ဆင္းတုေတာ္နဲ႔ ေန႔သစ္နံသစ္…
ဗုဒၶဘာသာမ်ားရဲ လဲြတတ္တဲ့၊ လဲြေနတဲ့ အလဲြေလးေတြ ထုတ္ျပရာမွာ ဒီတစ္ခါေတာ့ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ ထုလုပ္ကုိးကြယ္တာန႔ဲ ပတ္သက္တဲ့ အလဲြေလးတစ္ခု ေျပာဖုိ႔လုိလာျပန္ပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္ျမန္မာမ်ားဟာ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ကုိ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ ကုိးကြယ္ပူေဇာ္လုိလုိ႔ ထုလုပ္ကုိးကြယ္တာေတြ ရွိသလုိ ေဗဒင္ဆရာေတြရဲ႕ ညြန္ၾကားမႈေၾကာင့္ ထုလုပ္ကုိးကြယ္တာလည္း ရွိပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ဘုရားဆင္းတုေတာ္ ထုလုပ္ကုိးကြယ္တာကုိ ကုိယ္ကဘယ္ေန႔သား၊ ဘယ္ေန႔သမီးျဖစ္လုိ႔ ဘာသစ္သားနဲ႔ ထုလုပ္တာ၊ ဘာေက်ာက္နဲ႔ ထုလုပ္တာ၊ ဘုရားပလႅင္ေအာက္က ဘယ္လုိသတၱ၀ါမ်ိဳး ထုလုပ္ေစတာ၊ ဆင္စီးၿပီးျမင္းရံဖုိ႔အတြက္ ဆင္ခံျမင္းခံဘုရား ထုလုပ္ေစတာ စသျဖင့္ ႐ုပ္ပြားေတာ္ ပူေဇာ္ကုိးကြယ္ခ်င္တာထက္ ကုိယ့္အတြက္ ဓာတ္တူနံတူျဖစ္ေအာင္၊ ကုိယ္အႏၲရာယ္ကင္းေအာင္၊ အစစအရာရာ ေအာင္ျမင္ေအာင္ စတာေတြက ပုိၿပီးလႊမ္းမုိးေနပါတယ္။ ဘုရားကုိ အာ႐ုံျပဳခ်င္တာထက္ ဘုရားကုိ အသုံးခ်ခ်င္တာက ပုိမ်ားေနပါတယ္။
တစ္ခ်ိဳ႕ရွိပါေသးတယ္။ ဒကၡိဏသာခါ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ကုိ ကုိးကြယ္ရင္ အိမ္မီးကြင္းတယ္ဆုိၿပီး ထုလုပ္ပူေဇာ္တာပါ။ တကယ္လုိ႔ ဒကၡိဏသာခါ ဘုရားကုိ ထုလုပ္ေစတယ္ဆုိရင္လည္း ဘုရားဆင္းတုေတာ္ကုိ ၾကည္ညိဳဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ ထုလုပ္ခုိင္းသင့္တာေပါ့။ ခုဟာက ဘယ္ဆရာက ဘယ္လုိထြင္လုိက္တယ္ မသိပါဘူး။ ဘုရား႐ုပ္ပြားေတာ္ကုိ ပုပုကြကြထုလုပ္ထားတာ၊ ၿပီးေတာ့ ပခုံးႏွစ္ဘက္၊ ဒူးေခါင္းစတာေတြမွာ သပ္႐ုိက္ထားတာေတြအထိ ဖန္တီးထုလုပ္ထားတာေတြေၾကာင့္ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ဟာ ၾကည္ညိဳဖြယ္ အသြင္ကုိ ေပ်ာက္ေနေတာ့တာပါ။ ဒကၡိဏသာခါ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ကုိ ျပန္ၾကည့္ရင္ ေတြ႕ပါလိမ့္မယ္။ ဗုဒၶဘာသာေတြဟာ ဘုရား႐ုပ္ပြားေတာ္ကုိ ျဖစ္သလုိပူေဇာ္ၾကတဲ့ အျပင္ ေလာကီေရးေတြအတြက္ပါ အသုံးခ်သလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါလည္း မျဖစ္သင့္ပါဘူး။
တကယ္ေတာ့ ဆင္းတုေတာ္ဆုိတာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့တဲ့ ဓာတုေစတီ၊ ဓမၼေစတီ၊ ပရိေဘာဂေစတီ၊ ဥဒၵိႆကေစတီဆုိတဲ့ ေစတီေလးမ်ိဳးထဲမွာ ဘုရား၊ ရဟႏၲာ အရွင္ျမတ္မ်ားကုိ ရည္မွန္းၿပီး ထုလုပ္ထားတဲ့ ဥဒၵိႆ ေစတီအမ်ိဳးအစားထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ေစတီဆုိတာ ကုိးကြယ္ပူေဇာ္တဲ့ သူမ်ားရဲ႕ ကုသုိလ္လုပ္ရာ၊ ေကာင္းမႈျပဳရာ၊ ထာ၀ရမပ်က္ဆီးႏုိင္တဲ့ ကုသုိလ္ေရႊအုိးျမဳပ္ရာ ဌာနျဖစ္တဲ့အတြက္ ေစတီလုိ႔ ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္္။ ဒါေၾကာင့္ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ဟာ ဥဒၵိႆကေစတီျဖစ္တဲ့ အတြက္ သက္ေတာ္ထင္ရွား ဘုရားရွင္ကုိ ရည္မွန္းၿပီး ထုလုပ္ကုိးကြယ္ ပူေဇာ္သင့္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ဟာ ၃၂ပါးေသာ ေယာက္်ားျမတ္တုိ႔ရဲ႕ လကၡဏာေတာ္မ်ားနဲ႔ ျပည့္စုံတဲ့ လူသားစင္စစ္ ျဖစ္ေတာ္မူတဲ့အတြက္ ေလာကမွာ အေခ်ာဆုံး၊ အၾကည္ညိဳဆုံးလူသား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိလူသားကုိမွ ပုကြကြ၊ ပုတုိတုိျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးထုလုပ္တာကေတာ့ ဒါဟာ ဘုရားၾကည္ညိဳလုိ႔ ထုလုပ္တာမဟုတ္ဘဲ၊ ဘုရားကုိခုတုံးလုပ္ၿပီး အေဆာင္သေဘာထားခ်င္လုိ႔ ထုလုပ္ေစတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏွလုံးသားမွာ ဘုရားတည္ဖုိ႔က အဓိကက်ေပမယ့္ ႏွလုံးသားမွာ မတည္ခင္ ပုံေတာ္ကုိမွန္းၿပီး ဂုဏ္ေတာ္လႊမ္းဖုိ႔ ကလည္း လုိလာျပန္ပါတယ္။ ဘုရားပုံေတာ္ကုိ ၾကည့္လုိ႔မွ ဂုဏ္ေတာ္မလႊမ္းႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ရတဲ့ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ိဳး ကေတာ့ သာမန္သဒၶါတရား ႏုေသးတဲ့ သူေတြအတြက္ သဒၶါတုိးဖုိ႔ ခက္ခဲလွပါတယ္။ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ကုိ ၾကည္ညိဳဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ ထုလုပ္ထားရင္ မ်က္ႏွာေတာ္ကုိ ၾကည့္ေနရတာကုိက ပီတိတုိးေနတာပါ။ ဆင္းတုေတာ္ ထုလုပ္တဲ့သူေတြ အေနနဲ႔လည္း ႐ုပ္ပြားေတာ္ကုိ ျဖစ္သလုိ မထုလုပ္သင့္ပါဘူး။ ဘုရားဆုိတာ အတုမရွိသလုိ၊ တူေအာင္လည္း ထုလုိ႔မရေပမယ့္ ၾကည္ညိဳဖြယ္ေဆာင္တဲ့ မ်က္ႏွာေတာ္ ကုိယ္ဟန္အေနအထားနဲ႔ လက္အေနအထား မုျဒာမ်ားကုိ ေစတနာထား ထုလုပ္သင့္ပါတယ္။ ၀ယ္ယူပူေဇာ္တဲ့သူေတြ ဘုရား႐ုပ္ပြားေတာ္ကုိ ၾကည့္လုိက္တာနဲ႔ ရင္ထဲမွာ ၾကည္ႏူးသြားေစရင္ သူတုိ႔လည္း ကုသုိလ္ရသလုိ ကုိယ္လည္းကုသုိလ္ျဖစ္ပါတယ္။
ဘယ္လုိပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီမွာအဓိက ေျပာခ်င္တာက ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ ထုလုပ္ေစၿပီး ကုိးကြယ္ၾကတဲ့ ဗုဒၶဘာသာမ်ား အေနနဲ႔ ဘာသာေရးကုိ ေလာကီေရးမ်ားနဲ႔ ေရာျပြမ္းၿပီး ကုိယ့္အတြက္နဲ႔ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ကုိ အသုံးခ်တဲ့အထိ မျဖစ္ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဘာသားနဲ႔ပဲထုလုပ္ထား ထုလုပ္ထား ၾကည္ညိဳဖြယ္ကုိ ေဆာင္ေစတဲ့ ဆင္းတုေတာ္ဆုိရင္ တ႐ုိတေသနဲ႔ ပုံေတာ္ကုိမွန္းၿပီး ဂုဏ္ေတာ္လႊမ္းႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္။ ကုိယ္က ဘာေန႔နံျဖစ္လုိ႔ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ကုိ ဘယ္လုိအသားနဲ႔ ထုထားတာမွ ကုိးကြယ္မယ္ဆုိတာထက္ ပုံေတာ္ကုိမွန္းၿပီး ဂုဏ္ေတာ္အထိ အာ႐ုံျပဳႏုိင္ဖုိ႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာမ်ား အေနနဲ႔ ဆင္းတုေတာ္ ထုလုပ္ကုိးကြယ္တာကုိ ေလာကီေရးမ်ားေနာက္လုိက္ၿပီး ေန႔သစ္နံသစ္ေတြနဲ႔ ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ထုလုပ္ကာ ျဖစ္သလုိ ကုိးကြယ္မႈမ်ိဳး မျဖစ္ၾကေစဖုိ႔နဲ႔ ၾကည္ညိဳဖြယ္ကုိေဆာင္တဲ့ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္အေပၚတြင္ သက္ေတာ္ထင္ရွား ဘုရားရွင္အား အာ႐ုံထားၿပီး ပုံေတာ္မွသည္ ဂုဏ္ေတာ္အထိ ပြားႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ လဲြေနတာေလးကုိ သတိျပဳႏုိင္ရန္ တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာမ်ားရဲ လဲြတတ္တဲ့၊ လဲြေနတဲ့ အလဲြေလးေတြ ထုတ္ျပရာမွာ ဒီတစ္ခါေတာ့ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ ထုလုပ္ကုိးကြယ္တာန႔ဲ ပတ္သက္တဲ့ အလဲြေလးတစ္ခု ေျပာဖုိ႔လုိလာျပန္ပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္ျမန္မာမ်ားဟာ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ကုိ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ ကုိးကြယ္ပူေဇာ္လုိလုိ႔ ထုလုပ္ကုိးကြယ္တာေတြ ရွိသလုိ ေဗဒင္ဆရာေတြရဲ႕ ညြန္ၾကားမႈေၾကာင့္ ထုလုပ္ကုိးကြယ္တာလည္း ရွိပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ဘုရားဆင္းတုေတာ္ ထုလုပ္ကုိးကြယ္တာကုိ ကုိယ္ကဘယ္ေန႔သား၊ ဘယ္ေန႔သမီးျဖစ္လုိ႔ ဘာသစ္သားနဲ႔ ထုလုပ္တာ၊ ဘာေက်ာက္နဲ႔ ထုလုပ္တာ၊ ဘုရားပလႅင္ေအာက္က ဘယ္လုိသတၱ၀ါမ်ိဳး ထုလုပ္ေစတာ၊ ဆင္စီးၿပီးျမင္းရံဖုိ႔အတြက္ ဆင္ခံျမင္းခံဘုရား ထုလုပ္ေစတာ စသျဖင့္ ႐ုပ္ပြားေတာ္ ပူေဇာ္ကုိးကြယ္ခ်င္တာထက္ ကုိယ့္အတြက္ ဓာတ္တူနံတူျဖစ္ေအာင္၊ ကုိယ္အႏၲရာယ္ကင္းေအာင္၊ အစစအရာရာ ေအာင္ျမင္ေအာင္ စတာေတြက ပုိၿပီးလႊမ္းမုိးေနပါတယ္။ ဘုရားကုိ အာ႐ုံျပဳခ်င္တာထက္ ဘုရားကုိ အသုံးခ်ခ်င္တာက ပုိမ်ားေနပါတယ္။
တစ္ခ်ိဳ႕ရွိပါေသးတယ္။ ဒကၡိဏသာခါ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ကုိ ကုိးကြယ္ရင္ အိမ္မီးကြင္းတယ္ဆုိၿပီး ထုလုပ္ပူေဇာ္တာပါ။ တကယ္လုိ႔ ဒကၡိဏသာခါ ဘုရားကုိ ထုလုပ္ေစတယ္ဆုိရင္လည္း ဘုရားဆင္းတုေတာ္ကုိ ၾကည္ညိဳဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ ထုလုပ္ခုိင္းသင့္တာေပါ့။ ခုဟာက ဘယ္ဆရာက ဘယ္လုိထြင္လုိက္တယ္ မသိပါဘူး။ ဘုရား႐ုပ္ပြားေတာ္ကုိ ပုပုကြကြထုလုပ္ထားတာ၊ ၿပီးေတာ့ ပခုံးႏွစ္ဘက္၊ ဒူးေခါင္းစတာေတြမွာ သပ္႐ုိက္ထားတာေတြအထိ ဖန္တီးထုလုပ္ထားတာေတြေၾကာင့္ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ဟာ ၾကည္ညိဳဖြယ္ အသြင္ကုိ ေပ်ာက္ေနေတာ့တာပါ။ ဒကၡိဏသာခါ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ကုိ ျပန္ၾကည့္ရင္ ေတြ႕ပါလိမ့္မယ္။ ဗုဒၶဘာသာေတြဟာ ဘုရား႐ုပ္ပြားေတာ္ကုိ ျဖစ္သလုိပူေဇာ္ၾကတဲ့ အျပင္ ေလာကီေရးေတြအတြက္ပါ အသုံးခ်သလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါလည္း မျဖစ္သင့္ပါဘူး။
တကယ္ေတာ့ ဆင္းတုေတာ္ဆုိတာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့တဲ့ ဓာတုေစတီ၊ ဓမၼေစတီ၊ ပရိေဘာဂေစတီ၊ ဥဒၵိႆကေစတီဆုိတဲ့ ေစတီေလးမ်ိဳးထဲမွာ ဘုရား၊ ရဟႏၲာ အရွင္ျမတ္မ်ားကုိ ရည္မွန္းၿပီး ထုလုပ္ထားတဲ့ ဥဒၵိႆ ေစတီအမ်ိဳးအစားထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ေစတီဆုိတာ ကုိးကြယ္ပူေဇာ္တဲ့ သူမ်ားရဲ႕ ကုသုိလ္လုပ္ရာ၊ ေကာင္းမႈျပဳရာ၊ ထာ၀ရမပ်က္ဆီးႏုိင္တဲ့ ကုသုိလ္ေရႊအုိးျမဳပ္ရာ ဌာနျဖစ္တဲ့အတြက္ ေစတီလုိ႔ ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္္။ ဒါေၾကာင့္ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ဟာ ဥဒၵိႆကေစတီျဖစ္တဲ့ အတြက္ သက္ေတာ္ထင္ရွား ဘုရားရွင္ကုိ ရည္မွန္းၿပီး ထုလုပ္ကုိးကြယ္ ပူေဇာ္သင့္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ဟာ ၃၂ပါးေသာ ေယာက္်ားျမတ္တုိ႔ရဲ႕ လကၡဏာေတာ္မ်ားနဲ႔ ျပည့္စုံတဲ့ လူသားစင္စစ္ ျဖစ္ေတာ္မူတဲ့အတြက္ ေလာကမွာ အေခ်ာဆုံး၊ အၾကည္ညိဳဆုံးလူသား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိလူသားကုိမွ ပုကြကြ၊ ပုတုိတုိျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးထုလုပ္တာကေတာ့ ဒါဟာ ဘုရားၾကည္ညိဳလုိ႔ ထုလုပ္တာမဟုတ္ဘဲ၊ ဘုရားကုိခုတုံးလုပ္ၿပီး အေဆာင္သေဘာထားခ်င္လုိ႔ ထုလုပ္ေစတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏွလုံးသားမွာ ဘုရားတည္ဖုိ႔က အဓိကက်ေပမယ့္ ႏွလုံးသားမွာ မတည္ခင္ ပုံေတာ္ကုိမွန္းၿပီး ဂုဏ္ေတာ္လႊမ္းဖုိ႔ ကလည္း လုိလာျပန္ပါတယ္။ ဘုရားပုံေတာ္ကုိ ၾကည့္လုိ႔မွ ဂုဏ္ေတာ္မလႊမ္းႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ရတဲ့ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ိဳး ကေတာ့ သာမန္သဒၶါတရား ႏုေသးတဲ့ သူေတြအတြက္ သဒၶါတုိးဖုိ႔ ခက္ခဲလွပါတယ္။ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ကုိ ၾကည္ညိဳဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ ထုလုပ္ထားရင္ မ်က္ႏွာေတာ္ကုိ ၾကည့္ေနရတာကုိက ပီတိတုိးေနတာပါ။ ဆင္းတုေတာ္ ထုလုပ္တဲ့သူေတြ အေနနဲ႔လည္း ႐ုပ္ပြားေတာ္ကုိ ျဖစ္သလုိ မထုလုပ္သင့္ပါဘူး။ ဘုရားဆုိတာ အတုမရွိသလုိ၊ တူေအာင္လည္း ထုလုိ႔မရေပမယ့္ ၾကည္ညိဳဖြယ္ေဆာင္တဲ့ မ်က္ႏွာေတာ္ ကုိယ္ဟန္အေနအထားနဲ႔ လက္အေနအထား မုျဒာမ်ားကုိ ေစတနာထား ထုလုပ္သင့္ပါတယ္။ ၀ယ္ယူပူေဇာ္တဲ့သူေတြ ဘုရား႐ုပ္ပြားေတာ္ကုိ ၾကည့္လုိက္တာနဲ႔ ရင္ထဲမွာ ၾကည္ႏူးသြားေစရင္ သူတုိ႔လည္း ကုသုိလ္ရသလုိ ကုိယ္လည္းကုသုိလ္ျဖစ္ပါတယ္။
ဘယ္လုိပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီမွာအဓိက ေျပာခ်င္တာက ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ ထုလုပ္ေစၿပီး ကုိးကြယ္ၾကတဲ့ ဗုဒၶဘာသာမ်ား အေနနဲ႔ ဘာသာေရးကုိ ေလာကီေရးမ်ားနဲ႔ ေရာျပြမ္းၿပီး ကုိယ့္အတြက္နဲ႔ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ကုိ အသုံးခ်တဲ့အထိ မျဖစ္ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဘာသားနဲ႔ပဲထုလုပ္ထား ထုလုပ္ထား ၾကည္ညိဳဖြယ္ကုိ ေဆာင္ေစတဲ့ ဆင္းတုေတာ္ဆုိရင္ တ႐ုိတေသနဲ႔ ပုံေတာ္ကုိမွန္းၿပီး ဂုဏ္ေတာ္လႊမ္းႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္။ ကုိယ္က ဘာေန႔နံျဖစ္လုိ႔ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ကုိ ဘယ္လုိအသားနဲ႔ ထုထားတာမွ ကုိးကြယ္မယ္ဆုိတာထက္ ပုံေတာ္ကုိမွန္းၿပီး ဂုဏ္ေတာ္အထိ အာ႐ုံျပဳႏုိင္ဖုိ႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာမ်ား အေနနဲ႔ ဆင္းတုေတာ္ ထုလုပ္ကုိးကြယ္တာကုိ ေလာကီေရးမ်ားေနာက္လုိက္ၿပီး ေန႔သစ္နံသစ္ေတြနဲ႔ ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ထုလုပ္ကာ ျဖစ္သလုိ ကုိးကြယ္မႈမ်ိဳး မျဖစ္ၾကေစဖုိ႔နဲ႔ ၾကည္ညိဳဖြယ္ကုိေဆာင္တဲ့ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္အေပၚတြင္ သက္ေတာ္ထင္ရွား ဘုရားရွင္အား အာ႐ုံထားၿပီး ပုံေတာ္မွသည္ ဂုဏ္ေတာ္အထိ ပြားႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ လဲြေနတာေလးကုိ သတိျပဳႏုိင္ရန္ တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။
