္ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္တတ္ရန္ႏွင့္ အကုသုိလ္မျဖစ္ေအာင္ ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္ရန္ ႀကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း ဆုိလုိပါ၏။ တစ္စုံတစ္ခုကုိျဖစ္ေစ၊ တစ္စုံတစ္ေရာက္ကုိျဖစ္ေစ မေကာင္းအျမင္ျဖင့္ အဆုိးမ်ားကုိ ၾကည့္တတ္ၾကလွ်င္ အလြယ္တကူ အျပစ္ျမင္ကာ အကုသုိလ္ျဖစ္တတ္သျဖင့္ ေကာင္းကြက္မ်ားကုိရွာ၍ အေကာင္းကုိ ၾကည့္တတ္ရန္ ႀကိဳးစားအားထုတ္သင့္ေၾကာင္း အႀကံျပဳ တုိက္တြန္းလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။ အေကာင္းျမင္ျခင္းႏွင့္ ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္ျခင္းသည္ ကုသုိလ္ရရန္ႏွင့္ အကုသုိလ္အျဖစ္နည္းရန္ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစတတ္သျဖင့္ မိမိတုိ႔၏ စိတ္ကုိ အေကာင္းဘက္က ၾကည့္ျမင္တတ္ရန္ ေလ့က်င့္သင့္ေၾကာင္း အသိေပးလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။ ထုိသုိ႔သာ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္တတ္၊ ေကာင္းသည့္အရာမ်ားတြင္ ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္တတ္ၾကလွ်င္ မိမိအတြက္လည္း အျပစ္ကင္းၿပီး သူတပါးအတြက္လည္း အကုသုိလ္ အျဖစ္နည္းတတ္ၾကမည္မွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္ပါေပ၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ မည္သူမဆုိ မိမိတုိ႔၏ ကုိယ္အမူအရာ၊ ႏႈတ္အမူအရာ၊ စိတ္အမူအရာမ်ားကုိ အမွီျပဳ၍ အကုသုိလ္အျပစ္ အျဖစ္လြယ္တတ္ၾကရာတြင္ အဆုိးျမင္တတ္ျခင္း၊ ႏွလုံးသြင္း မမွန္ကန္ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္လည္း အကုသုိလ္အျပစ္ ျဖစ္ႏုိင္ၾကသျဖင့္ ထုိသုိ႔ေသာ အကုသုိလ္အျပစ္ ျဖစ္ပြားမႈမ်ား နည္းပါးေစရန္ မည္သည့္အရာ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ား အေပၚတြင္မဆုိ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္ႏုိင္ရန္ႏွင့္ ႏွလုံးသြင္းမွန္ကန္ႏုိင္ရန္ မိမိတုိ႔၏ စိတ္အစဥ္ကုိ မေမ့မေလ်ာ့သည့္ သတိတရားျဖင့္ အစဥ္မျပတ္ ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္သင့္ပါေၾကာင္း ေစတနာစကား ေမတၱာအားျဖင့္ ႏွစ္သစ္စရာ ဓမၼတစ္ခုအျဖစ္ ေရးသားတင္ျပလုိက္ရပါသည္။
