ျမန္မာ့ျပကၡဒိန္ သတ္မွတ္ခ်က္အရ ၁၃၇၀ျပည့္ႏွစ္မွ ၁၃၇၁ခုႏွစ္သုိ႔ ကူးေျပာင္းခဲ့ေလၿပီ။ ၁၃၇၀ခုႏွစ္ကား ကုန္ဆုံးသြားေလၿပီ၊ ျပီးဆုံးသြားေလၿပီ၊ က်န္ခဲ့ေလၿပီေပါ့…။ စကၠန္႔ေတြကုိ မိနစ္ေတြကစား၊ မိနစ္ေတြကုိ နာရီေတြကစား၊ နာရီေတြကုိ ေန႔ရက္ေတြကစား၊ ေန႔ရက္ေတြကုိ လေတြကစား၊ လေတြကုိ ႏွစ္ေတြကစားနဲ႔ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု စားသြားလုိက္တာ ခုေတာ့ တစ္ႏွစ္ကုိတစ္ႏွစ္က စားသြားခဲ့ျပန္ၿပီီေလ။ ၁၃၇၀ခုႏွစ္ကုိ ၁၃၇၁ခုက အစားထုိးၿပီး ေနရာယူလုိက္တယ္ဆုိရင္လည္း မမွားဘူးေပါ့။ တစ္နည္းဆုိရရင္ ၁၃၇၀ခုႏွစ္ရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ ၿပီးဆုံးသြားပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ အေကာင္းေတြနဲ႔ ၿပီးဆုံးသြားသလား…၊ အဆုိးေတြနဲ႔ ၿပီးဆုံးသြားသလား ဆုိတာကေတာ့ အဲဒီႏွစ္ကုိ ျဖတ္သန္းခဲ့ၾကသူေတြပဲ အသိဆုံးျဖစ္ၾကမွာပါ။ ေသခ်ာတာကေတာ့ အေကာင္းအဆုိး ႏွစ္ခုလုံးနဲ႔ ျဖတ္သန္းခဲ့ၾကတယ္ဆုိတာပါပဲ။ တစ္ခ်ိဳ႕လည္း ေျပာၾကမွာေပါ့ ``၁၃၇၀ခုႏွစ္ဟာ တုိ႔အတြက္ ကံဆုိးမုိးေမွာင္ၾကတဲ့ႏွစ္``လုိ႔…။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ ``၁၃၇၀ျပည့္ႏွစ္ဟာ တုိ႔အတြက္ ကံေကာင္းျခင္းလက္ေဆာင္ပဲ`` လုိ႔ ေျပာၾကေပလိမ့္မယ္။ ဘယ္သူေတြ ဘာပဲေျပာေျပာ အေကာင္းအဆုိးဆိုတဲ့ ေလာကဓံ မုန္တုိင္းေၾကာင့္ ဒီလုိေတြ ကဲြျပားၾကတာပါ။ ၁၃၇၀ခုႏွစ္ေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ သူကေတာ့ သူ႔ဖာသာသူ လည္ပတ္ကုန္ဆုံးေနခဲ့တာပါ။ သူနဲ႔အတူ က်န္လည္ခဲ့သူေတြရဲ႕ အေကာင္းအဆုိးေတြေၾကာင့္ တစ္ခ်ိဳ႕ကံေကာင္းၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ကံဆုိးတယ္လုိ႔ ေျပာၾကတာပါ။
ၿပီးဆုံးသြားတဲ့ ၁၃၇၀ခုႏွစ္ကုိ ျပန္ၾကည့္ရင္ ဘယ္သူမဆုိ အေကာင္းအဆုိးေတြနဲ႔ က်င္လည္ခဲ့ၾကမွာပါ။ အေကာင္းခ်ည္းနဲ႔ပဲ က်င္လည္ျဖတ္သန္းခဲ့ၾကတာ မဟုတ္သလုိ အဆုိးေတြနဲ႔ပဲ က်င္လည္ျဖတ္သန္းခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ အေကာင္းအဆုိး ႀကဳံေတြျဖတ္သန္းခဲ့ရတာ ရွိသလုိ ကုိယ္နဲ႔ပတ္သက္သူေတြေၾကာင့္လည္း ႀကဳံေတြ႕ျဖတ္သန္းခဲ့ရတာေတြလည္း ရွိမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ ကုိယ့္ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ကေတာ့ ၁၃၇၀ခုႏွစ္ဟာ အေကာင္းထက္ အဆုိးေတြနဲ႔ပဲ ႀကဳံေတြ႕ျဖတ္သန္းခဲ့ရတယ္ဆုိရင္ မမွားပါဘူး။ ႏုိင္ငံတစ္၀ွန္း ေလာင္လုိက္တဲ့မီးေတြ၊ ဆုံး႐ႈံလုိက္တဲ့ ပစၥည္းေတြဟာ ေၾကာက္ခမန္းလိလိပါ။ အဆုိးတကာ အဆုိးဆုံးက လူအေျမာက္အမ်ား ေသဆုံးၿပီး အုိးမဲ့အိမ္မဲ့၊ စားရမဲ့ ေသာက္ရမယ့္၊ ေဆြကဲြမ်ိဳးကဲြျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ နာဂစ္မုန္တုိင္းရဲ႕ ရက္စက္မႈႀကီးပါ။ ဆုိးလိုက္တဲ့ ေလာကဓံႀကီးပါ။ ဒီေလာကဓံဟာ ကုိယ္နဲ႔တုိက္႐ုိက္ ပတ္သက္တာေတြ ရွိသလုိ တစ္ဆင့္သြယ္၀ုိက္ၿပီး ႐ုိက္ခက္တာေတြလည္း ရွိမွာပါ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒါဟာ ေရွာင္လုိ႔မရတဲ့ မလဲြမေသြ ႀကဳံေတြ႕ရမယ့္ ေလာကဓံတရားေတြပါ။ ဒါေတြဟာ ၿပီးဆုံးသြားတဲ့ ၁၃၇၀ခုႏွစ္ရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ ေလာကဓံဆုိးေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေကာင္းေလာကဓံေတြကေတာ့ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး မတူညီမႈေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ၾကမွာပါ။
ထားပါေတာ့။ ၿပီးဆုံးသြားတဲ့ အတိတ္ကုိ ျပန္ေျပာေနလုိ႔လည္း ဘာမွလုပ္လုိ႔မွ မရေတာ့တာ။ ရွိေစေတာ့ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ က်န္ခဲ့တဲ့အတိတ္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဘယ္သူမဆုိ ယူစရာ သခၤန္းစာေတြေတာ့ ရွိခဲ့ၾကမွာပါ။ အတိတ္ဆုိတာ ျပန္ၿပီးပူေဆြးေသာက ျဖစ္ရမဲ့အရာမဟုတ္ဘဲ အတိတ္ကျဖစ္ခဲ့တာေတြကုိ သခၤန္းစာယူၿပီး ေနာင္မျဖစ္ေအာင္ သတိျပဳဆင္ျခင္ရမယ့္ အရာပါ။ အတိတ္က မွားခဲ့တဲ့အမွားေတြကုိ ဆင္ျခင္ၿပီး ေနာင္မမွားေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ပါ။ အမွားကေတာ့ လူတုိင္းရွိၾကမွာပါ။ အမွားႀကီးနဲ႔ အမွားေလးပဲ ကြာျခားမွာပါ။ ၿပီးေတာ့ ပစၥဳပၸန္မွာပဲ ဒုကၡေရာက္မယ့္ အမွားရွိသလုိ သံသရာမွာပါ ဒုကၡေရာက္မယ့္ အမွားမ်ိဳးလည္း ရွိပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ သံသရာဒုကၡေရာက္မယ့္ အမွားမ်ိဳးဆုိရင္ေတာ့ အမွားႀကီးျဖစ္သြားၿပီေပါ့။ ဒီအမွားကုိ စာလုိေျပာမယ္ဆုိရင္ အကုသုိလ္လုိ႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအကုသုိလ္ေၾကာင့္ အပါယ္လားၿပီး သံသရာအထိႏွစ္မြန္း သြားမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အရမ္းႀကီးတဲ့ အမွားႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ အမွားႀကီး မျဖစ္ဖုိ႔ အတိတ္ကုိ သခၤန္းစာယူၿပီး အခ်ိန္ရွိတုန္း အနာဂတ္မွာ သတိျပဳဆင္ျခင္ ထိန္းသိမ္းၾကရမွာပါ။
မွန္ပါတယ္။ ဒီလုိ သတိျပဳဆင္ျခင္ရမယ့္ အထဲမွာ အၿမဲႏွလုံးသြင္းထားရမွာက ေသျခင္းတရားပါ။ တစ္ႏွစ္ၿပီးသြားေပမယ့္ တစ္ႏွစ္နီးလာတယ္ဆုိတာ ဆင္ျခင္ေနရမွာပါ။ တစ္ႏွစ္ကုန္သြားတာနဲ႔ ေသျခင္းတရားက တစ္ဆစ္နီးလာေနတယ္ဆုိတာ မေမ့ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ၿပီးသြားေလၿပီ တစ္ႏွစ္ တဘက္မွာေတာ့ ေသဖုိ႔နီးသြားေလၿပီ တစ္ဆစ္လုိ႔ ဆုိရျခင္းပါ။ တစ္ဆစ္ဆုိတာ လက္တစ္ဆစ္ပမာဏကုိ ေျပာတာပါ။ လက္တစ္ဆစ္ဆုိတာ အလြန္တုိေတာင္းပါတယ္။ ဒီအတုိင္းပါပဲ အသက္ရွင္ျခင္းဆုိတာလည္း အလြန္တုိေတာင္းပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီလုိတုိေတာင္းလွတဲ့ အသက္ရွင္ေနမႈမွာ ကုိယ့္အတြက္ ဘာေတြျပင္ဆင္ၿပီးၿပီလဲဆုိတဲ့ ေမြးခြန္းကုိ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပန္ေမးၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ၿပီးဆုံးသြားတဲ့ ႏွစ္မွာလည္း ေသဖုိ႔အတြက္ ဘာမွမျပင္ဆင္လုိက္ႏုိင္ဘူး၊ အသစ္ေရာက္လာမယ့္ အခ်ိန္ေတြအတြက္လည္း ေသဖုိ႔အတြက္ ျပင္ဆုိဖုိ႔ စိတ္ကူးမရွိဘူး ဆုိရင္ေတာ့ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ဒုကၡေရာက္မယ့္ အမွားႀကီးနဲ႔ ႀကဳံေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအခါမွ မွားေလစြလုိ႔ ေနာင္တရမယ္ဆုိရင္ ေျဖဆည္လုိ႔မရတဲ့ ေနာင္တ၊ ေနာက္က်သြားတဲ့ ေနာင္တႀကီး ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိ ေနာက္က်တဲ့ ေနာင္တမ်ိဳး မရွိရေအာင္ ၿပီးခဲ့တာေတြ ခ၀ါခ်လုိ႔ လာမယ့္အနာဂတ္ အခ်ိန္ေတြမွာ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ ျပင္ဆင္ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒီလုိျပင္ဆင္ၾကတဲ့အခါ ေသဖုိ႔အတြက္လည္း ထည့္ၿပီးျပင္ဆင္ရပါမယ္။
ဗုဒၶစာေပမွာ ``ပုညံ သုခံ ဇီ၀ိတသခၤယွမွိ- ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ ရွိျခင္းဟာ ေသခါနီးကာလမွာ ခ်မ္းသာ၏``လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။ ေသဖုိ႔ျပင္ဆင္တယ္ဆုိတာ ေသခါနီးကာလမွာ တစ္ျခားစိတ္ေတြ မ၀င္ေအာင္ တစ္ျခားအစဲြေတြ မ၀င္ေအာင္ ျပင္ဆင္ၾကဖုိ႔ပါ။ ေသခါနီးမွာ ခ်မ္းသာမႈကုိ ျဖစ္ေစတာက ကုသုိလ္ေကာင္းမႈပါ။ ဒါဆုိရင္ ေသခါနီးမွ ကုသုိလ္ျပဳရင္ ၿပီးတာပဲလုိ႔ေတာ့ ကပ္သီးကပ္သပ္ မေတြးမိပါေစနဲ႔.. ေသျခင္းတရားဆုိတာ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေရာက္လာမယ္ဆုိတာ သတ္မွတ္ထားတာ မရွိတဲ့အတြက္ အခ်ိန္မေရြး အားကုိးလုိရေအာင္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ အခ်ိန္မေရြး လုပ္ထားၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ခုကတည္းက ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ လုပ္ေဆာင္ထားမွ ေသခါနီးမွာ အေလ့အက်င့္ ရွိေနမွာပါ။ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ ဆင္ျခင္လုိ႔ ရမွာပါ။ အသက္ရွင္တုန္းမွာ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ေနၿပီး ေသခါနီးမွ တရားေခြဖြင့္ တရားနာခုိင္းလုိ႔ကေတာ့ ေသမယ့္သူနားထဲ မ၀င္ေတာ့ပါဘူး။ အေကာင္းဆုံးက မေသခင္ အခုကတည္း အခ်ိန္ရွိခုိက္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈေတြ စုိက္ၾကဖုိ႔ပါ။ ႀကိဳးစားၿပီး လုပ္ၾကဖုိ႔ပါ။ ၿပီးဆုံးသြားတဲ့ ႏွစ္မွာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာမွ မယ္မယ္ရရ တိတိက်က် လုပ္ခဲ့တာ မရွိဘူးဆုိရင္ အဲဒီအတိတ္က ႏွစ္လုိမျဖစ္ရေအာင္ အခုလာမယ့္ ႏွစ္မွာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ ရႏုိင္သမွ် ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ၾကဖုိ႔ပါ။
ဗုဒၶဘာသာအလုိအရ ကုိယ္လုပ္တဲ့ ေကာင္းမႈ၊ မေကာင္းမႈေတြကသာ ကုိယ့္ဘ၀ကုိ အေကာင္း၊ အဆုိးဖန္တီးေပးသြားမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကုိယ့္ရဲ႕ကုိယ္အမူအရာ၊ ႏႈတ္အမူအရာ၊ စိတ္အမူအရာေတြကုိ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔လုိပါတယ္။ အသက္ရွင္ေနရတဲ့ အခုိက္ဟာ အလြန္တုိေတာင္းလွတဲ့ အတြက္ တုိးေတာင္းလွတဲ့ အခ်ိန္အတြင္းမွာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အကုသုိလ္အလုပ္ေတြနဲ႔ အခ်ိန္မကုန္မိၾကေစဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေျပာသမွ်အမွား၊ လုပ္သမွ်အမွား၊ ႀကံသမွ်အမွားေတြ မျဖစ္ၾကဖုိ႔ သတိျပဳဆင္ျခင္ၾကေစ လုိပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ၿပီးသြားေပမယ့္ တစ္ႏွစ္နီးလာၿပီဆုိတာ မေမ့ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေသျခင္းတရားဟာ တစ္ဆစ္နီးလာၿပီဆုိတာ သံေ၀ဂဉာဏ္ပြားဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ကုိယ္လုပ္တဲ့အလုပ္ေတြဟာ ကုိယ္ပဲျပန္ခံရမယ္ဆုိတာ အထူးသတိရွိေနဖုိ႔လုိပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ၿပီးဆုံးသြားၿပီျဖစ္တဲ့ အတိတ္ကုိ ျပန္လည္ေတာင့္တ မေနၾကေတာ့ဘဲ အတိတ္ကုိ သခၤန္းစားယူၿပီး လာမယ့္အနာဂတ္ အခ်ိန္ေတြမွာ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေစဖုိ႔ အခုလက္ရွိအခ်ိန္ကုိ အေကာင္းဆုံး ျပင္ဆင္ၾကေစလုိပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ၿပီးသြားေပမယ့္ တစ္ႏွစ္နီးလာၿပီဆုိတာ ဆင္ျခင္ရင္း ေသဖုိ႔တစ္ဆစ္ပဲ က်န္ေတာ့တယ္ဆုိတာ မေမ့ၾကဖုိ႔ ``အပၸမာေဒန သမၸာေဒထ- မေမ့မေလ်ာ့ မေပါ့မဆေသာ သတိတရားျဖင့္ ကုိယ္စီကုိယ္ငွ ျပည့္စုံၾကေလာ့``ဟူေသာ ရွင္ေတာ္ဘုရား မိန္မွာစကားးျဖင့္ သတိေပးတုိက္တြန္း လုိက္ရပါေၾကာင္း…
ၿပီးဆုံးသြားတဲ့ ၁၃၇၀ခုႏွစ္ကုိ ျပန္ၾကည့္ရင္ ဘယ္သူမဆုိ အေကာင္းအဆုိးေတြနဲ႔ က်င္လည္ခဲ့ၾကမွာပါ။ အေကာင္းခ်ည္းနဲ႔ပဲ က်င္လည္ျဖတ္သန္းခဲ့ၾကတာ မဟုတ္သလုိ အဆုိးေတြနဲ႔ပဲ က်င္လည္ျဖတ္သန္းခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ အေကာင္းအဆုိး ႀကဳံေတြျဖတ္သန္းခဲ့ရတာ ရွိသလုိ ကုိယ္နဲ႔ပတ္သက္သူေတြေၾကာင့္လည္း ႀကဳံေတြ႕ျဖတ္သန္းခဲ့ရတာေတြလည္း ရွိမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ ကုိယ့္ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ကေတာ့ ၁၃၇၀ခုႏွစ္ဟာ အေကာင္းထက္ အဆုိးေတြနဲ႔ပဲ ႀကဳံေတြ႕ျဖတ္သန္းခဲ့ရတယ္ဆုိရင္ မမွားပါဘူး။ ႏုိင္ငံတစ္၀ွန္း ေလာင္လုိက္တဲ့မီးေတြ၊ ဆုံး႐ႈံလုိက္တဲ့ ပစၥည္းေတြဟာ ေၾကာက္ခမန္းလိလိပါ။ အဆုိးတကာ အဆုိးဆုံးက လူအေျမာက္အမ်ား ေသဆုံးၿပီး အုိးမဲ့အိမ္မဲ့၊ စားရမဲ့ ေသာက္ရမယ့္၊ ေဆြကဲြမ်ိဳးကဲြျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ နာဂစ္မုန္တုိင္းရဲ႕ ရက္စက္မႈႀကီးပါ။ ဆုိးလိုက္တဲ့ ေလာကဓံႀကီးပါ။ ဒီေလာကဓံဟာ ကုိယ္နဲ႔တုိက္႐ုိက္ ပတ္သက္တာေတြ ရွိသလုိ တစ္ဆင့္သြယ္၀ုိက္ၿပီး ႐ုိက္ခက္တာေတြလည္း ရွိမွာပါ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒါဟာ ေရွာင္လုိ႔မရတဲ့ မလဲြမေသြ ႀကဳံေတြ႕ရမယ့္ ေလာကဓံတရားေတြပါ။ ဒါေတြဟာ ၿပီးဆုံးသြားတဲ့ ၁၃၇၀ခုႏွစ္ရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ ေလာကဓံဆုိးေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေကာင္းေလာကဓံေတြကေတာ့ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး မတူညီမႈေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ၾကမွာပါ။
ထားပါေတာ့။ ၿပီးဆုံးသြားတဲ့ အတိတ္ကုိ ျပန္ေျပာေနလုိ႔လည္း ဘာမွလုပ္လုိ႔မွ မရေတာ့တာ။ ရွိေစေတာ့ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ က်န္ခဲ့တဲ့အတိတ္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဘယ္သူမဆုိ ယူစရာ သခၤန္းစာေတြေတာ့ ရွိခဲ့ၾကမွာပါ။ အတိတ္ဆုိတာ ျပန္ၿပီးပူေဆြးေသာက ျဖစ္ရမဲ့အရာမဟုတ္ဘဲ အတိတ္ကျဖစ္ခဲ့တာေတြကုိ သခၤန္းစာယူၿပီး ေနာင္မျဖစ္ေအာင္ သတိျပဳဆင္ျခင္ရမယ့္ အရာပါ။ အတိတ္က မွားခဲ့တဲ့အမွားေတြကုိ ဆင္ျခင္ၿပီး ေနာင္မမွားေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ပါ။ အမွားကေတာ့ လူတုိင္းရွိၾကမွာပါ။ အမွားႀကီးနဲ႔ အမွားေလးပဲ ကြာျခားမွာပါ။ ၿပီးေတာ့ ပစၥဳပၸန္မွာပဲ ဒုကၡေရာက္မယ့္ အမွားရွိသလုိ သံသရာမွာပါ ဒုကၡေရာက္မယ့္ အမွားမ်ိဳးလည္း ရွိပါတယ္။ ပစၥဳပၸန္ သံသရာဒုကၡေရာက္မယ့္ အမွားမ်ိဳးဆုိရင္ေတာ့ အမွားႀကီးျဖစ္သြားၿပီေပါ့။ ဒီအမွားကုိ စာလုိေျပာမယ္ဆုိရင္ အကုသုိလ္လုိ႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအကုသုိလ္ေၾကာင့္ အပါယ္လားၿပီး သံသရာအထိႏွစ္မြန္း သြားမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အရမ္းႀကီးတဲ့ အမွားႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ အမွားႀကီး မျဖစ္ဖုိ႔ အတိတ္ကုိ သခၤန္းစာယူၿပီး အခ်ိန္ရွိတုန္း အနာဂတ္မွာ သတိျပဳဆင္ျခင္ ထိန္းသိမ္းၾကရမွာပါ။
မွန္ပါတယ္။ ဒီလုိ သတိျပဳဆင္ျခင္ရမယ့္ အထဲမွာ အၿမဲႏွလုံးသြင္းထားရမွာက ေသျခင္းတရားပါ။ တစ္ႏွစ္ၿပီးသြားေပမယ့္ တစ္ႏွစ္နီးလာတယ္ဆုိတာ ဆင္ျခင္ေနရမွာပါ။ တစ္ႏွစ္ကုန္သြားတာနဲ႔ ေသျခင္းတရားက တစ္ဆစ္နီးလာေနတယ္ဆုိတာ မေမ့ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ၿပီးသြားေလၿပီ တစ္ႏွစ္ တဘက္မွာေတာ့ ေသဖုိ႔နီးသြားေလၿပီ တစ္ဆစ္လုိ႔ ဆုိရျခင္းပါ။ တစ္ဆစ္ဆုိတာ လက္တစ္ဆစ္ပမာဏကုိ ေျပာတာပါ။ လက္တစ္ဆစ္ဆုိတာ အလြန္တုိေတာင္းပါတယ္။ ဒီအတုိင္းပါပဲ အသက္ရွင္ျခင္းဆုိတာလည္း အလြန္တုိေတာင္းပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီလုိတုိေတာင္းလွတဲ့ အသက္ရွင္ေနမႈမွာ ကုိယ့္အတြက္ ဘာေတြျပင္ဆင္ၿပီးၿပီလဲဆုိတဲ့ ေမြးခြန္းကုိ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပန္ေမးၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ၿပီးဆုံးသြားတဲ့ ႏွစ္မွာလည္း ေသဖုိ႔အတြက္ ဘာမွမျပင္ဆင္လုိက္ႏုိင္ဘူး၊ အသစ္ေရာက္လာမယ့္ အခ်ိန္ေတြအတြက္လည္း ေသဖုိ႔အတြက္ ျပင္ဆုိဖုိ႔ စိတ္ကူးမရွိဘူး ဆုိရင္ေတာ့ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ဒုကၡေရာက္မယ့္ အမွားႀကီးနဲ႔ ႀကဳံေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအခါမွ မွားေလစြလုိ႔ ေနာင္တရမယ္ဆုိရင္ ေျဖဆည္လုိ႔မရတဲ့ ေနာင္တ၊ ေနာက္က်သြားတဲ့ ေနာင္တႀကီး ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိ ေနာက္က်တဲ့ ေနာင္တမ်ိဳး မရွိရေအာင္ ၿပီးခဲ့တာေတြ ခ၀ါခ်လုိ႔ လာမယ့္အနာဂတ္ အခ်ိန္ေတြမွာ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ ျပင္ဆင္ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒီလုိျပင္ဆင္ၾကတဲ့အခါ ေသဖုိ႔အတြက္လည္း ထည့္ၿပီးျပင္ဆင္ရပါမယ္။
ဗုဒၶစာေပမွာ ``ပုညံ သုခံ ဇီ၀ိတသခၤယွမွိ- ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ ရွိျခင္းဟာ ေသခါနီးကာလမွာ ခ်မ္းသာ၏``လုိ႔ ဆုိထားပါတယ္။ ေသဖုိ႔ျပင္ဆင္တယ္ဆုိတာ ေသခါနီးကာလမွာ တစ္ျခားစိတ္ေတြ မ၀င္ေအာင္ တစ္ျခားအစဲြေတြ မ၀င္ေအာင္ ျပင္ဆင္ၾကဖုိ႔ပါ။ ေသခါနီးမွာ ခ်မ္းသာမႈကုိ ျဖစ္ေစတာက ကုသုိလ္ေကာင္းမႈပါ။ ဒါဆုိရင္ ေသခါနီးမွ ကုသုိလ္ျပဳရင္ ၿပီးတာပဲလုိ႔ေတာ့ ကပ္သီးကပ္သပ္ မေတြးမိပါေစနဲ႔.. ေသျခင္းတရားဆုိတာ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေရာက္လာမယ္ဆုိတာ သတ္မွတ္ထားတာ မရွိတဲ့အတြက္ အခ်ိန္မေရြး အားကုိးလုိရေအာင္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ အခ်ိန္မေရြး လုပ္ထားၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ခုကတည္းက ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ လုပ္ေဆာင္ထားမွ ေသခါနီးမွာ အေလ့အက်င့္ ရွိေနမွာပါ။ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ ဆင္ျခင္လုိ႔ ရမွာပါ။ အသက္ရွင္တုန္းမွာ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ေနၿပီး ေသခါနီးမွ တရားေခြဖြင့္ တရားနာခုိင္းလုိ႔ကေတာ့ ေသမယ့္သူနားထဲ မ၀င္ေတာ့ပါဘူး။ အေကာင္းဆုံးက မေသခင္ အခုကတည္း အခ်ိန္ရွိခုိက္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈေတြ စုိက္ၾကဖုိ႔ပါ။ ႀကိဳးစားၿပီး လုပ္ၾကဖုိ႔ပါ။ ၿပီးဆုံးသြားတဲ့ ႏွစ္မွာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာမွ မယ္မယ္ရရ တိတိက်က် လုပ္ခဲ့တာ မရွိဘူးဆုိရင္ အဲဒီအတိတ္က ႏွစ္လုိမျဖစ္ရေအာင္ အခုလာမယ့္ ႏွစ္မွာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈကုိ ရႏုိင္သမွ် ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ၾကဖုိ႔ပါ။
ဗုဒၶဘာသာအလုိအရ ကုိယ္လုပ္တဲ့ ေကာင္းမႈ၊ မေကာင္းမႈေတြကသာ ကုိယ့္ဘ၀ကုိ အေကာင္း၊ အဆုိးဖန္တီးေပးသြားမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကုိယ့္ရဲ႕ကုိယ္အမူအရာ၊ ႏႈတ္အမူအရာ၊ စိတ္အမူအရာေတြကုိ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔လုိပါတယ္။ အသက္ရွင္ေနရတဲ့ အခုိက္ဟာ အလြန္တုိေတာင္းလွတဲ့ အတြက္ တုိးေတာင္းလွတဲ့ အခ်ိန္အတြင္းမွာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အကုသုိလ္အလုပ္ေတြနဲ႔ အခ်ိန္မကုန္မိၾကေစဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေျပာသမွ်အမွား၊ လုပ္သမွ်အမွား၊ ႀကံသမွ်အမွားေတြ မျဖစ္ၾကဖုိ႔ သတိျပဳဆင္ျခင္ၾကေစ လုိပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ၿပီးသြားေပမယ့္ တစ္ႏွစ္နီးလာၿပီဆုိတာ မေမ့ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေသျခင္းတရားဟာ တစ္ဆစ္နီးလာၿပီဆုိတာ သံေ၀ဂဉာဏ္ပြားဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ကုိယ္လုပ္တဲ့အလုပ္ေတြဟာ ကုိယ္ပဲျပန္ခံရမယ္ဆုိတာ အထူးသတိရွိေနဖုိ႔လုိပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ၿပီးဆုံးသြားၿပီျဖစ္တဲ့ အတိတ္ကုိ ျပန္လည္ေတာင့္တ မေနၾကေတာ့ဘဲ အတိတ္ကုိ သခၤန္းစားယူၿပီး လာမယ့္အနာဂတ္ အခ်ိန္ေတြမွာ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေစဖုိ႔ အခုလက္ရွိအခ်ိန္ကုိ အေကာင္းဆုံး ျပင္ဆင္ၾကေစလုိပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ၿပီးသြားေပမယ့္ တစ္ႏွစ္နီးလာၿပီဆုိတာ ဆင္ျခင္ရင္း ေသဖုိ႔တစ္ဆစ္ပဲ က်န္ေတာ့တယ္ဆုိတာ မေမ့ၾကဖုိ႔ ``အပၸမာေဒန သမၸာေဒထ- မေမ့မေလ်ာ့ မေပါ့မဆေသာ သတိတရားျဖင့္ ကုိယ္စီကုိယ္ငွ ျပည့္စုံၾကေလာ့``ဟူေသာ ရွင္ေတာ္ဘုရား မိန္မွာစကားးျဖင့္ သတိေပးတုိက္တြန္း လုိက္ရပါေၾကာင္း…
ေလာကဓံဆုိးေလ တရားဘက္လွည့္ျဖစ္ေလဆုိရင္
ဆုိးတာကုိေတာင္ ေက်းဇူးတင္ရမွာေပါ့ေနာ္ဘုရား
ဆုိးတာေတြကုိ သံေ၀ဂယူျပီး အခုတည္းက ကုသုိလ္ေတြ ၾကိဳးစားထားရင္ ေသခါနီးက်ေတာ့ ခ်မ္းသာရာရမွာေပါ့
အဲသည္လုိသေဘာေပါက္သြားပါတယ္ဘုရား။ မွန္ပါရဲ႔လားဘုရား။ စြဲေနေအာင္မွတ္ျပီး ၾကိဳးစားမယ္ဘုရား။
သာဓုသာဓုသာဓု